شورا در قران کریم عبارت است از آگاهی یافتن از نظرات گوناگون برای رسیدن به بهترین رای و نظر و این عمل حکم واجب را دارد. خداوند متعال شورا و مشورت را از ویژگی های مومنان برمی شمارد و عمل به شورا و مشورت را برای مومنان عملی واجب می داند.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که توسط جمعی از حقوقدانان و فقهای برجسته بر اساس شرع مقدس اسلام نوشته و تدوین شده است اصول و ارکان نظام جمهوری اسلامی ایران را ترسیم نموده و در فصل هفتم خود به شوراها پرداخته است.
در اصل یکصدم قانون اساسی آمده است: «برای پیشبرد سریع برنامه های اجتماعی، اقتصادی، عمرانی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و سایر امور رفاهی از طریق همکاری مردم با توجه به مقتضیات محلی اداره امور هر روستا، بخش، شهر، شهرستان یا استان با نظارت، شورایی به نام شورای ده، بخش، شهر، شهرستان یا استان صورت می گیرد که اعضای آن را مردم همان محل انتخاب می کنند.»
اصل شوراها در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با نام آیت‌الله سیدمحمود طالقانی گره خورده است. شورا از دیدگاه ایشان نهادی برای تامین خواست همه اقشار، اقوام، گروه‌ها و مشارکت آنها در اداره و تصمیم‌گیری‌های کشور است. به عقیده وی با حضور مردم در شوراها (از روستا تا استان) و اداره آنها به وسیله مردم اهداف حکومت تضمین می‌شود.
در بخشی از یک نطق آن مرحوم در رابطه با شوراها آمده است: «صدها بار گفتم که مساله شورا از اساسی‌ترین مسائل اسلامی است. خداوند حتی به پیغمبرش با آن عظمت می‌گوید با مردم مشورت کن، به آنها شخصیت بده، بدانند که مسوولیت دارند. این اصل اسلامی است. یعنی همه مردم از خانه و زندگی و واحدها باید در کارشان با هم مشورت کنند.»
شوراهای اسلامی شهر و روستا به عنوان پارلمان‌های محلی در حالی مدیریت شهرها و روستاها را برعهده گرفته‌اند که به اعتقاد کارشناسان پس از نزدیک به ۲ دهه فعالیت، آزمون و خطاهای خود را پس داده و امروز باید به عنوان نهادی قدرتمند در مناطق شهری و روستایی ایفای نقش کنند.
شوراها به عنوان یک نهاد مردمی از سال ۱۳۷۸ و پس از نخستین دوره برگزاری انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور در ۱۷ اسفند سال ۱۳۷۷ فعالیت خود را آغاز کرد و پس از گذشت پنج دوره، اکنون زمینه برگزاری ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا فراهم شده تا با تکیه بر تجربه های پنج دوره گذشته، امور و مشکلات محلی از طریق این نهاد حل و برطرف شود و آذربایجان شرقی نیز همگام و همزمان با سراسر کشور آماده برگزاری این رویداد مهم مردمی است.
ثبت نام ۱۱ هزار و ۳۰۱ نفر در آذربایجان شرقی برای انتخابات شوراهای اسلامی روستاها
رییس ستاد انتخابات آذربایجان‌شرقی در گفت و گو با ایرنا از ثبت نام ۱۱ هزار و ۳۰۱ نفر در استان برای انتخابات شوراهای اسلامی روستاها خبر داد و اظهار کرد: ۲ هزار و ۷۶ روستا در آذربایجان شرقی وجود دارد که در بیش از ۹۰ درصد، ثبت نام ها به حد نصاب قانونی رسیده و انتخابات برگزار خواهد شد.
علیار راستگو ادامه داد: استعلام از نام نویسان این انتخابات از امروز از سوی مراجع چهارگانه شامل اطلاعات، نیروی انتظامی، ثبت احوال و قوه قضاییه آغاز می‌شود و این نهادها ۱۰ روز فرصت دارند تا جواب استعلام را گزارش دهند.
