همشهری آنلاین _ شقایق عرفی‌نژاد: کرونا البته کار خودش را کرده است و این خیابان حال و هوای سالهای قبل را در همین روزها ندارد، اما باز هم نورها و رنگ‌ها وجدآورند. در یکی از شب‌ها سری به این خیابان زدیم و با آنها که خودشان را برای این جشن آماده می‌کنند، صحبت کردیم.
نخستین فروشگاه، درخت کریسمسی تزیین‌شده را در ویترین گذاشته با گوی‌ها و میوه‌های کاجی که آن را آراسته‌اند و این به‌جز درخت‌هایی است که بیرون فروشگاه گذاشته شده‌اند. توی فروشگاه چند نفر وسایل و تزیینات را نگاه می‌کنند. کیسه‌های خرید در دست دارند و چشم‌هایشان در قفسه‌های رنگارنگ مغازه می‌چرخد تا باز هم به کادوها و وسایلی که خریده‌اند، اضافه کنند. می‌خندند و با برداشتن هرکدام از عروسک‌ها و وسایل، برق ذوق را می‌شود در چشم‌هایشان دید. یکی از آنها که دختر جوانی است، می‌گوید این جشن را دوست دارد و برای همین هر سال درخت کریسمس تزیین می‌کند.
کنار او دختر دیگری ایستاده و ۲ نوع میوه کاج را در دستش وارسی می‌کند. کودک ۵ـ ۶ سالهای هم کنارش ایستاده است. می‌گوید به خاطر همین کودک که فرزند برادرش است، وسایل و تزیینات و عروسک می‌خرد. بیرون در، درخت‌ها دیدنی‌اند. روی بعضی‌شان برف پاشیده شده و بعضی دیگر با گوی و کاغذ رنگی و ستاره تزیین شده‌اند. به‌جز اینها، برچسب قیمت را هم می‌شود رویشان دید. ۲ میلیون، ۳ میلیون، ۵ میلون... صاحب مغازه اما می‌گوید تا ۱۰ میلیون تومان هم درخت هست.
مرد جوانی که از میان گوی‌ها مشغول انتخاب است، می‌گوید: «بیشتر ما ارمنی‌ها درخت را از سالهای قبل داریم و همان را دوباره تزیین می‌کنیم. ولی کسانی که می‌خواهند امسال درخت بخرند، کار سختی در پیش دارند. چون قیمت درخت خیلی گران شده است.»
- یلدا و کریسمس
مغازه بعدی وسایل شب یلدا دارد. عروسک‌های هندوانه و فانوس‌های رنگی و ظرف‌های به شکل انار. نشانه‌ای از آمیختگی تاریخی کریسمس و یلدا. بعد از این فروشگاه، باز گوی و نور و عروسک است. مغازه از جمعیت خالی است. تنها یک نفر است که قیمتی می‌پرسد و می‌رود. صاحب مغازه می‌گوید هر سال درخت و بابانوئل و هدیه و ظرف‌های کریسمس می‌آورد، اما امسال خریدها کمتر شده است و در عوض قیمت‌ها بالا رفته و این یعنی ضرری متوجهش نشده است. بازار فروش هم آن‌طور که می‌گوید از اول آذر شروع می‌شود و هرچه به دی‌ماه و روز چهارمش که کریسمس است، نزدیک می‌شویم، داغ‌تر می‌شود.
- فضای متفاوت خیابان
مغازه بعدی از ماگ‌ها و لیوان‌هایی با طرح بابانوئل پر است. ریسه‌ها و گوی‌ها و جوراب‌های معروف کریسمس هم البته که هستند. چند نفری در حال دیدن وسایلند. یکی از آنها می‌گوید هر سال به خاطر حال و هوای این خیابان در این روزها سری به آن می‌زند و گاهی هم خرید می‌کند. درخت نمی‌خرد، اما ظرف و وسایل تزیینی چرا. نفر بعدی ارمنی است. می‌گوید امسال به خاطر جنگ ارمنستان و آذربایجان و ماجرای قره‌باغ دل شادی برای جشن ندارند. اما ارامنه خانه را برای کریسمس آماده می‌کنند. کمی آن طرف‌تر خانم جوانی با پسر خردسالش مشغول بازدید و خرید احتمالی است. می‌گوید پسرش کارتون‌های بابانوئل را زیاد می‌بیند و او را دوست دارد. برای همین آمده تا برای او یک عروسک بابانوئل بخرد.
