به گزارش خبرگزاری مهر، به مناسبت گرامیداشت هفته پژوهش جشنواره ملی «رأی برتر شهید بهشتی» همزمان با رونمایی از کتب جدید سازمان قضائی نیروهای مسلح، با حضور حجتالاسلام والمسلمین پورخاقان رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و سید علی کاظمی رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه، همراه با تجلیل از نفرات برتر، امروز شنبه ۲۹ آذرماه ۱۴۰۴ در سالن اجتماعات شهیدان مظفر این سازمان برگزار شد.
تأکید رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح بر نقش بنیادین پژوهش، علم و ارتقای دانش قضائی در تحقق عدالت
حجتالاسلام والمسلمین پورخاقان، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح، در مراسم جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی، با تأکید بر جایگاه بنیادین پژوهش و علم در جامعه اسلامی و انسانی، اظهار کرد: پژوهش رکن اساسی حیات جامعه انسانی و اسلامی است و هر آنچه در عالم هستی وجود دارد، بدون اندیشه و تفکر انسان، معنا و مفهوم پیدا نمیکند.
وی ضمن ابراز ادب و احترام به اندیشمندان، دانشپژوهان و پژوهشگرانی که در مسیر ارتقای علمی و صیانت از نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران گام برمیدارند، انتصاب شایسته سیدعلی کاظمی بهعنوان رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه را تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد این پژوهشگاه بیش از پیش منشأ ارتقای علمی، اعتلای جایگاه قوه قضائیه و تحقق عدالت در جامعه اسلامی باشد.
رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح با اشاره به تأکیدات قرآن کریم بر تفکر، تدبر و پژوهش، تصریح کرد: خداوند متعال در آیات متعدد، انسان را به اندیشه در آیات آفاقی و انفسی دعوت کرده است؛ آیات قرآن کریم پژوهش را به انسان درست میدهد. قرآن کریم خود علم است و اساس علم محسوب میشود و پیامبر اکرم (ص) آن را در کنار عترت، دو امانت بزرگ برای هدایت بشر معرفی کردند.
وی با اشاره به معجزات پیامبران الهی، گفت: هر پیامبری متناسب با نیاز و سطح فهم جامعه زمان خود معجزهای ارائه کرد، اما معجزه پیامبر اسلام (ص)، قرآن کریم است که کتاب علم، اندیشه و تدبر است.
حجتالاسلام والمسلمین پورخاقان با بیان اینکه پدیدههای طبیعی همچون بارش باران، چرخه آب، خلقت انسان و نظام هستی همگی انسان را به پژوهش و تفکر دعوت میکنند، افزود: خداوند انسان را به اندیشیدن فرا میخواند و حتی در آیات قرآن با «قلم» سوگند یاد میکند؛ چراکه قلم نماد علم و دانش است و اساس پیشرفت جوامع بر علم، پژوهش و تفکر استوار است. اندیشیدن اساس کار جهان هستی است علم چیزی جز شناخت ذات اقدس خداوند متعال نیست و زمانی که خدا را بشناسی آنچه در عالم هستی مخلوق خداوند است را خواهی شناخت.
وی با استناد به روایات نبوی، علم را بزرگترین نعمت الهی دانست و تصریح کرد: اگر علم و دانش نباشد، حکومتی پایدار نخواهد ماند و معنا و مفهومی نخواهد داشت و دین استقرار پیدا نمیکند و جامعه به صلاح و رفاه نخواهد رسید. تاریخ تمدن اسلامی و ایرانی گواه آن است که علم و دانش همواره با هویت این سرزمین عجین بوده و اسلام آن را تقویت، بارور و شکوفا کرده است.
رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح با اشاره به ترور دانشمندان ایرانی توسط رژیم صهیونیستی، تأکید کرد: این اقدامات بهدلیل نقش تعیینکننده علم و دانش در اقتدار کشور است، اما ریشه علم در این سرزمین با چنین اقدامات ناجوانمردانهای از بین نخواهد رفت.
وی با نقل بیانات مقام معظم رهبری، علم و دست برتر علمی را راز اقتدار اقتصادی، سیاسی و نظامی کشور دانست و افزود: اگر اقتدار موشکی ایران نبود و رژیم صهیونیستی سوزش انفجارهای شدید را ندیده بود مطمئن باشید جنگ آنها ۱۲ روزه نبود و به دنبال نابودی کشور بودند با کشوری که جز زبان زور نمیفهمد باید با زور و اقتدار صحبت کرد چرا که دشمن پای تمامیت هستی ما نشسته است. اقتدار موشکی جمهوری اسلامی ایران حاصل اندیشه و تلاش دانشمندان متعهدی است که با هدایت امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری، کشور را به جایگاه بازدارندگی رساندهاند.
