ریسی یک مرکز تقاطع‌دهی اطلاعات وابسته به ریاست جمهوری روسیه است که تحلیل‌های راهبردی را در اختیار نهاد ریاست جمهور و سایر نهاد‌های فدرال مورد نظر قرار می‌دهد و برای پیشبرد بهتر سیاست خارجی پیشنهاد‌ها و توصیه‌هایی را ارائه می‌کند.
خبرگزاری میزان - با ترسیم نمودار تحول نگرش روسیۀ پساشوروی به ایران، جابه جایی‌هایی با شدت نوسان گسترده قابل مشاهده است که در یک سوی آن، ایران به مثابه «متحدی مطمئن و قابل اتکا در منطقه و جهان» و «متحدی در برابر دشمان مشترک» و در سوی دیگر به عنوان «تهدید جنوبی و به منزله ابزاری برای تنظیم روابط با غرب» مورد شناسایی قرار گرفته است.
یکی از جلوه‌های عملی این نوسان، در ارائه دو رای متفاوت و مهم در شورای امنیت سازمان ملل متحد در قبال ایران مشاهده می‌شود، مخالفت و وتوی قطعنامه ضد ایرانی شورای امنیت در ۲۶ فوریه ۲۰۱۸ و موافقت و رای به قطعنامه ضد ایرانی ۱۹۲۹ در ۹ ژوئن ۲۰۱۰ است.
«ایران در هندسه سیاست خارجی روسیه» عنوان کتابی به قلم محمد شاد است که وی در این اثر کوشیده است تصویری منطبق با واقعیت، از نحوه سیاستگذاری خارجی روسیه در مقابل ایران و عناصر دخیل در شکل‌گیری این سیاست‌ها ارائه دهد. خبرگزاری میزان در نظر دارد هر روز برشی از این کتاب را با خوانندگان خود به اشتراک بگذارد.
جایگاه ریسی در ساختار تصمیم‌گیری روسیه
ریسی مهم‌ترین نهاد تحقیقاتی راهبردی است که در سال ۱۹۹۲ به دستور رییس جمهور وقت روسیه بنابر نیاز‌های سیاستگذاری و تصمیم‌گیری تأسیس شده است. با این حال، سال ۲۰۰۹ نقطه عطفی در تاریخ حیات این نهاد تحقیقاتی بوده است.
از ۲۹ آوریل همان سال، طبق «فرمان اجرایی ۴۷۸» دیمیتری مدودف، ریسی تا سطح موسسه علمی فدرال ارتقا یافته است و بودجه آن را نیز رییس جمهور روسیه تأمین می‌کند. طبق «فرمان اجرایی ۴۷۹» شخص رییس جمهور، سپهبد رشتنیکوف به مقام ریاست این مؤسسه انتخاب شد.
در این سال، منشور جدیدی نیز برای این اندیشکده تنظیم شد که بر اساس آن، رییس جمهور مؤسس ریسی خوانده شد. از آن به بعد، ریسی ماهیت تحقیقاتی خود را حفظ کرد؛ اما مسئولیت‌های جدیدی یافت. کورنیلف و کننو بر این باورند که با وجود ریسی، سیاست خارجی روسیه شکل تهاجمی به خود گرفته، از سیاست «صبر و مشاهده» دور شده، و ماهیت برون‌گرایانه و تهاجمی پیدا کرده است.
با در نظر گرفتن اهداف تعریف شده ریسی که در ادامه ذکر خواهد شد، آشکار شد که ریسی برای پیگیری بررسی‌ها و اقدامات اطلاعاتی-پژوهشی جدیدی در حوزه‌های راهبردی ایجاد شد.
در واقع، ریسی یک مرکز تقاطع‌دهی اطلاعات وابسته به ریاست جمهوری روسیه است که تحلیل‌های راهبردی را در اختیار نهاد ریاست جمهور و سایر نهاد‌های فدرال مورد نظر قرار می‌دهد و برای پیشبرد بهتر سیاست خارجی پیشنهاد‌ها و توصیه‌هایی را ارائه می‌کند.
با توجه به ساختار تمرکز‌گرای سیاسی روسیه، این نهاد نزدیک‌ترین پایگاه اندیشه‌ورزی و تصمیم‌سازی به کرملین محسوب می‌شود و طبعاً مدیران و پژوهشگران آن بیشترین قرابت نظری و محتوایی را با گروه حاکم دارند؛ از این‌رو، ریسی در حوزه تصمیم‌سازی در روسیه بسیار حائز اهمیت است.
