عباس آخوندی وزیر مستعفی دولت حسن روحانی در گفتوگو با ایسنا، در ارتباط با ضرورت رفع موانع تولید که شعار ابلاغی از طرف مقام معظم رهبری برای سال 1400 نیز هست، اظهار کرد: برای ورود به بحث موانع تولید ابتدا باید دید تولید در چه محیطی صورت میگیرد؟ آیا تولید در محیط بینالمللی صورت میگیرد و یا در محیطی صد در صد داخلی؟ مجموعه اتفاقهایی که در جهان تحت عنوان فنآوریهای نو صورت میگیرد، امری داخلی است یا بینالمللی؟
وی ادامه داد: وقتی از رفع موانع تولید در ایران صحبت میکنیم درمورد موقعیت چهارراهی ایران بحث میکنیم؛ در واقع میگوییم ایران در محیط بینالمللی چگونه تولید کند که بیشترین منفعت را برای ملت داشته باشد. وقتی میگوییم رفع موانع تولید، منظور رفع موانع تولید در صحنه بینالمللی است؛ چراکه تولید در یک محیط بسته که هیچ کسی امکان رقابت و رفت و آمد ندارد اتفاق نمیافتد.
آخوندی گفت: اگر این موضوع را در نظر بگیریم میتوانیم بگوییم که تولید بدون تجارت و رقابت بینالمللی بیمعنی است. تولید بدون امکان مبادله روان مالی با تمام جهان بیمعنی است. تولید باید صرفه اقتصادی در گسترهی داشته باشد. بازار فنآوریهای نوین امروز جهانی است .
وی ادامه داد: یکی از دلایلی که باعث ایجاد این همه گرفتاری در صنعت خودرو شده این است که معمولا این صنعت در ایران نیمه انحصاری است و تمام وجودش را با بستن درها به روی رقابت حفظ کرده است و هزینه این کار را به ملت ایران تحمیل کرده است. ملت ایران باید خودرویی با کیفیت پایین و قیمت بالا تهیه کنند. اگر بحث تولد واقعی باشد باید ایرانخودرو خود را با دیگر خوردرو سازان استاندارد جهان مقایسه کند و ببنید چه طور میتواند با خودروی چینی، مالزییایی و ترکیهای رقابت کنند.
این فعال سیاسی تصریح کرد: بنابراین خیلی محیط بینالمللی مهم است. از نظر من رفع موانع تولید یعنی رفع مشکلات بین الملل، حل مسئله FATF و رقابت آزاد؛ و از نظر من تحقق این موضوعات مهم است. آنهایی که میگویند بگذارید محیط صددرصد انحصاری باشد مفهومش این است جنسی با کیفیت نازل با قیمت بالا به مردم میدهند.
آخوندی رفع موانع تولید را در ادامه سیاست اقتصاد مقاومتی دانست و گفت: یکی از راهزنیهایی که در مورد موضوع اقتصاد مقاومتی انجام شد، حذف بخش برونگرا بودن اقتصاد مقاومتی بوده است. اقتصاد مقاومتی اولش می گوید درونزا و برونگرا است. عدهای برونگرایی را در تبلیغات حذف کردند و تنها به درونزا بودنش تاکید کردند. اساسا اقتصاد مقاومتی بر مبنای ملی استوار است. مگر میشود اقتصادی را در نظر بگیریم که روی مبنای ملی نباشد ،اما در سطح جهان حرفی برای گفتن داشته باشد؟ بنابراین، در ضرورت درونزایی بودن اقتصاد تردیدی نیست. مشکل در انکار برونگرایی اقتصاد است.
وی ادامه داد: مفهوم اقتصاد مقاومتی این نیست که در داخل تولید میکنیم، اما بعد وقتی کالای تولید شده رو در روی دنیا قرار گرفت فرو بریزد. این که دیگر اقتصاد مقاومتی نیست؛ اقتصاد گلخانهای است. اقتصاد مقاومتی یعنی مقابل تحولات مختلف جهان ایستادگی کردن.
آخوندی یادآور شد: اقتصاد مقاومتی مخصوص ایران نیست؛ همه کشورهای جهان دنبال این هستند تا اقتصادشان مقاومتی باشد. راه حل تحقق این امر افزایش توان رقابتپذیری است. در محیط حقوقی درست است که توان رقابتپذیری افزایش یابد. اگر قرار باشد یک بنگاه خصوصی، با یک بنگاه عمومی که همه ریسکش را به بیتالمال منتقل کند، رقابت کند که رقابت منصفانهای نیست و در نتیجه، ارزش افزودهای هم در سطح ملی ایجاد نمیشود.
وی با بیان اینکه "اقتصاد مقاومتی زمانی محقق میشود که بتواند در صحنهی رقابت جهانی ایستادگی کند" گفت: ضرورت تحقق اقتصاد مقاومتی رعایت اصلِ اقتصادی صرفهی مقیاس دارد. زمانی اقتصاد مقاومتی محق میشود که بتوان به تکنولوژی روز دنیا دسترسی پیدا کرد و با دنیا رقابت کرد. تکنوژی اطلاعات و ارتباطات؛ هوشمندسازی و فضای مجازی را نه با سیم خاردار می شود کنترل کرد و نه با قوانینی مثل ساترا که در مجلس تصویب شده است. آیا ساترا میتواند با تکنولوژی روز دنیا رقابت کند؟ آیا این میشود اقتصاد مقاومتی؟ این که دست در جیب مردم بکنید و از مخابراتی که قدرت رشد فن آورانه ندارد به زور حمایت کنید درست است؟
این فعال سیاسی تصریح کرد: اقتصاد مقاومتی یعنی رشد و توان حضور در مقابل تحولات مختلف داشتن است. صرفهی مقیاس، فنآوری بهروز، آزادی مبادله و شرایط حقوقی درست از جمله الزامات اقتصاد مقاومتی و همچنین رفع موانع تولید است که همه اینها در یک جمله در تجارت آزاد اتفاق میافتد. اگر توانستم در تجارت آزاد با کره و چین رقابت کنیم، کار مهم را انجام دادهایم.
