وری‌ول هلث نوشت: بسیاری از پژوهش ها در مورد ارتباط این شرایط با هم جدید هستند و برخی از آنها با آزمایش های بالینی به خوبی طراحی شده و بزرگ تایید نشده اند.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از عصر ایران، با این وجود، چند مطالعه و گزارش موردی نشان می دهد که افراد مبتلا به بیماری کرون و کولیت زخمی (دو شکل اصلی بیماری التهابی روده) ممکن است احتمال بیشتری داشته باشد که نتیجه آزمایش آنها برای پادتن های پروتئین گلوتن مثبت باشد، بدون در نظر گرفتن این که به بیماری سلیاک مبتلا باشند یا خیر. و در برخی موارد، رژیم غذایی بدون گلوتن به افراد مبتلا به بیماری التهابی روده در کسب احساسی بهتر و کاهش علائم کمک کرده است، در شرایطی که این افراد به بیماری سلیاک مبتلا نبودند.
بیماری سلیاک زمانی رخ می دهد که بدن انسان پروتئین گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار را به اشتباه به عنوان یک مهاجم خارجی در نظر گرفته و سیستم ایمنی را برای حمله به روده کوچک فعال می کند. علائم بیماری سلیاک ممکن است بسیار متفاوت باشند، اما بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری مواردی مانند اسهال یا یبوست، معده درد، خستگی و کم خونی را تجربه می کنند.
علائم حساسیت به گلوتن غیر سلیاک می تواند علائم بیماری سلیاک را تقلید کند و هر دو شرایط شامل انواع مشابه از مشکلات گوارشی می شوند. با این وجود، افراد مبتلا به حساسیت به گلوتن به نظر می رسد بیشتر از سردرد و علائم عصبی دیگر، مانند آسیب عصبی که موجب احساس سوزن سوزن در دست ها و پاها می شود، رنج می رند.
در نهایت، علائم بیماری التهابی روده با توجه به نوع خاص شرایطی که فرد به آن مبتلا است (بیماری کرون یا کولیت زخمی) متفاوت هستند. هم بیماری کرون و هم کولیت زخمی می توانند موجب شکم درد، کرامپ، اسهال شدید (گاهی اوقات خونی) و نفخ شوند.
آشکار است که همپوشانی قابل توجهی بین علائم بیماری سلیاک، حساسیت به گلوتن غیر سلیاک، و بیماری التهابی روده وجود دارد و این می تواند تشخیص دقیق را تا حدودی چالش برانگیز کند.
پزشکان از آزمایش های خون برای غربالگری بیماری سلیاک استفاده می کنند، اگرچه جواب آزمایش همه افراد مبتلا به این بیماری مثبت نمی شود، و تایید تشخیص با آندوسکوپی و بافت‌برداری برای بررسی دقیق دیواره داخلی روده کوچک انجام می شود.
برای تشخیص بیماری کرون یا کولیت زخمی، پزشک احتمالا کولونوسکوپی و/یا اندوسکوپی را برای بررسی نشانه های خاص که متفاوت از نشانه های بیماری سلیاک هستند، انجام خواهد داد. آزمایش خون برای بیماری التهابی روده وجود ندارد، اگرچه موارد عمومی‌تر مانند آزمایش خون برای غربالگری کم خونی ممکن است اطلاعاتی را در اختیار پزشک قرار دهد.
در نهایت، هیچ آزمایش پزشکی پذیرفته شده برای حساسیت به گلوتن غیر سلیاک وجود ندارد، اگرچه همه پزشکان موافق وجود این شرایط نیستند. دنبال کردن یک رژیم غذایی بدون گلوتن و بررسی این که فرد احساس بهتری پیدا می کند، تنها روش برای آگاهی از ابتلا به این شرایط است. اما این روش نیز نتیجه ای قطعی ارائه نمی کند زیرا به عنوان مثال، ممکن است به واسطه کاهش مصرف یا حذف غذاهای کم ارزش از رژیم غذایی همراه با گلوتن احساس بهتری در فرد شکل گرفته باشد، یا اقدام مثبتی که برای سلامت خود انجام می دهید ممکن است به کاهش علائم کمک کند. پژوهش ها نشان می دهد که برخی افراد به غلات حاوی گلوتن با علائمی مشابه با بیماری سلیاک واکنش نشان می دهند، حتی اگر آنها به طور قطع به این بیماری مبتلا نباشند.
برخی مطالعات اولیه نشان داده اند که افراد مبتلا به بیماری سلیاک در معرض خطر بیشتری برای این که بیماری کرون یا کولیت زخمی نیز در آنها تشخیص داده شود، قرار دارند. با این وجود، مطالعات جدیدتر نشان داده اند میزان احتمال این که افراد مبتلا به بیماری التهابی روده به بیماری سلیاک مبتلا باشند، مشابه با جمعیت عمومی است.
