به گزارش خبرگزاری مهر، مرحوم پروفسور احمد کیاست پور که ۱۶ آذرماه سال جاری در گذشت استاد برجسته علم نجوم و اختر فیزیک ایران بود که از مهم‌ترین فعالیت‌های اخیر وی به ثمر رساندن طرح پژوهشی اثر «همگرایی گرانشی» در علم نجوم محسوب می‌شود و علم هم گرایی نیز توسط وی پیشنهاد و مصوب شده است.
وی تأسیس و مدیریت رصدخانه و آسمان‌نمای «Gruber-Kneedler» در دانشگاه کاتزتاون پنسیلوانیای آمریکا را برعهده داشت و استاد دانشگاه‌های جرج تاون، واشنگتن‌دی‌سی، کاتزتاون و پنسیلوانیای آمریکا و مدیر گروه فیزیک دانشگاه اصفهان بوده است.
وبینار نکوداشت پروفسور احمد کیاست پور، استاد نجوم و اختر فیزیک به همت مرکز نجوم ادیب وابسته به سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان برگزار شد.
اثر همگرایی گرانشی
یکی شاگردان پروفسور کیاست پور در این وبینار مجازی به بحث اثر همگرایی گرانشی پرداخت و اظهار داشت: در میان نظام‌های فکری، ریاضیات جایگاه ویژه ای دارد، از بسیاری لحاظ ریاضی یک هنر است، در حالی که زبان علم نیز هست، گرچه در قسمت اعظم ریاضی می‌توان تأثیرات خارجی را یافت، با این حال بخش عمده خلاقیت آن انگیزه درونی دارد.
شهرام صالحی ادامه داد: در ادامه توضیحات خود به تعریف اثر همگرایی گرانشی پرداخت و گفت: اگر یک کهکشان پرجرم میان خط دید ما و یک اختروش دور دست قرار بگیرد، میدان گرانشی کهکشان پرتوهای نور اختروش را منحنی می‌کند، این انحراف به گونه‌ای است تصویری کاملاً مجزا از خود اختروش در آسمان دیده می‌شود،.
وی تاکید کرد: در واقع می‌توان گفت که این کهکشان پرجرم با همگراییدن پرتورهای نور و منحرف کردن آنها به طرف مرکز خود، درست مانند یک عدسی اپتیکی عمل می‌کند، از این رو این کهکشان پرجرم را عدسی گرانشی و این اثر را اثر عدسی گرانشی یا اثر همگرایی گرانشی می‌نامند.
به گفته این استاد دانشگاه، اثر همگرایی گرانشی وقتی رخ می‌دهد که دو جسم در فاصله‌های متفاوتی از یک ناظر دریک خط دید در فضا قرار بگیرند، تابش جسم دورتر توسط میدان گرانش جسم نزدیک تر خم می‌شود، همانند انحراف نور در جو زیرین زمین که این خمیدگی یک سراب کیهانی ایجاد می‌کند.
در ادامه این وبینار، مدرس و محقق نجوم با تاکید بر نقش صنایع فضایی در توسعه صنایع دیگر اظهار داشت: در زندگی هر فرد نقطه عطفی وجود دارد و نقطه عطف زندگی من ورود به عرصه صنعت و فضا بود که نگرش‌های جدیدی به من داد.
توسعه فناوری تنها راه نجات از جهان سومی بودن
عمران مرادی با نمایش دو نقشه متفاوت که در یکی از آنها ایران در جمع کشورهای در حال توسعه و در دیگری در جمع کشورهای جهان سومی است، اظهار داشت: تفاوت موقعیت به دلیل شاخص‌هایی است که برای توسعه در نظر گرفته شده و در هر کدام ملاک‌هایی وجود دارد اما چه ایران یک کشور در حال توسعه و چه یک کشور جهان سومی قلمداد شود، توسعه فناوری ما را از وضعیت فعلی نجات می‌دهد.
وی با ارائه نموداری از موج فناوری در قرن اخیر بیان داشت: فناوری‌ها متولد می‌شوند، اوجی دارند و بعد رو به افول می‌گذارند و فناوری جدید می‌آید که فاصله بین فناوری‌ها در گذشته بیشتر و بعدها کمتر شده است.