آخوندی خاطر نشان کرد: من یک باری به آقای مصباحی مقدم گفتم تجارت وقتی آزاد نیست با گزارههای منفی مثل عدم شفافیت و فساد مالی میخواهیم چه کار کنیم؟ معنی شفافیت چیست؟ فقط به شعار تبدیل شدهاست. اقتصاد مقاومتی اقتصادی است که شفاف باشد؛ وقتی تجارت و رقابتی وجود ندارد شفافیت هم نیست. وقتی دو تیم در یک زمین فوتبال مقابل چند صد هزار نفر با دوربینهای تصویربرداری بازی می کنند؛ اگر کوچک ترین مشکلی پیش آید شفافیت نشانش میدهد. اما اگر قرار باشد در زیر زمینی فوتبال بازی کنیم و بگوییم میخواهیم شفافیت را اجرا کنیم شوخی کردهایم. در زیر زمین شفافیت در کار نیست، بلکه فقط رانت و فساد است.
وی با اشاره به مفاد ضروری برای تحقق گزاره رفع موانع تولید گفت: قطع دست واسطهها از موارد مطروحه است. این چگونه صورت میگیرد؟ تنها راهش تجارت آزاد است. الان شبکه واسطه جهانی در تجارت ایران وجود دارد. مبادلات، واردات و صادرات ایران سالانه صد میلیارد دلار است که بیش از 20 درصد آن برای واسطهها است. از مرحله تجارت مواد اولیه تا تکنولوژی از مسائل حمل و نقل تا اصل واردات و صادرات دست واسطهها در بین است.
این فعال سیاسی در ارتباط با اصلاح نظام بانکی نیز گفت: اصلاح نظام بانکی قطعا بحث مهمی است. اما، لازمهاش این است که پول سمی که در بانکها است، از آنها تصفیه شود. در سیستم بانک ایران چیزی حدود دهدرصد مانده بدهی وصول نشده یا همان تسهیلات باز پرداخته نشده وجود دارد. هم پول پرداخت نشدهاست و هم جریمهاش را تا مدتی در سود صاحبان سهام حساب کردند؛ پولی که اصلا وجود نداشتهاست. پول سمی داراییهایی هست که اصلا وجود خارجی ندارند. نتیجهاش این است که کسی که میخواهد تولید کند و نیازمند سرمایه است با بانکی که سرمایه نامعلوم دارد روبهرو میشود.
آخوندی با بیان اینکه "اصلاح نظام بانکی چند صد هزار میلیارد تومان هزینه لازم دارد" گفت: اصلاح این اقتصاد به این راحتی ها نیست و هزاران نفر در این موضوع ذینفع هستند. شوربختانه بخشی از آنها ذینفوذ هم هستند. تنها اتفاقی که میتواند این موضع را حل کند انتخاب 1400 است.
وی ادامه داد: از نظر من وضع موجود تصادفی نیست و شرایط موجود نتیجه برآیند نیروهای ذینفعان است. تصادفی این طوری نشده است. این وضع برآیند ناکارآمدیهای عقیم و نازا است که در عین حال نیرومند هم هستند. آیا بابک زنجانیها به صورت اتفاقی پدید میآیند؟ برای اینکه این اتفاقات عوض شود نیرویی از بیرون باید باشد و این چرخهی ناسالم را بههم بزند. این نیرو فقط انتخابات است؛ آن هم انتخاباتی که هدفش این باشد که به سمت حفظ ایران برود و تعدل نیروهای موجود را بههمبریزد.
این فعال سیاسی گفت: اگر کسی بگوید در چهارراه جهان میخواهد نگاه درونزا بدون برونگرایی داشته باشد در نگاه اول، سیاستش شکست خورده است. نتیجه این نگاه وضع اقتصادی امروز ایران است. تورم 50 ساله و بسیار بالای این سالهها. تورم تقطه به نقطه در پایان سال 1399 به حدود 50درصد رسید. و هیچ نشانی هم از تغییر جهت آن وجود ندارد. روند بدهی دولت فزایند است و دو نسل آتی بدهکار شدهاست. اصلیترین مسئله برای حل این معضلات انتخابات است. چون در وضع موجود عدهای ذینفع هستند و تنها ارادهی ملی ملت است که باید این تعادل باطل و چرخهی ناکارآمد را در جایی پایان بخشد.
وی با تاکید بر ضرورت اجتناب از شعارزدگی ایام انتخابات گفت: هدف اصلی باید بازار آزاد، تجارت آزاد و رقابت در روابط بین الملل باشد. بخشهای مختلف تولید و ساختوساز ما باید بتوانند با مشابهان بینالمللی خود رقابت کنند. حالا هر کسی از این حرفها بزند پوست از سرش میکنند. مثلا در اقدامی بخواهید بحث خودور را آزاد کنید گروههایی که در صنعت خودرو هستند برایتان کف نمیزنند؛ چراکه سالها میلیارد میلیارد تومان از این وضعیت سود کردند.
آخوندی در پایان گفت: تنها راه حل ایران، انتخابات 1400 است. همیشه انتخاباتها مهم بوده است؛ اما هر چه جلو رفتیم چون شرایط بحرانیتر شده، اهمیت انتخابات هم بیشتر شده است.