به گزارش خبرگزاری مهر ،۷ آذر ۱۳۹۹ خبر بسیار تلخی منشر شد، شهادت یکی دیگر از دانشمندان هستهای در منطقه آبسرد دماوند به دست عاملان استکبار غم و اندوهی دیگری را در دل مردم ایجاد کرد. شهید محسن فخری زاده دانشمند هستهای ایران در آن روز شوم مورد حمله تروریستها قرار گرفت و به درجه شهادت نائل شد.
وی از دانشمندان مؤثر و رده بالای حوزه تحقیقات علمی در کشور بود و تنها دانشمند هستهای ایرانی است که نخستوزیر رژیم صهیونیستی نام او را مستقیماً در شو تبلیغاتی سال گذشته خود به زبان آورد و مدعی شد روی برنامه تسلیحاتی اتمی کار کرده است. نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در طول عمر با برکت خود همواره از پدیده تروریسم استکبار جهانی و جنایتکار بوده مصون نمانده است اما دشمنان میدانند که جوانان نخبه و غیور ایرانی در عرصههای مختلف سیاسی، نظامی و فرهنگی و اجتماعی راه خود را ادامه میدهند و ترور نمیتواند مانع از رسیدن به اهداف آنها در راه رشد و تعالی علمی کشور شود و با هر قطره خون شهید ترور، دانشمندان دیگری پا به عرصه علم و فناوری میگذارند. خبرنگار مهر پیرو این موضوع با دکتر عبدالعلی ذوالانواری، عضو هیئت علمی گروه فیزیک دانشگاه اراک به گفت و گو پرداخته است.
در ابتدا از شهید محسن فخری زاده و مدت زمان تحصیل وی در دانشگاه اراک برایمان بگویید؟
شهید بزرگوار دکتر محسن فخری زاده قبولی کنکور ۱۳۵۸ دانشگاه اراک بود که در مهرماه ۵۸ به عنوان دانشجوی رشته فیزیک در دانشگاه اراک مشغول به تحصیل شد. پس از وقفهای که در اردیبهشت ۱۳۵۹ به دنبال انقلاب فرهنگی در دانشگاهها افتاد ایشان به دانشگاه شهید بهشتی میهمان و سپس منتقل شد. در مدت کوتاهی که شهید محسن فخری زاده در دانشگاه اراک بود به طور منظم سر کلاسها حاضر میشد و با جدیت به درس خواندن میپرداخت در انجمن اسلامی دانشجویان و در انجام امور فرهنگی و سیاسی هم فعال بود. وی در مدت کوتاهی که در اراک بود از خود خاطرات جالبی بر جا گذاشت.
یکی از همکلاسیهایش میگوید: مهر ۱۳۵۸ هشت نفری که از قم در رشته فیزیک اراک قبول شدیم چون خوابگاه دانشجویی به اندازه کافی وجود نداشت، یک خانه نزدیک دانشگاه اراک (مدرسه عالی علوم سابق) اجاره کردیم که دو اطاق داشت و آشپزخانه و یک هال بزرگ. کارهای خانه شامل پخت و پز، شست و شو، نظافت خانه، تهیه نفت که در سرمای آن سال دردسرهای خودش را داشت و… را تقسیم کرده بودیم و به صورت چرخشی انجام میدادیم و با هم در غربت زندگی دانشجویی دسته جمعی گرم و خوبی داشتیم.
اسم گروهمان را هم گذاشته بودیم "فرج صَمپزُف" که از به هم چسبانیدن حرف اول اسم بچهها تشکیل میشد. بعدها شهید محسن فخری زاده عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین شد، رضایی عضو هیأت علمی دانشگاه قم، جندقی عضو هیأت علمی پردیس فارابی، صادقی عضو هیأت علمی دانشگاه امام حسین، میری که در دفاع مقدس شهید شد، پاینده که مدتی آموزش و پرورش و اهل بازار بود، زینلیان که پس از گرفتن مدرک دکتری سکته کرد و از دنیا رفت و فرهادی هم که از سازمان انرژی اتمی بازنشسته شد.
با توجه به مجاهدتها و تلاشهای ارزنده و غرور انگیز شهیدانی همانند شهید فخری زاده در حوزه صنعت دفاعی و فناوری هستهای در این برهه ضرورت توجه به این حوزه به چه میزان است؟
همانطور که اگر سیستم ایمنی بدن ما ضعیف شود، بدن به طعمهای به اصطلاح دندانگیر برای میکروبها تبدیل میشود که دیگر نه دست و نه پا و نه چشم و گوش و نه سایر اعضا بدن کارایی نخواهند داشت، سیستم دفاعی کشور نیز اگر مورد بی توجهی قرار گیرد کشور در اندک زمانی توسط دشمن و گرگهای دندان تیز کرده مورد تجاوز قرار می گیرد و جای جای کشور دچار هرج و مرج میشود، دیگر نه بازار و نه مدرسه و نه دانشگاه و نه هیچ جای دیگر امنیت ندارد و نه کسی آرامش.
همچون لیبی و حتی بدتر از آن به سرمان میآورند. پس باید به فکر قوی کردن خودمان در مقابل تهدیدات نظامی و سیاسی دشمنان و باید آماده دفاع از کشور و مردمان باشیم، باید از سرمایههای عظیمی که در اختیار داریم دفاع کنیم. باید دفاع را جزئی از هویت مان بدانیم تا اینکه دشمنانی که برای کشور ما دندان تیز کرده و ما را تهدید میکنند، فکر و خیال تعرض و توطئه را از سر خود بیرون کنند.
