همشهری آنلاین _ معصومه حقجو: در این بین، جهان دیدگان بسیاری بوده‌اند که پیش از ظهور ویروس منحوس کرونا، برای اوقات آزادشان برنامه‌ریزی کرده بودند و روزهای سالخوردگی را با کلاس‌های ورزشی، آموزشی و مواردی از این دست می‌گذراندند. مثلاً فرهنگسرای سرو در منطقه ۶ از مدت‌ها قبل میزبان بانوان سالمندی بود که با شور و شوق هر هفته ۲ ساعت در کلاس آواز استاد جعفری شرکت می‌کردند، ولی کرونا بساط این کلاس را هم به هم ریخت تا تنها دلخوشی روزهای کرونایی به محاق رود. اما صابر جعفری، مدرس ۳۶ ساله گروه آوازی پارسی کر، کلاس را به فضای مجازی برد تا دوباره امید و شادی در دل هنرجوهای سالمند دوستداشتنی بجوشد.
جعفری لیسانس موسیقی دارد و از انجمن سینمای جوان در رشته کارگردانی سینما فارغ‌التحصیل شده است. او درباره شروع فعالیتش می‌گوید: «سال ۸۱ در خانه فرهنگ نور فعالیتم را آغاز کردم. «تا پیش از کرونا حدود ۵۰ نفر که بیش از ۴۰ سال داشتند در کلاس‌ها شرکت می‌کردند. اغلب هنرجوها ساکن منطقه ۶ و دیگر مناطق اطراف بودند. در دوران حاضر با توجه به خانه‌نشینی اجباری و نگرانی از افسردگی برخی سالمندان تصمیم گرفتم گروهی در واتس‌اپ ایجاد و کلاس را مجازی برگزار کنم. این کلاس تاکنون بازدهی بهتری داشته است.»
به گفته جعفری، برگزاری مجازی کلاس با استقبال خوبی مواجه شد و در حال حاضر ۲۵۰ نفر در گروه‌های سنی مختلف که البته بیشترشان بانوان سالمند هستند از تمام شهرهای ایران و حداقل ۱۴ کشور خارجی آموزش می‌بینند.» این مدرس موسیقی بیان می‌کند: «هر هفته تصنیفی می‌فرستم و هنرجویان بعد از تمرین، ویدئویی برای من ارسال می‌کنند. اگر قرار باشد، به‌عنوان مثال، در تصنیفی از دلتنگی بخوانند، از آنها می‌خواهم از دلتنگی‌هایشان هم در تنهایی فیلم بگیرند و بفرستند. بعد از تمرین، همه فیلم‌ها را به‌صورت ویدئوکلیپ در فضای مجازی منتشر می‌کنم.» هنرجوهای استاد جعفری سال ۸۷ در رشته آواز مقام سوم کشور را به دست آوردند. این روزها هم در حال تمرین برای آماده کردن‌کاری برای چهلم استاد شجریان هستند.
به گفته استاد جوان، مصاحبت و صمیمیت چندساله با سالمندان و استفاده از تجربیات آنها در زندگی‌اش تأثیر زیادی داشته است. از نظر او شادترین قشر جامعه سالمندان هستند، چون می‌دانند که دنیا ارزش غصه خوردن ندارد. جعفری می‌گوید: «فرهنگسراها در مقابل شهریه‌ای که می‌گیرند، امکانات کمی در اختیار هنرجو می‌گذارند و همین‌طور مبلغ ناچیزی به مدرس می‌دهند.
برخی سالمندان به علت زیاد بودن مبلغ شهریه توانایی شرکت در کلاس را ندارند. حتی سالمندان برای شرکت در کنسرت‌ها و تأمین لباس و جابه‌جایی حمایت نمی‌شوند. کاش فرهنگسراها و شهرداری‌ها چنین کلاس‌هایی را برای این قشر که بیشتر در معرض آسیب روحی هستند رایگان می‌کردند و فقط مبلغی برای تدریس اختصاص می‌دادند. البته عشقی که آنها به کارشان دارند جلو فعالیتشان را نمی‌گیرد.» مدرس گروه آوازی پارسی کر ادامه می‌دهد: «تا پیش از کرونا با گروهم سفر یا مهمانی هم می‌رفتیم، یا بعد از کلاس یکی از هنرجوها همه گروه را به ناهار دعوت می‌کرد، ولی حالا همین رفت‌وآمد را هم نداریم. این روزها هدف من فقط حفظ روحیه سالمندان است.»
کار با سالمندان؛ چالش‌برانگیز و جذاب
مینا جعفری، خواهر صابر جعفری، رهبر گروه پارسی کر و عضو گروه آوازی «دامور» است. رهبری گروه آواز سالمندان نخستین تجربه مینا جعفری با این قشر بوده که از آن به‌عنوان تجربه متفاوت و شیرینی یاد می‌کند. او می‌گوید: «۲ سال به‌صورت متوالی از جمله در فرهنگسرای شفق و نیاوران کنسرت برگزار کردیم و بازخورد خوبی داشت. این اجراها برای تماشاچیان با توجه به سن شرکت‌کنندگان جذابیت زیادی داشت.»
