به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما بیش از یکسال است که تعدادی از جوانان نخبه و دانشمند کشورمان زیر نظر ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) مشغول تولید واکسن داخلی با نام کوو ایران برکت هستند که خوشبختانه در این روزهای سخت کرونایی که همه منتظر واکسیناسیون عمومی هستند خبر های خوبی از این واکسن به گوش می رسد.
متن گفتگوی دکتر جلیلی با برنامه بدون تعارف به شرح زیر است:
مجری: چند وقت است که در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) مشغول این کار بزرگِ بررسی، تهیه و تولید واکسن ایرانی هستید؟
مهمان: استارت این قضیه اواخر سال 1398 چند هفته بعد از شیوع ویروس کرونا در کشور خورد.
مجری: این روزها زندگی خیلی از مردم گره خورده به کرونا و همه منتظر واکسیناسیون هستند؛ الان کجا هستیم آقای دکتر؟
مهمان: در زمینه مطالعه بالینی در حال حاضر ما در فاز دو هستیم، 200 نفر از 280 نفری که می بایست وارد فاز دو شوند، تزریق شدند و امیدواریم در صورتی که نتایج مورد رضایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار بگیرد، مجوز آغاز فاز سه صادر شود که انشاءالله نیمه اول اردیبهشت فاز سه را شروع خواهیم کرد.
مجری: در فاز سوم چند نفر قرار است واکسینه شوند؟
مهمان: 20 هزار نفر از 6 استان کشور.
مجری: بعد از فاز سه وارد چه مرحله ای می شویم؟
مهمان: اگر همه نتایج رضایت بخش باشد، مصرف امرجنسی یوز (استفاده اضطراری) صادر می شود و واکسیناسیون عمومی در کشور آغاز خواهد شد.
مجری: بعد از پشت سر گذاشتن فاز سه، واکسیناسیون عمومی در کشور چه زمانی اتفاق می افتد؟
مهمان: انشاءالله خرداد ماه.
مجری: به نظر خودتان چه اتفاقی می افتد؟
مهمان: فکر نمی کنم مشکلی پیش بیاید و انشاءالله همه مراحل را با موفقیت پشت سر خواهیم گذاشت.
مجری: یعنی می توانیم به مردم کشور این اطمینان را بدهیم که تولید واکسن داخلی این کار بزرگی که در کشورمان صورت گرفته را خرداد ماه شروع کنیم؟
مهمان: بله انشاءالله خرداد ماه واکسیناسیون عمومی را آغاز می کنیم.
مجری: نتایج تحقیقاتی که روی واکسن انجام شده و کسانی که واکسینه شدند چطور بوده؟
مهمان: الحمدالله عوارض آن چنانی دیده نشده به طوری که گزارش هایی که منتشر کردند و در اختیار وزارت بهداشت قرار دادند از چهار گرید عوارض، بیشتر عوارض ما در گرید یک بود، گرید چهار بدترین و کمترین عوارض در گرید یک قرار می گیرد.
مجری: در مجموع راضی کننده بود؟
مهمان: بله از نظر ایمنی هم ما فاز یک را که 56 نفر وارد مطالعه شدند، تمام کسانی که در فاصله 14 روز دو دز واکسن را گرفته بودند میزان آنتی بادی شان افزایش پیدا کرده و در حد محافظت کننده شده بود.
مجری: یعنی کسانی که واکسن را تزریق کردند، در مقابل کرونا ایمن شدند؟
مهمان: بله
مجری: عوارضی که مطرح کردید خفیف است، کدام عوارض است؟
مهمان: عوارضی که بیشتر گزارش شده درد محل تزریق که حدود 55، 56 درصد است و در برخی از موارد عوارض گذرا مثل تب خفیف چند ساعته، بدن درد، احساس ضعف و بخش قابل توجهی از کسانی هم که واکسن گرفته بودند هیچ عارضه ای را گزارش نکردند.
مجری: انشاءالله در خرداد ماه که واکسیناسیون عمومی آغاز می شود ما ظرفیت تولید چند دز واکسن را در ماه داریم؟
مهمان: ما تا خرداد ماه قریب به سه میلیون واکسن را توانایی تولید در فاز نیمه صنعتی را در ماه خواهیم داشت و فاز صنعتی در اواسط تابستان به تدریج به ظرفیت 18 تا 20 میلیون دز خواهد رسید.
مجری: با این ظرفیتی که داریم برای واکسیناسیون کل کشور زمان زیادی طول نمی کشد؟
مهمان: فرض کنید 18 یا 20 میلیون دز در ماه را اسمی داشته باشیم، طبیعتاً سه یا چهار ماه زمان خواهد برد تا کل جمعیت کشور واکسینه شوند.
مجری: در بحث واکسن های داخلی شرکت های دیگر هم هستند که بیایند اضافه شوند به این چرخه؟
مهمان: همان چیزی که پیش بینی می شود یعنی اگر همه چیز به خوبی پیش رود و واکسن شرکت های دیگر هم وارد بازار شود و مجوز استفاده را بگیرند، ایران نه تنها کل جمعیت خودش را می تواند واکسینه کند توانایی صادرات هم قطعاً خواهد داشت.
مجری: حجم واکسن چقدر است؟ همان ویروس کشته شده است؟
مهمان: نیم سی سی، بله همان ویروس کشته شده است.
مجری: الان ذهن برخی ها این است که همه دنیا در حال واکسینه شدن هستند و ایران شاید عقب مانده است!