حجتالاسلام والمسلمین پورخاقان در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب بر ارتقای دانش قضات، اظهار کرد: یکی از ضرورتهای اساسی در قوه قضائیه، ارتقای مستمر دانش قضائی است. تسلط علمی قضات موجب دقت، سرعت و اتقان در رسیدگی به پروندهها و صدور آرای صحیح و بازدارنده میشود.
وی با قدردانی از تلاشهای پژوهشی و آموزشی در سازمان قضائی نیروهای مسلح، از رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه، مدیران قضائی و آموزشی خواست تا با استفاده حداکثری از ظرفیتهای علمی، زمینه ارتقای علمی و اندیشهای قضات را فراهم کنند.
رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح با اشاره به کاهش اطاله دادرسی و ارتقای کیفیت آرا، گفت: افزایش درصد تأیید آرای صادره در دیوان عالی کشور، نشاندهنده حرکت صحیح در مسیر اتقان آراست، هرچند همچنان کارهای بسیاری باقی مانده و باید با همکاری قضات شریف، رسیدگی به پروندههای معوق با سرعت و دقت بیشتری انجام شود.
وی با تأکید بر بازدارنده بودن مجازاتها، تصریح کرد: در پروندههایی که با امنیت کشور، حیثیت نیروهای مسلح و منافع ملی مرتبط است، صدور آرای قاطع، دقیق و متناسب با جرم ارتکابی، ضرورتی انکارناپذیر است و تساهل در این موارد موجب آسیب به امنیت جامعه خواهد شد.
علم و پژوهش منشأ اقتدار، عدالت و عزت نظام اسلامی است
علی کاظمی، رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه، در آئین جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی، با قدردانی از قضات و اندیشمندانی که با قلم عدالت در عرصه حساس دفاعی و نظامی ایفای نقش میکنند، اظهار کرد: خداوند متعال را شاکریم که در آستانه ماه مبارک رجب و در هفته پژوهش، جشنواره شهید بهشتی، توفیق حضور در جمع قضات، مدیران و اندیشمندان سازمان قضائی نیروهای مسلح فراهم شده است؛ مجموعهای که خود نماد اقتدار، شرافت و صلابت کشور به شمار میرود.
وی با تأکید بر جایگاه بنیادین علم و دانش در اقتدار ملی، افزود: بیتردید آنچه موجب عزت، صلابت و اقتدار کشور میشود، علم و دانش است؛ موضوعی که در بیانیه گام دوم انقلاب نیز مورد تأکید قرار گرفته و بر ضرورت تداوم شتاب علمی و دستیابی به قلههای علم و دانش تصریح شده است.
رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه با اشاره به ماهیت زیست انسانی، تصریح کرد: زیست انسان آمیخته با تحیر و پژوهش است. انسان از نخستین لحظات زندگی در پی فهم چرایی آمدن، چگونگی زیستن و مسیر حرکت خود است و از همین رو، پژوهش جز جداییناپذیر حیات انسانی محسوب میشود. در معارف اسلامی نیز علم، تفکر، تعقل، تفقه و تدبر جایگاهی رفیع دارند مفاهیمی که در هیچ مکتب دیگری با این گستره و عمق یافت نمیشوند.
کاظمی با بیان اینکه علم و پژوهش ستون دین، زیست دینی و حکمرانی اسلامی است، افزود: مسلمانان بیش از دیگران موظفاند برای دستیابی به جایگاه شایسته خود در نظام هستی، در مسیر علم و دانش تلاش کنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود، سازمان قضائی نیروهای مسلح را از سازمانهای الگو در عرصه عدالت دانست و گفت: این سازمان با بهرهگیری از رویکردهای راهبردی و کاربردی، رویکردهای برنامهمحور و دادنامهمحور، هم در حل مسائل کلان و هم در تصمیمگیریهای موردی، عملکردی عالمانه و علمگستر دارد و تعامل سازندهای با نیروهای مسلح بهعنوان مخاطبان اصلی خود برقرار کرده است.
رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه با اشاره به انعقاد تفاهمنامه میان پژوهشگاه و سازمان قضائی نیروهای مسلح، خاطرنشان کرد: این تفاهمنامه که در دوره مدیریت پیشین منعقد شد، ظرفیتهای مهمی از جمله تجلیل از آرای برگزیده و تقدیر از قضات صاحبقلم را فراهم کرده و برنامههای علمی متعددی نیز در دستور کار قرار دارد.
وی از تشکیل گروه علمی برای حقوق دفاعی و نظامی بهعنوان یکی از برنامههای پیشرو یاد کرد و افزود: این حوزه، رشتهای راهبردی است که هم جنبههای حقوقی و هم ابعاد رفتاری و اخلاقی را دربرمیگیرد و نیازمند نظریهپردازی و تولید ادبیات علمی است.
کاظمی در ادامه، با تبیین رویکردهای کلان صدور رأی قضائی در جهان، اظهار کرد: در سدههای اخیر، سه رویکرد عمده در صدور رأی شکل گرفته است؛ رویکردهای استقرایی که بر قانونگرایی و تطبیق دقیق قانون بر واقعیت عینی تأکید دارند، رویکردهای قیاسی، انتقادی که بر واقعیتهای پرونده تمرکز میکنند و در نهایت رویکردهای توازنی یا بینابینی که امروزه غالب هستند.
وی افزود: در رویکرد توازنی، قاضی همانند یک معمار، عناصر حکمی و موضوعی را با یکدیگر تلفیق میکند و سازهای عادلانه میآفریند؛ سازهای که در داوریهای سنجیده بعدی نیز منصفانه و متقن تلقی میشود. قاضی در این فرآیند، حقایق ملموس و ناملموس پرونده را شناسایی، گزینش و بازفهم میکند تا رسیدگی متین و قابل فهم برای مخاطبان شکل بگیرد.
رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه تأکید کرد: رأی خوب باید بازتاب اندیشه عادلانه قاضی باشد و افزون بر فهم دقیق موضوع، به اعمال عدالت و ترسیم نظم مطلوب آینده نیز کمک کند. تفاوت قاضی با داور در همین نکته است که قاضی با آرای خود، افقها و چشماندازهای آینده جامعه را ترسیم میکند.
وی با اشاره به برگزاری سالانه جشنواره آرای برتر شهید بهشتی، گفت: این جشنواره با هدف شناسایی، تجلیل و الگوسازی از آرای فاخر قضائی برگزار میشود تا سایر قضات و پژوهشگران بتوانند از این تجارب ارزشمند بهرهمند شوند.
کاظمی با تشریح فرآیند انتخاب آرای برگزیده، خاطرنشان کرد: در این دوره، پس از فراخوان عمومی، حدود ۲۰۰ رأی گردآوری و توسط کارگروههای تخصصی متشکل از قضات دیوان عالی کشور بررسی شد که در نهایت ۱۸ رأی به مرحله نهایی رسید و از میان آنها، پنج رأی برگزیده انتخاب شد.
وی در پایان، ضمن قدردانی از برگزارکنندگان جشنواره، قضات حاضر، همکاران پژوهشگاه قوه قضائیه و مجموعه سازمان قضائی نیروهای مسلح، ابراز امیدواری کرد با تقویت تعاملات علمی و پژوهشی، گامهای مؤثرتری در مسیر تحقق عدالت و اعتلای ایران اسلامی برداشته شود.
۲۶ جلد کتاب و ۴۱ طرح پژوهشی در سه سال گذشته منتشر شد
یزدانیان، معاون قضائی و حقوقی سازمان قضائی نیروهای مسلح، در آئین جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی، با تشریح فعالیتهای علمی و پژوهشی این سازمان، اظهار کرد: سازمان قضائی نیروهای مسلح دارای ۹ گروه علمی فعال است که در حوزههای پژوهشی، آموزشی، قضائی و حقوقی مشغول انجام وظیفه هستند. این گروهها شامل کمیسیونهای قوانین جزایی و قضائی، تدوین لوایح ماده ۴۷۷، وحدت قضائی، هیئت عالی نشستها، گروه پژوهشهای قضائی، گروه علمی پیشگیری و کارگروه بررسی پروندههای مهم سازمان تهران است.
وی افزود: فعالیتهای این گروهها شامل تولید محتواهای آموزشی، ارائه نظرات مشورتی، سیاستگذاری در حوزه پیشگیری و ارزیابی در خصوص اتقان آرا است.
