مصطفی قانعی روز چهارشنبه یکم اردیبهشت در حاشیه مراسم رونمایی از ۹ محصول جدید در حوزه مقابله با کرونا که در مرکز رشد زیست فناوری انستیتو پاستور برگزار شد، در جمع خبرنگاران گفت: سال اولی که درگیر بیماری کرونا شدیم سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که کیت‌های تشخیص کووید رو به اتمام است و بعد از آن پس از فراخوان ستاد توسعه زیست فناوری، کشور به کیت پی سی آر دسترسی پیدا کرد و چندین شرکت کار تولید را در داخل شروع کردند. پس پیشرفت‌هایی در شرایط نگهداری کیت حاصل و سپس شرکت‌های بیشتری کار تولید را شروع کردند.
قانعی با اشاره به دستاوردهای این پیشرفت، خاطرنشان کرد: با افزایش تولید کیت امکان تشخیص بیماری در افراد هم بیشتر شد و نتیجه اینکه هر چه تعداد تشخیص بالاتر می‌رود میزان مرگ و میر نیز کاهش پیدا می‌کند.
وی در ادامه با بیان اینکه چالش دیگری که در خصوص کیت‌های تشخیص وجود داشت زمان مورد نیاز برای پاسخگویی بود، گفت: پس از افزایش تولید کیت، اقداماتی برای تشخیص سریع صورت گرفت و از دو ماه پیش با ورود کیت‌های تشخیص سریع، تشخیص کووید در یک روستا بدون تکنسین هم امکان‌پذیر شده است.
قانعی افزود: یکی از چالش‌هایی که در روزهای نخست شیوع کرونا با آن مواجه بودیم ارسال نمونه‌های تشخیص از سراسر کشور به تهران بود که این ما را با یک چالش مدیریتی مواجه کرده بود اما اکنون بیش از ۹۰ آزمایشگاه در کشور وجود دارد که نه فقط کووید بلکه دارای تکنیک شناسایی مولکولی ویروس شده‌اند و این را می‌توان از دستاوردهای کرونا دانست چون تا پیش از کرونا ما در کشور چنین قابلیتی نداشتیم.
وی خاطرنشان کرد: امروز در کشور چند تولید کننده خوب کیت داریم و با اضافه شدن واحد جدید می‌توانیم ظرفیت صادراتی هم پیدا کنیم البته وزارت بهداشت زمانی اجازه صادرات می‌دهد که انبارها پر شده باشد.
قانعی ادامه داد: در حال حاضر ظرفیت تولید ما بیش از نیاز روزانه است و مسئله اصلی این است که به سرعت این تولیدات از تولیدکنندگان خریداری و پول آن پرداخت شود.
رئیس کمیته علمی ستاد مبارزه با کرونا در ادامه به وضعیت واکسن در کشور کشور هم اشاره و اعلام کرد: فاز سه واکسن برکت از امروز شروع می‌شود و امید می‌رود اگر نتیجه فاز سه در میانه راه هم مناسب باشد این واکسن بتواند تا پایان خرداد ماه مجوز ورود به بازار را اخذ کند و اولین واکسن باشد.
وی افزود: واکسن‌های دیگری هم هستند که مجوز کمیته اخلاق را گرفته‌اند و امید می‌رود این واکسن‌ها هم سه تا چهار ماه آینده مجوز ورود به بازار را بگیرند. واکسن پاستور مشترک ایران و کوبا، واکسن سیناژن مشترک با استرالیا، واکسن گامالیا مشترک با روسیه و واکسن اسپوتنیک وی واکسن‌های مشترکی هستند که امید می‌رود تا مهرماه وارد بازار شوند و اگر سه تولید کننده قبلی با این چهار واکسن مشترک را در نظر بگیریم واکسن حدود هفت شرکت در مهرماه آماده است.
وی افزود: علاوه بر اینها واکسن دانشگاه بقیه‌الله و واکسن البرز مشترک با داروسازی اسوه هم تا مهرماه آماده دریافت مجوز از کمیته اخلاق هستند.
