خبرگزاری مهر- گروه استانها: مقام معظم رهبری در نخستین دیدار دولت ضرورت بازسازی ساختار فرهنگی کشور را مطرح کردند که به اذعان کارشناسان، در این بازسازی نقش و جایگاه مردم باید در اولویت قرار گیرد چرا که مردم نه صرفاً مصرف کننده بلکه تولیدکنندگان اصلی فرهنگ هستند. بر خلاف دیدگاه برخی مدیران ناظر بر دولتی بودن همه کارها، در فرهنگ ضرورت دارد که مردم سهیم باشند همچنان که گروهها و نیروهای مردمی در ایام عزاداریهای محرم و صفر یا حرکت عظیم و معنوی اربعین، در محافل و برنامههای ماه مبارک رمضان یا مراسم معنوی اعتکاف و در بسیاری دیگر از عرصههای فرهنگی و مذهبی نقش اثرگذار خود را ثابت کردهاند.
در اینجا اما این پرسش مطرح میشود که اگر بناست کارها و برنامههای فرهنگی به دست مردم اجرایی شود، نقش نهادهای فرهنگی در پیشبرد اهداف و سیاستهای فرهنگی چیست و چه ضرورتی دارد؟ در خصوص اهمیت نقش مردم در کارهای فرهنگی و لزوم حمایت، پشتیبانی، راهبری و تسهیلگری نهادهای فرهنگی گفتگویی با حسین ضامنی از کارمندان باسابقه ادارهکل تبلیغات اسلامی چهارمحال و بختیاری و فعال فرهنگی و مذهبی در استان انجام شده است که با هم میخوانیم.
فرهنگ، مسئله اصلی کشور است
حسین ضامنی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به اهمیت فرهنگ که در کلام مقام معظم رهبری به عنوان «مسئله اصلی» «زیربنای اقتصاد» معرفی شده است، اظهار کرد: ایشان فرمودند: «فرهنگ در حاشیه نیست، در حاشیه اقتصاد و سیاست نیست، بلکه اقتصاد و سیاست هستند که در حاشیه فرهنگ هستند»، پیداست که همه کارها با فرهنگ پیش میرود.
کارشناس ادارهکل تبلیغات اسلامی چهارمحال و بختیاری در خصوص ضرورت و فلسفه فعالیت نهادهای فرهنگی و تبلیغی همچون سازمان تبلیغات اسلامی، ادامه داد: نهادهای فرهنگی اساساً مجری کار فرهنگی نبوده بلکه رسالت اصلی آنها به میدان آوردن ظرفیت مردمی است.
وی فعالیت مجموعهها و تشکلهای مردمی همچون هیئات مذهبی، کانونهای تبلیغی، مؤسسات قرآنی و خانههای قرآنی شهری و روستایی را مصداق کار مردمی دانست و گفت: نهادهای فرهنگی اگر بخواهند مجری فعالیتها و برنامههای فرهنگی باشند کاری پیش نمیرود و صرفاً وظیفه حمایتی و تسهیلگری دارند.
ضامنی در پاسخ به پرسشی مبنی بر ضرورت حمایت از فعالیتهای مردمی، تصریح کرد: کارهای مردمی در کشورمان خوشبختانه ریشهدار و بسیار گسترده و عمیق است که مصداق آن را در مجالس و محافل حسینی (ع) در محرم و صفر به خوبی مشاهده میکنیم.
تاریخ درخشان فعالیتهای فرهنگی مردمی در کشور
وی با تصریح اینکه صحنههای مختلف تاریخ انقلاب اسلامی جلوههای زیبایی از پای کار آمدن ظرفیت مردمی در کار فرهنگی را شاهد بودیم، افزود: یکی از مصادیق آن، جشن مردمی عید غدیر امسال است که با آغاز حمله رژیم غاصب صهیونی به کشورمان همراه بود؛ در روستای ما مردم برای این جشن همه ظرفیتها را پای کار آوردند و کمکهای مردمی از مرز ۲۰۰ میلیون تومان عبور کرد که برنامه باشکوهی را شاهد بودیم. نظیر این حرکتهای مردمی در آن ایام در بسیاری از شهرها و روستاها اتفاق افتاد که صفر تا صد به دست مردم بود.
ضامنی با تأکید بر اینکه مردم همواره پای کار دین و قرآن و اهل بیت (ع) هستند، ادامه داد: چند سال پیش آماری منتشر شد مبنی بر اینکه نذورات و کمکهای مردمی برای برپایی مجالس حسینی (ع) به اندازه بودجه عمومی کشور بود پیداست که سرمایه مردمی همیشه در میدان است.
وی با یادآوری اینکه تا کنون کار فرهنگی مردمی بدون دریافت ریالی از دولت اسلامی روی زمین نمانده است، افزود: رسالت نهادهای فرهنگی دولتی و حاکمیتی این است که ظرفیت مردمی را به میدان بیاورند و حفظ کنند.
