به گزارش خبرنگار مهر، امیر ابراهیمزاده عضو سابق شورای عالی انجمن حسابداران خبره و مدرس دانشگاه در حاشیه همایشی که به مناسبت تجلیل از حرفه حسابداری و به همت «انجمن حسابداران خبره ایران» برگزار شده بود، در جمع خبرنگاران به تشریح جایگاه امروزی این حرفه و مرور تاریخچه پرفراز و نشیب آن پرداخت و با اشاره به حساسیت بالای شغلی حسابداران در فضای اقتصادی کنونی گفت: حرفه حسابداری امروز دیگر محدود به ثبت ارقام نیست؛ بلکه یکی از مشاغل کلیدی و حساس جامعه محسوب میشود. حسابداران به دلیل سروکار داشتن با محاسبات دقیق و جزئیات حیاتی، افرادی ریزبین هستند که رسالتشان جمعآوری، طبقهبندی، ثبت، تلخیص و گزارشگری اطلاعات مالی برای تصمیمسازی است.
چهار عصر تحول؛ از سیاهه نویسی تا عصر دیجیتال
ابراهیمزاده با بیان اینکه حسابداری از بدو پیدایش تاکنون دستخوش تغییرات بنیادی در نظریات خود شده است، تاریخ این علم را به چهار دوره تقسیم کرد و افزود: ما از «عصر سیاهه نویسی» که در آن حسابدار تنها مسئول ثبت طلب و بدهی و ارائه گزارش ماندهها بود، عبور کردهایم. در «عصر حسابداری مالی»، نیاز کسبوکارها به گزارشهای نظاممند در قالب ترازنامه و سود و زیان پاسخ داده شد. اما تحول اصلی زمانی رخ داد که فلسفه وجودی گزارشها تغییر کرد و «عصر حسابداری مدیریت» با هدف تصمیمسازی و ایجاد ارزش افزوده شکل گرفت.
وی عصر حاضر را عصر چهارم یا «حسابداری اجتماعی-اقتصادی» نامید که ناشی از ظهور اینترنت، فناوری اطلاعات و گذر از عصر صرفاً صنعتی است.
ملی شدن نفت و تولد حسابداری مدرن در ایران
دبیر هیئت تشخیص صلاحیت حسابدار مدیریت خبره، در بخش دیگری از سخنان خود گریزی به تاریخچه ورود حسابداری مدرن به ایران زد و گفت: اگرچه حسابداری دوطرفه از اوایل سده بیستم میلادی از طریق بانک شاهنشاهی ایران دوره قاجار (بانک تجارت کنونی) و مؤسسات خارجی به ایران راه یافت، اما نقطه عطف بومیسازی آن، سال ۱۳۳۰ و جریان ملی شدن صنعت نفت توسط مرحوم دکتر مصدق بود. پس از خلع ید انگلیسیها و خروج تمامی پرسنل خارجی، مقرر شد امور مالی صنعت نفت توسط متخصصان داخلی انجام شود.
وی با استناد به سخنرانیهای تاریخی مرحوم علی مدد، از پیشگامانی همچون مرحومین ابوالقاسم خردجو، اسمعیل عرفانی و حسن سجادینژاد یاد کرد که در دهه ۳۰ در ایجاد آموزشگاه عالی حسابداری شرکت نفت نقش داشتند.
ابراهیمزاده همچنین از تلاشهای دکتر فضلالله اکبری در دانشکده علوم اداری دانشگاه تهران و استاد عزیز نبوی در تأسیس نخستین مؤسسه عالی حسابداری خصوصی در دهه ۴۰ به نیکی یاد کرد.
وی در خصوص وضعیت حسابداری در ایرانِ پیش از دوران مدرن نیز خاطرنشان کرد: در گذشته تجار ایرانی برای مدیریت حسابهای خود از افرادی به نام «میرزا» کمک میگرفتند که بعدها به نام «دفتردار» شناخته میشدند تا اینکه به مرور شیوههای نوین جایگزین روشهای سنتی شد.
انجمن حسابداران خبره؛ نیم قرن تلاش حرفهای
عضو سابق شورای عالی انجمن حسابداران خبره ایران، در ادامه با اشاره به میزبان این مراسم، به تاریخچه شکلگیری این نهاد حرفهای پرداخت و اظهار داشت: با ورود فارغالتحصیلان رشته حسابداری به بازار کار در دهه ۴۰، نیاز به تشکلهای صنفی احساس شد. پس از چندین تلاش نافرجام، سرانجام در دوم اسفندماه ۱۳۵۱ مجمع عمومی مؤسس تشکیل و انجمن حسابداران خبره ایران را پایهگذاری کردند که در اردیبهشت ۱۳۵۳ رسماً به ثبت رسید.
