رسانه هندی: هیچ کشوری در منطقه از تاثیرات خروج نیروهای آمریکا مصون نخواهد بود
به گزارش ایرنا به نقل از روزنامه هندی ایندین اکسپرس ، اعلام جو بایدن رئیس جمهور آمریکا مبنی بر خروج تمام نیروهای این کشور از افغانستان تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ بیستمین سالگرد حملات ۱۱ سپتامبر لرزه هایی وارد گسلهای منطقه کرده است. بر خلاف دولت ترامپ که خروج نیروهای آمریکا تا اول ماه مه را مشروط به گامهایی از سوی طالبان کرده بود، طرح دولت بایدن هیچ شرط و شروطی ندارد. در حال حاضر حدود ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ سرباز آمریکایی در افغانستان حضور دارند بعلاوه نیروی "ناتو" که کمتر از ۸ هزار نفر هستند. انتظار می رود که خروج هماهنگ بزودی آغاز شود.
اعلام خروج نیروهای آمریکا از افغانستان پیامدهای گسترده ای بر بازیگران مختلف درون افغانستان و همچنان بازیگران خارجی خواهد داشت و می توان گفت که هیچ کشوری مصون از این تاثیرات نخواهد بود.
مزیت برای طالبان :
این رسانه هندی در ادامه افزود: اعلامیه بایدن همه انگیزه های طالبان برای موافقت با گفت و گو با دولت افغانستان را از بین برده است .طالبان روز پنجشنبه در بیانیه ای اعلام کرد :" امارت اسلامی تحت هیچ شرایطی از استقلال کامل و تشکیل یک نظام خالص اسلامی کوتاه نخواهد آمد ."
پیشنهاد ماه مارس آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا اکنون تقریبا مرده است. پیشنهاد مزبور شامل آتش بس ۹۰ روزه ، مذاکرات تحت نظارت سازمان ملل برای یک طرح اجماعی بین آمریکا ، روسیه ، چین ، پاکستان، ایران و هند و دیدار در ترکیه بین طالبان و دولت افغانستان درباره دولت انتقالی فراگیر بود.
ترکیه این مذاکرات را برای ۲۴ آوریل برنامه ریزی کرده است و دولت بایدن اعلام کرده که متعهد به یافتن راه حل سیاسی است . اما طالبان اکنون در یک منطقه (وضعیت) متفاوت است.
طالبان اعلام کرده که "مقامات آمریکایی وضعیت افغانستان را درک کرده اند" اما با به تعویق انداختن خروج نیروها توافق دوحه (بین طالبان و دولت ترامپ) را نقض کرده اند. این امر راه را برای اقدامات متقابل طالبان گشوده است و دولت آمریکا مسئول همه پیامدهای آینده خواهد بود".
بنا به گزارش "ژورنال جنگ طولانی" (لانگ وار جورنال) ، طالبانه کنترل ۷۶ منطقه از ۳۲۵ منطقه معادل ۱۹ درصد را در دست دارد و دولت افغانستان هم ۱۲۷ منطقه معادل ۳۲ درصد را کنترل می کند و بقیه مناطق مورد نزاع هستند. اکنون طالبان در قوی ترین موضع از هر زمان دیگری از سال ۲۰۰۱ قرار دارد.
طالبان باور دارد که جنگ را برده است و پس از خروج نیروهای آمریکایی جنگ را تمام شده می داند و یک گزارش اخیر اطلاعاتی در آمریکا دورنمای صلح در افغانستان را تیره ارزیابی کرده است.
اشرف غنی رئیس جمهور و سایرینی که روی افغانستان دموکراتیک سرمایه گذاری کرده اند می دانند که این کشور نزدیک به از دست دادن همه دستاوردهای ۱۵ سال گذشته است. نگرانی از بازگشت به دهه ۱۹۹۰ وجود دارد اما این دیدگاه هم وجود دارد که طالبان در ۲۵ سال گذشته تغییرکرده و خواهان بیگانه شدن با جامعه بین المللی نیست. اشرف غنی برای برگزاری انتخابات مجدد اعلام آمادگی کرده اما طالبان انتخابات را غیراسلامی می داند.
