حملات پانیک چطور باعث اضطراب می‌شوند و چه درمانی دارند؟
حمله پانیک Panic attack یک دوره ناگهانی ترس شدید است که وقتی هیچ خطر واقعی یا علت ظاهری وجود ندارد، واکنش‌های فیزیکی شدیدی را ایجاد می‌کند. حملات پانیک می‌تواند بسیار ترسناک باشند. هنگامی که حملات پانیک رخ می‌دهد، ممکن است فکر کنید در حال از دست دادن کنترل، حمله قلبی یا حتی مرگ هستید.
بسیاری از مردم فقط یک یا دو حمله پانیک در طول زندگی خود دارند و مشکل برطرف می‌شود، شاید زمانی که یک موقعیت استرس‌زا به پایان برسد. اما اگر حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره داشته‌اید و دوره‌های طولانی را در ترس دائمی از حمله دیگری سپری کرده‌اید، ممکن است وضعیتی به نام اختلال پانیک داشته باشید.
اگرچه حملات پانیک به خودی خود تهدید‌کننده زندگی نیستند، اما می‌توانند ترسناک باشند و به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارند. اما درمان می‌تواند بسیار موثر باشد.
علائم
حملات پانیک معمولاً به طور ناگهانی و بدون هشدار شروع می‌شود. آنها می‌توانند در هر زمانی ضربه بزنند – وقتی در حال رانندگی با ماشین هستید، در مرکز خرید، به حالت خوابیده یا در وسط یک جلسه کاری. ممکن است گاه به گاه حملات پانیک داشته باشید، یا ممکن است به طور مکرر رخ دهند.
حملات پانیک در اشخاص مختلف تفاوت‌های زیادی دارند، اما علائم معمولا در عرض چند دقیقه به اوج خود می‌رسند. ممکن است پس از فروکش کردن حمله پانیک احساس خستگی و فرسودگی کنید.
حملات پانیک به طور معمول شامل برخی از این علائم یا علائم است:
- احساس عذاب یا خطر قریب الوقوع
- ترس از دست دادن کنترل یا مرگ
- ضربان قلب تند و تند
- تعریق
- لرزیدن یا لرزش
- تنگی نفس یا گرفتگی در گلو
- لرز
- گرگرفتگی
- حالت تهوع
- گرفتگی شکم
- درد قفسه سینه
- سردرد
- سرگیجه، سبکی سر یا غش
- بی‌حسی یا گزگز
- احساس غیر واقعی بودن یا جدا شدن
یکی از بدترین چیز‌هایی که در مورد حملات پانیک وجود دارد، ترس شدید از این است که یک حمله دیگر داشته باشید. ممکن است آنقدر از حملات پانیک بترسید که از موقعیت‌های خاصی که ممکن است رخ دهد اجتناب کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر علائم حمله پانیک دارید، در اسرع وقت به دنبال کمک پزشکی باشید. حملات پانیک، اگرچه به شدت ناراحت‌کننده هستند، خطرناک نیستند. اما حملات پانیک به سختی قابل کنترل هستند و ممکن است بدون درمان بدتر شوند.
علائم حمله پانیک همچنین می‌تواند شبیه علائم سایر مشکلات سلامتی جدی مانند حمله قلبی باشد، بنابراین اگر مطمئن نیستید که چه چیزی باعث علائم شما می‌شود، مهم است که توسط ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه خود ارزیابی شوید.
علل
مشخص نیست که چه چیزی باعث حملات پانیک یا اختلال پانیک می‌شود، اما این عوامل ممکن است نقش داشته باشند:
- ژنتیک
- استرس عمده
- خلق و خوی که بیشتر به استرس حساس است یا مستعد احساسات منفی است
- تغییرات خاصی در نحوه عملکرد بخش‌هایی از مغز شما
حملات پانیک ممکن است در ابتدا به طور ناگهانی و بدون هشدار ظاهر شوند، اما با گذشت زمان، معمولاً در موقعیت‌های خاصی ایجاد می‌شوند.
برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که واکنش طبیعی بدن شما در برابر خطر در حملات پانیک دخیل است. به عنوان مثال، اگر یک خرس‌گریزلی به دنبال شما بیاید، بدن شما به طور غریزی واکنش نشان می‌دهد. ضربان قلب و تنفس شما با آماده شدن بدن برای یک موقعیت خطرناک تسریع می‌شود. بسیاری از واکنش‌های مشابه در حمله پانیک رخ می‌دهد. اما ناشناخته است که چرا وقتی هیچ خطر آشکاری وجود ندارد، حمله پانیک رخ می‌دهد.
عوامل خطر
علائم اختلال هراس اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود و زنان را بیشتر از مردان مبتلا می‌کند.
