«ویکتور توث» (Viktor Tóth)، مهندس اعصاب مجارستانی، آزمایش جالبی انجام داده است که در آن موشها توانستند ویدیوگیم مشهور Doom را بازی کنند. در سال ۲۰۲۰ او با پروژهای عجیب که در آن به موشها یاد میداد در محیط بازی راه بروند، خبرساز شد. حالا پس از چند سال، این پروژه به سطح جدیدی رسیده و موشها دیگر فقط راه نمیروند؛ آنها حالا تجهیزات واقعیت مجازی دارند و یاد گرفتهاند که به دشمنان شلیک کنند.
در نسخه جدید آزمایش ویکتور توث تعامل موش با بازی از یک پیادهروی ساده فراتر رفته است. توث یک ماشه فیزیکی کوچک طراحی کرده که موشها یاد گرفتهاند با پنجههای خود آن را بکشند تا در بازی شلیک کنند.
سیستم جدید ویژگیهای پیشرفتهای دارد: در آن از از یک پنل AMOLED خمیده استفاده شده که که ۱۸۰ درجه دید موش را پوشش میدهد و تجربهای شبیه به واقعیت مجازی (VR) ایجاد میکند. همچنین نازلهای بادی در این سیستم تعبیه شده تا وقتی موش در بازی به دیوار برخورد میکند، یک پاف هوای ملایم به صورتش بزند تا بفهمد راه بسته است.
این سیستم ترکیبی از سختافزار ارزانقیمت و شرطیسازی کلاسیک است. موش روی یک توپ بزرگ یونولیتی قرار میگیرد (شبیه به تردمیل کروی) و هنگامی که روی توپ میدود، سنسورها حرکت توپ را به حرکت کاراکتر در محیط بازی ترجمه میکنند. هر بار که موش کار درستی انجام میدهد (مثلاً وارد راهرو میشود یا شلیک میکند)، یک نی کوچک مقداری آب قند به او میدهد. این پاداش شیرین باعث میشود موش با اشتیاق فرایند یادگیری را ادامه دهد که حدود دو هفته طول میکشد.
اما شاید بپرسید چرا باید به موشها بازی کردن یاد داد؟ هدف اصلی سرگرمی نیست، بلکه توسعه پلتفرمهای ارزانقیمت علوم اعصاب است. توث معتقد است که تجهیزات آزمایشگاهی فعلی برای بررسی رفتار حیوانات بسیار گران و پیچیده هستند. این پروژه نشان میدهد که میتوان با استفاده از موتور بازیسازی Doom (که سبک و قابل ویرایش است) و قطعات چاپ سهبعدی، محیطهای آزمایشی پیچیده ساخت. این پلتفرم به دانشمندان فرصتی میدهد تا نحوه یادگیری، ناوبری فضایی و تصمیمگیری در حیوانات را با هزینهای بسیار کمتر مطالعه کنند.
همچنین این آزمایش کاملاً غیرتهاجمی است. برخلاف پروژههایی مثل نورالینک که نیاز به جراحی و کاشت الکترود در مغز دارند، در اینجا هیچ رابط مغز و رایانهای (BCI) وجود ندارد. همه چیز براساس سنسورهای حرکتی خارجی و رفتار طبیعی حیوان طراحی شده است. این ویژگی باعث میشود تکرار این آزمایش برای سایر محققان سادهتر و اخلاقیتر باشد.