رهبر گروه پارسی کر ادامه می‌دهد: «کار با سالمندان چالش‌برانگیز و جذاب بود، شاید آهنگ‌ها ساده به نظر می‌رسید، ولی بعد از هماهنگ کردن صداها و تمرین، نتیجه کار بسیار شیرین بود و انرژی خوبی داشت. مثل نهالی بود که آن را پرورش داده باشم و مشاهده به ثمر رسیدنش برایم بسیار لذت‌بخش بود.» جعفری می‌گوید: «گاهی یکسری حرکات مثل دست زدن‌های هماهنگ یا حرکات پا را به کار اضافه می‌کردم که باعث ایجاد شور و شوق بیشتری در سالمندان می‌شد.»
- تنها دلخوشی این روزها
بانو آزاد، یکی از هنرجوهای قدیمی استاد جعفری، ۷۰ سال دارد و ۱۰ سال است در کلاس به‌صورت مستمر حضور دارد. او می‌گوید: «قبلاً کلاس‌ها در فرهنگسرای سرو برگزار می‌شد، ولی با شیوع کرونا، به لطف استاد، فعلاً به‌صورت مجازی برگزار می‌شود.»
موسیقی در رفع افسردگی و احساس تنهایی در سالمندان تأثیرگذار است. آزاد در این‌باره می‌گوید: «برای شرایط سنی ما سالمندان بسیار مهم است که در دوران کرونا چنین کلاسی داشته باشیم. جمع شدن اعضای گروه در یک ساعت مشخص و دیدن اجراها و تمرین‌ها در دوران خانه‌نشینی تنها دلخوشی ماست.»
- ناراحتی‌های زندگی را فراموش می‌کنم
مهناز ایوزخانی یکی دیگر از هنرجوهای استاد جعفری است. در اواخر دهه پنجم زندگی قرار دارد، ولی به گفته خودش هنوز شوق یادگیری در وجودش زنده است. او درباره آشنایی‌اش با این گروه می‌گوید: «حدود ۱۰ سال قبل با استاد جعفری از طریق فرهنگسرای محل آشنا شدم. کلاس‌ها تا قبل از کرونا مرتب برگزار می‌شد، ولی با تصمیم مدرس موسیقی‌مان حالا در فضای مجازی تمرین می‌کنیم.» ایوزخانی اضافه می‌کند: «مشکلات و ناراحتی‌ها و دغدغه‌های زندگی روزمره همیشه با ما همراه است، ولی احساس می‌کنم ۲ ساعتی که در کلاس هستم، جزو عمرم محسوب نمی‌شود. حال بهتری دارم و ناراحتی‌های زندگی را فراموش می‌کنم.
این قبیل برنامه‌ها روی سلامت جسم و روان سالمندان که خانه‌نشین شده‌اند، تأثیر زیادی دارد.» این بانو ادامه می‌دهد: «حالا که در فضای مجازی کلاس داریم پیر و جوان و خانم و آقا از هر شهر و کشوری می‌توانند در کلاس گروه آوازی پارسی کر شرکت کنند.» هنرجوها هزینه‌ای برای شرکت در کلاس نمی‌پردازند. ایوزخانی در این‌باره توضیح می‌دهد: «در این وضعیت نامناسب اقتصادی استاد از ما هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند. فقط در صورت تمایل به حضور در کلیپی که از اجراهای ما ساخته می‌شود، مبلغ اندکی بابت تدوین و صداگذاری پرداخت می‌کنیم. این در حالی است که استاد جعفری زمان و انرژی زیادی برای ما می‌گذارد و این مبلغ اصلاً زحمات ایشان را نمی‌تواند جبران کند.»
گروه پارسی کر در برنامه‌های مختلفی برای عموم اجرا داشته است. این بانو بیان می‌کند: «حدود ۴ سال قبل در اختتامیه فیلم‌های کوتاه جشنواره فجر در برج میلاد، شعر ایران از استاد نوری را اجرا کردیم. این اجرا برای همه ما تجربه متفاوت و جالبی بود. در این برنامه نوازنده‌ها و گروه کر هم در کنار ما بودند. چندین بار هم در فرهنگسرای سرو و شفق کنسرت داشتیم.»
گروه آواز پارسی کر لباس‌های فرم شادی دارند. ایوزخانی می‌گوید: «اوایل، طبق درخواست استاد، فقط از شال‌هایی با رنگ‌های شاد استفاده می‌کردیم. قبل از شیوع کرونا تصمیم گرفته شد که لباس متحدالشکل بدوزیم. بنابراین برای گروه ۵۰ نفره‌مان شال و لباس‌های رنگارنگ به خیاط سفارش دادیم، ولی با توجه به شرایط، هنوز این فرصت فراهم نشده تا با این لباس‌ها در کنسرتی شرکت کنیم.»