راستگو گفت: نتایج به هیات اجرایی بخش فرستاده می‌شود و این هیات نیز ۱۴ روز برای بررسی نتایج وقت دارند تا نتایج را به شهرستان ابلاغ کنند.
چهار هزار و ۳۰۰ نفر بر انتخابات شوراهای شهر آذربایجان‌شرقی نظارت می‌کنند
دبیر هیات نظارت بر انتخابات شهر و روستای آذربایجان‌شرقی نیز در گفت و گو با ایرنا اعلام کرد: بیش از چهار هزار و ۳۰۰ ناظر در انتخابات شوراها در شهرها و بخش‌ها بر سر صندوق‌های رای در شعبات اخذ رای استان حاضر می‌شوند.
عزیز جوانپور خاطرنشان کرد: بر سر هر صندوق یک تا سه ناظر هیات نظارت بر انتخابات شوراها حضور خواهند داشت و به صورت شهرستانی و در بخش ها نیز هیات نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا تعیین می شوند.
وی گفت: همچنین پس از تایید نامزدهای انتخاباتی توسط هیات اجرایی، کار هیات نظارت آغاز می شود و حداکثر در ۲ هفته تایید صلاحیت نامزدها بررسی و به فرمانداری ها ارسال می شود.
جوانپور ادامه داد: البته نامزدها در صورت اعتراض می توانند شکایت های خود را در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت به صورت مستقیم به مرکز اعلام کنند.
وی همچنین یادآور شد: نامزدهای شوراهای اسلامی شهر و روستا ابتدا از طریق مراجع چهارگانه تایید می شوند که در حال انجام است سپس اسامی به فرمانداری ها اعلام و پس از تایید هیات اجرایی با معرفی فرماندار به هیات نظارت ارسال می شود که حداکثر در ۲ هفته مدارک بررسی و تایید نهایی می شوند البته در این دوره از انتخابات هماهنگی کامل بین شورای نظارت و شورای اجرایی وجود دارد و افراد معتمد، مشترک هستند.
دبیر هیات نظارت بر انتخابات شوراهای شهر و روستای آذربایجان شرقی با اشاره به مزایای انتخابات الکترونیکی شوراهای شهر، یادآوری کرد: در این شیوه برگزاری انتخابات و شمارش آرا تسهیل و تسریع می شود در واقع سلامت انتخابات تقویت شده و رای های باطله نیز به نوعی وجود نخواهد داشت.
دبیر شورای نظارت بر انتخابات شوراهای شهر و روستای آذربایجان شرقی همچنین اظهار کرد: آیین نامه تبلیغات توسط وزارت کشور ابلاغ می شود و تا زمان آغاز تبلیغات هر گونه تبلیغات زودهنگام مصداق تخلف انتخاباتی بوده که می تواند در نهایت منجر به رد صلاحیت شود.
جوانپور با تاکید بر اینکه مردم باید در انتخاب های خود بیشتر دقت کنند، تاکید کرد: سرنوشت شهر، عمران و آبادی، اعتبارات شهری همه به دست شورای شهر سپرده می شود و با انتخاب درست می توان به توسعه بیشتر شهر امیدوار بود.
وی افزود: شوراها نقش مهمی در رفع آسیب ها و معضلات اجتماعی، فرهنگی و شهری دارند و بر این اساس مردم باید در انتخاب خود دقت کنند تا به افرادی رای دهند که درد مردم و مشکلات شهر را بدانند و نسبت به رفع مشکلات اهتمام داشته باشند.
شوراها عاملی برای تعمیق مشارکت و اعتماد سیاسی مردم
استاد علوم سیاسی با تاکید بر اهمیت شوراها مبنی بر مشارکت سیاسی مردم در سرنوشت کشور، اظهار کرد: مشارکت سیاسی به شرکت افراد در فعالیت‌های سیاسی و انتخاب دولتمردان به صورت مستقیم و غیر مستقیم توسط آنها و شرکت در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و نیز عضویت در گروه های اجتماعی گفته می‌شود.
