آقای حامد وفایی در مصاحبه اختصاصی با خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، در پاسخ به سوالی در این باره گفت: چند سال قبل که رئیس جمهور چین به ایران سفر کرد، ملاقاتی با رهبر انقلاب داشت، در این ملاقات تصریح شد که روابط ایران و چین به سطح مشارکت جامع راهبردی ارتقا پیدا کند.
وی افزود: پس از این دیدار روسای جمهور ایران و چین بیانیه مشترکی صادر کردند و این بیانیه رسانهای شد؛ در یکی از بندهای آن بیانیه اشاره شد که ایران و چین برای فعالیت هایشان طی ۲۵ سال آینده یک برنامه ارائه کنند و آن برنامه همان چیزی است که در سفر وزیر خارجه چین به تهران در فروردین ۱۴۰۰ امضا شد.
آقای وفایی با اشاره به چارچوبهای همکاری استراتژیک و طولانی بین کشورها اظهار داشت: وقتی چنین چارچوبی تعیین میشود باید برای آن برنامه وجود داشته باشد؛ یعنی نمیشود بگوییم روابط من با فلان کشور طولانی مدت است، اما فعلا یک پروژه کوتاه مدت با هم بسازیم.
وی ادامه داد: وقتی روابط راهبردی میشود دیگر رقابتی نیست، بلکه مشارکتی میشود؛ یک ضلع آن جامعیت است به این معنا که همه حوزهها را شامل میشود، ضلع دیگر آن راهبردی بودن است به این معنا که روابط، طولانی مدت و استراتژیک میشود.
وی با مثبت ارزیابی کردن سند همکاریهای ایران و چین گفت: همیشه بدنه کارشناسی کشور به دستگاههای اجرایی نقد میکنند که چرا شما بی برنامه هستید؟ و برای روابط خارجی برنامهای بلندمدت ندارید؟؛ حالا در خصوص چین این اتفاق افتاد که دستگاه دولتی متولی امور برنامهای را تنظیم بکند که ما بدانیم ایران در دو دهه آینده با کشوری مثل چین چه چیزهایی را مدنظر دارد.
آقای وفایی تاکید کرد: این سند از آن جهت که به ما چشم انداز میدهد و ظرفیت ایجاد میکند، شایسته است.
وی گفت: آن چه در تهران امضا شد یک برنامه است؛ نه توافق، نه معاهده و نه قرارداد است، قطعا هیچ تعهدی را متوجه طرفین نمیکند و صرفا برای این است که مثلا اگر فردا دانشگاههای ایران تصمیم گرفتند با دانشگاههای چین همکاری بکنند میتوانند به فلان بند این سند استناد بکنند، بنابراین این برنامه ۲۵ ساله بسیار گزینه مثبتی است و امیدواریم موجب گسترش روابط ایران و چین در چارچوب سه اصل عزت، حکمت و مصلحت باشد.
همچنین در این باره آقای محمد زارع کارشناس مسایل چین گفت: سنت و فرهنگ همکاری چینی به خصوص در یک دهه گذشته اولویت دادن به کار بلندمدت بر کار کوتاه مدت است.
وی ادامه داد: وقتی به سابقه همکاری چین با پاکستان، یونان، مالدیو، میانمار، بنگلادش و کنیا نگاه میکنیم تمایل چینیها به کار بلندمدت به خصوص در حوزه زیرساخت است.
آقای زارع دلیل امضای سند ۲۵ ساله بین ایران و چین را فرهنگ چینی در یک دهه گذشته دانست و افزود: دلیل دوم این است که اساسا سندهای جامع و استراتژیک، چون بسیار وسیع هستند و بخشها و ابعاد مختلفی را شامل میشوند اساسا نمیتوانیم انتظار داشته باشیم که این پروژههای زیرساختی، در کوتاه مدت خیلی سریع و زودبازده باشد و قاعدتا نیاز به زمان بیشتری دارند.
وی درباره دلیل سوم ۲۵ ساله بودن این سند گفت: این بلندمدت بودن میتواند اعتماد و پیش بینی پذیری را در روابط دو جانبه ایران و چین افزایش بدهد و میتوانیم آن را مقدمه یک یارگیری استراتژیک جدید در آینده بدانیم.
این کارشناس مسایل چین با اشاره به این که ۲۵ سال آینده بحرانیترین شرایط در روابط قدرتهای بزرگ خواهد بود اظهار داشت: اگر کشورها بتوانند روابط خودشان را در قالب همکاریهای که پیش بینی پذیری را افزایش بدهد، انجام دهند، قاعدتا ضررهای کمتری را شاهد خواهند بود و اختلال در پروژهها کاهش پیدا میکند.