مشاهدات میدانی نشان می‌دهد با وجود هیچ‌گونه کمبود و ثبات نرخ ارز، بازار مواد غذایی به‌طور متوسط با افزایش ۲۰ درصدی و گاه دو برابری نسبت به سال گذشته همراه شده است؛ برای مثال آبمیوه‌های پاکتی که ۲ هزار تومان فروخته می‌شد هم‌اکنون به ۶ هزار تومان رسیده است. سوپرمارکت‌های سطح شهر می‌گویند هیچ کالایی نیست که افزایش قیمت نداشته باشد. یکی از فروشگاه‌های خیابان میرزای‌شیرازی میگوید: «جنس خاصی گران‌نشده که مشخص باشد. همه‌چیز گران شده است. از انواع مواد شوینده تا چیپس و ماست.»
او درباره واکنش مردم به این افزایش قیمت میگوید: «معمولا متوجه نمی‌شوند، چون افزایش قیمت به‌مرور اتفاق می‌افتد. برای مثال قیمت یک نوع محصول لبنی در طول ۱۰ روز دو هزار تومان بیشتر شد. روزی ۱۰۰ تومان، دویست تومان. وقت حساب و کتاب برای مشتری‌ها که خریدها را جمع می‌زنیم گرانی دستشان می‌آید. معمولا هم با یک اعتراض کلامی تمام می‌شود.»
به گفته این فروشنده همچنان بعضی از شرکت‌های پخش زمان تحویل کالایی مثل روغن که توزیع آن این روزها با مشکل مواجه شده، کسبه را مجبور به خرید کالاهای دیگر می‌کنند: «مثلا رب گوجه برند خاصی روی دست شرکت پخش مانده و کسی نمی‌خرد. شرط می‌گذارد که اگر روغن می‌خواهی باید یک کارتن از این رب‌گوجه هم بخری. ما هم چاره‌ای جز خرید نداریم.»
همینطور مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد بعضی از سوپرمارکت‌ها این شرط را برای فروش روغن به مشتری هم می‌گذارند، اما این فروشنده میگوید؛ «جنس‌هایی که مازاد بر نیازم می‌خرم هم در قفسه‌ها می‌گذارم تا فروش بروند اما همراه با روغن به مشتری نمی‌اندازم!»
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران بعضی از اقلام خوراکی در اسفند ماه نسبت به مدت مشابه در سال ۹۸ بالای ۵۰ درصد رشد کرده‌اند که با افزایش هزینه‌های تولید در سال جدید هم کالاها دوباره رشد قیمتی داشته‌اند. مرکز آمار ایران میگوید تن ماهی در اسفندماه به طور متوسط ۲۶هزار تومان فروخته شده که نسبت به ماه بهمن ۳/ ۲درصد و نسبت به مدت مشابه در سال قبل از آن ۹۰ درصد افزایش قیمت داشته است. انواع ماکارونی ۵۰۰ گرمی هم در اسفند سال گذشته به‌طور متوسط ۶ هزار تومان فروخته شد.
نرخ ماکارونی که کالای پرتقاضای این روزها است در اسفند پارسال نسبت به زمستان ۹۸ بیشتر از ۵۰ درصد رشد داشته است. این افزایش قیمت در سبد لبنیات خانوارها هم اتفاق افتاده است. به گزارش مرکز آمار ایران، خامه ۲۰۰ گرمی که در اوایل زمستان ۹۹ به قیمت ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان فروخته می‌شد، در اسفند پارسال به ۱۳ هزار تومان رسید.
رقمی که به‌خوبی افزایش ۱۲۶ درصدی نسبت به زمستان ۹۸ که ۵ هزار و ۸۰۰ تومان فروخته می‌شد را نشان می‌دهد. محصول دیگر سبد لبنی ماست یک کیلویی است که در اسفند ۹۸ به قیمت۷ هزار و ۷۰۰ تومان نرخ خورد و در اسفند سال گذشته ۱۳هزار تومان فروخته شد؛ اختلافی ۶۷ درصدی. پنیر ۵۰۰گرمی که در اسفند ۱۹ هزار تومان فروخته شد با افزایش ۷۵ درصدی در بازه یک‌ساله همراه بوده است. حال با شروع سال جدید تولیدکنندگان می‌گویند فارغ از نوسانات دلار هزینه‌های تولید افزایش یافته است. محمد فراهانی رئیس انجمن واردکنندگان مواد غذایی درباره افزایش قیمت انواع مواد غذایی میگوید؛ افزایش هزینه‌های تولید در سال جدید «اعم از دستمزد و هزینه‌های جاری حداقل ۲۰درصد بوده است.
میزان افزایش حقوق کارگرم را از جیب باید بدهم؟ قیمت مواد اولیه‌ای مثل شکر و همینطور انواع بسته‌بندی هم در سال جدید افزایش داشته است. قیمت مواداولیه را پایین بیاورند که نرخ تمام شده هم کمتر شود.» او درباره روند واردات مواد غذایی میگوید: «تحریم‌ها و سختی جابه‌جایی پول هزینه اضافه‌ای به محصول تحمیل می‌کند که روی قیمت تمام شده خودش را نشان می‌دهد.» فراهانی در پاسخ به این سوال که این افزایش قیمت‌ها ادامه‌دار خواهد بود، میگوید: «ان‌شاالله که نه.» گزارش مرکز آمار ایران از افزایش نرخ مواد غذایی سوپرمارکتی در اسفند ماه میگوید.
بنا به این گزارش روغن‌مایع با ۷/ ۱درصد، روغن‌نباتی جامد با ۲ درصد، شیر پاستوریزه ۲/ ۹ و تخم‌مرغ ۶ درصد بیشترین افزایش قیمت در این بخش را داشته‌اند در حالی‌که پیش از سال مسوولان نسبت به ثبات قیمت مواد غذایی به‌مردم اطمینان‌خاطر می‌دادند و همینطور ثبات نسبی نرخ ارز، همین کالاها سال ۱۴۰۰ را با افزایش قیمت شروع کردند. باید دید بازار مواد ضروری سوپرمارکتی در بهار امسال چه نوسانات دیگری متحمل خواهد شد.
