به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، رادیو گفت و گو در برنامه تقاطع فرهنگ میزبان آقای دکتر علی رمضانی، قائم مقام سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود تا در خصوص نحوه برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب توضیحاتی بفرمایند.
مقدمه مجری: با توجه به نزدیک شدن به روزهای پایانی نمایشگاه بین المللی قرآن کم کم شاهد آماده شدن دوستان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستیم برای شروع فعالیتها در رابطه با نمایشگاه بین المللی کتاب تهران
سوال: یک توضیح بفرمایید در رابطه با نمایشگاه امسال که شاید خیلی از شنوندگان برای نخستین بار است که دارند اطلاعات در رابطه با این نمایشگاه دریافت میکنند نمایشگاه به چه صورت برگزار میشود و از چه تاریخ تا چه تاریخی و اگر مکان نمایشگاه هم به صورت صد در صد مشخص شده توضیح بفرمایید.
رمضانی: سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین المللی کتاب تهران امسال در محل مصلای بزرگ امام خمینی در تهران برگزار میشود از ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشت ماه به مدت یازده روز. از سال گذشته ما یک روش دیگری را هم داشتیم در برگزاری این نمایشگاه، از طریق فضای مجازی هم در سراسر کشور مردم میتوانستند از آثار عرضه شده در این نمایشگاه استفاده کنند و خریداری کنند یارانهی اعطایی که توسط دولت و حامیان مالی هم تامین میشد برای این که بیشتر عدالت رعایت شود و مردم از سراسر کشور مجبور نباشند برای استفاده از آن یارانه به تهران مراجعه کنند در آن بخش مجازی قرار میگرفت.
اولین بار الان من در برنامه شما یک خبری را هم اعلام کنم، امسال نمایشگاه یک وجه دیگری را هم خواهد داشت، ما همواره در ایام برگزاری نمایشگاهها با این مسئله مواجهیم که برخی مطرح میکنند در اثر برگزاری نمایشگاه، کتابفروشیهای کشور دچار هزینه و دچار رکود و این طور بحثها میشوند، این دغدغه تصمیم گیران در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بود با توجه به زیرساختی که فراهم شد در سامانهی خرید از کتابفروشیها امسال برای اولین بار کتابفروشان کشور هم در ایام برگزاری نمایشگاه میتوانند در بخش مجازی آثاری که در اختیار دارند را تحت ضوابط نمایشگاه به فروش بگذارند و آنها هم بهرهمند شوند از این.
سوال: یعنی ما دو تا طرح را با هم داریم من فکر میکنم که آن سامانه کتابفروشیها در کنار آن سامانه نمایشگاه مجازی هر دو فعال خواهند بود.
رمضانی: بله البته مردم عزیزمان به یک درگاه مراجعه میکنند، اما وقتی جستجو میکنند ابتدا اثر را با این دسته بندی ابتدا ناشر را نشان میدهد و بعد هم کتابفروشیهایی که آن کتاب را دارند، با قیمتهای احتمالا مختلفی نشان میدهد و مردم میتوانند خودشان انتخاب کنند مثلا من اگر که فرض کنید در شهر چابهار زندگی میکنم تمایل دارم آن کتابی که به آن احتیاج دارم از یک کتابفروشی در چابهار بخرم، در ایام برگزاری نمایشگاه این کتاب را از آن کتابفروشی خریداری میکنم، امسال برای اولین بار این اتفاق میافتد و یک پاسخی به این سوال و دغدغه مسئله کتابفروشیها در ایام برگزاری نمایشگاه داده میشود.
سوال: فکر میکنم با عملیاتی شدن این طرح دیگر کاملا انتقادها از نمایشگاه کتاب تمام میشود و آن اتفاقی که خیلی سال است دوستان منتظرش بودند و خیلی هم گلایه داشتند و میگفتند چرا در فرصت کرونا استفاده نشد یک جراحی کاملی صورت بگیرد تا در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب دوستان کتابفروش متضرر نشوند و ضرر نکنند، دیگر اتفاق افتاده و بهانهای این وسط نیست.
