همشهری آنلاین، فاطمه عباسی: این ادعاها در حالی با واژگانی تکراری مخابره میشود که جمهوری اسلامی ایران همواره با تکیه بر «حقایق مسلم تاریخی» و «اسناد حقوقی بینالمللی»، این جزایر را جزو تخطیناپذیر خاک خود دانسته و هرگونه مداخله درخصوص آن را مردود اعلام کرده است. اما در پاسخ به این هیاهوی دیپلماتیک، دکتر علیاکبر ولایتی، مشاور مقاممعظمرهبری در امور بینالملل، با استدلالی روشن و متکی بر اسناد کهن، آب پاکی را روی دست مدعیان ریخته است.
محور اصلی پاسخ ولایتی و استراتژی ایران، ارجاع به «حافظه مکتوب تاریخ» است. اسناد و نقشههای معتبر بینالمللی که قرنها پیش از آنکه کشوری با نام «امارات متحده عربی» در سال۱۹۷۱ میلادی روی نقشه جهان پدیدار شود ترسیم شدهاند، بهوضوح جزایر سهگانه را به رنگ پرچم ایران و در قلمرو سرزمین پارس نشان میدهند. منطق ایران روشن است: چگونه کشوری که عمر سیاسی آن به نیمقرن هم نمیرسد، میتواند بر سر سرزمینی که هزاران سال تحت حاکمیت ایران بوده و نقشههای کلاسیک جهان (حتی نقشههای ترسیمشده توسط قدرتهای غربی وقت) بر ایرانیبودن آن گواهی میدهند، ادعای مالکیت کند؟ این نقشهها نه صرفا یک تصویر، بلکه سند رد هرگونه ادعای کذب و فاقد ارزش حقوقی هستند که در ادامه به بررسی دقیق برخی از آنها میپردازیم.
اعتراف بریتانیایی در عصر ناصری (۱۸۹۲میلادی)
یکی از اسناد انکارناپذیر، نقشه رنگی «انجمن سلطنتی جغرافیایی بریتانیا» چاپ لندن در سال۱۸۹۲ (دوره ناصرالدینشاه) است. با وجود سیطره انگلیس در آن برهه، این سند رسمی جزایر سهگانه را دقیقا همرنگ خاک ایران ترسیم کرده که اقراری آشکار بر حاکمیت ایران است. نکته کنایهآمیز آنکه در این نقشه، قلمرو فعلی امارات نه بهعنوان یک کشور، بلکه با عنوان «ساحل دزدان دریایی» ثبت شده و شیخنشینهایی مانند دبی و شارجه، تنها آبادیهایی کوچک و فاقد هویت مستقل سیاسی ذیل منطقه عمان نمایش داده شدهاند.
سند آکسفورد؛ گواهی ۳قرن پیش (۱۷۳۰میلادی)
سند تاریخی دیگر، نقشهای است که ریشه در محافل علمی معتبر غرب دارد و در سال۱۷۳۰ میلادی در آکسفورد تدوین شده است. این اثر که «نقشه طبیعی ایران و بخشی از قلمروهای شرق» نام دارد، بهعنوان یک سند بینالمللی بیطرف، خط بطلانی بر ادعاهای واهی امروز میکشد. اهمیت راهبردی این نقشه در آن است که حدود ۲۴۰سال پیش از تأسیس موجودیتی به نام امارات، جزایر سهگانه (بوموسی و تنبهای بزرگ و کوچک) را صراحتا در دل قلمرو حاکمیتی ایران ترسیم کرده و پیوستگی تاریخی این جزایر به خاک ایران را اثبات میکند.
روایت پاریس از خلیجفارس (۱۷۸۷میلادی)
سومین سند معتبر ما را به قلب اروپا و شهر پاریس در سال۱۷۸۷ میلادی میبرد. در این سال «نقشه خلیجفارس» ترسیم شد؛ سندی که با دقت جغرافیایی بالا، بار دیگر بر تعلق ابدی جزایر سهگانه به ایران صحه میگذارد. این نقشه تاریخی نشان میدهد که در دیدگاه جهانیان و حتی در اسناد رسمی اروپایی قرن هجدهم، هیچ تردیدی درخصوص ایرانیبودن این جزایر وجود نداشته و ادعاهای امروزی، تلاشی نافرجام برای تحریف واقعیتی است که قرنها پیش از تولد کشورهای عربی حاشیه خلیجفارس، در پاریس ثبت و ضبط شده است.
سند داخلی حقانیت؛ گنجینه موزه ملک
علاوه بر اسناد آرشیوهای غربی، گنجینههای داخلی نیز راوی حقیقتاند. در «مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک»، سندی ارزشمند با عنوان «نقشه ایران و قسمتی از امپراتوری عثمانی» نگهداری میشود که سندی متقن بر حقانیت تاریخی ایران است. این نقشه که بازتابدهنده جغرافیای سیاسی دوران قدرت امپراتوریهای بزرگ منطقه است، با ترسیم دقیق مرزها، حاکمیت بلامنازع ایران بر جزایر سهگانه را در دورانی بسیار دورتر از شکلگیری دولتهای مدرن عربی تأیید میکند و پاسخی دندانشکن به ادعاهای بیاساس امروز است.
سند روی میز شورای امنیت (۱۹۶۷میلادی)
برگ برنده دیگر، سندی است که ایران سال۱۹۷۱ برای اتمام حجت در شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد. این نقشه که سال۱۹۶۷ در شوروی (به مناسبت پنجاهمین سالگرد انقلاب اکتبر) چاپ شده، جای هیچ انکاری باقی نمیگذارد. در این اطلس رسمی، جزایر سهگانه دقیقا به رنگ قلمرو ایران ترسیم و ذیل نام هر جزیره، مالکیت ایران تصریح شده است. بازنشر این سند در روزنامه اطلاعات (آذر۱۳۵۰) گواهی است بر اینکه حتی بلوک شرق نیز پیش از تأسیس امارات، به ایرانیبودن این خاک معترف بوده است.
گلبهخودی استعمار؛ سند ادارهکل جنگ انگلستان (۱۸۸۸)
شاید کوبندهترین سند، نقشه ششقسمتی «ادارهکل جنگ انگلستان» باشد که پس از سالها فراموشی، سال۱۳۹۰ در آرشیو وزارت خارجه کشف شد. در این سند که سفیر وقت بریتانیا شخصا به ناصرالدینشاه تقدیم کرد، جزایر سهگانه دقیقا همرنگ خاک ایران ترسیم شدهاند. اعتبار حقوقی این نقشه چنان بالا بود که مذاکرات استعماری اگوست۱۸۸۸ را به نفع ایران متوقف کرد و «لرد سالزبوری»، وزیر خارجه وقت انگلیس، برای جلوگیری از تکرار این رسوایی، دستور داد اهدای هرگونه نقشه به دولتهای خارجی برای همیشه ممنوع شود.