این موارد را می‌توان از اهداف مورد نظر آن و از آن مهم‌تر، از نهاد‌هایی که ریسی به آن‌ها خدمات اطلاعاتی-تحلیلی می‌دهد دریافت. بنابر آنچه در وبگاه ریسی آمده، به اجمال مهم‌ترین هدف از تأسیس این نهاد تأمین اطلاعات، تحلیل‌های کارشناسی، توصیه‌ها و پیشنهاد‌های راهبردی برای پشتیبانی از نهاد‌های تصمیم‌ساز فدرال در روسیه (نظیر: ریاست جمهوری شورای فدرال، دومای دولتی و شورای امنیت به همراه وزارتخانه‌ها، نهاد‌ها و دپارتمان‌های دولتی) است.
پیداست که نهاد‌های نامبرده مهم‌ترین سازمان‌ها در روسیه هستند و این خود نشان می‌دهد که ریسی تا اندازه می‌تواند بر نهاد‌های تصمیم‌گیری روسیه موثر باشد.
نهاد‌هایی که ریسی به آن‌ها خدمات می‌دهد دارای اختیارات زیادی در حوزه‌های داخلی و خارجی روسیه هستند و همین مؤلفه جایگاه آن را برجسته می‌سازد. این نهاد به تمامی ارکان مورد اشاره در ماده ۱۱ قانون اساسی روسیه، که رییس جمهور، مجمع فدرال (شورای فدراسیون و دومای دولتی)، دولت (کابینه) و دادگاه‌های این کشور را شامل می‌شود خدمات می‌دهد.
اما اصلی‌ترین مرجع برای دریافت گزارش‌های این مؤسسه، نهاد ریاست جمهوری است و طبق قانون، رییس جمهور عضو هیئت موسس ریسی است.
اختیارات رییس جمهور بسیار وسیع است؛ به طوری که حکومت دموکراتیک در این کشور به شکل ریاستی است. از جمله این اختیارات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: سرپرستی و هدایت سیاست خارجی فدراسیون روسیه، رهبری مذاکرات و امضای معاهدات بین‌المللی، امضای توافق‌نامه‌ها، پذیرش استوارنامه‌ها و تعیین نمایندگان دیپلماتیک، فرمانده کل نیرو‌های مسلح فدراسیون روسیه، اعلام وضعیت حمله نظامی علیه روسیه به شورای فدراسیون و دومای دولتی، حق اعلام وضعیت فوق‌العاده، حل و فصل مسائل شهروندان و اعطای پناهندگی، اعطای نشان‌های دولتی، حق عفو و بخشش، حق صدور دستورات اجرایی، حق تعلیق اعتبار دستورات رییس دولت (نخست وزیر)، تشکیل و رهبری شورای امنیت فدراسیون روسیه، تصویب آیین نظامی و آیین سیاست خارجی روسیه، و نصب عزل مقاماتی، چون معاون رییس دولت فدراسیون روسیه، نمایندگان تام‌الاختیار رییس جمهوری، و فرماندهان عالی و نیرو‌های مسلح باتوجه به این سطح از اختیارات رییس جمهور و شرح وظایف پژوهشی ریسی به عنوان نهاد تأسیسی توسط رییس جمهور برای ارائه مشورت‌های کارشناسی، به نظر می‌رسد مطالعه این نهاد در بررسی نهاد‌های تصمیم‌ساز در روسیه امری ضروری و لازم است.
کادر متخصصان مرکز شامل سیزده کارشناس با مدرک دکتری و چهل کارشناس با مدارک پایین‌تر قرار دارند. این مؤسسه به دانشجویان مقاطع کارشناسی و بالاتر بورس و کمک هزینه تحصیلی نیز اختصاص می‌دهد. ریسی همچنین به انتشار کتاب، متن مباحث مطرح شده در میزگرد‌ها و کنفرانس‌ها و گاه‌نامه‌ها مثل مسیر روسی و بررسی‌های تحلیلی ریسی و نشریه موضوعات راهبرد ملی اقدام می‌کند.
به صورت ادواری نیز نشست‌هایی را برای بررسی موضوعات مربوط به نظام بین‌المللی با حضور کارشناسان مطرح روس برگزار می‌کند. این نهاد ارتباطات بین‌المللی گسترده‌ای دارد؛ به طوری که هم از مراکز مطالعاتی راهبردی سایر کشور‌ها بازدید می‌کند و هم هیئت‌های سیاسی و تحقیقاتی سایر کشور‌ها را می‌پذیرد؛ برای مثال، در اواخر مه ۲۰۱۶، هیئتی از مؤسسه مطالعات راهبردی روسیه از مرکز مطالعات راهبردی وابسته به مجمع تشخیص مصلحت نظام دیدار کرد.