وی افزود: این انجمن با انتشار مجله تخصصی حسابدار و برگزاری دورههای آموزشی، نقشی بیبدیل در اعتلای حرفه داشته و در سال ۱۳۷۷ (۱۹۹۸ میلادی) موفق شد به عضویت فدراسیون بینالمللی حسابداران (آیفک) درآید.
ریشههای جهانی و فلسفه نامگذاری روز حسابدار
عضو و دبیر هیئت تشخیص صلاحیت حسابدار مدیریت خبره در پایان صحبتهای خود در جمع اصحاب رسانه، به ریشههای جهانی این علم و فلسفه نامگذاری روز ۱۵ آذر اشاره کرد و گفت: اگرچه لوکا پاچیولی در سال ۱۴۹۵ میلادی با مدون کردن روش حسابداری دوطرفه در ونیز، لقب پدر علم حسابداری را گرفت، اما قدمت حسابداری به اندازه تمدن بشری است و الواح سفالین بابل گواه وجود حسابداری در ۳۶۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است.
وی درباره تثبیت روز ملی حسابدار نیز توضیح داد: نامگذاری ۱۵ آذر به عنوان روز حسابدار، ریشه در سیامین سالگرد تأسیس آیفک در سال ۲۰۰۷ دارد. در آن سال فدراسیون جهانی هفتهای را به نام حسابداری اعلام کرد و انجمن حسابداران خبره ایران به عنوان نخستین عضو ایرانی آیفک، با دعوت از سایر نهادها در نشستی تاریخی در ۱۳ آذر ۱۳۸۶ در هتل ونوس تهران، روز ۱۵ آذرماه را به عنوان روز ملی حسابدار در تقویم حرفهای کشور تثبیت کرد.
عدد باید «صداقت» بیاورد
سید محمد باقرآبادی، دبیرکل انجمن حسابداران خبره ایران نیز در حاشیه این همایش که به همت این انجمن برگزار شده بود، در جمع خبرنگاران بر تغییر نقش حسابداران از گزارشنویسی صرف به شرکای استراتژیک بنگاههای اقتصادی تأکید کرد.
باقرآبادی، نقش جامعه حرفهای حسابداری را در شرایط کنونی اقتصاد کشور بیبدیل دانست و گفت: امروز اقتصاد ایران بیش از هر زمان دیگری تشنهی سه عنصر کلیدی است: اطمینان، شفافیت و حکمرانی مالی صحیح. بیتردید تأمین این نیازها بر شانههای حسابداران و حسابرسانی استوار است که با تکیه بر دانش، تجربه و پایبندیهای حرفهای خود، چراغ اطمینان را در بنگاههای اقتصادی روشن نگه میدارند.
رسالت ما ساختن فرهنگ «اعتماد» است
دبیرکل انجمن حسابداران خبره ایران، رسالت این نهاد را فراتر از ارائه خدمات تخصصی توصیف کرد و افزود: باور ما این است که باید فرهنگی بسازیم که در آن عدد، صداقت بیاورد و گزارشگری درست، اعتماد خلق کند. نگاه سنتی به حسابدار تغییر کرده است؛ او دیگر یک گزارشنویس صرف نیست، بلکه به عنوان شریک فکری مدیران، ناظر سلامت مالی و یکی از ستونهای اصلی حکمرانی شرکتی شناخته میشود.
آمادگی جامعه حسابداری برای عصر هوش مصنوعی
وی در بخش دیگری از سخنان خود در جمع اصحاب رسانه، به چالشهای نوین این حرفه اشاره کرد و اظهار داشت: اگرچه تحولات شتابان فناورانه، ظهور هوش مصنوعی و الزامات پیچیده و جدید گزارشگری، بار مسئولیت ما را سنگینتر کرده است، اما جامعه حرفهای حسابداری نشان داده که برای پیمودن این مسیر آماده است.
باقرآبادی سه رکن اصلی موفقیت در این دوران گذار را «دانش بهروز»، «اخلاق حرفهای» و «شجاعت بیان حقیقت» برشمرد.
ادای احترام به حافظان خاموش اقتصاد
دبیرکل انجمن حسابداران خبره ایران در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: در این روز باید به تمام همکاران عزیزم در سراسر کشور ادای احترام کنم؛ کسانی که اغلب بیسروصدا اما به شکلی مؤثر، پایههای اقتصاد را استوار نگه میدارند. امیدوارم با تلاش جمعی این خانواده بزرگ، بتوانیم آیندهای شفافتر و پایدارتر برای اقتصاد ایران بسازیم.
