آزاده زارعی پزشک متخصص طب سنتی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس سلامتکدههای دانشکده طب ایرانی در گفتگو با خبرنگار مهر در رابطه با نان سالم توضیحاتی داد و گفت: اصلیترین نکته در مصرف نان، کیفیت پخت آن است. در منابع علمی و آموزشی نیز بر استفاده از آرد سالم و پخت استاندارد نان تأکید شده است. در شرایطی که آرد بیش از حد سبوسگیری میشود و بهصورت کاملاً سفید در میآید، بخش زیادی از مواد مغذی آن از بین میرود. از سوی دیگر، پخت نامناسب نان باعث میشود هضم گندم برای دستگاه گوارش دشوارتر شود.
وی ادامه داد: اگر آرد گندم بهدرستی پخته نشود و نان بهصورت خمیره و ناپخته به مصرف برسد، مشکلات هضمی و گوارشی بهطور جدی افزایش مییابد. گندم به صورت ذاتی هضم سختتری دارد و تنها در صورتی برای بدن مفید است که فرآیند پخت آن کامل و اصولی انجام شود.
زارعی اظهار داشت: در میان نانهای سنتی ایرانی، نان سنگک و نان تافتون بهعنوان بهترین گزینهها معرفی میشوند؛ بهویژه زمانی که با آرد دارای میزان مناسبی از سبوس تهیه شده و بهطور کامل پخته شده باشند. نان سنگک با خمیر کمتر و پخت مناسب، یکی از کاملترین نانها برای مصرف روزانه محسوب میشود.
وی افزود: در گذشته برای بهبود هضم نان، افزودنیهای طبیعی مانند دانه خشخاش، کنجد یا زیره به نان اضافه میشد. این ترکیبات علاوه بر کمک به هضم بهتر، ارزش غذایی نان را نیز افزایش میدادند. هنوز هم در برخی شهرهای کشور، نانهایی با زیره یا کنجد پخته میشود که از نظر گوارشی گزینه مناسبتری به شمار میروند.
پزشک متخصص طب سنتی توضیح داد: بهطور کلی، دو عامل کیفیت آرد و پخت صحیح نان نقش تعیینکنندهای در سلامت این ماده غذایی پرمصرف دارند. در صورت رعایت این اصول، نان میتواند یک غذای کامل و سالم باشد که بهراحتی در سفره روزانه خانوادهها قرار میگیرد.
نان مناسب برای بیماران دیابتی و افراد با مشکلات گوارشی
زارعی اذعان کرد: افراد مبتلا به دیابت یا کسانی که مشکلات گوارشی دارند، باید نانی مصرف کنند که هضم آسانتری داشته باشد. نان سنگک یا هر نان دیگری که بهخوبی پخته نشده و حالت خمیری دارد، میتواند باعث افزایش قند خون و بروز ناراحتیهای گوارشی شود. در این شرایط، نانهای سبکتر مانند نان تافتون، در صورت پخت کامل، انتخاب مناسبتری هستند.
بررسی نانهای لواش و نانهای صنعتی
وی تصریح کرد: نان لواش نیز مانند سایر نانهای سنتی، در صورت پخت صحیح میتواند قابل مصرف باشد. درباره نانهای صنعتی، حجیم و تستی، اگر فرآیند تخمیر و پخت بهطور کامل انجام شده و بخش خمیری نان از بین رفته باشد، این نانها گزینه نامناسبی محسوب نمیشوند. افزودن ترکیباتی مانند پروتئینها، مغزها یا غلات کامل میتواند ارزش غذایی این نانها را افزایش دهد.
پزشک متخصص طب سنتی خاطر نشان کرد: برخی ادعاها درباره نانهای سبوسدار یا نان جو، همیشه مطابق واقعیت نیست. در مواردی، محصولی که با عنوان نان جو عرضه میشود، در عمل حاوی جو واقعی نیست. در چنین شرایطی، نهتنها اثرات مثبت مورد انتظار ایجاد نمیشود، بلکه ممکن است مصرف آن برای برخی افراد عوارضی نیز به همراه داشته باشد.