پژوهشهای حوزه دانش هستهای در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی باید تا چه اندازه گسترش پیدا کند تا جایگاه علمی کشور را بیش از گذشته ارتقا دهد؟ دانشگاه اراک در این حوزه تا چه اندازه موفق عمل کرده است؟
در افق سند چشم انداز جمهوری اسلامی، جامعه ایرانی، جامعهای برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری و متکی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی، هدف گذاری شده است. در نقشه جامع علمی کشور که برای تحقق اهداف سند چشم انداز تنظیم شده است، ضرورت توسعه علوم و فناوریهای نوین و نافع، متناسب با نیازها و اولویتهای کشور مورد تاکید قرار گرفته است.
یکی از اصلی ترین مباحث علوم و فناوری هستهای به عنوان یکی از پیشرفتهترین فناوریهای عصر حاضر، انرژی هستهای است، این انرژی، نسبت به دیگر انرژیها بهمراتب انرژی پاکتری است و امروزه درصد قابل توجهی از انرژی مورد نیاز کشورها توسط انرژی هستهای تأمین میشود. هم اکنون بیش از ۴۳۰ نیروگاه هستهای در جهان فعالند که از این تعداد ۹۹ نیروگاه در آمریکا، ۵۹ نیروگاه در فرانسه، ۵۵ نیروگاه در ژاپن، ۳۱ نیروگاه در روسیه، ۲۳ نیروگاه در بریتانیا، ۱۷ نیروگاه در آلمان، ۱۶ نیروگاه در هند، هشت نیروگاه در سرزمینهای اشغالی فلسطین، ۲ نیروگاه در پاکستان، و فقط یک نیروگاه در ایران قرار دارد.
در واقع، فناوری هستهای، در پنجاه سال اخیر وارد زندگی ما شده، به طوری که امروزه این فناوری در ارتقا سطح زندگی مردم، رشد صنعت، توسعه کشاورزی و ارائه خدمات پزشکی نقش مهمی ایفا میکند. دانشگاه اراک در حدود سه دهه تلاش بی وقفه علمی با هدف تربیت جوانانی که بتوانند روشهای پیشرفته پژوهشی را یاد گرفته و در رفع نیازهای کشور و نیز گسترش مرزهای دانش بکوشند و به یافتههای تازه ای در جهان دانش دست یابند، توانسته است دانشجویانی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در گرایشهای مختلف فیزیک و مهندسی هستهای تربیت کند.
در سالهای اخیر به شهادت رساندن بسیاری از دانشمندان عرصه علمی را توسط دشمنان شاهد بودیم، به نظر شما با وجود انجام این اقدامات شرم آور از سوی دشمنان کشور به منظور فعالیت هرچه بیشتر جوانان در عرصههای علمی و تحقیقاتی چه اقداماتی لازم است؟
علی رغم خواست دشمنان این مرز و بوم، جوانان ما هرگز نباید از آموختن علم و فناوری هستهای دست بردارند و بلکه باید برای اقتدار جمهوری اسلامی ایران با توان و سرعت هرچه بیشتر در این راه قدم بردارند و راه دانشمندانی چون شهیدان فخری زاده، شهریاری، احمدی روشن و علیمحمدی را ادامه دهند البته دولت هم موظف است زمینه و زیرساختهای لازم برای تحصیل و پژوهش جوانان، اندیشمندان و دانشمندان در رشتههای مختلف علمی را فراهم کند.
با توجه به اینکه چند سالی است که دانش هستهای ایران به دست توانای دانشمندان کشور بومی شده است، جایگاه کشور را در این حوزه با وجود افراد برجسته علمی نسبت به سایر کشورها را چطور ارزیابی میکنید؟
به لطف خداوند متعال و به کمک تلاش بی وقفه مدرسان، محققان و دانشمندان کشورمان، دانش هستهای طی سالهای اخیر، چنان سریع و پرشتاب توسعه یافته که در حال حاضر، توانسته ایم از کشف معدن گرفته تا کیک زرد، از غنی سازی گرفته تا تولید و طراحی سوخت و پژوهشهای گسترده در این حوزه را خودمان در داخل کشور انجام دهیم و با اتکا به نیروهای داخلی، جایگاهی درخور توجه در میان کشورهای صاحب فناوری هستهای بیابیم.
چگونه میتوان از صنعت هستهای کشور پشتیبانی کرد؟
برای دسترسی به فناوری هستهای، نیاز به استفاده از فناوریهای مختلف است یعنی برای رسیدن به این فناوری بایستی از گرایشهای گوناگون علمی از قبیل فیزیک، مکانیک، الکترونیک، برق، فناوری اطلاعات و …کمک گرفت. در نتیجه بهمنظور دستیابی به دانش و فناوری هستهای، باید نسل آینده کشورمان را در همه زمینههای علمی مورد نیاز تقویت کنیم تا صنعت هستهای کشورمان بتواند بیش از پیش حرکت کند و نیازهای مختلف کشور و مردم عزیزمان را مرتفع سازد.
در واقع اگر کشوری به فناوری هستهای دست یابد، توانایی بازدارندگی پیدا میکند و اگر کشوری توان بازدارندگی داشته باشد، در جهان حرفی برای گفتن دارد. پس برای اینکه ما در این جهان بتوانیم با اقتدار زندگی کنیم باید از صنعت هستهای کشورمان پشتیبانی و در راستای تقویت آن بکوشیم.