پاکستان: دستاوردها و نگرانیها / این یک وضعیت همزمان تایید و نگرانی در اسلام آباد است. طالبان ساخته دستگاه امنیتی پاکستان است و این پاکستان بود که طالبان را به توافق با دولت ترامپ متقاعد کرد. برای ارتش پاکستان که همواره افغانستان را عمق راهبردی در خصومت با هند می داند ، تسخیر افغانستان توسط طالبان موجب به قدرت رسیدن یک نیروی دوست بعد از ۲۰ سال می شود. اما خروج نیروهای آمریکا همچنین به این معنا است که پاکستان باید بار مسئولیت هرج و مرجی را که کارشناسان پیش بینی می کنند به دوش بکشد.
جنگ داخلی منتفی نیست و در پی آن موج آوارگان راهی پاکستان خواهد شد و این درحالی است که پاکستان هنوز درگیر آوارگان ناشی از جنگ اول افغانستان است. پاکستان همچنین با مشکلات اقتصادی دست به گریبان است و طالبان نیز اخیرا نشانه هایی از استقلال از پاکستان نشان داده است و پاکستان باید مراقب بی ثباتی در افغانستان و سرایت ناامنی از آن سوی مرز باشد.
هند : زمانی برای نگرانی / دهلی نو که امیدوار بود بخشی از ابتکار پیشنهادی وزیر خارجه آمریکا باشد در واکنش به خروج نیروهای آمریکا نگران و عصبی خواهد بود. هند از حامیان مردد مذاکرات بین افغانان بود . زمانی که دولت بایدن بر سر کار آمد ، هند امیدوار به تغییر سیاست آمریکا بود. پیشنهاد بلینکن به هند نقشی به عنوان یکی از بازیگران منطقه داد اما این طرح به نظر نمی رسد که آینده ای داشته باشد.
گروه حقانی نقش بزرگی در هرگونه حکومت طالبان خواهد داشت . یک نگرانی دیگر وجود گروههای مانند لشکر طیبه و جیش محمد است که تمرکزی بر هند دارند . هند اعتقاد دارد که این گروهها تا الان در تعداد بالا به افغانستان رفته اند.
روسیه ، چین و ایران / این رسانه هندی در ادامه نوشت: بی ثباتی در افغانستان ضرر و زیان زیادی برای چین خواهد داشت زیرا می تواند بر کریدور اقتصادی چین – پاکستان تاثیرگذار باشد. حکومت طالبان در افغانستان ممکن است در نهایت اقدام به ایجاد بی ثباتی در سین کیانگ چین بنماید. چین به عنوان متحد پاکستان ممکن است نقش بیشتری برای خود در افغانستان متصور باشد .
خروج نیروهای آمریکا برای روسیه تکرار تاریخ است چرا که روسیه سه دهه پیش از مجاهدین مورد حمایت آمریکا شکست خورد و از افغانستان خارج شد. اما هم طالبان و هم دولت افغانستان از تلاشهای روسیه نگران بوده اند. روسها بعد از کنفرانس ماه مارس اعلام کردند که از تاسیس امارت اسلامی حمایت نمی کنند که این موجب خشم طالبان شد. ارتباطات فزاینده روسیه با پاکستان می تواند منجر به نقشی برای روسیه بعد از خروج آمریکا بشود.
ایران به عنوان کشوری که با افغانستان و پاکستان مرز مشترک دارد ، تهدیدات امنیتی فعالی از هر دو جانب می بیند و حکومت طالبان در افغانستان صرفا به تقویت این تلقی تهدید منجر خواهد شد. اما ایران با پیوندهای خود با هزاره ها در افغانستان این اواخر با همه طرفها تعامل داشته و با وجود اختلافات با طالبان هم کانال ارتباطی داشته است و حتی میزبان هیاتی از طالبان بوده است.
نیکی آسیا : خروج آمریکا از افغانستان تغییر رویکرد از ترور به چین
پایگاه خبری نیکی آسیا هم این ارزیابی را مطرح کرد که خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان به معنی چرخش آمریکا از مساله تروریسم به مقابله با چین است و دولت بایدن منابع نظامی بیشتری را برای منطقه ایندو – پاسیفیک آزاد می کند.
رسانه ژاپنی نیکی آسیا افزود: خروج آمریکا از افغانستان و پایان دادن به جنگ دو دهه گذشته که ۲ تریلیون دلار هزینه داشته است ، موجب تقویت روند تغییر در اولویتهای امنیتی واشنگتن از مبارزه با تروریسم به سمت مقابله با چین جسور شده در منطقه ایندو – پاسیفیک خواهد شد.