یزدانیان با اشاره به عملکرد سه ساله اخیر، اعلام کرد: در این بازه زمانی، ۲۶ جلد کتاب، ۴۱ طرح پژوهشی، ۱۸ شماره فصلنامه قضائی و حقوقی و ۲۳ شماره نشریه تخصصی دادرسی توسط انتشارات سازمان آماده و در اختیار همکاران قضائی قرار گرفته است.
معاون قضائی و حقوقی سازمان ادامه داد: یکی دیگر از دستاوردهای مهم، راهاندازی کتابخانه دیجیتال و الکترونیکی سازمان است که بیش از ۱۵ هزار محتوای آموزشی شامل مقاله، رساله، کتاب، پایاننامه و طرحهای پژوهشی در آن بارگذاری شده و دسترسی به محتواهای آموزشی را برای قضات و پژوهشگران تسهیل میکند.
وی همچنین به انعقاد ۷ تفاهمنامه آموزشی و پژوهشی با نهادهای مختلف پژوهشی کشور، از جمله پژوهشگاه قوه قضائیه، دانشگاههای شهید بهشتی و آزاد، معاونت حقوقی و امور مجلس و کتابخانههای کشور اشاره کرد و افزود: هر یک از این تفاهمنامهها، بین ۱۰ تا ۱۵ فعالیت آموزشی و پژوهشی شامل کارگاهها و تعاملات علمی را پوشش دادهاند.
یزدانیان درباره نشستهای قضائی اظهار کرد: تاکنون ۲ هزار و ۶۰۰ نشست در سازمان قضائی نیروهای مسلح سراسر کشور برگزار شده و بیش از ۷۵۰ نشست در سامانه نشستهای قضائی سازمان بارگذاری شده است که سازمان قضائی نیروهای مسلح از جمله پیشتازان در این حوزه محسوب میشود.
وی با اشاره به اهمیت ارزیابی آرا، افزود: در سال گذشته، تمامی آرای دیوان عالی کشور و دادگاههای تجدیدنظر برای بررسی نقض آرای دادگاههای نظامی ارزیابی شد و گزارش جامعی به رئیس سازمان ارائه شد. همچنین، گروه اتقان سازمان تهران متشکل از ۹ گروه از قضات مجرب، در سه دوره سهماهه، کلیه آرا و پروندههای مهم این سازمان را ارزیابی کرده است.
یزدانیان در خصوص کمیسیون ماده ۴۷۷ قانون آئین دادرسی کیفری گفت: در این کمیسیون ۶۵۱ پرونده بررسی شد و موارد خلاف شرع، نکات آموزشی و ادغام آرا مورد ارزیابی قرار گرفت.
وی در پایان با اشاره به روند جشنواره آرای برتر، بیان کرد: ۱۸۰ رأی از سراسر کشور از دادگاههای نظامی ۱ و ۲، تجدیدنظر و نظامی کیفرخواست جمعآوری و پس از ارزیابی مقدماتی توسط اداره کل آموزش و هیئت مقدماتی، برای داوری نهایی به پژوهشگاه قوه قضائیه ارسال شد و آرای منتخب امروز معرفی و تقدیر میشوند.
آرای قضائی باید مستدل، متقن و اثرگذار باشد
قوام کریمی، رئیس سازمان قضائی استان فارس، در آئین جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی، به اهمیت مبنای قرآن کریم در صدور آرا اشاره کرد و گفت: یکی از نکات کلیدی در آرای قضائی، مستدل بودن، متقن بودن و محکم بودن رأی است؛ امری که هم در اصل ۱۶۶ قانون اساسی و هم در قوانین آئین دادرسی کیفری و مدنی، از جمله ماده ۳۷۴ قانون آئین دادرسی کیفری و بند چهار ماده ۲۹۶ قانون آئین دادرسی مدنی مورد توجه قرار گرفته است.
وی تأکید کرد: رأی باید نه تنها مطابق اصول و مواد قانونی باشد، بلکه اثرگذار باشد و بر جامعه تأثیر بگذارد. در حوزه کیفری، ارکان جرم تنها به رفتار محدود نمیشود و سایر عناصر مانند شخصیت فرد نیز در عالم خارج تحقق پیدا میکنند بنابراین یک رأی مستدل و متقن، باید تمام ابعاد پرونده و رفتار و شخصیت متهم را در نظر بگیرد تا عدالت کامل اجرا شود.