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به حملات پانیک یا اختلال پانیک را افزایش دهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی حملات پانیک یا اختلال پانیک
- استرس عمده زندگی، مانند مرگ یا بیماری جدی یکی از عزیزان
- یک رویداد آسیب‌زا، مانند تجاوز جنسی یا یک تصادف جدی
- تغییرات عمده در زندگی شما، مانند طلاق یا اضافه شدن نوزاد
- سیگار کشیدن یا مصرف بیش از حد کافئین
- سابقه آزار جسمی یا جنسی در دوران کودکی
عوارض
حملات پانیک و اختلال پانیک در صورت درمان نشدن می‌توانند تقریباً هر بخش از زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهند. ممکن است آنقدر از حملات پانیک بیشتر بترسید که در حالت ترس دائمی زندگی کنید و کیفیت زندگی شما را خراب کند.
عوارضی که حملات پانیک ممکن است ایجاد کند یا با آنها مرتبط باشد عبارتند از:
- ایجاد فوبیای خاص، مانند ترس از رانندگی یا ترک خانه
- مراقبت‌های پزشکی مکرر برای نگرانی‌های سلامتی و سایر شرایط پزشکی
- دوری از موقعیت‌های اجتماعی
- مشکلات در محل کار یا مدرسه
- افسردگی، اختلالات اضطرابی و سایر اختلالات روانپزشکی
- افزایش خطر خودکشی یا افکار خودکشی
- سوء استفاده از الکل یا مواد دیگر
- مشکلات مالی
برای برخی از افراد، اختلال هراس ممکن است شامل آگورافوبیا باشد – اجتناب از مکان‌ها یا موقعیت‌هایی که باعث اضطراب شما می‌شوند، زیرا می‌ترسید در صورت داشتن حمله پانیک نتوانید فرار کنید یا کمک بگیرید. یا ممکن است برای ترک خانه خود به دیگران متکی باشید که با شما باشند.
پیشگیری
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از حملات پانیک یا اختلال پانیک وجود ندارد. با این حال، این توصیه‌ها ممکن است کمک کند.
- در اسرع وقت برای حملات پانیک درمان کنید تا از بدتر شدن یا تکرار آن جلوگیری کنید.
- برای کمک به جلوگیری از عود یا بدتر شدن علائم حمله پانیک، برنامه درمانی خود را دنبال کنید.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید، که ممکن است در محافظت در برابر اضطراب نقش داشته باشد.
تشخیص
ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه تشخیص می‌دهد که آیا شما دچار حملات پانیک، اختلال هراس یا شرایط دیگری مانند مشکلات قلبی یا تیروئیدی با علائمی شبیه حملات پانیک هستید یا خیر.
برای کمک به تشخیص دقیق، ممکن است:
- یک معاینه فیزیکی کامل
- آزمایش خون برای بررسی تیروئید و سایر شرایط احتمالی و آزمایشات روی قلب شما، مانند نوار قلب (ECG یا EKG)
- یک ارزیابی روانشناختی برای صحبت در مورد علائم، ترس‌ها یا نگرانی‌ها، موقعیت‌های استرس‌زا، مشکلات رابطه، موقعیت‌هایی که ممکن است از آنها اجتناب کنید و سابقه خانوادگی
می‌توانید یک خودارزیابی روانشناختی یا پرسشنامه را پر کنید. همچنین ممکن است از شما در مورد مصرف الکل یا سایر مواد سوال شود.
معیار‌های تشخیص اختلال پانیک
همه کسانی که حملات پانیک دارند اختلال پانیک ندارند. برای تشخیص اختلال هراس، راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5)، منتشر شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا، این نکات را فهرست می‌کند:
- حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره دارید.
- حداقل یکی از حملات شما یک ماه یا بیشتر با نگرانی مداوم در مورد حمله دیگری دنبال شده است. ترس مداوم از عواقب یک حمله، مانند از دست دادن کنترل، حمله قلبی یا “دیوانه شدن”؛ یا تغییرات قابل توجهی در رفتار شما، مانند اجتناب از موقعیت‌هایی که فکر می‌کنید ممکن است باعث حمله پانیک شود.
- حملات پانیک شما ناشی از مصرف مواد مخدر یا مواد دیگر، یک وضعیت پزشکی، یا وضعیت سلامت روان دیگری مانند فوبیای اجتماعی یا اختلال وسواس فکری-اجباری نیست.
اگر حملات پانیک دارید اما اختلال پانیک تشخیص داده نشده است، همچنان می‌توانید از درمان بهره‌مند شوید. اگر حملات پانیک درمان نشوند، می‌توانند بدتر شوند و به اختلال پانیک یا فوبیا تبدیل شوند.
درمان
درمان می‌تواند به کاهش شدت و دفعات حملات پانیک کمک کند و عملکرد شما را در زندگی روزمره بهبود بخشد. گزینه‌های اصلی درمان روان درمانی و دارو هستند. یک یا هر دو نوع درمان ممکن است توصیه شود، بسته به ترجیح شما، سابقه شما، شدت اختلال هراس شما و اینکه آیا شما به درمانگرانی که آموزش ویژه در درمان اختلالات هراس دارند دسترسی دارید یا خیر.
روان درمانی
روان درمانی که گفتار درمانی نیز نامیده می‌شود، اولین انتخاب موثر برای درمان حملات پانیک و اختلال پانیک است. روان درمانی می‌تواند به شما در درک حملات پانیک و اختلال پانیک کمک کند و یاد بگیرید که چگونه با آنها کنار بیایید.