رمضانی: همین طور است ما در مسئله صنعت نشر آن اصلاحاتی که میخواهیم انجام بدهیم را باید به تدریج به مرحله بلوغ که میرسد آن را انجام بدهیم، تا مشکلاتی بر اثر آن جراحی به قول شما مترتب بر کلیت صنعت نشود. این جا برای اولین بار دارد این اتفاق میافتد که کتابفروشیها هم در این ایام از آن یارانهای که دولت قرار میدهد بهره مند میشوند و میتوانند آثارشان را عرضه کنند و مردم هم میتوانند از آنها خرید بکنند. البته نمایشگاه دارد تلاش میکند که برود به سمت این که پاسخ به روز به نیاز بدهد یک وقتی نمایشگاه تشکیل میشده در این کشور، در آن اوایل با هدف دسترسی بهتر مردم به آثار. ما آن زمان این گستردگی کتابفروشیها را هر چند که هنوز هم کم است، یا امکان دسترسی مجازی به کتابفروشیها را نداشتیم و نمایشگاه تنها وظیفه اش میشده دسترس پذیر کردن منابع تازه منتشر شده، اما الان با توجه به گستردگی شبکه کتابفروشیهایی که ما در کشور داریم و این اتصال یکپارچهای که در این سامانه با همدیگر پیدا کردند، رفته رفته نمایشگاه میتواند آن ظرفیتهای فرهنگی و ترویجی و نشستهای عمومی که میتواند برگزار کند تا صنعت را جهت دهی کند را بیشتر به آن بپردازد و از آن کارکرد غلبه یافتهی فضای فروش که البته همچنان باید وجود داشته باشد، یعنی ما در این دوگانگی که برخی از عزیزان مطرح میکنند که این نمایشگاه است یا فروشگاه؟ همواره پاسخ میدهیم که شما یک نمایشگاه را در دنیا نام ببرید که مخاطب عمومی داشته باشد و فروش نسخه فیزیکی نداشته باشد، در همین نمایشگاههای کتاب هیچ نمایشگاهی در دنیا نیست که مخاطب عمومی داشته باشد و فروش نداشته باشد. اما بالاخره در تنظیم صورت نهایی و آن ریخت کلی نمایشگاه باید تلاش کنیم که اقتضاء روز و نیاز زمانه که گفتگوهای بین نویسندگان و مخاطبان هست، گفتگوهای بین ناشران با همدیگر است و سیاستگزاران و ناشران هست، بیشتر در نمایشگاه جلوه پیدا میکند که با این اتفاقی که امسال رقم خورد و کتابفروشیها اضافه میشوند به بخش مجازی نمایشگاه ما در بخش حضوری نمایشگاه فعالیتهای فرهنگی را انشاالله پررنگتر خواهیم داشت.
سوال: موضوع و دغدغهای که شما مطرح کردید موضوعی هست که چندین سال است که من و همکارانم در حوزهی رسانههای فرهنگی داریم دنبالش میکنیم و این که واقعا یک تمهیدی اندیشیده شود کاری انجام شود که دوستان کتابفروش ما در ایام برگزاری نمایشگاه کتاب متضرر نشوند و من فکرمی کنم این خبری که الان از طریق برنامه تقاطع فرهنگ منتشر شد یکی از آن خبرهایی هست که میتواند یک تغییر و تحول اساسی در حوزه کتاب بوجود بیاورد خیلی خبر خوشحال کنندهای بود. یک توضیحی بفرمایید که دوستان کتابفروش و ناشر ما به چه صورت میتوانند ثبت نام کنند آیا شرایط برای ثبت نام کتابفروشان همچنان فعال هست؟
رمضانی: ثبت نام ناشران از پیش از عید آغاز شد و قبل از شروع تعطیلات سال جدید پایان پذیرفت و الان دارد نقشههای نهایی آماده میشود هم مجموعههای تشکلهای نشر و هم در بخش عمومی، کمیته ناشران داخلی دارند نقشههای نهایی را آماده میکنندّ انشاالله در هفته آینده اعلام میشود و ناشران ثبت نام شان را با واریز هزینه غرفهها نهایی میکنند. ناشران خارجی هم که در واقع فرآیند خودش را طی میکرد، مجموعه بخش بین الملل هم همین طور، ثبت نام خبرنگاران و رسانهها هم من همین جا تاکید میکنم امسال جدیتر دارد انجام میشود، چون ما یک خدمات ویژهای را برای حوزه رسانه در نظر گرفتیم که انشاالله امسال بتوانیم بهتر میزبانی کنیم از این عزیزان، همه خبرنگاران و رسانهها که میخواهند حضور داشته باشند خواهش میکنیم که در کتاب دات آی آر ثبت نام کنند، اما ثبت نام کتابفروشیها برای بخش نمایشگاه هنوز آغاز نشده است، ما انشاالله در هفتههای آتی و روزهای آتی اعلام خواهیم کرد که کتابفروشانی که مایل هستند در نمایشگاه حضور داشته باشند، ثبت نام کنند و شرایط و ضوابط را ببینند، بتوانند آمادگی کسب کنند از همین الان هم عرض میکنیم، چون این فرصتی برای کتابفروشان است، به آنها توصیه میکنیم که منابع خودشان را خصوصا تازههای نشر را تکمیل کنند و قفسههای خودشان را پر کنند تا بتوانند به مردم عزیزمان خوب خدمات بدهند.