اما باز هم به نظر می رسد که ارتباطی بین این دو شرایط وجود دارد و ژنتیک ممکن است بخشی از این ارتباط را توضیح دهد. پژوهشی جدید نشان داد که بیماری سلیاک و بیماری کرون چهار ژن را به اشتراک می گذارند که به نظر می رسد خطر ابتلا به هر دو بیماری را افزایش می دهد. افزون بر این، پژوهشگران ژن هایی را شناسایی کرده اند که به نظر می رسد خطر ابتلا به بیماری سلیاک و کولیت زخمی را افزایش می دهند.
بیماری التهابی روده و بیماری سلیاک به عنوان بیماری های خودایمنی در نظر گرفته می شوند، به این معنا که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بخشی از بدن حمله می کند. هر دو شرایط به نظر می رسد شامل تغییرات مشکل‌ساز در میکروبیوم روده (باکتری های ساکن روده بزرگ) می شوند که ممکن است موجب یا پشتیبان التهاب باشد.
چندین مطالعه نشان داده اند که حساسیت به انسولین غیر سلیاک نسبت به بیماری سلیاک ممکن است احتمال بیشتری داشته باشد در افراد مبتلا به بیماری کرون یا کولیت زخمی دیده شود.
از این رو، آیا رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند به افراد مبتلا به بیماری التهابی روده کمک کند؟
شاید بتواند، حتی اگر شما به بیماری سلیاک مبتلا نباشید. در چندین مورد، پزشکان اشاره داشته اند که یک رژیم غذایی بدون گلوتن به بهبود یا از بین رفتن علائم بیماری التهابی روده حتی در افرادی که به طور قطع به بیماری سلیاک مبتلا نبودند، منجر شده است. به ویژه، افراد مبتلا به بیماری کرون احتمال بیشتری دارد از این رژیم سود ببرند.
به عنوان مثال، طی مطالعه ای در سال ۲۰۱۳، دکتر دیوید پرلموتر به شرایط فرد بیماری که بیماری کرون در وی تشخیص داده شده بود و درمان های عادی برای این بیماری به بهبود وی منجر نشده بود، اشاره داشت. بر اساس آزمایش های خون که نشان می دادند بدن این بیمار پادتن هایی علیه پروتئین گلوتن و دیگر ترکیبات گندم، جو و چاودار تولید می کند، حساسیت به گلوتن غیر سلیاک در این فرد تشخیص داده شد و رژیم غذایی بدون گلوتن برای وی آغاز شد.
پس از شش هفته، این روند به توقف اسهال در بیمار منجر شد. با ادامه رژیم غذایی بدون گلوتن، نه تنها قوام مدفوع وی به حالت عادی بازگشت، بلکه افزایش وزن خود را نیز تجربه کرد. پس از یک سال، بیمار به وضعیت عادی بازگشته و بیش از ۸۰ درصد وزن از دست داده خود را نیز دوباره بدست آورد. با دنبال کردن یک رژیم غذایی بدون گلوتن، بیماری کرون وی وارد دوران خاموشی شد.
پژوهشگران دانشگاه کارولینای شمالی نیز زمانی که شرایط ۱,۶۴۷ فرد مبتلا به بیماری التهابی روده را بررسی کردند، نتایجی تقریبا مشابه را شاهد بودند. به طور کلی، دو سوم از افرادی که رژیم غذایی بدون گلوتن را امتحان کرده بودند، اشاره داشتند که رژیم غذایی به بهبود علائم گوارشی آنها منجر شده است و ۲۸ درصد شعله‌ور شدن بیماری التهابی روده با تکرر یا شدت کمتر را گزارش کردند. همچنین، افرادی که رژیم غذایی بدون گلوتن را دنبال می کردند به کاهش قابل توجه احساس خستگی در خود اشاره داشتند.
به گفته پژوهشگران، این احتمال وجود دارد که ترکیبات دیگر موجود در غلات حاوی گلوتن ممکن است موجب التهاب روده در افراد مبتلا به بیماری التهابی روده شود و مصرف یک رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است به تسکین این التهاب و علائم مرتبط با آن کمک کند.
از این رو، می توان گفت رژیم غذایی بدون گلوتن ممکن است به کاهش علائم بیماری التهابی روده حتی در افرادی که به بیماری سلیاک مبتلا نیستند، کمک کند. اگر فکر می کنید رژیم غذایی بدون گلوتن می تواند برای شما مفید باشد می توانید با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید.
