به گزارش خبرگزاری فارس از قم، آرام آرام از بین رفتن جنگل ها و یا باغ های کشور بویژه در داخل محدوده شهرها، یک حکایت دردناک و البته تأمل برانگیز است، حکایتی که توأمان از برخی دست اندازی ها به منابع عمومی و همچنین برخی سهل انگاری ها در برابر این افراد معلوم الحال سخن می گوید.
و اما این نکته درباره کلانشهر قم با عنوان «باغ سالاریه را إحیا کنید» در سامانه فارس من به ثبت رسیده است تا شاید پرداختن به آن سبب هشدار و تلنگر دوباره باشد.
دست اندازی به باغ ها جُرم است
باید گفت هُشدار نسبت به هرگونه سهل انگاری و یا خدای نکرده تعرض به منابع طبیعی و محیط زیست، نکته ای است که در اشارات مقام معظم رهبری حتی به «جُرم» و مانند آن تشبیه شده است و معظم له بارها در دیدار مسؤولان و فعالان حفظ محیط زیست و منابع طبیعی و حتی در دیگر دیدارها بر این موضوع تأکید کرده اند، مانند این بیانات که صراحتی آشکار در موضوع تعرض وقیحانه به مجاری تنفسی زمین دارد:
«اجازه ندهیم کسانی بیایند با دست اندازی به زمین های گوناگون، ثروت عمومی را به نوبه خود تبدیل کنند به ثروت شخصی، این بوستان عظیمی که فرض کنید در فلان نقطه فلان شهر واقع است، یک ثروت عمومی است، این که کسانی بیایند با زرنگی، با دست کاری کردن قانون، با احیاناً خریدنِ یکی دو نفر آدم سست عنصر در فلان دستگاه، این ثروت عمومی را تبدیل کنند به ثروت شخصی خودشان، خیلی رنج آور است.
مسؤولین باید در مقابلِ این سوءاستفاده کننده ها قاطعیت به خرج بدهند، عُرضه باید به خرج بدهند، نگذارند فلان آدمِ سوءاستفاده چی با شیوه های مشخص سوءاستفاده کند.
انسان از آن بالا که نگاه می کند، می فهمد و می بیند که چه کار دارند می کنند.
این ها بد است، این ها غلط است، جرم بدانید این ها را.»
و البته جالب تر آن است که رهبر معظم انقلاب درباره فضای سبز شهرها صریحا هُشدار داده و تأکید فرموده اند که هیچ نهادی نباید حتی به بهانه احداث مدرسه دینی، حوزه علمیه و یا حتی مرکز علمی تحقیقاتی، باغات را به سمت تغییر کاربری سوق دهد.
رُبع قرن تلاش برای تغییر کاربری باغ سالاریه
اکنون باغ سالاریه در قم، تنها یکی از نمونه های این بحث است، باغی چند ده هکتاری با سال ها قدمت که امروز هکتارهای باقیمانده از آن به دلیل دست اندازی های دامنه دار، به عدد انگشتان یک دست هم نمی رسد، باغی که برخی بیش از ربع قرن است به دنبال تغییر کاربری آن هستند و خوشبختانه همچنان با مخالفت دوستداران محیط زیست رو به رو می شوند.
باغ سالاریه البته همین اواخر دوباره بر سر زبان ها افتاد، آن جا که بخشی از درختان و فضای سبز باغ طُعمه حریق شد و قرار بود نتیجه تحقیقات در این زمینه به اطلاع مردم برسد که نرسید.
در این باره سیدمحمد سجادی عنوان مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری قم به برخی آتش سوزی های پیش آمده در مراتع قم اشاره می کند و می گوید: از 42 مورد آتش سوزی در بیش از 900 هکتار از مراتع استان در سه ماه نخست سال 1399، عامل انسانی به عنوان یکی از عوامل اصلی در این آتش سوزی ها گزارش شد، اما در این زمینه تنها و تنها برای دو فرد متخلّف پرونده قضایی تشکیل شده است.
موضوع باغ سالاریه و إحیای آن البته مورد توجه همیشگی مدیریت شهری قم هم بوده و هست که از آن جمله می توان به نامه اخیر مدیرعامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری قم خطاب به مالک باغ سالاریه اشاره کرد، نامه ای که پیام جوادیان در آن خطاب به رئیس دانشگاه امام صادق (ع) آورده است:
«با عنایت به اینکه باغ سالاریه به لحاظ پیشینیه تاریخی و فرهنگی خود از سنوات گذشته، مورد توجه اذهان عموم شهروندان و مردم شریف شهر قم است، پس به این جهت و به سبب تاثیر بسزایی که در بهبود محیط زیست شهری دارد، پروژه احیاء، نگهداری و مراقبت از این گنجینه ارزشمند برای شهر مقدس قم حائز اهمیت فوق العاده ای است که قطعا این موضوع با سیاست ها و راهبردهای اصولی آن دانشگاه که همانا خدمت رسانی به اهالی شهر کریمه اهل بیت (س) و توسعه فرهنگی، دینی و مذهبی این شهر بوده، همخوانی و مطابقت دارد.