سوال: شعار نمایشگاه و میهمان ویژه هم مشخص شده است؟
رمضانی: در مراحل نهایی هست هم شعار نمایشگاه آن پوستر و اعلان نمایشگاه و موضوع میهمان ویژه هم هم در سطح شهر میهمان ویژه و هم کشور میهمان ویژه در حال نهایی شدن است و انشاالله نهایی شد اعلام میکنیم.
سوال: شهر ویژه یعنی یکی از اتفاقات جدید است؟
رمضانی: ظرفیت آیین نامهای نمایشگاه به ما اجازه میداد که ما در یک سال هم شهر میهمان داشته باشیم و هم کشور میهمان ما هر دوی اینها را امسال پیگیری کردیم امیدواریم بتوانیم هم در خدمت یکی از کشورها بعنوان کشور میهمان باشیم و هم در خدمت یکی از شهرهای احتمالا پایتختهای کشور دیگری بعنوان شهر میهمان باشیم که این ظرفیت بین المللی نمایشگاه و ظرفیت نشر ایران در حوزه بین الملل بتواند بهتر استفاده شود و نمایان بشود.
سوال: فضای نمایشگاهی هم افزایش پیدا کرده است؟
رمضانی: بله از باب این که مجموعهی مصلی و بحث ساخت و ساز مصلی امام خمینی همواره در حال پیشرفت هست، یک بخشی را به اندازه ۴ هزار متر به ما تحویل دادند که ما میتوانیم آنجا با هم به ناشران اختصاص بدهیم انشاالله با توجه به استقبال خوبی که از بخش کودک و نوجوان اتفاق افتاد این ۴ هزار متر به ناشران کودک و نوجوان اضافه خواهد شد.
سوال: در مورد بن کارتها و آن سهیمه یارانهای هم اگر توضیح دارید بفرمایید:
رمضانی: ما داریم با حامیان مالی و مجموعه بانکهای عاملی که میتوانند برای ما منابعی را فراهم کنند همچنین با مجموعه دولت داریم گفتگوهایی را انجام میدهیم انشاالله بحث یارانه دانشجویان، طلاب، اساتید اعضای هیات علمی، انشااله انجام خواهد شد و به محض دقیق شدن اعلام خواهیم کرد.
سوال: دو تا اتفاق ویژه در برنامه امروز انجام شده یکی بحث حضور کتابفروشیها در نمایشگاه سی و چهارم و دیگری بحث انتخاب یک شهر بعنوان میهمان ویژه بود؛ اگر نکتهای هست بفرمایید:
رمضانی: من از شما و همهی رسانههای عزیز خواهش میکنم که اتفاقی که در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران میافتد و برای مجموعهی بازدیدکنندگان اعم از داخلی و به ویژه میهمانان خارجی ما شگفت انگیز هست را بتوانیم انشاالله با کمک شما بهتر بنمایانیم و منعکس کنیم تا این افتخار برای مجموعهی صنعت نشر کشور بتواند بهتر از این که هست جلوه کند.
