به گزارش خبرگزاری صداوسیما، غلامرضا مرحبا عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و عضو شورای پول و اعتبار دربرنامه رویداد رادیو گفتگو درباره برنامه هفتم گفتگو شد .
سوال: لایحه برنامه هفتم در دولت تصویب شد و دولت برای حل مسائل اصلی کشور در ۵ سال آینده راهکارهایش را در این برنامه ارائه داده است، مهمترین ویژگی‌هایی که در این برنامه است بحث مسئله محوری آن است، یکی مردم پایه بودن اقتصاد است و یکی هم هم افزایی قوای سه گانه به نظر می‌آید مهمترین ویژگی‌هایی است که در این برنامه به آن اشاره شده است، آقای مرحبا برنامه هفتم مشخصا چه چشم اندازی را برای ایران ترسیم می‌کند؟
مرحبا: بحث توسعه کشور از دیرباز مخصوصا بعد از اتمام جنگ تحمیلی و دفاع مقدس در دستورکار دولت‌های مختلف قرار گرفت و دولت‌های مختلفی الگو‌های متفاوتی را برای دستیابی به توسعه در پیش گرفتند. ما هم برنامه‌های ۵ ساله را داشتیم و داریم که فعلا شش برنامه به اتمام رسیده همچنین سند چشم انداز را داشتیم، تمام این‌ها برنامه‌هایی بود که دورنما‌هایی را برای توسعه کشور و دستیابی کشور به قله‌هایی از علم، صنعت، تکنولوژی و سطح رفاه و مسائلی مانند این ترسیم می‌شد، اما می‌شود گفت شاید از این جمله استفاده کنم کمی تند باشد، ولی به هرحال ما معمولا در دستیابی به اهداف برنامه‌ها ناکام بودیم و خیلی برنامه مدار در سال‌های گذشته حرکت نکردیم، یکی از دلایل این بود که برنامه‌ها منطق با واقعیت‌ها طراحی نمی‌شدند یا آرمان گرایانه بودند یا مسائل مهم کشور در آن‌ها نادیده گرفته می‌شد و صرفا به یک بررسی تحلیلی و کیفی و ترسیم یک چشم انداز کیفی از آینده کشور بسنده می‌شد و به همین دلیل وقتی به مرحله اجرا می‌رسید یک نوع سردرگمی در دستگاه‌های اجرایی را شاهد بودیم. به هرحال سند برنامه، سندی است که بالادستی محسوب می‌شود و در مجلس هم تمام قوانینی که مجلس تصویب می‌کند باید منطبق با چند سند بالادستی مانند قانون اساسی، برنامه‌های ۵ ساله، برنامه چشم انداز یا برنامه اقتصاد مقاومتی ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری باید منطبق باشد. تا الان هم این رعایت می‌شده، اما یکی از دلایلی که بنده شخصا فکر می‌کنم ما ناکام بودیم در دستیابی کامل به اهداف برنامه ها، کیفی بودن آن‌ها و ترسیم دیدگاه‌های آرمان گرایانه و کیفی است. در برنامه هفتم تلاش شده که برنامه مسئله محور طراحی شود یعنی ما موضوعات مختلفی را به عنوان مسئله حالا نه الزاما مشکل، مسئله‌ای که باید حل کنیم و برای آن راه حل پیدا کنیم طراحی شود، مطرح شود و بعد راهکار‌های لازم برای آن را ما ترسیم کنیم، بر همین اساس با این برنامه در محور‌های متفاوت و مختلفی طراحی شده فعلا دولت محترم به تصویب رسانده و در کمیسیون تلفیق و برنامه که در هفته‌های آتی انشاالله در مجلس تشکیل خواهد شد اعضا هم تقریبا به صورت مقدماتی مشخص شدند اعضای کمیسیون تلفیق نهایی خواهد شد از سوی کمیسیون‌ها و جزء به جزء و بند به بند، ماده به ماده و تبصره به تبصره مورد بررسی قرار خواهد گرفت و کارشناسان و دولت کار خواهیم کرد، اخیرا حداقل دو سخنرانی بسیار مهم از مقام معظم رهبری داشتیم که واقعا ترسیم کرد خط آینده کشور را، این که بخش دولتی ما چندان بهره ور نیست و ما باید اداره امور کشور در حوزه‌های اقتصاد، صنعت، تجارت و مانند این را به مردم بسپاریم، این مردم پایه بودن اقتصاد بسیار مهم است اجازه داده می‌شود که بخش خصوصی رشد کند، ایجاد اشتغال کند، کارآفرینی کند، برای کشور ثروت آفرینی کند و هر آن چیزی که از این بخش ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم این در برنامه دیده شده تا آن جا که من اطلاع داریم قدم بسیار بسیار مهم و مثبتی است همین مسئله محور بودن قدم مثبتی است که ما مسائل کشور را مطرح کنیم و رویش تحلیل داشته باشیم و به صورت کاملا عینی و کمی برایش راه حل طراحی کنیم و مطرح کنیم. این کمی بودن، چون قابل اندازه گیری می‌شود دستیابی به آن هم قابل برنامه ریزی است و نتایج هم قابل اندازه گیری است.