صاحب فروشگاه کناری اما از وضعیت امسال شکایت دارد. می‌گوید: «کرونا حال و هوای این شب‌های این خیابان را عوض کرده است. سالهای پیش مسیحیان زیادی برای خرید می‌آمدند، چراغانی زیاد داشتیم و کسی هم در لباس بابانوئل در خیابان راه می‌رفت. امسال هیچ‌کدام از اینها را نداریم.»
مقابل همین مغازه خانمی شیرینی‌های کوچک رنگی و عروسکی‌شکل را در سبدی گذاشته و می‌فروشد. سرش شلوغ نیست. اما می‌گوید در این روزها فروش بدی نداشته است. می‌گوید: «شیرینی‌های مخصوص کریسمس که در مغازه‌ها هستند، گرانند و من خودم این شرینی‌ها را می‌پزم و با قیمت کمتر می‌فروشم.»
- جشن‌های خانوادگی
مغازه دیگری کمی آن طرف‌تر غرق در نور است. در این لحظه البته مشتری زیادی در مغازه نیست، اما صاحبش می‌گوید: «ما ارمنی هستیم و مشتری‌های ثابت خودمان را داریم. هرچند امسال وضعیت خوب نیست و جشن هم نمی‌گیریم.» جشن نگرفتن و دور هم جمع نشدن یکی از جمله‌های ثابتی است که از ارامنه این خیابان، شنیده می‌شود. یکی از دلایلش کروناست. آنها معتقدند نباید برای کریسمس دور هم جمع شوند و باعث شوند ویروس منتشر شود. این را یکی دیگر از مسیحیانی هم که برای خرید به همین فروشگاه آمده تکرار می‌کند.
او که مردی میانسال است، یک رشته گوی رنگی برداشته است. آن را در دستش مرتب می‌کند تا سراغ بقیه خریدهایش برود. می‌گوید: «من ۳ دختر دارم که ۲ نفر از آنها ازدواج کرده‌اند. آنها ۲ هفته است که از خانه بیرون نرفته‌اند تا بتوانند برای کریسمس پیش ما باشند. اما از فامیل و آشنا کسی خانه ما نمی‌آید و ما هم پیش کسی نمی‌رویم. دورهمی در این شرایط کار درستی نیست.»
بیرون در، خانواده ملک‌نژاد پشت ویترین ایستاده‌اند. پدر، مادر و دختر و نوه. شارلوت، نوه نوجوان خانواده، می‌گوید: «هنوز چیزی نخریده‌ایم. درخت از سالهای قبل داریم و گوی هم هست. ولی وسایل دیگری لازم داریم که باید بخریم.»پدربزرگ اما از قیمت‌ها شاکی است: «قیمت‌ها نسبت به سال پیش ۳ برابر شده است. خیلی تعجب کردیم وقتی قیمت‌ها را دیدیم.»
اما این قیمت‌ها باعث نمی‌شود آنها خرید نکنند. همان‌طور که کرونا نمی‌تواند مانع دلخوشی جمع کوچکشان در شب کریسمس باشد. شارلوت از شیرینی مخصوصی می‌گوید که هر سال شب کریسمس در خانه می‌پزند. برای این کار هم خیلی هیجان دارد، اما هنوز زود است و باید چند شب دیگر صبر کنند تا شیرینی برای کریسمس تازه باشد.
- کالای جدید نیاورده‌ایم
مغازه‌ای آن روبه‌رو، آن دست خیابان، سراپا سفید و قرمز است. خانمی که از صاحبانش است، می‌گوید این مغازه ۲۵ سال است کار می‌کند: «امسال نسبت به سالهای پیش تعداد مشتری‌ها کم شده است. خریدها هم کوچک شده‌اند. چون نمی‌توانند دور هم جمع باشند و کریسمس را مثل سالهای پیش پرجمعیت جشن بگیرند. جنگ ارمنستان هم خیلی از ارامنه کشور را داغدار کرده است.» او حتی می‌گوید امسال هیچ کالای جدیدی نیاورده‌ایم و هرچه هست، واردات سالهای پیش است.
به هر حال و با هر وضعیت، کریسمس امسال هم از راه خواهد رسید و مسیحیان ما هم مثل بقیه مسیحیان دنیا، آن را جشن خواهند گرفت و حتماً آروز خواهند کرد دنیا جای آرام‌تری برای زندگی شود.
