نشست بررسی کتاب دلی که نداشتی (نیستان، ۱۳۹۹) نوشته فاطمه سلیمانی ازندریانی با حضور الهام اشرفی، ویراستار اثر و محمد شفیعی فعال حوزه کتاب عصر دیروز (دوشنبه، ۱۶ فروردین) در انتشارات به‌نشر برگزار شد.
اشرفی در این نشست گفت: من کتاب را دو سه بار خوانده‌ام و از ویرایش آن راضی‌ام. البته برخی نظر داده‌اند چرا بخش‌هایی از کتاب را کوتاه نکرده‌ام که این به نوع مواجهه نویسندگان با ویراستاران برمی‌گردد. همه می‌دانند نوشتن این داستان حدود یک سال طول کشیده و نویسنده برای هر جمله و کلمه‌اش فکر کرده و برنامه داشته است.
من رمان دلی که نداشتی را علی‌رغم این که اسم «دل» دارد و گفته می‌شود رمانی عاشقانه است، بیشتر اجتماعی و انسانی می‌دانم که درونمایه‌اش «عشق» است. عشق در زندگی ما هست و نمی‌توانیم بگوییم این رمان مشخصا عاشقانه است.
اشرفی خاطرنشان کرد: برخی رمان‌هایی می‌خوانیم که شخصیت‌های عجیب و غریب دارند و به تیپ نزدیک می‌شوند اما شخصیت‌های این رمان رزومه دارند. نویسنده دلی که نداشتی شخصیت شادی دارد و این در کتابش هم بروز کرده است و علی‌رغم اتفاقات تلخ در داستان، شادی در جریان زندگی برقرار است. شخصیت‌های داستان در ابتدای آن زیاد است و خواننده باید دل بدهد تا آن‌ها را کشف کند. دلی که نداشتی گفتگو محور است و نویسنده با توصیفات زیاد، آن را خسته‌کننده نکرده است.
همه جزء‌نگری‌های داستان یک کل را در ذهن مخاطب می‌سازد که هیچ وقت از ذهن نمی‌رود. با یک نگاه و تورق می‌شود ریزه‌کاری‌های آن را به یادآورد. خوشحالم که خانم سلیمانی از رزومه‌ای که در مذهبی‌نویسی داشته کمی فاصله گرفته و توانایی‌های خودش در نوشتن رمان اجتماعی را هم نشان داده است.
محمد شفیعی، از فعالان حوزه کتاب همگفت: من می‌خواهم از زوایای مختلف به این کتاب نگاه کنم. طرح جلد زیبایی برای این کتاب طراحی شده. عنوان کتاب هم عنوان خوبی است و قابلیت هشتگ‌سازی دارد. نام کتاب آهنگ دارد و از منظر عنوان و طرح‌جلد سربلند بیرون آمده. پشت جلد هم ایده خلاقانه‌ای دارد. نمی خواهم بگویم قیمت این کتاب بالاست؛ اما اگر من می خواستم قیمت بگذارم بیشتر از ۶۰ هزار تومان قیمت نمی‌گذاشتم.
سلیمانی برای نوشتن کتاب هایش زحمت زیادی می‌کشد و نویسنده‌ای پرتلاش و پرذوق است. همه خانم سلیمانی را به کارهای آیینی می‌شناسند و انتشار اولین کتابشان، توقعات را ازایشان بالا برد. انتشارات نیستان هم رونمایی خوبی برای کتاب اول ایشان یعنی به سپیدی یک رویا برگزار کرد. به نظرم برای نویسنده خطر زیادی داشت که تغییر وضعیت و ژانر دهد. این نشان می‌دهد خانم سلیمانی اهل تجربیات نو است و جای تقدیر دارد. این که مخاطب با نویسنده همراه بشود هم خیلی مهم است.
داستان انتخاب و تصمیم‌گیری
وی تصریح کرد: به نظر من هم این کتاب، عاشقانه نیست. این کتاب، داستان انتخاب و تصمیم‌گیری است. همه ما در زندگی‌هایمان بزنگاه‌های تصمیم‌گیری داریم که آینده‌مان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این کتاب‌ها باید خوانده بشود چون جامعه ما سنتی است و خانواده‌ها قبل از این که تجربه کنند باید تجربیات دیگران را در قالب داستان بخوانند. این کتاب نشان می‌دهد چنین رفتارهایی چه بلایی سر ما می آورد.
شفیعی مخاطب‌های اصلی این کتاب را جوانان ۲۰ تا ۲۵ سال دانست و گفت: البته پدرها و مادرها هم می‌توانند این کتاب را بخوانند و لذت ببرند. دلی که نداشتی روان و با ضرب‌آهنگ خوب است. وقتی رمان فارسی می خوانیم که بیش از ۳۰۰ صفحه است حس می‌کنیم نویسنده به آن، آب بسته است اما دلی که نداشتی اینگونه نیست.
فاطمه سلیمانی ازندریانی نویسنده رمان دلی که نداشتی هم در پایان این نشست گفت: خانم اشرفی و آقای شفیعی دو نفر از بزرگترین منتقدان کارهای من هستند و بسیار از گفته‌ها و نظراتشان استفاده کرده‌ام.
حتما نباید از کتاب چیزی یاد بگیرم. کتاب مثل فیلم است و گاهی با سرگرمی، در لابلایش مسائلی را هم به مخاطب می‌آموزد. در این کتاب هم چند خانواده نیمه سنتی با اتفاقات تلخی روبرو می‌شوند اما با امید از آن عبور می‌کنند. زندگی با همه تلخی‌هایش جریان دارد و با توکل و امید و با هم بودن می‌توانیم از آن‌ها عبور کنیم.
این نویسنده ادامه داد: دلم نمی‌آمد از شخصیت‌های کتابم دل بکنم و به همین خاطر نوشتن آن طولانی شد و در نهایت مجبور شدم یک سوم آن را حدف کنم.
سلیمانی ازندریانی درباره فعالیت‌های آینده‌اش تصریح کرد: در نشریه شیرازه یادداشت‌هایی درباره داستان‌نویسی دارم که می‌خواهم در قالب یک کتاب عرضه کنم و تعدادی داستان کوتاه عاشورایی نوشته‌ام که امیدوارم آن‌ها را در قالب کتابی تا ماه محرم منتشر کنم.