به همین منظور مزیّن به نام مقدّس حضرت امام صادق (ع) و در راستای عمل به منویات مقام معظم رهبری در خصوص توجه به امر محیط زیست و نگهداری و توسعه فضای سبز، این سازمان و شهرداری قم آمادگی خود را در راستای اجرای عملیات درختکاری، إحیاء و ساماندهی و مضافا مقابله با آفات و امراض گیاهی درختان آن مجموعه و مساعدت به آن مدیریت در امور مربوط به نگهداری باغ مذکور اعلام می دارد.»
جوادیان همچنین بارها تصریح کرده است که عزم مدیران استان و مجموعه شهرداری و مدیریت شهری بر حفظ این باغ است و با احترام به حقوق مالکان مجموعه، این آمادگی وجود دارد که با توافق، معاوضه این باغ با زمینی در بلوار پیامبر اعظم (ص) صورت پذیرد.
ضرورت حفظ باغ سالاریه
او از جمله افرادی است که به دلیل مسؤولیت مستقیم خود در این موضوع، بارها مسائل مربوط به این باغ را شرح داده و پیگیری کرده است: ما دو پیشنهاد به مسؤولان دانشگاه امام صادق (ع) دادیم، پیشنهاد نخست این بود که زمین کنار باغ سالاریه را به آن ها بدهیم و باغ سالاریه را تحویل بگیریم تا به پارک تبدیل کنیم، پیشنهاد دوم هم این بود که زمینی در بلوار پیامبر اعظم (ص) به آن ها بدهیم، اما آن ها اصرار می کنند که در بخشی از باغ سالاریه ساخت و ساز انجام دهند و مابقی آن هم فضای سبز عمومی باشد، در صورتی که ما از این کلاه ها زیاد سرمان رفته است.
جوادیان همچنین می گوید: تاکنون برخی مدیران شهرداری قم چند بار به دفتر رئیس دانشگاه امام صادق (ع) رفته است، ولی متأسفانه هیچ گونه قدم مثبتی برداشته نشده است، البته با توجه به دستور قضایی مبنی بر ضرورت نگهداری، حفظ و کاشت درخت در باغ سالاریه، اقدامات لازم را دنبال می کنیم و امیدوار خواهیم ماند که گشایشی در این امر ایجاد شود.
با هرگونه تغییر کاربری باغ سالاریه مخالفیم
در عین حال رئیس دوره پنجم شورای اسلامی شهر مقدس قم نیز بر عدم اجازه شورای شهر به تغییر کاربری باغ سالاریه تأکید دارد و می گوید: شورای پنجم کاملا با تغییر کاربری باغات قم از جمله باغ سالاریه مخالف است.
عبدالله جلالی ادامه می دهد: این شورا آمادگی لازم دارد تا با کمک مدیریت شهری و شهردار در زمینه تملک باغات در سطح شهر قم اقدام کند و با مالکان این باغات وارد مذاکره شود.
و اما عضو دیگر شورای اسلامی شهر قم نیز ضمن ابراز مخالفت با هرگونه ساخت و ساز در باغ سالاریه می‌گوید: این باغ از باغ های مهم شهر قم است که در آب و هوا و محیط زیست این شهر تأثیر زیادی دارد و هرچند کارهای فرهنگی و ساخت مجتمع و دانشگاه هم مهم است، اما نباید سبب تخریب املاک شهری و باغ های موجود شود.
حسن طلایی همچنین حفظ کاربری اصلی این باغ را نظر و خواست مردم قم می داند و اضافه می‌کند: عزم ما برای حفظ این باغ بسیار زیاد است و فقط امیدواریم در نهایت مالک، راضی به تهاتر این ملک و برگرداندن این باغ به مردم شهر باشد.
وی در عین حال به قوانین موجود برای جلوگیری از قطع درختان اشاره می کند و بیان می دارد: اگرچه جرایم سنگینی برای قطع درختان وضع شده است، اما همچنان نیازمند قوانین بیشتری در این موضوع هستیم.
ضرورت موافقت مالک با تهاتر برای حفظ منافع عمومی مردم
نکته دیگر را در این باره می توان از زبان مجید اخوان، عضو دیگر شورای اسلامی شهر شنید، آن جا که می گوید: مدت هاست که با دانشگاه امام صادق (ع) بر سر این باغ که در افواه مردم به پارک سالاریه معروف است، اصطکاک داریم. فقط خود من در خاطرم هست که سه دوره شورای اسلامی شهر با این موضوع درگیر بوده اند، چراکه مسؤولان این دانشگاه به هیچ وجه راضی نمی شوند که حتی با دریافت زمینی به همان ارزش، این باغ را به شهرداری واگذار کنند تا در اختیار عموم قرار بگیرد.
وی ادامه می دهد: متأسفانه فرآیند حفظ و نگهداری مجموعه این باغ به صورت کامل انجام نشده است، البته همه باید توجه داشته باشند که مجموعه مدیریت استان و مدیریت شهری قم تلاش زیادی برای محافظت از این باغ انجام داده اند و این امر را ادامه خواهند داد.
کوتاه سخن آن که بازگرداندن این باغ به مردم و إحیای آن، یکی از خواسته های مردم و در عین حال مدیریت شهری است که امید می رود همه مسؤولان استان و شهر قم در این موضوع و البته در جهت حفظ همه باغات و فضای سبز شهری و استانی، همچنان ثابت قدم باقی بمانند، این مهم را تا حصول نتیجه نهایی دنبال کنند و باقیات صالحاتی از خود به یادگار بگذارند.
انتهای پیام/2258