مهمان: اینکه همه دنیا واکسینه می شوند، چنین چیزی نیست، نکته اول اینکه خیلی از کشورها هستند که هنوز تولید واکسن آغاز نشده و خیلی از کشورها هستند که درصد کمی از جمعیت خود را واکسینه کردند نکته دوم اینکه در مورد واکسن کرونا یک قانون وجود داشت و آن هم این بود که چه واکسن سینووکس، سینوفارم، آسترازنکا، مدرنا، فایزر و ... شرط این بود که بپذیرید که یک جمعیتی (چند هزار نفر) از جمعیت شما مورد مطالعه قرار بگیرند اگر این کارها را انجام می دادید آن وقت شما در اولویت دریافت واکسن قرار می گرفتید، ما در مطالعه فاز سه بالینی مشارکت نکردیم به این دلیل که قانون است ایرانی ها دارویی که هنوز ارگان های نظارتی بین المللی تایید نکردند نمی شود روی مردم ایران آزمایش کرد، بنابراین اگر می بینیم که یکسری تاخیرهایی صورت گرفته به این دلیل است. نکته سوم اینکه همه کشورهایی که الان صاحب واکسن هستند یعنی اگر واکسن مدرنا، آسترازینکا آکسفورد را در نظر بگیرید اینها مطالعه تحقیقاتی خودشان را بر روی واکسن سارس و مرس سال های قبل آغاز کردند بنابراین از نظر تحقیقات واکسن، آنها چندین سال جلوتر بودند، ما مبتلابه نبودیم و در این زمینه اصلا کاری نکرده بودیم یعنی در واقع آنها در میدان مسابقه بخشی از مسیر را دویدند.
مجری: ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در اسفند 98 چه شد وارد بحث واکسن شد و چرا این خط تولید راه افتاد؟
مهمان: این پیش بینی صورت می گرفت که اگر کشورهای دیگری به واکسن دسترسی پیدا کنند و ما هیچ کاری را انجام ندهیم، سال 2024 برای دریافت واکسن نوبت ما خواهد شد با ظرفیت آن روز، بنابراین راه چاره این است که ما خودمان در این عرصه قدم برداریم، تقریباً 20 نفر از محققین داخلی از تخصص های مختلف (دامپزشک، ویروس شناس، داروساز، بیوتکنولوژیست) جمع شدند و هسته پژوهشی تشکیل شد و از روز اول نکته ای هم که وجود داشت این بود که مسئولین ستاد اجرایی حضرت امام (ره) تصمیم گرفتند که اگر قرار است واکسنی توسعه پیدا کند و به تولید انبوه برسد در کوتاه ترین زمان بتوانیم کل جمعیت کشور را واکسینه کنیم، نکته بعد اینکه در کارخانه سایت تولید، فقط در روز شهادت حضرت زهرا (س) و روز عاشورا تعطیل بود، بقیه روزها کار می کردیم. می خواهم یک اعتراف تلخی کنم و آن اینکه روز اول که ریاست محترم ستاد این قضیه را مطرح کردند من از جمله افرادی بودم که این مسیر رو خیلی سخت می دیدم و غیر محتمل می دانستم، بعد از تشکیل تیم تحقیقاتی بچه هایی که در آنجا کار می کردند اینها سدشکنی برایشان معنی و مفهومی نداشت و واقعاً هر چیزی که می گفتیم می گفتند می توانیم و انجام می دادند.
مجری: صحبت هایی مطرح بود که پروژه شکست خورده، شنیدید؟
مهمان: من در یک جلسه ای بودم یکی از اساتید دانشگاه چند بار با من تماس گرفت و من تلفن را جواب ندادم، این استاد پیامی مبنی بر اینکه در دانشگاه شایع شده که شما کشور را ترک کرده اید! بالاخره شایعه سازی می کنند، یه زمانی اعلام می کردند که این واکسن از چین وارد می شود بعد که همه آمدند و سایت تولید را دیدند و ...، همان روزهای اول یک شب هم به بنده خبر دادند که چهار نفر از کسانی که در مرحله فاز یک واکسینه شدند مرده اند و مخفیانه از هتل خارج شدند! در این حد شایعه ساخته می شود.
مجری: برای کسی اتفاقی نیفتاده تا الان؟
مهمان: نه اصلا.
مجری: شما قصد این را دارید که بعد از واکسیناسیون عمومی کشور را ترک کنید؟
مهمان: نه من در خدمت مردم ایران هستم.
مجری: تخصصتان چیست؟
مهمان: بیوتکنولوژی هستم عضو هیات علمی دانشگاه تهران.
مجری: ایران تحصیل کرده اید؟
مهمان: لیسانس را دانشگاه شیراز بودم، فوق لیسانس دانشگاه ترتبیت مدرس و دکتری را هم دانشگاه تهران.
مجری: از واکسن داخلی حمایت می شود یا از واکسن خارجی؟
مهمان: بله مردم خیلی حمایت می کنند خیلی زیاد.
مجری: مردم درخواست می دهند برای واکسینه شدن؟
مهمان: بله خیلی زیاد، کادر درمان بیمارستان های مختلف، اساتید دانشگاه ها، همکاران بنده خیلی زیاد تماس می گیرند.
مجری: نمی گویند که واکسن خارجی را میخواهیم؟
مهمان: نه برعکس حتی برخی ها می گویند که ما صبر می کنیم تا این واکسن برسد.
مجری: آخر برنامه بدون تعارف ترین جمله از میهمان می پرسیم، بدون تعارف چه میخواهید بگویید؟
مهمان: بدون تعارف اینکه محتاج دعای خیر مردم ایران هستیم. من به ملت ایران قول می دهم که فرزندان برومندشان که کار توسعه این واکسن رو انجام می دهند همان 20 نفر که الان تعدادشان بیشتر شده، تمام تلاششان را خواهند کرد که در کوتاه ترین زمان ممکن واکسنی با کیفیت بسیار عالی در اختیار هموطنان خودشون قرار بدهند.
