برترینها: دست کم از ۵۰۰۰ سال پیش، مردُم مشتاق خوردن سیر بودهاند. عطر و طعم تند و خوشایند سیر در خیلی از غذاها کاربرد دارد، حتی در بعضی از دسرها، اما بعد از خوردن این غذاهای خوشمزه اغلب مشکلی به وجود میآید: گاهی نفسمان تا ساعتها بعد از خوردن غذای سیر دار بوی سیر میدهد. به راستی چرا خوردن سیر را دوست داریم، اما اثری که روی نفسمان میگذارد تا این حد ناخوشایند است؟!
خُرد کردن سیر، مقدار زیادی از ترکیبات شیمیایی به نام سولفیدها را آزاد میکند. این مولکولهای ناپایدار، عامل عطر و بوی خاص و منحصربفرد سیر هستند. وقتی سیر را میپزیم، مولکولهای سولفید در هوا پراکنده میشوند و فضا را با بوی مطبوع خود پُر میکنند. سپس وقتی سیر را میخوریم، این مولکولها وارد بینی ما میشوند و بویی که حس میکنیم همان چیزی است که باعث میشود عاشق سیر شویم.
سیر در ابتدا به دلیل خواص بالقوهاش برای سلامتی جلب توجه میکند. شواهدی وجود دارد که نشان میدهند ترکیبات شیمیایی موجود در سیر میتوانند به کاهش فشار خون کمک کنند و ضمنا تاثیرات ضد میکروبی هم دارند. این خواص میتوانند باعث شوند ناخودآگاه به سیر توجه کنیم.
بیشتر غذاهایی که بعد از خوردنشان نفسمان بد بو میشود، ناشی از ذرات آن غذا هستند که در درز و شکافهای حفرهی دهان میمانند و فاسد میشوند. اما در مورد سیر، تا زمانی که غذای سیردار وارد معده نشود، نفسمان بوی سیر نمیگیرد. در داخل معده، مایعات گوارشی، سیر را بیشتر خُرد و تجزیه میکنند که باعث میشود سولفیدها و سایر ویتامینها و مواد معدنی آن آزاد شوند. بیشتر این مولکولها برای تجزیه و گوارش بیشتر وارد رودهها میشوند، اما یک مولکول بسیار ریز به نام آلیل متیل سولفید (AMS)، آنقدر کوچک است که از دیوارهی معده عبور کرده و وارد جریان خون میشود.
آلیل متیل سولفید تنها یکی از بسیار عناصری است که سبب بوی خاص سیر میشوند، اما تنها مولکولی است که آنقدر ریز است که میتواند فورا به داخل خون راه پیدا کند. آلیل متیل سولفید در مسیر خود در داخل خون، از ریههای نیز عبور میکند و به همان راحتی که از دیوارهی معده عبور کرد، از غشای ریه که اجازهی ورود و خروج اکسیژن و کربی دی اکسید را میدهد نیز عبور میکند. در نتیجه وقتی شما بازدم انجام میدهید، همراه با کربن دی اکسید، آلیل متیل سولفیدهای سیر را نیز با نفستان بیرون میدهید.
این تاثیر میتواند تا ۲۴ ساعت باقی بماند، اما مواد غذایی وجود دارند که میتوانند شما و اطرافیانتان را از این بو نجات بدهند! در مطالعهای که در سال ۲۰۱۶ انجام شد گزارش شده است خوردن سیب، کاهو و یا نعنا فلفلی میتواند به میزان زیادی از تراکم فرآوردههای جانبی سیر که فرد با نفسش بیرون میدهد بکاهد. این غذاها در کاهش بوی سیر در تنفس موثرند، زیرا حاوی ترکیبات فنولیک هستند که با سولفیدها جفت شده و آنها را تا اندازهای بزرگ میکنند که دیگر نمیتوانند به راحتی وارد هوا شوند.
البته یک راه سادهی دیگر هم وجود دارد: یاد بگیرید و عادت کنید که این پدیدهی منحصربفرد را بپذیرید! بوی سیر هیچ مشکلی ندارد که باعث شود ذاتا ناخوشایند باشد. فقط موضوع این است که ما عادت نداریم که از دهان اطرافیانمان بوی غذا بیرون بیاید؛ بنابراین بوی سیر، «بد» نیست، بلکه فقط در ردیف عادات ما قرار نمیگیرد، پس این بار که غذای سیردار میخورید، آنقدر به بوی دهانتان بعد از غذا فکر نکنید و از خوردن غذای خوشمزهتان لذت ببرید!
منبع: livescience