رئیس سازمان قضائی استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود، با اشاره به اهمیت پژوهش و اثر آن در جامعه، گفت: پژوهش باید خواهان و اثرگذار باشد. هدف از برگزاری این جشنواره و تقدیر از آرای برتر، ارتقای سطح علمی قضات و ایجاد آرا اثرگذار و مبتنی بر قرآن و قوانین جمهوری اسلامی است و امیدوارم این مسیر با تلاش بیشتر، مستمر و مؤثر ادامه یابد.
اسامی قضات برتر جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی سال ۱۴۰۴ اعلام شد
در ادامه این مراسم اسامی قضات برتر جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی سال ۱۴۰۴ در بخشهای مختلف قضائی اعلام شد.
بر این اساس قوام کریمی و جمشید قنواتی، رئیس سازمان قضائی و معاون قضائی استان فارس، در بخش صدور رأی دادگاه تجدیدنظر نظامی برتر بهعنوان نفرات برگزیده معرفی شدند.
همچنین امیر جلالی و علی فولیان، رئیس سازمان قضائی و مستشار دادگاه نظامی استان قزوین، در بخش صدور رأی دادگاه نظامی یک برتر حائز رتبه برتر شدند.
در بخش صدور رأی دادگاه نظامی دو برتر، مجتبی زارع دادستان نظامی استان خراسان شمالی بهعنوان قاضی برتر معرفی شد.
مصیب بالاور، سرپرست دادسرای ناحیه جیرفت استان کرمان، در بخش صدور رأی کیفرخواست برتر و هادی رفیعی، بازپرس شعبه چهارم بازپرسی استان تهران، در بخش صدور رأی قرار برتر بهعنوان نفرات برگزیده این جشنواره معرفی شدند.
در ادامه این مراسم، نفرات برتر کمیسیونهای قضائی و حقوقی و پژوهشگر برتر سال ۱۴۰۴ نیز معرفی شدند.
بر این اساس، علی ماروسی به نمایندگی از اعضای کمیسیون جزایی، امید فریادرس به نمایندگی از اعضای کمیسیون ماده ۴۷۷، علی رهبرپور به نمایندگی از اعضای شورای پیشگیری وقوع جرم، محمد فتحی به نمایندگی از اعضای کمیسیون پژوهشهای قضائی و ارسلان کریمی به نمایندگی از اعضای هیئت عالی نشست قضائی، بهعنوان نفرات برتر فرهیخته کمیسیونهای قضائی و حقوقی معرفی شدند.
همچنین محمد هادی کاوه، بازپرس شعبه اول بازپرسی استان تهران، بهعنوان پژوهشگر برتر سال ۱۴۰۴ سازمان قضائی نیروهای مسلح معرفی و مورد تجلیل قرار گرفت.
در ادامه این مراسم، از کتب جدید سازمان قضائی نیروهای مسلح که شامل مبانی پیشگیری قضائی، جرایم علیه اشخاص ۱، جرایم علیه اشخاص ۲، جرایم علیه آسایش عمومی، جرایم سیاسی و انتخاباتی، جرایم علیه امنیت ۱، منتخب آرای دیوان عالی کشور، مجموعه قوانین کاربردی جلد سوم، پیشگیری از جرم سو استفاده از موقعیت شغلی نیروهای مسلح، پیشگیری از جرایم رایانهای، نظرات مشورتی کمیسیون قضائی و حقوقی، نقش قضات در پیشگیری قضائی، علل و عوامل اطاله دادرسی، جرایم مرتبط با اموال، علل و راهکارهای پیشگیری از آسیبها و جرایم مرتبط با فضای مجازی، جرایم برخلاف تکالیف نظامی است رونمایی شد.
رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه از نمایشگاه دستاوردهای علمی و پژوهشی سازمان قضائی نیروهای مسلح بازدید کرد
پس از اختتامیه جشنواره ملی آرای برتر شهید بهشتی، سید علی کاظمی، رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه، از بخشهای مختلف نمایشگاه دستاوردهای علمی و پژوهشی سازمان قضائی نیروهای مسلح بازدید کرد.
در این بازدید، رئیس پژوهشگاه قوه قضائیه با بررسی کتب، نشریات، طرحهای پژوهشی و… با مسئولان و کارشناسان هر بخش گفتوگو کرد و از نزدیک با روند تولید محتوای آموزشی و پژوهشی، فعالیتهای گروههای تخصصی و اقدامات انجامشده در حوزه ارتقای دانش قضائی آشنا شد.