سوال: شما اشاره فرمودید در خصوص مسئله محور بودن لایحه برنامه هفتم، دراین لایحه مسائل کلیدی کشور در این برنامه گنجانده شده، چیز‌های که من خودم بخش‌هایی از آن‌ها را دیدم حوزه‌های مدیریت آب است، ارائه خدمات سلامت است، تحول در نظام آموزش عالی، ناترازی‌های بودجه و بانکی، ناترازی‌هایی که در تامین‌های انرژی است این‌ها همه به صورت خاص و مسئله محور که خیلی موضوع مهمی است برای این که بتواند این برنامه کاربردی باشد.
مرحبا: دقیقا، تمام این‌ها مسائل مبتلابه‌ای هستندکه سالیان سال در کشور ماندگار شدند.
سوال: و ما هیچوقت نمی‌توانستیم بفهمیم آن سازمان و نهادی که باید این را حل کند و مرتفع کند چقدر کار انجام داده و به کجا رسیده یعنی نقطه‌ای که الان است چیست و نقطه مطلوب آن چیست و گذشته در چه حالتی بوده، هیچ کدام از این‌ها قابل احصا نبوده و الان در این برنامه با توجه به وضعیتی که است و آن چیزی که الان در حال حاضر دیده می‌شود این‌ها دیده شده است. در حوزه رفاه و بهره وری سرمایه این لایحه چطور می‌تواند پیشران باشد؟
مرحبا: همین مسائلی که شما اشاره فرمودید این‌ها یک خروجی‌هایی دارد. به عنوان مثال وقتی ما در خصوص مدیریت آب و تنش آب صحبت می‌کنیم که بسیاری از استان‌های ما حتی استان‌های شمالی ما را که پرباران هستند را تحت تاثیر قرار داده وقتی مسئله حل شود خروجی آن یک نوع رفاه در جامعه است، در خصوص بحث تامین مالی و بحث ناترازی مالی و پولی که در کشور وجود دارد، این که ما چه راهی را آمدیم که به این جا رسیدیم همین تورمی که یک بخش عمده آن ناشی از همین مسئله است در اثر حل کمی و علمی و منطقه آن مسئله، این خروجی و این معلول هم حل شود نتیجه افزایش رفاه در جامعه و بهبود سطح معیشت و رفاه خانوار‌های ایرانی خواهد بود. تمام این موارد و این مسائلی که وقتی کشور به سمت توسعه یافتگی برود رهاورد توسعه یافتگی می‌تواند رفاه یعنی باید رفاه عمومی باشد. اگر ما راه را اشتباه نرویم و رفاه را هزینه توسعه یافتگی نکنیم که در بعضی از کشور‌های آمریکای جنوبی و بقیه جا‌ها ما شاهدش بودیم باید از این الگو‌ها درس بگیریم، ولی به صورت منطقی و تئوریک، نتیجه توسعه یافتگی، رفاه عمومی است و افزایش بهره مندی مردم جامعه و شهروندان جامعه از امکانات بهداشتی، از امکانات درمانی، از امکاناتی که همین بحث آب را اشاره فرمودید و بقیه مواردی که روزمره توسط شهروندان یک کشور استفاده می‌شود.
سوال: پیامکی داریم، هموطن عزیزی گفتند از آقای مرحبا سوال کنید چرا مجلس طرح واردات خودروی سواری با عمر تا ۵ سال را در دستور کار قرار نمی‌دهد؟ مردم از مجلس به خاطر این تعلل شان نقد شدید دارند.
مرحبا: این در دستور کار هست، ما یک نوع تراکم دستور‌ها را داریم. الان ما قانون انتخابات را باید سریعا رسیدگی کنیم، چون بحث استعفا‌ها تا قبل از خرداد را ما داریم و این قانون باید تعیین تکلیف شود که آیا انتخابات امسال با این قانون اجرا خواهد شد یا خیر. یا مواردی مانند این با دو فوریت‌هایی که وارد می‌شود این‌ها باعث شده که ما کمی تاخیر داشته باشیم البته تعلل را تائید نمی‌کنم، در دستور کار است و انشاالله در یک زمان منطقی به آن رسیدگی می‌شود و مجلس این را در قانون بودجه سال ۱۴۰۲ به تصویب رسانده بود، اما خوب در مراحل بعدی قانون گذاری که باید انجام می‌شد تا تبدیل به قانون می‌شد این تائید نشد و متوقف شد، الان دولت لایحه مربوطه را آورده به مجلس تقدیم کرده و در یک زمان منطقی که مطمئنا خیلی طولانی نخواهد بود به صحن مجلس خواهد آمد و نمایندگان رای خواهند داد مثبت یا منفی را من نمی‌توانم پیش بینی کنیم، اما در صحن در معرض رای نمایندگان قرار خواهد گرفت.