نوعی از روان درمانی به نام رفتار درمانی شناختی می‌تواند به شما کمک کند از طریق تجربه خود یاد بگیرید که علائم هراس خطرناک نیستند. درمانگر به شما کمک می‌کند تا به تدریج علائم حمله پانیک را به روشی ایمن و تکراری دوباره ایجاد کنید. هنگامی که احساسات فیزیکی وحشت دیگر احساس خطر نمی‌کنند، حملات شروع به برطرف شدن می‌کنند. درمان موفقیت‌آمیز همچنین می‌تواند به شما کمک کند بر ترس از موقعیت‌هایی که به دلیل حملات پانیک از آنها اجتناب کرده‌اید غلبه کنید.
دیدن نتایج حاصل از درمان می‌تواند زمان و تلاش ببرد. ممکن است در عرض چند هفته شاهد کاهش علائم حمله پانیک باشید و اغلب علائم به طور قابل توجهی کاهش می‌یابند یا ظرف چند ماه از بین می‌روند. می‌توانید برای اطمینان از اینکه حملات پانیک شما تحت کنترل باقی می‌مانند یا برای درمان عود، بازدید‌های گاه به گاه تعمیر و نگهداری را برنامه‌ریزی کنید.
دارو‌ها
اگر این مشکل برای شما باشد، دارو‌ها می‌توانند به کاهش علائم مرتبط با حملات پانیک و همچنین افسردگی کمک کنند. چندین نوع دارو در مدیریت علائم حملات پانیک موثر هستند، از جمله:
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs). به طور کلی بی‌خطر با خطر کم عوارض جانبی جدی، دارو‌های ضد افسردگی SSRI معمولاً به عنوان اولین انتخاب از دارو‌ها برای درمان حملات پانیک توصیه می‌شوند. SSRIهای تایید شده توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان اختلال هراس شامل فلوکستین (پروزاک)، پاروکستین (پاکسیل، پکسوا) و سرترالین (زولوفت) است.
- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs). این دارو‌ها دسته دیگری از دارو‌های ضد افسردگی هستند. SNRI ونلافاکسین (Effexor XR) برای درمان اختلال هراس تایید شده است.
- بنزودیازپین‌ها این آرام بخش‌ها مضعف سیستم عصبی مرکزی هستند. بنزودیازپین‌های مورد تایید FDA برای درمان اختلال هراس شامل آلپرازولام (زاناکس) و کلونازپام (کلونوپین) هستند. بنزودیازپین‌ها معمولاً فقط به‌صورت کوتاه‌مدت استفاده می‌شوند، زیرا می‌توانند عادت‌ساز باشند و باعث وابستگی ذهنی یا فیزیکی شوند. اگر با مصرف الکل یا مواد مخدر مشکل داشتید، این دارو‌ها انتخاب خوبی نیستند. آنها همچنین می‌توانند با سایر دارو‌ها تداخل داشته باشند و عوارض جانبی خطرناکی ایجاد کنند.
اگر یک دارو برای شما خوب عمل نمی‌کند، پزشک ممکن است تغییر به داروی دیگر یا ترکیب برخی دارو‌ها را برای افزایش اثربخشی توصیه کند. به خاطر داشته باشید که ممکن است چند هفته پس از اولین شروع مصرف دارو طول بکشد تا متوجه بهبود علائم شوید.
همه دارو‌ها خطر عوارض جانبی دارند و برخی از آنها ممکن است در شرایط خاصی مانند بارداری توصیه نشود. با پزشک خود در مورد عوارض و خطرات احتمالی صحبت کنید.
شیوه زندگی و درمان‌های خانگی
در حالی که حملات پانیک و اختلال پانیک از درمان حرفه‌ای سود می‌برند، این مراحل خودمراقبتی می‌تواند به شما در مدیریت علائم کمک کند:
- به برنامه درمانی خود پایبند باشید. مواجهه با ترس‌هایتان می‌تواند دشوار باشد، اما درمان می‌تواند به شما کمک کند احساس کنید در خانه خود گروگان نیستید.
- به یک گروه پشتیبانی بپیوندید: پیوستن به گروهی برای افراد مبتلا به حملات پانیک یا اختلالات اضطرابی می‌تواند شما را با سایرینی که با مشکلات مشابه روبرو هستند ارتباط دهد.
- از مصرف کافئین، الکل، سیگار و مواد مخدر پرهیز کنید. همه این‌ها می‌توانند حملات پانیک را تحریک یا تشدید کنند.
- تکنیک‌های مدیریت استرس و آرامش را تمرین کنید. به عنوان مثال، یوگا، تنفس عمیق و آرام‌سازی پیشرونده عضلانی – کشش یک عضله در یک زمان، و سپس رها کردن کامل تنش تا زمانی که هر ماهیچه در بدن آرام شود – نیز ممکن است مفید باشد.
- فعالیت بدنی داشته باشید. فعالیت هوازی ممکن است اثر آرام بخشی بر خلق و خوی شما داشته باشد.
- خواب کافی داشته باشید: به اندازه کافی بخوابید تا در طول روز احساس خواب آلودگی نکنید.
