مصطفی کواکبیان نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت‌وگویی با باشگاه خبرنگاران جوان داشته است که در ادامه می‌خوانید:
سوال: به عنوان اولین سوال؛ مصطفی کواکبیان این روزها به چه کاری مشغول است؟
کواکبیان: قبل از هر چیز باید ماه مبارک رمضان را به مردم تبریک بگویم. من بیشتر کار‌های معمولی را انجام می‌دهم. هم باید در دانشگاه فعالیت داشته باشم و هم باید کار‌های سیاسی و حزبی، مطبوعاتی و رسانه‌ای خود را دنبال کنم و غیر از جنبه‌های سیاسی و حزبی و مطبوعاتی حزب هم اخیرا مسئولیتی را بر دوش ما گذاشته که آن هم بحث ریاست جمهوری ۱۴۰۰ است و در آن زمینه هم ما در حال برگزاری جلساتی هستیم.
سوال: چه شد که حزب مردم سالاری روی نام شما به اجماع رسید؟ با توجه به رد صلاحیت شما در ادوار گذشته شانس خود را در این دوره چقدر می‌دانید؟ در دوره یازدهم انتخابات ریاست جمهوری صلاحیت شما از سوی شورای نگهبان رد شد؛ دلیل این اتفاق چه بود و آیا به نظر شما در این دوره هم این اتفاق رخ خواهد داد؟
کواکبیان: شما از الان دارید ما را می‌ترسانید و اشاره به رد صلاحیت می‌کنید؛ یعنی ما برویم عقب؟ یعنی قرار است که یک عده افراد مشخص وارد میدان شوند و همان‌ها هم مدام تایید صلاحیت شوند. هیچ وقت هم به ما گفته نشده است که شرایطی که در قانون اساسی وجود دارد و بر طبق همین آئین نامه‌ای که اخیرا شورای نگهبان تنظیم کرده گفته نشده که آیا نقص ما در عدم مدیریت است؟ آیا در رجال سیاسی و مذهبی نبودن ماست و یا در پاک دست نبودن ما؟ باید به ما گفته شود دیگر.
اما نگران نیستیم که رد صلاحیت شوم؛ ضمن اینکه زیربار مسئولیت رفتن برای ما چندان خوشایند نیست؛ لذا ما بر اساس وظیفه گمان می‌کنیم که خواهیم توانست باری را از روی دوش ملت برداریم. سایر جریانات و احزاب هم نامزد دارند همانطور که ادوار گذشته هم داشتند. نامزدی من برای ریاست جمهوری سیزدهم با اجماع تصویب شد، در حالی که من چندان خودم راضی نبود. بر خلاف دفعه گذشته که من بیشتر راغب بودم، اما این بار یک تکلیف حزبی روی دوش ما گذاشته شده که باید دید تکلیف چه می‌شود.
سوال: پیش بینی شما از میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش رو چیست و چه عواملی میزان مشارکت مردم در انتخابات را کاهش و یا افزایش می‌دهد؟
کواکبیان: با توجه به اینکه انتخابات شورا‌ها هم همزمان با انتخابات ریاست جمهوری برگزار می‌شود و انتخابات میان دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و خبرگان هم وجود دارد خیلی معتقد نیستم که میزان مشارکت بیشتر از اسفند ۹۸ باشد، البته تا ۲۸ خرداد زمان بسیاری باقی مانده و ممکن است که اتفاقاتی بیفتد که مردم انگیزه بیشتری برای حضور پیدا کنند، اما من بار‌ها گفته ام که سه عامل اساسی بر روی مشارکت مردم تاثیر بسزایی دارد. اولین عامل این است که ما بتوانیم سلایق مختلف را در انتخابات دخیل کرده و اعتماد عمومی را تقویت کنیم که این بخش مساله به عوامل بسیاری بستگی دارد و حتی به خود ما جریان‌های سیاسی هم بستگی دارد، یعنی باید دید که ما به عنوان جریان‌های سیاسی چه کار می‌توانیم انجام دهیم که فضا به سمت رقابتی‌تر شدن برود. برای مثال می توان به جای اینکه هر جریان سیاسی چند نفر را معرفی کند بر روی یک نفر اجماع کند که این باعث رقابتی‌تر شدن فضا خواهد شد. البته وظیفه‌ای هم بر دوش وزارت کشور است تا بتواند زمینه مشارکت مردم را به صورت هر چه بیشتر فراهم کند.