ضامنی ورود به کارهای فرهنگی بدون در نظر گرفتن ظرفیت مردمی را یک آسیب دانست و بیان کرد: هیئات مذهبی مصداق عینی و آشکار تشکیلات مردمی هستند که در طول سال و در مناسبتهای مختلف ملی و مذهبی نمیگذارند کار روی زمین بماند و چراغ محافل و مجالس اهل بیت (ع) را روشن نگه میدارند.
وی گروههای جهادی را دیگر مصداق نهادهای مردمنهاد عنوان و بیان کرد: این گروهها با بهرهگیری از کمکهای مردمی در دورترین مناطق حضور پیدا میکنند و به خدمات عمرانی، درمانی، فرهنگی و اجتماعی، آموزشی و … میپردازند.
ضامنی با یادآوری اینکه باید نهادهای فرهنگی بستر کار فرهنگی را برای مجموعههای مردمی فراهم میکنند، گفت: قریب به یکهزار و ۵۰۰ هیئت مذهبی در استان فعالیت میکنند که برخی هیئات در دهه محرم هرشب تا ۲ هزار عزادار حسینی را اطعام و پذیرایی میکنند. هیچ نهادی هرگز نمیتواند هزینه این پذیراییها را تأمین کند بلکه هیئات با تکیه بر کمکها و نذورات مردمی این سفرههای حسینی (ع) را برپا میکنند.
وی با بیان اینکه نهادهای فرهنگی هدایت، نظارت و حمایت مجموعههای مردمی را بر عهده دارند، ادامه داد: برگزاری این همایش یا آن سمینار که کاری نمایشی و ویترینی بوده و هزینههای هنگفت را تحمیل میکند کار فرهنگی نیست و خروجی چندانی هم ندارد لذا باید اعتبارات فرهنگی را به سمت حمایت و پشتیبانی از کارهای فرهنگی مردمی و تشویق و دلگرم ساختن نیروهای مردمی سوق داد.
اعتبارات به سمت حمایت از فعالیتهای فرهنگی مردممحور سوق یابد
ضامنی بیان کرد: معتقدم اعتبارات ناچیز دستگاههای فرهنگی باید صرف حمایت از تشکلهای مردمنهاد زیرمجموعه خودشان شود مثلاً سازمان تبلیغات اسلامی باید اعتباراتی را که دریافت میکند برای حمایت و انگیزهبخشی به متولیان و دستاندرکاران هیئات مذهبی، مؤسسات قرآنی و خانههای قرآنی و سایر تشکلهای خود هزینه کند.
این کارمند باسابقه ادارهکل تبلیغات اسلامی چهارمحال و بختیاری یادآور شد: تجربه ۳۰ ساله کار در این مجموعه نشان میدهد باید کاری کنیم که مردم پای کار بیایند و اگر مردم در صحنه باشند یقین بدانید خودشان همه کارها را پیش میبرند.
ضامنی با تصریح اینکه سازمان تبلیغات اسلامی سالها پیش ذیل طرحهای مختلف همچون خاتمالانبیاء (ص) یا بوستان ولایت به موضوع اوقات فراغت دانشآموزان ورود داشت، افزود: در آن سالها برخی نهادهای دیگر همچون سپاه، آموزش و پرورش یا هلال احمر نیز برنامههایی برای اوقات فراغت داشتند اما همه این طرحها رها شد و امروز هیچ نهادی متولی این امر خطیر و مهم نیست حال آنکه نیاز به پر کردن اوقات فراغت دانشآموزان در عصر حاضر بسیار ضروریتر و مهمتر از گذشته است.
وی ادامه داد: بااینحال، یک روحانی جهادی را سراغ دارم که تابستان امسال با جمعآوری ۲۰۰ میلیون از خیران، اوقات فراغت روستای ما را به دست گرفت و برنامههای متنوعی در طول تابستان برای دختران و پسران روستا اجرا کرد، این قدرت نیروی مردمی است که کاستی نهادهای دولتی و حاکمیتی را جبران میکند.
ضامنی گفت: بسیاری از برنامههای فرهنگی که به دست مردم است همچنان با قوت و قدرت در حال انجام است زیرا مردم احساس وظیفه میکنند، حال آنکه این برنامهها اگر به دست این یا آن نهاد دولتی یا حاکمیتی انجام میشد، یقین بدانید چراغش زمانی به علت نوسان در میزان اعتبارات یا نگاه و رویکرد مدیران مختلف، خاموش یا کمسو شده بود.
این فعال فرهنگی و اجتماعی در پایان تأکید کرد: کارهای فرهنگی و دینی جز با پای کار آوردن ظرفیت مردمی به پیش نمیرود و نهادهای فرهنگی این رسالت مهم را در به میدان آوردن و ماندگاری مردم در میدان بر عهده دارند.