قانعی خاطرنشان کرد: در مجموع با یک سبد از ۹ واکسن در مهرماه روبرو هستیم و امیدواریم جمع این تولید کنندگان بتوانند ۱۲۰ میلیون دوز واکسن مورد نیاز کشور را تولید کنند و با توجه به ظرفیت روزانه واکسیناسیون، انتظار داریم تا اسفند یا قبل از آن واکسیناسیون را انجام داد.
وی درباره موارد و احتمال لخته شدن خون در واکسن استرازنکا هم گفت: در واکسن همیشه یک فرمول وجود دارد که بر اساس میزان عوارض آن قابل قبول بودن آن سنجیده می‌شود مثلاً وقتی در واکسنی یک در یک میلیون عارضه جدی دیده شود یا وقتی ۷۰ درصد اثربخشی داشته باشد آن واکسن رد نمی‌شود. واکسن استرازنکا که در کشور در حال استفاده است در یک گروه سنی پایین مخصوصاً خانم‌ها شانس لخته شدند خون در یک نفر از ۲۵۰ هزار نفر وجود دارد.
وی افزود: ما بین دو امر مخیر نیستیم؛ وقتی در هر ۱۰۰ فرد مبتلا به کرونا احتمال مرگ دو نفر وجود دارد و از طرف دیگر از ۲۵۰ هزار نفر دریافت کننده واکسن استرازنکا احتمال لخته شدن خون در یک نفر وجود دارد بین این دو باید انتخاب کرد بنابراین در بخشی از اروپا با وجودی که این عارضه را می‌دانند تزریق این واکسن در حال انجام است.
قانعی تصریح کرد: ما در گذشته و قبلاً که واکسن‌های دیگر تزریق می‌شد هم این مسائل را داشتیم اما رسانه نداشتیم ولی الان یک مرگ هم رخ دهد موضوع منعکس می‌شود و این ترس و وحشت ایجاد می‌کند به طوری که الان ۴۰ درصد مردم در آمریکا از واکسن استقبال نمی‌کنند.
این مسئول ادامه داد: برای اینکه زنجیره کرونا قطع شود باید ۷۰ درصد مردم واکسینه شوند و اگر از واکسن اقبال عمومی صورت نگیرد شانس قطع شدن زنجیره وجود ندارد.
وی توضیح داد: هدف گذاری در واکسیناسیون به این صورت است که در سال اول قصد این است که تعداد مرگ و میرها کاهش یابد، سال دوم مردم بستری نشوند و سال سوم ابتلاء کم شود و در سال‌های بعد ریشه‌کنی صورت گیرد به عنوان نمونه ریشه کنی بیماری سرخک ۳۰ سال طول کشید.
گفتنی است در این مراسم از دو محصول کیت تشخیص مولکولی _PCR_RT کووید _۱۹ به صورت مولتی پلکس با قابلیت شناسایی نواحی ژنی ۴ نوع ویروس جهش یافته ۱۰۰ تستی به صورت محلول به صورت لیوفیلیزه (برای اولین بار در کشور بدون محدودیت نگهداری در زنجیره دمایی _۲۰ درجه)، سه محصول کیت استخراج RNA ویروس کووید - ۱۹ از خون (برای اولین بار در کشور برای اصلاح روش‌های نمونه‌گیری قبلی بیماران از سواپ های بینی خلق) _۱۰۰ و ۵۰ نمونه به صورت محلول به صورت لیوفیلیزه برای اولین بار در کشور بدون محدودیت نگهداری در زنجیره دمایی _۲۰ درجه، دو محصول هفتم و هشتم کیت استخراج DNA از خون به روش رسوبی _۱۰۰ و ۵۰ نمونه، به صورت محلول به صورت لیوفیلیزه (برای اولین بار در کشور بدون محدودیت نگهداری در زنجیره دمایی _۲۰ درجه) و یک محصول کیت تشخیص اختلالات عددی کروموزومی به صورت محلول به صورت لیوفیلیزه (برای اولین بار در کشور بدون محدودیت نگهداری در زنجیره دمایی _۲۰ درجه) رونمایی شد.