ما زمانی پیشنهادمان این بود که انتخابات را در دو روز برگزار کنند، اما جوابشان این بود که بر طبق قانون اساسی چنین اقدامی ممکن نیست یا حتی گفته شد که می توان برخی از فرآیند‌های انتخابات را غیرحضوری و با سیستم‌های مختلف انجام داد، اما گفته می شود که همه باید در یک زمان و مکان حضور یابند و از وسایل الکترونیک هم صرفا در داخل حوزه می‌توان استفاده کرد، نه اینکه افراد بتوانند در داخل منزل از آن استفاده کنند. برای مثال شورای نگهبان می تواند سخت گیری کند و بگوید همان افرادی که همیشه هستند باشند و یا اینکه فضا را برای انتخابات بازتر کند و افراد با سلایق مختلف را انتخاب کند که البته ملتزم به نظام باشند.
علاوه بر این دستگاه‌هایی که در بحث شورا‌ها دخیل هستند می‌توانند اقدامات بهتری را انجام دهند که این ربطی هم به شورای نگهبان ندارد و از طرف مجلس تعیین شدند و نظارت‌های استانی هم که توسط مجلس تعیین شده است یا چهار مرکزی که برای استعلام‌ها تصمیم می گیرند. این درست است که همه باید مُر قانون را رعایت کنند، اما برای مثال من در یک جلسه‌ای بودم که به طور اتفاقی یک نفر از ما عکس گرفته، ولی من اصلا اهل آن جلسه نبودم، اما این عکس را از ما گرفته اند و برده اند و من هم هر چه می‌گویم که این اتفاق بوده و شیوه زندگی من هم این را ثابت می کند کسی باور نمی کند.
در هر حال باید این سخت‌گیری‌ها کمی کم تر شود؛ بنابراین این مجموعه اعتماد عمومی باید بازسازی شود؛ مثلا در سال ۹۸ هم مجموعه دلایلی باعث کاهش مشارکت شد، برای مثال یکی از این عوامل، موضوع بنزین بود که باعث حوادث آبان‌ماه شد. یا سقوط هواپیمای اوکراینی یک مساله دیگری بود که مردم بعد از ۲ روز خبردار شدند و درگیری‌هایی که در دی ماه ۹۶ اتفاق افتاد، اما من می خواهم به یک عامل دیگری هم اشاره کنم که آن مشکل مهم؛ معیشت مردم است. من نمی گویم که در این ۲ ماه می توان همه مسائل را حل کرد، اما دست کم همه می توانند دست به دست هم دهند و مشوق‌هایی را برای مردم فراهم کنند. البته نه اینکه خدای نکرده بخواهند مردم را گول بزنند، اما می شود به مردم بگویند با همه این مشکلات و تحریم‌ها این گشایش هم ایجاد شده است. خیلی‌ها به ما می گویند برو دنبال کار خودت، ما به نان شب محتاجیم چه نیازی به انتخابات داریم؟
موضوع سوم هم که مزید بر این دو موضوع شده بحث بیماری کروناست که باید حل شود. این دولت مدام وعده داد و وزیر بهداشت چندین بار این موضوع را مطرح کرد که قرار است واکسیناسیون را سراسری کنند، اما شاهد هستیم واکسیناسیون هنوز هم که هنوزه به دو درصد هم نرسیده است. حالا هی بیاییم بگوییم که مردم تقصیر شماست که سفر رفتید؟ چرا شما اجازه دادی مردم به سفر بروند؟ از سویی به مردم اجازه سفر رفتن می‌دهید و از سوی دیگر جریمه می کنید و آن اقدامی که در نوروز باید انجام می شد را تازه الان دارند انجام می دهند و می گویند ده روز قرنطینه؛ خب همان نوروز انجام می دادید و مردم هم حرف شنوی داشتند؛ کمااینکه پارسال حرف شنوی داشتند. موضوع واکسن و مقابله با کرونا هم موضوع جدی است و مردم باید احساس کنند که با رعایت همه اصول بهداشتی به سادگی می توانند بر سر صندوق رای حاضر شوند. من معتقدم که این‌ها باعث تقویت اعتماد عمومی و افزایش حضور مردم در انتخابات می‌شود.
