یک چهارم جمعیت کشور را جوانان تشکیل می دهند و با در نظر گرفتن جایگاه و توان آن ها در بخش های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به خوبی می توان، آینده جامعه پیش رو را ترسیم کرد. به گفته جمعیت شناسان تعداد افراد بین ۱۵ تا ۳۰ سال در کشور اعم از دختر و پسر، بالغ بر ۲۰ میلیون نفر می شود که به این قشر با توجه به شرایط سنی و موقعیت اجتماعی که در آن قرار دارند و همچنین از لحاظ روانشناسی، جمعیت جوان اتلاق کرد.
در نظر گرفتن نیاز و احساسات جوانان با توجه به نوع جنس و شرایط محیطی که در آن قرار دارند و از طرفی مهیا کردن زمینه های رشد علمی و معنوی آن ها از ضروری ترین امور ابتدیی برای حمایت از این نسل به شمار می رود که این وظیفه مهم به عهده مسئولان و نهادهای اجرایی کشور است تا به جای نیروی افسرده و ناتوان، نیروها مولد آینده را بسازد.
روانشناسان تاکید می کنند که باید به نیازهای روانی و عاطفی جوانان توجه ویژه ای شود و در کنار آن بستر های اجتماعی برای ایجاد اشتغال و ازدواج آن ها فراهم شده تا این نیروی مولد و توانمند آینده کشور را بسازد.
از سوی دیگر نوجوانان و جوانان در یک دوره ای حساس وارد روابط با جنس مخالف می شوند که آگاهی از نیازهای روحی و روانی آنها و پاسخ درست به این نیازها می تواند از انحراف آنها جلوگیری کند زیرا این قشر در این بخش از زندگی خود بیش از هر چیزی به محبت نیاز دارد و به سوی فردی تمایل می یابد که نیازهای عاطفی اش را برآورد کند.
نیاز جوان امروزی چیست؟
مهرداد تنها روز یکشنبه روانشناس بالینی در گفت و گو با ایرنا گفت: برقرای ارتباط درست با خانواده، همکلاسی، معلم و مربی و از طرفی آگاهی از جهان اطراف جزء خصوصیات بارز قشر نوجوان و جوان به شمار می رود به همین دلیل این قشر برای حفظ این ارتباط تلاش می کند و حاضر است هر هزینه ای برای ادامه رابطه بپردازد و در ارتباط با جنس مخالف نیز اصرار به ازدواج دارند.
تنها گفت: از جمله چالش های پیش روی جوان امروز در مقابل جنس مخالف، نبود گفت و گو و برقراری ارتباط نادرست است و چنانچه جوان امروز احساس کند یا آگاهی یابد که می تواند براساس معیار و ضوابط، رابطه ای منطقی با جنس مخالف برقرار کند، دیگر دچار عوارض شایع این روابط که عمده آن افسردگی و در مواقع شدید افسردگی منجر به خودکشی است، نخواهد شد.
وی ادامه داد: خانواده و جامعه باعث این رفتار دوگانه هستند، در گذشته به دلیل ناآگاهی والدین، شرایط محیطی، تناقضات اجتماعی، افراط و تفریط در مناسبات اجتماعی، به هم ریختگی اوضاع فرهنگی و عدم الگوسازی مناسب برای جوان و حتی نوجوانان در کنار عوارض طبیعی این دوران، شرایط برای ایجاد ناهنجاری های اجتماعی مهیا شده و مشکلات عاطفی و روانی برای جوانان فراهم کرده بود.
این رواندرمانگر، افسردگی پس از جدایی و احتمال خودکشی را از عمده عوارض و چالش های پیش روی جوانان و نوجوانان به دلیل ارتباط یا عدم برقراری ارتباط درست با دیگران عنوان کرد.
تنها افزود: پس از ایجاد دوستی، به دلیل ارتباط مستمر، نوعی حالت وابستگی بین طرفین ایجاد می شود. در این حالت، قطع رابطه به افسردگی شدید منجر شده و جوان و نوجوان بی حوصله می شود، میل به زندگی ندارد و در مواردی نیز دست به خودکشی می زند.