سوال: ما در لایحه برنامه هفتم شما اشاره فرمودید که این لایحه براساس سند‌های بالادستی نوشته شده، تطبیق داده شده، خیلی از مشکلاتی که لایحه‌های یکم تا ششم را داشتند انشاالله نخواهند داشت، هموطنی پیامک دادند و نوشتند برنامه هفتم باید براساس عضویت ایران در پیمان‌های اقتصادی - تجاری مثل اوراسیا، شانگ‌های، بیریکس و بحث‌های تجارت آزاد نوشته و تدوین شود. چقدر این پیمان‌ها می‌تواند تاثیرگذار باشد و چقدر نقش داشته در آنچه که الان به عنوان لایحه برنامه هفتم به مجلس ارائه شده است؟
مرحبا: تجارت خارجی بخش بسیار مهمی از اقتصاد کشور است، بخش زیادی از ارزآوری برای واحد‌های تولیدی و تجاری چه در حوزه خدمات، چه در حوزه کالا‌ها را همین روابط خارجی به ارمغان می‌آورد. بعد از انقلاب یک نوع تلقی بود که دنیا را غرب و بلوک غرب معرفی می‌کردند اگر ما مثلا ارتباطی با ایالات متحده آمریکا یا بعضی از کشور‌های خاص اروپایی نداشته باشیم، ارتباط ما با دنیا قطع می‌شود تا زمانی و تا جایی هم این حرف درست بود، چون آن‌ها اقتصاد‌های مسلط بودند و روابط گسترده‌ای داشتند، همین تحریم‌های ظالمانه‌ای که سال‌ها بر ملت ما اعمال کردند و صدمات زیادی را به مردم ما وارد کردند و ملت ما را آزار دادند، این دوران دیگر گذشته الان اقتصاد‌های نوپا و اقتصاد‌های قدرتمند زیادی در دنیا وجود دارند که اتفاقا مستقل هستند و روابط مستقلی با کشور‌ها برقرار می‌کنند، دید استعمارگرانه و استثمارگرایانه ندارند، همین پیمان‌ها مانند بریکس، شانگ‌های، اکو و مانند این در منطقه ما تاسیس شدند، اقتصاد‌های بسیار بزرگی داخلشان فعالیت دارند که هر کدام از این‌ها با جمع اقتصاد‌های سنتی غربی که در گذشته بوده برابری می‌کنند. الان جمهوری اسلامی عضو بسیاری از این پیمان‌ها است، ما به پیمان شانگ‌های پیوستیم و ما جزو موسسین اکو بودیم، اما چیزی که مهم است این است که باید از این ظرفیت‌ها به اندازه کافی استفاده کنیم، ما هنوز نه از ظرفیت کشورخودمان و نه از ظرفیت این پیمان‌ها به اندازه‌ای که باید و شاید استفاده نکردیم. این فرمایش هموطن عزیز ما کاملا درست است و باید از ظرفیت‌های تجارت‌های خارجی استفاده کنیم همه پیمان‌هایی که در منطقه وجود دارند و توسط کشور‌های مستقل پایه گذاری شدند به ما کمک خواهند کرد که با ید وسیع تری وارد معادلات و معاملات جهانی شویم چه در حوزه سیاست، چه در حوزه امنیت، چه در حوزه اقتصاد، چه در حوزه تجارت و همه این‌ها به ما کمک خواهد کرد. اتفاقا من فکر می‌کنم که دولت حاضر من به عنوان یک ناظر عرض می‌کنم که مجلس شورای اسلامی طبق قانون اساسی وظیفه نظارت بر عملکرد دولت‌ها را دارد، من به عنوان یک عضو مجلس عرض می‌کنم که دولت در این حوزه بسیار خوب عمل کرده همین مشکلاتی که ما با بعضی از همسایگانمان داشتیم الان دارند حل می‌شوند و آثار بسیار درخشانی هم می‌بینیم انشاالله همه جمع خواهد شد و در جهت خدمت به منافع ملی کشور ما قرار خواهد گرفت.
پایان