حمید نصیری افزود: مشارکت سیاسی بر دو نوع است؛ یکی مشارکت منفعل یا غیر ارادی که مردم به تایید کنندگان بدون اراده تصمیمات دولت تبدیل می شوند و در واقع مشارکت آنها منفعلانه است و دیگری مشارکت سیاسی فعالانه که در آن افراد با اراده و آگاهی از مقاصد و منافعشان برای رسیدن به خواسته‌ها و هدف های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی خویش در نظام سیاسی فعالانه اقدام می کنند.
وی ادامه داد: در ایران بر طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، ساز و کارهایی برای مشارکت سیاسی مردم وجود دارد و به این دلیل نظام سیاسی ایران، یک نظام مردمسالار و دموکراتیک است؛ مردم به صورت مستقیم رییس جمهوری و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را انتخاب می کنند و با اجرای قانون شوراها، شوراهای محلی نیز توسط مردم و با رأی مستقیم آنان انتخاب می‌شوند، به نظر می رسد شوراها از طریق آماده کردن زمینه های فعالیت احزاب، مانند تشویق مردم به مشارکت و اهمیت دادن به رأی و نظر آنها، نقش مهمی در همگرایی دارند.
نصیری با بیان اینکه افزایش اعتماد و سرمایه اجتماعی میان نهادهای دموکراتیک و جامعه بومی موجب افزایش انگیزه در نمایندگان برای جلب همکاری و توجه مردم می شود، خاطرنشان کرد: شوراها با تبدیل شدن به عرصه ای برای شناخته شدن و ارتقای موقعیت و منزلت طیف زیادی از نخبگان جوان و کمتر شناخته شده، به افزایش اعتماد میان آنان و حکومت یاری می رسانند.
شوراها، پل ارتباطی مردم و مسوولان
جامعه شناس و استاد دانشگاه های تبریز شوراها را پل ارتباطی بین مردم و مسوولان دانست و اظهار کرد: شوراهای اسلامی نهادهای میانجی بین مردم و حاکمیت هستند که می توانند به نمایندگی مردم پیگیر برخی امور باشد و برای مدیریت شهرها و روستاها برنامه ریزیهایی نیز انجام دهند.
محمدباقر یعقوبی با بیان اینکه شوراها زبان گویای نیازهای مردم هستند و می توانند رابطه بین مردم و حاکمیت را تنظیم کنند، خاطرنشان کرد: شوراهای اسلامی باید با مردم ارتباط دایم و بی واسطه داشته باشند تا مسایل و مشکلات آنها را درست تبیین و خواسته های منطقی آنها را پیگیری کنند و این اقدام منجر به افزایش اعتماد مردم به نظام می شود.
این جامعه شناس اضافه کرد: شوراها انتقال دهنده پیام حاکمیت به مردم نیز هستند و تمامی این امور زمانی اتفاق می افتد که شوراهای اسلامی پس از انتخابات ارتباط خود با مردم را حفظ و گفت و گوی سازنده ای بین مردم و دولت ایجاد کنند.
یعقوبی افزود: متاسفانه برخی از شوراها پس از انتخابات و تا چهار سال بعد به سراغ مردم نمی روند و با خواسته مردم بیگانه می شوند که در این صورت خود به مشکل تبدیل می شوند که مجلس و دولت با این نوع شورا موافق نیست.
وی گفت: وجود نهادهای میانجی بین دولت و ملت که می تواند مسایل را با آرامش و در فضایی مطمئن پیش ببرد از بزرگ ترین افتخارات نظام شورایی است و دولت برای این نظام هزینه نیز می کند چرا که منجر به افزایش اعتماد ملت به نظام و انسجام ملی می شوند.
به گزارش ایرنا، ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای آذربایجان شرقی همزمان با انتخابات میان دوره ای مجلس در شهرستان میانه و نیز انتخابات ریاست جمهوری در ۲۸ خرداد ماه آینده برگزار می شود.
