به گزارش خبرنگار مهر در روزهایی که دریافت یک وام خرد ۵۰ میلیونی برای گرهگشایی از زندگی مردم به «هفتخوان رستم» تبدیل شده و جوانان ماهها در صف انتظار وام ازدواج و فرزندآوری پیر میشوند، خبری از جزیره کیش مخابره شد که نه تنها از نظر فرهنگی، بلکه از منظر «انضباط مالی» و «عدالت اقتصادی» نیز دهنکجی آشکاری به جامعه بود. برگزاری ماراتن کیش با اسپانسری «بلوبانک» (وابسته به بانک سامان)، پرده از اولویتهای عجیب نظام بانکی برداشت.
جهش حیرتانگیز هزینههای تبلیغاتی؛ پول پاشی به چه قیمتی؟
نگاهی به صورتهای مالی و گزارشات ۶ ماهه نشان میدهد که هزینههای بازاریابی و تبلیغات در این مجموعه، رشدی نجومی داشته و از ۶۷ میلیارد تومان به مرز ۱۳۰ میلیارد تومان رسیده است. این یعنی دو برابر شدن هزینههایی که صرف «دیده شدن» میشود، آن هم در شرایطی که بانک مرکزی مدام بر کنترل ترازنامه بانکها تأکید دارد.
اوج این «ولخرجی تبلیغاتی» را میتوان در ماراتن اخیر کیش دید. جایی که طبق اطلاعیه رسمی خود بلوبانک، این مجموعه نه تنها یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان جایزه نقدی تعیین کرد، بلکه یک خط اعتباری ۱۰۰ میلیارد تومانی را برای وام دادن به شرکتکنندگان این رویداد اختصاص داد.
وام ۲۰ میلیونی؛ «سه سوته» برای تفریح، «هفتخوانی» برای زندگی!
طبق اعلام رسمی بلوبانک، به هر دونده ۲۰ میلیون تومان وام با سود ۲۰ درصد (به علاوه ۳ درصد کارمزد خدمات دیجیتال!) پرداخت شده تا به قول خودشان «هزینههای سفر به کیش تسهیل شود».
سوال اساسی افکار عمومی و کارشناسان اقتصادی اینجاست: چطور میشود برای یک سفر تفریحی چند روزه و دویدن دور جزیره، سیستم بانکی میتواند ۱۰۰ میلیارد تومان نقدینگی را یکشبه آزاد کند و وام را بدون ضامن و کاغذبازی در اختیار ۵ هزار نفر قرار دهد؛ اما وقتی نوبت به وام ازدواج، وام فرزندآوری و وام ودیعه مسکن میرسد، خزانه بانکها خالی میشود، سایتها بسته است و متقاضیان با جمله تکراری «منابع نداریم» مواجه میشوند؟
این چه نوع «مسئولیت اجتماعی» است که بنیانگذار ماراتن با افتخار میگوید این پول برای «سفر به کیش» داده شده، در حالی که هزاران خانواده برای پول پیش خانه یا جهیزیه فرزندشان در راهروهای همان بانکها سرگردانند؟ آیا مسئولیت اجتماعی بانک، حمایت از هنجارشکنی در سواحل کیش است یا کمک به تولید و خانواده ایرانی؟
کاسبی با سود ۲۳ درصد در پوشش ورزش
نکته تلخ ماجرا آنجاست که این بذل و بخششها چندان هم عاشقانه نیست. بلوبانک با دریافت سود ۲۰ درصد بعلاوه ۳ درصد کارمزد خدمات، عملاً یک وام ۲۳ درصدی را به خورد مخاطب میدهد. این یعنی تبدیل کردن یک رویداد ورزشی به یک «کمپین فروش وام» با نرخ بالا، آن هم با استفاده از ویترین جذاب دختران و پسران دونده.
سابقه تاریک و فرار به جلو
این نخستین بار نیست که نام این بانک با حواشی گره میخورد. هنوز افکار عمومی ماجرای سال گذشته و انتشار تصاویر کارمندان بدون حجاب این مجموعه را فراموش نکردهاند. اکنون به نظر میرسد استراتژی «دیده شدن به هر قیمت» با چاشنی «پولپاشی»، جایگزین اصول حرفهای بانکداری شده است.
منتقدان به درستی اشاره میکنند بانکی که سهامداران خانوادگی دارد و پروندههایی پیرامون تسهیلات کلان مشکوکالوصول در شرکتهای زیرمجموعهاش مطرح است (که اصلاً در آمارهای رسمی ردی از آن نیست)، چگونه صلاحیت دارد که ۱۰۰ میلیارد تومان از منابعی که حاصل سپردههای مردم است را صرف رویدادی کند که خروجیاش جز قبحشکنی فرهنگی و دهنکجی به شرع و قانون نبوده است؟
کلام آخر؛
ماراتن کیش تمام شد، اما این سوال باقی است: نهادهای نظارتی و بانک مرکزی تا کی اجازه میدهند منابع بانکی که باید خون در رگهای تولید و معیشت مردم باشد، صرفِ «شوآفهای» تبلیغاتی میلیاردی و اسپانسرینگ رویدادهای هنجارشکنانه شود؟ وقتی بودجه تبلیغات یک بانک در شش ماه به ۱۳۰ میلیارد تومان میرسد، یعنی هزینه خدمات بانکی برای مردم گران شده تا خرجِ خوشگذرانی عدهای خاص در سواحل خلیج فارس تأمین شود.
