عبدالرضا گلپایگانی روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در این باره توضیح داد: انتقال حق توسعه، موضوعی است که برای حفاظت از پهنه های ارزشمند در طرح های شهری و قوانین و مقررات شهرسازی جهان روال تعریف شده ای دارد و بسیاری از کشورها به آن عمل می کنند.
وی افزود: منظور از حق توسعه حقوقی است که برای املاک در نظر می گیرند و بر مبنای آن حقوق شهرسازی تعیین می شود که اندازه آن متناسب با حداقل های تعلق گرفته به هر ملک است.
گلپایگانی یادآورشد: در قالب این طرح، حق توسعه ملک برای مالک، از محلی که دارای ارزش معماری و تاریخی است به محلی که مورد تصویب کمیسیون ماده پنج است، منتقل و از تخریب و دست اندازی در این بناها جلوگیری می شود.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران گفت: قوانین شهرسازی ایران هنوز چارچوب لازم در این حوزه را ندارد و در طرح جامع تهران تدوین چارچوب انتقال حق توسعه به وزارت راه و شهرسازی و شورای عالی معماری و شهرسازی سپرده شده است تا با تدوین معیارها و ضوابط به عنوان ابزاری در اختیار مدیران شهری قرار گیرد.
گلپایگانی اضافه کرد: با این ابزار می توان به حفظ ارزش های زیست محیطی و تاریخی شهر امیدوارتر بود.
وی اظهارداشت: متاسفانه بعد از گذشت ۱۰ سال از تصویب طرح تفصیلی و ۱۴ سال از طرح جامع تهران هنوز موضوع حق انتقال تعیین تکلیف نشده است.
گلپایگانی ادامه داد: سال گذشته در معاونت معماری و شهرسازی به استناد مطالعات مرکز مطالعات شهرداری تهران و سایر تحقیقات مشابه در مراکز دانشگاهی و با توجه به تجربیاتی که به صورت محدود در شهر اصفهان وجود داشت، چارچوب اولیه ای برای موضوع انتقال حق توسعه آماده شد.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران با بیان اینکه تمامی بحث های کارشناسی این طرح آماده شده و آماده ارائه به کمیسیون ماده پنج است، اضافه کرد: در این پیش نویس حق توسعه معادل با تراکم پایه و بیشتر از این تراکم پایه، امتیازی است که طرح شهری برای املاک قائل شده است.
وی توضیح داد که تراکم ۱۲۰ درصد به عنوان حق توسعه در نظر گرفته شده و بیش از آن به عنوان امتیار تراکم لحاظ شده است؛ این امتیاز در طرح های شهری به املاک واگذار شده است و امکان رسیدن آن به ۳۰۰ یا ۴۰۰ درصد نیز وجود دارد.
گلپایگانی با بیان اینکه این چارچوب در نخستین جلسه های کمیسیون ماده پنج در سال ۱۴۰۰ مطرح خواهد شد، بیان کرد: املاکی که به واسطه ارزش تاریخی یا ثبتی در میراث فرهنگی قرار دارند، امکان ساخت و ساز طبق طرح های مصوب تفصیلی را ندارد؛ هدف از تصویب این چارچوب در کمسیون ماده پنج انتقال تراکم اعطایی به ملک دیگری با امکان توسعه است.
معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران توضیح داد: فرستنده حق توسعه، ملکی است که ارزش میراثی یا طبیعی دارد و گیرنده حق توسعه منوط به تصویب در کمیسیون ماده پنج و با توجه به ملاحظات شهرسازی باید تعیین شود که به کدام محورها در کدام املاک می توان این امتیاز را انتقال داد، این امر منجر به حفظ بنای تاریخی و کالبد آن می شود.
وی تاکید کرد: آنچه که باعث می شود بنای ارزشمند را تخریب و نوسازی کنند، امتیاز تراکمی است که در طرح تفصیلی اعطا می شود؛ به بیان دیگر از منظر اقتصادی محرک اصلی برای تخریب و نوسازی بناهای تاریخی موضوع بارگذاری بیشتر ایجاد شده در طرح های جامع و تفصیلی است.
گلپایگانی افزود: در قالب این طرح اگر شخصی بخواهد ملک ۲ طبقه خود را تبدیل به پنج طبقه کند برای ساخت سه طبقه مازاد در محدوده های ارزشمند و تاریخی طبق ضوابط مصوب میراث فرهنگی اجازه ساخت نمی گیرد و با این ساز و کار ساخت طبقه های مازاد به مکانی که کمیسیون ماده پنج اجازه می دهد، انتقال داده می شود و بدین ترتیب امکان حفظ بنای ارزشمند معاصر یا بنای ثبت تاریخی بیشتر خواهد شد.
معاون معماری و شهرسازی شهردار تهران گفت: امتیاز اصلی این موضوع برای بناهای تاریخی و ارزشمند معاصر است، زیرا در تهران یک لایه بناهای تاریخی ثبتی وجود دارد که از طرف سازمان میراث فرهنگی ثبت شده اند.
وی ادامه داد: تعداد این بناها حدود ۳۷۰ اثر و یک لایه بناهای ارزشمند معاصر است که در میان بناهای تاریخی ثبت شده قرار ندارند و تعداد آن ها در سامانه طرح تفصیلی حدود ۲ هزار و ۳۵۰ اثر است.
وی از تعیین مشاور برای تعیین معیارهای ارزشمندی و ثبت فرهنگی بناهای پایتخت و محدوده آنها خبر داد و معیارهای مورد نیاز را مربوط به زمینه های زیباشناسی، تاریخی، معماری، و میراث غیر ملموس اعلام کرد.