مدرس و محقق نجوم با بیان اینکه آمریکا بزرگ‌ترین وارد کننده تکنولوژی است اما ناسا یکی از فعال‌ترین مراکز ایجاد و توسعه تکنولوژی است، تاکید کرد: تلاش برای فرهنگ سازی و آگاهی سازی، داشتن یک نقشه راه مشخص و نوآوری باز را از توصیه‌های مهم برای انتقال تکنولوژی در صنایع فضایی است که تأثیر بسزایی در در توسعه صنایع دیگر دارد.
بایسته‌های ترویج علم
در ادامه مدرس دانشگاه با اشاره به خصوصیات اخلاقی و علمی پروفسور احمد کیاست پور او را یکی از مروجان علم معرفی کرد که خدمات شایانی به جامعه علمی کشور ارائه کرد و گفت: می‌توانیم به جرئت بگوییم روش‌های مستقیم پیشرفت علم، مخصوص دانشمندان رتبه یک و روش غیر مستقیم مربوط به مروجان علم است.
احمد صفایی پور ادامه داد: دانشمندان محض کارشان تحقیق در خصوص مباحث مختلف و انتشار یافته‌های تحقیق است که به واسطه آن به توسعه علم کمک می‌کنند اما مروجان علم به دیگران کمک می‌کنند تا سهم مستقیمی در توسعه علمی داشته باشند.
این نویسنده ترویج علم را یک کار تخصصی دانست که زیبایی و درستی را بهم می‌رساند و هدف آن بالا بردن معدل عقلانیت عمومی است و ابراز داشت: ترویج از طریق روش‌هایی مانند گفت وگو، مناظره، گسترش ایده‌ها، داستان و بازی علمی، مقالات مروری، مدرسه الن دو باتن، مدرسه تابستانه، جوایز نمادین و جوایز بین رشته‌ای است.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین ابزار ترویج علم، آشنایی مردم با آن است، یادآور شد: باید به مردم کمک کنیم بهتر فکر کنند و از این طریق زمینه بسیار مناسبی برای پیشرفت علم فراهم کرده ایم.
در ادامه دیگ ر مدرس نجوم در وبینار نکوداشت پروفسور احمد کیاست پور، استاد نجوم و اختر فیزیک با ابراز ناراحتی بابت محروم شدن از نعمت وجود این پروفسور عرصه نجوم به فعالیت‌های وی در ترویج علم اشاره کرد و اظهار داشت: سال ۷۴ اولین نمایشگاه نجوم و اختر شناسی با همکاری پروفسور احمد کیاست پور و به همت شهرداری اصفهان در باغ غدیر برگزار شد و شور وشوق زیادی در علاقه مندان به ستاره شناسی ایجاد کرد.
مهدی اسحاقی اضافه کرد: تأسیس مرکز نجوم ادیب باعث شد دانشگاهیان در وقت آزاد به این مرکز آمده و اطلاعات خود را در اختیار علاقه مندان بگذارند و عموم مردم نیز بدون محدودیتی در این مرکز حضور پیدا کنند و با اهل دانش ارتباط داشته باشند.
نقش مؤثر پروفسور کیاست پور در بحث ترویج علم
وی به نقش مؤثر پروفسور کیاست پور در بحث ترویج علم اشاره و بیان داشت: وی با وجود مشغله دانشگاهی زیاد در کلاس‌های مرکز نجوم ادیب تدریس می‌کرد و با علم فراوان خود علاقه مندان به نجوم و اخترشناسی را سیراب می‌کرد و این مرکز نیز از همان زمان پشتوانه علمی خوبی پیدا کرد.
وی با اشاره به مقالات متعدد پروفسور کیاست پور اظهار کرد: ایشان سابقه ۴۲ ساله آموزشی داشت و تمام هم و غمش بر روی پرورش دانشجویان بود و بعد از بازنشستگی نیز هفته‌ای دو بار در دانشگاه حضور می‌یافت.
به گزارش مهر، منتخب مربیان برجسته آمریکا (Outstanding Educators of America) در سال ۱۹۷۳ میلادی، همکاری مؤثر در راه‌اندازی دوره کارشناسی ارشد و دکترا در گروه فیزیک دانشگاه اصفهان، عضو مؤسس انجمن اپتیک و فوتونیک ایران و نخستین منتخب پیشکسوت انجمن اپتیک و فوتونیک ایران در سال ۱۳۸۷ از جمله دیگر افتخارات دکتر کیاست پور است.