جامعه امنیتی روسیه از ضعف قدرت نرم این کشور آگاهی یافته است؛ بنابراین، ریسی برنامه پیشرفته‌ای را در مورد قدرت نرم در راستای منافع ملی کشور تعریف کرده است؛ بدین منظور، محققان این نهاد در مطبوعات و پایگاه اطلاعاتی روسیه عضو هستند. ریسی همچنین فیلم‌هایی را تولید کرده است که حامل پیام‌های تبلیغاتی و طرح‌های مربوط به آن بوده‌اند. یکی از این فیلم‌ها «خادمان داعش» نامگذاری شده که در مورد ایدئولوژی و عمل وهابی‌هایی است که به عنوان سازمان افراط‌گرا در روسیه شناخته شده‌اند.
فیلم‌های دیگری، چون «ایران زندگی یا مرگ»، «بحران‌های جهان غرب»، «آمریکا به اروپا حمله می‌کند» و «چگونه غرب جنبش سفید را نابود کرد» هم ساخته شده‌اند. علاوه بر موارد بالا، نگارش کتاب‌ها، انتشار مجلات- به ویژه مجله مسائل استراتژی مل- نیز از دیگر ابزار‌های ریسی به عنوان اندیشکده‌های محافظه‌کار در حوزه قدرت نرم است.
در این چهارچوب، ریسی فیلمی با نام «طرح‌های غربی» درمورد برنامه اتمی ایران ساخت و مدعی شد که اقدامات غرب ناقص حاکمیت ایران است. در قضیه بحران اوکراین نیز ریسی در تماس با سیاستمداران کارشناس خارجی چین وانمود کرد که اگر مخالفان دولت یانوکوویچ را طرفدار نازیسم به حساب نیاوریم. آن‌ها گروه‌های حامی ایده‌های افراط گرایانه هستند و نه ایجاد‌کننده حرکتی به طرفداری از غرب.
ریسی از زمانی که به نهاد مشورتی رییس جمهوری روسیه تبدیل شد، دو رییس داشته است از سال ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷، لئونید رشتنیکوف ریاست آن را بر عهده داشت. او سپهبد سرویس اطلاعات خارجی روسیه و رییس بخش اطلاعات و تحقیقات بوده، گرایش‌های ضد آتلانتیستی دارد و از مقامات طرفدار پوتین است. رشتنیکوف که دارای دکتری علوم تاریخ از دانشگاه صوفیه بلغارستان است.
عضو شورای علمی وزارت خارجه و شورای عمومی وزارت دفاع روسیه بوده است. تیم او نیز متشکل از افراد هم فکر پوتین و حزبروسیه واحد است. افرادی که در دروه رشتنیکوف در ریسی مشغول به کار شدند، گرایش‌های ضد غربی و متمایل به شرق داشتند. کنستانتین کوکارف، قائم مقام ریسی نیز پژوهشگر شناخته شده‌ای در حوزه چین و فرایند سیاسی و سیاست جنوب شرقی آسیا و منتقد گرایش‌های آتلانتیستی بود.
رشتنیکوف از یک گروه کارشناسی برای مشاوره در مورد وظایف ریسی استفاده کرد. اعضای این گروه در حوزه دیپلماسی، پارلمان، صنعت دفاعی، مطوبعات و دیگر حوزه‌های مهم حیات سیاسی روسیه دارای تجربه دیپلماتیک و نظامی قبال ملاحظه‌ای هستند. ولادیمیر کازین، رییس گروه مشاوران بود که علی‌رغم تغییر رییس ریسی، هنوز در این سمت قرار دارد. به طور کلی، نمی‌توان گفت که ریسی نهاد صرفاً تحقیقاتی در حوزه سیاست خارجی است؛ بلکه کلیه مباحث مربوط به وظایف رییس جمهور را بررسی می‌کند.
پوتین طی حکمی میخائیل فرادکوف را از ۴ ژانویه ۲۰۱۷ به ریاست ریسی برگزید تا جای رشتنیکوف را بگیرد. وی دارای مدرک دکتری در رشته علوم اقتصادی و فردی متنفذ و دارای سوابق مدیریتی مختلف است؛ از جمله وزیر دارایی، وزیر تجارت، عضو شورای امنیت روسیه، رییس پلیس مالیات دولت فدرال، نماینده روسیه در اتحادیه اروپا، نخست وزیر روسیه از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۷، رییس سرویس اطلاعات خارجی از ۲۰۰۷ تا اکتبر ۲۰۱۶ نکته مهم در مورد رییس کنونی مرکز ریسی این است که وی ارتباط وثیقی با شخص رییس جمهور دارد، می‌تواند رییس جمهور را ملاقات کند و به او مشورت بدهد، پوتین به فرادکوف اعتماد عمیقی دارد و از جمله ویژگی‌های شخصیتی وی این است که به هیچ گروه سیاسی و حزبی وابستگی ندارد و به لحاظ فکری ملی‌گرا و به دنبال احیای قدرت بزرگ بودن روسیه است. پوتین و دوستان وی فرادکوف را فردی باتجربه، متخصص و باشخصیت معرفی می‌کنند.
منبع خبر "
خبرگزاری میزان" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد.
(ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