وی تصریح کرد: با وجود این اختلالات روانی و در این شرایط خانواده باید نسبت به شرایط بوجود آمده، آگاه شوند. برخی از خانواده ها با ایجاد محدودیت بیش از حد و جداسازی فرزندان و برخی نیز با دادن آزادی های بی حساب و بی منطق، دچار رفتارهای افراطی می شوند.
جلوگیری از انحراف
این رواندرمانگر نقش خانواده، دوستان و مسئولان نهادهای اجرایی برای جلوگیری از انحراف جوانان و نوجوانان را بسیار موثر برشمرد و گفت: محدود سازی و رفتارهای غیراجتماعی یا به طورکلی افراطی جوانان را از جامعه جدا می کند.
وی در توضیح این مطلب افزود: همیشه این فرضیه وجود دارد که جوان یا حتی نوجوان با توجه به ملاحظاتی عاشق و گرفتار شود، اما این "دل ستانی" مشکل این پدیده نیست بلکه مشکل اصلی ابتدا از ناآگاهی والدین و عدم ارتباط صحیح فرزندان با خانواده است و سپس آماده نبودن جامعه، محیط اجتماعی و مسئولان و نهادهای مرتبط برای مواجهه با چنین مواقعی است.
این روانشناس نحوه و چگونه برقرار کردن ارتباط را امری مهم و موثر در جلوگیری از انحرافات بعدی قشر جوان عنوان کرد و گفت: در جامعه پیچیده امروز، نمی توان به طور سنتی جوان و جوانان را با هم آشنا کرد و باید به نقش اجتماع در این زمینه توجه کرد. دانشگاه، محیط کار، مناسبات اجتماعی و رفت و آمدهای خانوادگی، بسترهای ایجاد ارتباط بین دو جنس مخالف جملگی نقشی بی بدیل در روحیات و شادابی این نسل آینده ساز دارد.
تنها اضافه کرد: جوان و نوجوان امروز با توجه به وجود فضای مجازی تحت فشارهای عاطفی و هیجانی قرار گرفته و به طور طبیعی گرایش به مظاهر نو و جدید از جمله ظاهر سازی در مدل مو یا نوع پوشش دارد و در این شرایط تا جایی که امکان اختلاف با خانواده بوجود آورد، دور از انتظار نیست.
وی تصریح کرد: متاسفانه به دلیل محدودیت هایی که از سوی والدین و جامعه بر قشر جوان و نوجوان اعمال می شود تب این دوره در آنها نهادینه شده و والدین و نهادهای مدنی با این قشر وارد یک دوره طولانی لجاجت شده اند. خانواده ها و نهادهای مسئول اطلاع چندانی از شرایط دوران بلوغ نوجوانان و احساس جوان امروز ندارند و این مساله به نقطه چالش برانگیزی برای مقابله با جمعیتی که پایه و اساس یک کشور به شمار می رود، تبدیل شده است.
تنها افزود: این شرایط باعث می شود که تعارض بین والدین در وهله نخست و نهادهای مسئول با قشر جوان و نوجوان افزایش یابد و از لحاظ عاطفی تحت فشار شدیدی قرار گیرند.
وی با بیان اینکه نسل جوان و نوجوان امروز به حمایت بیشتری از سوی نهادهای تاثیرگذار نیاز دارند، گفت: در صورت عدم توجه به این قشر، جوان و نوجوان برای ارضای نیازهای روانی خود بیشتر به سمتی کشیده می شود که به آن ابراز محبت شود، احساس و روحیات آن را به درستی درک و زبان آن ها را بفهمد و تایید کند در این صورت اگر خانواده ها و جامعه دیر به فکر جبران برآیند، صدمات قابل توجهی به خانواده ها و جامعه کشور وارد خواهد شد.
نقش خانواده ها چیست؟
این رواندرمانگر گفت: با خلاقیت یابی و هدایت این جمعیت به مسیر مناسب، می توان زمینه کشف و شکوفایی استعدادها و ارضای نیازهای روانی آنها را ایجاد کرد.
تنها افزود: با توجه به اینکه جوان و نوجوان امروز، نیاز به جلب محبت و ابراز وجود دارند، انگیزه سازی، ایجاد خلاقیت و الگوسازی مناسب، نقش مهمی در سرگرم سازی این قشر و از طرفی کاهش میزان دوستی های افراطی در بین آنها خواهد داشت.