بلیکن وزیر خارجه آمریکا در سفر پنجشنبه به افغانستان در پی اعلام خروج نیروها تا روز ۱۱ سپتامبر ، گفت که مشارکت دوجانبه در حال تغییر است. می توان گفت که صحنه جهانی هم از زمان حملات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ تغییر کرده و چین یکی از چالشهای پیش روی آمریکا است.
جنگ با تروریسم موجب محدود شدن توانایی آمریکا برای برخورد با مساله چین شده است. این درحالی است که موفقت در افغانستان دست نیافتنی بوده و با وجود کشته شدن اسامه بن لادن در سال ۲۰۱۱ اما تروریسم همچنان در سطح جهان یک تهدید باقی مانده است.
این درحالی است که فرماندهی ایندو-پاسیفیک ارتش آمریکا در ماه مارس یک طرح شش ساله ۲۷.۳ میلیارد دلاری برای تقویت توانایی های خود ارائه داد و خروج نیروها از افغانستان می تواند منابع بیشتری برای منطقه اقیانوس هند – آرام آزاد سازد.
گلف نیوز: پاکستان از خروج نیروهای آمریکایی خوشحال نیست
روزنامه انگلیسی زبان گلف نیوز امارات در تحلیلی نوشته سید طلعت حسین روزنامه نگار پاکستانی نوشت: بر خلاف مطالب منتشر شده در رسانه های غربی ، اسلام آباد از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان خوشحال نیست.
این تحلیلگر پاکستانی افزود: اعلام تصمیم دولت بایدن برای خروج نیروهای آمریکا از افغانستان پیش از ۱۱ سپتامبر سال جاری ، موجب برخی امیدها و در عین حال نگرانی هایی در پاکستان شده است.
امیدواری از این جهت که نیروهای آمریکا سرانجام از یک جنگ طولانی که تبعاتی برای پاکستان داشته است خارج می شوند و با خروج این نیروها علت وجودی عملیات نیروهای ضد آمریکایی از بین می رود و افغانستان شاید بتواند بیشتر نگاه به داخل داشته باشد. پاکستان امیدوار است که فرصتی برای تدوین یک راه حل منطقه ای برای گذار افغانستان به مرحله بعدی وجود داشته باشد.
اما در کنار این امیدواریها نگرانی هایی هم وجود دارد که پررنگتر هم هستند. اولین نگرانی این است که دولت بایدن هنوز تعریف نکرده که چه نوع جای پایی را در افغانستان حفظ خواهد کرد.
منابع دیپلماتیک در اسلام آباد خاطرنشان می کنند که وزن نظامی آمریکا در صحنه نبرد در افغانستان تا حدی بر دوش گروههای پیمانکاری است که در کنار ارتش آمریکا می جنگند که می توان نام "هماهنگی بلک واتر" در افغانستان بر آنها گذاشت. کاهش این قبیل نیروها که شمار آنها به هزاران نفر می رسد هنوز یک سوال بدون پاسخ است. نیروهای محلی مخالف با آمریکا خواهان خالی شدن صحنه از هرگونه حضور آمریکا هستند اما مقامات نظامی و غیرنظامی پاکستان اذعان می کنند که این وضعیت امکان پذیر نیست زیرا آمریکا به هر شکل به نوعی از حضور خود ادامه خواهد داد .
اگر طالبان سرشار از حس پیروزی بخواهد به هرگونه علامت حضور آمریکا در خاک افغانستان – از سفارت تا پایگاه های اطلاعاتی – حمله کند ، مناقشه ممکن است ادامه یابد و به دورنمای صلح صدمه بزند.
یک بیم دیگر وجود این احساس است که آمریکا در پشت سر خود یک خلاء بزرگ بر جا می گذارد و این امر به کاهش روحیه بوروکراسی مدنی و پلیس و نیروهای شبه نظامی و نظامی منجر می شود. و در حالی که امکان جنگ داخلی همیشه در افغانستان وجود دارد این وضعیت ممکن است به گسترش مناقشه در همه جهات منجر شود و این تبعات خطرناکی برای پاکستان دارد صرفنظر از اینکه چه گروهی در امتداد مرزهای پاکستان قدرت بگیرد.
