به گزارش خبرگزاری فارس؛ کریدور جنوبی چین–اروپا که سالها به دلیل محدودیتهای زیرساختی و نبود هماهنگی منطقهای کمتر مورد توجه قرار گرفته بود، اکنون با توافق ششجانبه ریلی در استانبول و پکن، جان تازهای گرفته است. این مسیر که از خاک ایران عبور میکند، از نگاه متخصصان امنترین و اقتصادیترین مسیر برای انتقال بار چین به اروپا به شمار میرود و میتواند نقشه ترانزیت اوراسیا را دگرگون کند.در نشستهای اخیر میان ایران، چین، ازبکستان، ترکمنستان، ترکیه و قزاقستان، مجموعهای از توافقات کلیدی به تصویب رسیده است که محور اصلی آن فعالسازی شاخه جنوبی کریدور شرق–غرب است؛ شاخهای که ریشه تاریخی آن به جاده ابریشم و ۲۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. مهمترین بندهای این توافق شامل تعرفهگذاری یکسان، کاهش زمان عبور قطارها، هماهنگی عملیاتی در مرزها و ایجاد سازوکار رقابتی برای جذب بار بینالمللی است.بر اساس این توافق، شش کشور متعهد شدهاند که سرعت عبور قطارهای باری را افزایش داده و هزینههای حمل را کاهش دهند. نتیجه این تصمیمها، جهش بیسابقه در استقبال شرکتها از مسیر ایران بوده است. شواهد این تحول را میتوان در آمار تازه راهآهن ایران مشاهده کرد: از ابتدای امسال ۴۰ قطار از چین وارد ایران شده، در حالی که طی هفت سال گذشته تنها هفت قطار وارد کشور شده بود.
این رشد خیرهکننده نشان میدهد که توقف طولانی کریدور جنوبی به پایان رسیده و مسیر ایران در حال تبدیل شدن به گزینهای جدی برای صادرات چین به اروپا است. با توجه به درگیریهای ژئوپلیتیکی کریدور شمالی (مسیر روسیه) و پیچیدگیهای حمل ترکیبی در کریدور میانی (مسیر قزقستان، دریای کاسپین، آذربایجان و گرجستان)، مسیر جنوبی ایران به عنوان تنها مسیر کاملاً ریلی، سریع و باثبات مزیتهای قابلتوجهی دارد.کریدور شرقی–غربی از خاک ایران ظرفیت بالقوه حمل یک میلیون تن بار در سال را دارد. اما برای عبور حجمهای بیشتر، تکمیل حلقههای اتصال مرزی ضروری است. مهمترین بخش این حلقه، اتصال ریلی مرند–ماکو–بازرگان–چشمهثریا و ادامه آن به قارص ترکیه است؛ پروژهای که فعلاً در مرحله تفاهم قرار دارد و قرار است با توافق رؤسایجمهور ایران و ترکیه وارد فاز اجرایی شود.در مقابل، مسیر فعلی از دریاچه وان عبور میکند؛ مسیری که به دلیل انتقال واگنها از طریق کشتی و محدودیت ظرفیت، تنها توان عبور حداکثر یک میلیون تن بار را دارد. رکورد تاریخی این مسیر نیز تنها ۸۰۰ هزار تن در دوران کرونا بوده است. برای جذب بخشی از بار ۶۰ میلیون تنی چین–اروپا، ایران باید مسیر جایگزین بازرگان–چشمهثریا را در اولویت قرار دهد.از منظر اقتصادی نیز مسیر ایران کاملاً رقابتی است. هزینه حمل یک کانتینر ۴۰ فوت از «شیان» چین تا تهران حدود ۴۵۰۰ دلار و مسیر برگشت با تخفیف ۲۵۰۰ دلار است؛ رقمی که با توجه به زمان سیر سههفتهای، ایران را به گزینهای جذاب برای بازرگانان چینی و اروپایی تبدیل میکند.
ایران در نقطه تلاقی دو کریدور بزرگ شرق–غرب و شمال–جنوب قرار دارد و فعالسازی شاخه جنوبی میتواند جایگاه ژئواکونومیک کشور را بهطور چشمگیری ارتقا دهد. با تحقق کامل این مسیر، ایران نهتنها سهم بیشتری از ترانزیت منطقهای به دست میآورد، بلکه تبدیل به یکی از محورهای اصلی شبکه حملونقل اوراسیا خواهد شد.این تحولات نشانهای روشن از آغاز عصر جدیدی در ترانزیت منطقهای است؛ عصری که در آن ایران میتواند دوباره نقش تاریخی خود در جاده ابریشم را بازیابی کرده و به کریدور طلایی تجارت چین–اروپا تبدیل شود.
