در این جلسه، اصل بیمه رانندگان مورد توافق همه طرفها قرار گرفت اما پلتفرمها و نهادهای صنفی با اجرای اجباری آن و سازوکار یکسان برای همه رانندگان مخالفاند و نسبت به پیامدهای اقتصادی و کاهش کیفیت خدمات هشدار دادند.
بیمه برای همه رانندگان، بدون توجه به نوع فعالیت
در ابتدای جلسه توضیح داده شد که طرح پیشنهادی جدید سازمان تأمین اجتماعی که اکنون در کمیسیون مشترک عمران و اجتماعی مجلس در حال بررسی است، تمام رانندگان پلتفرمی را بدون توجه به میزان فعالیت، نوع اشتغال یا نیاز واقعی، مشمول بیمه اجباری میکند.
در این مدل، بین ۲ تا ۶ درصد به هزینه هر سفر افزوده و مستقیماً به حساب تأمین اجتماعی واریز میشود که نیمی از حق بیمه را پوشش میدهد. نصف دیگر نیز با نرخ ۱۳.۵ درصد از درآمد مقطوع از خود راننده دریافت میشود حتی اگر شغل اصلی راننده چیز دیگری باشد، بازنشسته شده یا مشمول دریافت بیمه شده باشد.
تصمیمگیری باید با واقعیت اشتغال مستقل سازگار باشد
صادق سازگاری، مدیر امور حقوقی اتاق اصناف ایران، این موضوع را فراتر از یک اختلاف محدود میان پلتفرمها و نهادهای تصمیمگیرنده دانست و گفت: بیمه اجباری رانندگان، طیف وسیعی از مشاغل مستقل را تحت تأثیر قرار میدهد. هرگونه تغییر باید با واقعیت مدل اشتغال مستقل، قانون نظام صنفی و منطق رقابت در بازار سازگار باشد.
وی هشدار داد که اجباریسازی طرح بیمه میتواند کسبوکارهای آنلاین و حتی مشاغل سنتی را با الزاماتی خارج از ساختار قانونیشان مواجه کند و صنف وظیفه دارد در برابر تصمیماتی که بر آینده اقتصاد دیجیتال اثر میگذارد، موضع روشنی داشته باشد.
موافق بیمه هستیم، مخالف اجبار
محمد خلج، مدیرعامل اسنپ، با اشاره به سابقه همکاری این شرکت با تأمین اجتماعی گفت: ما کاملاً موافق بیمهکردن رانندگان هستیم و حتی پیشتر پیشنهاد رسمی و مبتنی بر داده برای بیمه اختیاری ارائه کردهایم. اختلاف امروز بر سر اصل بیمه نیست؛ نگرانی ما از شیوه اجرای اجباری آن است.
وی افزود: بازخورد رانندگان نشان میدهد که نسبت به بیمه اجباری نگرانی جدی دارند حتی تماسهای متعددی برای حذف حساب کاربری دریافت کردهایم.
کاهش عرضه خدمات و افت کیفیت
در بخش دیگری از نشست، کارشناسان حوزه حملونقل آنلاین تأکید کردند که اجرای طرح در این شکل میتواند به کاهش عرضه خدمات منجر شود.
یکی از مدیران حاضر توضیح داد: حدود ۲۰ درصد از رانندگان هر ماه ریزش میکنند و این نشان میدهد که بخش زیادی از رانندگان فعالیت غیرپایدار و بسیار کم دارند. نصف رانندگان کمتر از دو سفر در روز انجام میدهند. در چنین شرایطی، اعمال بیمه اجباری احتمالاً باعث خروج گروه بزرگی از رانندگان خواهد شد.
به گفته وی، کاهش عرضه بهطور مستقیم قیمت سفرها را افزایش و کیفیت خدمات را کاهش میدهد.
بیمه باید متناسب با وضعیت واقعی رانندگان باشد
حاضران در نشست تأکید کردند سیاستهای اجباری در حوزه اقتصاد دیجیتال نه تنها صنعت تاکسی آنلاین، بلکه سایر بخشهای تجارت الکترونیک را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
یکی از فعالان حوزه کسبوکار اینترنتی گفت: در طرح پیشنهادی تأمین اجتماعی، همه رانندگان یکسان دیده شدهاند در حالی که بسیاری از آنها یا بیمه دارند یا بازنشستهاند و نیازی به کارگاه دوم بیمه ندارند. منطقیترین راه این است که فقط رانندگانی که فاقد بیمه هستند تحت پوشش قرار گیرند.
بر اساس اظهارنظرهای مطرحشده در نشست، اصل بیمه رانندگان مورد توافق پلتفرمها و نهادهای صنفی است اما الزام یکسان و سراسری، بدون توجه به نوع فعالیت، میزان درآمد یا نیاز واقعی راننده، میتواند تبعات اقتصادی و اجتماعی جدی برای صنعت حملونقل آنلاین و کل اکوسیستم اقتصاد دیجیتال ایجاد کند.
گفتوگوها درباره اصلاح این طرح در کمیسیونهای تخصصی مجلس همچنان ادامه دارد.