سوال: با توجه به اینکه شما یک نامزد حزبی هستید برنامه جامع شما برای اداره کشور چیست؟ راهکار شما برای حل مشکلات معیشتی که به آن اشاره کردید چیست؟ آیا تا لحظه آخر در انتخابات حضور خواهید داشت؟ شانس خود را چقدر می دانید؟ آیا نامزد پوششی هستید؟
کواکبیان: واقعیت این است که ما ۵۰ برنامه تدوین کردیم تحت این عنوان که ۵۰ گُل باید شکفته شود که اتفاقا ۱۵ برنامه اقتصادی است و ۱۰ برنامه سیاست داخلی و ۱۰ برنامه سیاست خارجی است و ۱۰ برنامه فرهنگی و اجتماعی است که من اگر بخواهم هریک از این‌ها را بگویم ۲ ساعت زمان می برد، اما به صورت اجمالی باید بگویم که یکی از برنامه‌های اساسی ما برای انتخابات موضوع جمهوریت سوم است که من بار‌ها در مورد آن توضیح داده‌ام. اصل ۱۷۷ قانون اساسی یعنی بازنگری قانون اساسی و من معتقدم که باید در این قانون اساسی یک بازنگری صورت بگیرد که بخشی از آن هم به همین مسائل معیشتی باز می گردد، اما مشکلات بسیاری داریم و در این زمینه باید فکر شود. اما مِن باب نمونه باید بگویم استقلال بانک مرکزی یکی از بزنامه‌های جدی ماست، بدون تعارف تا به حال هیچ کدام از این دولت‌ها بانک مرکزی مستقلی نداشته‌اند، بلکه بانک مرکزی وابسته به دولت و رئیس دولت بوده است. همین الان بانک مرکزی تابع رئیس جمهور است و مشکلاتی هم که مردم دارند بخش اعظم آن به بانک‌ها باز می گردد. برای مثال در دولت اول اقای روحانی موسسات مالی و اعتباری عجیب و غریبی درست شده و کلی بدهی بار اوردند. برای مثال هرروز مدام موسساتی تحت عنوان کاسپین تحت و اسامی مختلفی نظیر ثامن و .. این‌ها وجود داشتند که پول عظیمی از کیسه بیت المال به این‌ها پرداخت شد تا سر و صدای ان‌ها بخوابد یعنی بانک مرکزی از جیب من و شما برداشت و داد به این افرادی که دلالی کرده بودند یا رانت خواری کرده بودند. چرا باید این کار شود؟ زیرا بانک مرکزی تابع سیاست‌های رئیس جمهور است و ان‌ها هم به این موضوع عمل کردند.
من تحقیق و تفحصی داشتم در زمان محمود احمدی نژاد از بانک مرکزی و صندوق ذخیره ارزی که الان به آن صندوق توسعه ملی گفته می شود به بخش خصوصی وام می دادند تا آنها را تقویت کنند. حالا باید آمار دهیم و ببینیم که چه کردند. هر سال باید بگوییم که وابستگی به نفت سالی ۲۰ یا ۳۰ درصد باید کاهش یابد، البته این فقط روی کاغذ است، اما از سوی دیگر مثلا برای آب و فاضلاب روستایی بی مهابا از صندوق برداشته شود؛ حتی برای همین انیمیشن صدا و سیما باید آنقدر برداشته شود؟ این صندوق مانند قلکی شده که از سویی به آن پول می ریزیم و از سوی دیگر هم از آن برداشت می کنیم. پس صندوق توسعه ملی ذخایرش به کجا می رود؟ خلاصه من در آن زمان به رئیس بانک مرکزی زمان احمدی نژاد تذکر دادم؛ بعد او گفت که آقای کواکبیان لطفا شما دیگر خیلی پیگیری نکنید. من گفتم مقام معظم رهبری دستور فرمودند پول بردارید؟ گفت: نه دیگران هم بودند بعد فهمیدیم که با دستور آقای احمدی نژاد هم برداشت‌هایی انجام شده است.
سوال: با توجه به هزینه‌های مالی سنگین شرکت در انتخابات هزینه‌های تبلیغات خود را چگونه تامین خواهید کرد؟ آیا حاضرید اموال خود را به صورت شفاف اعلام کنید؟
کواکبیان: من در مجلس هم اعلام کردم اموال خودم را علنی می کنم. امسال با توجه به موضوع کرونا چندان نمی‌شود سفر‌های استانی داشت و اجتماعات پرشور میلیونی یا هزاران نفری برگزار کرد؛ بلکه بستر تبلیغات بیشتر در بستر فضای مجازی و اقدامات این چنینی است, لذا من گمانم این است که انتخابات امسال یکی از کم هزینه‌ترین انتخابات برای نامزد‌ها خواهد بود.
یکی از برنامه‌های اساسی من بحث فساد ستیزی است. ما نباید تعارف کنیم و کسی که پاشنه آشیل دارد حالا رانت خانوادگی و یا هر رانت دیگری اصلا نباید نام نویسی کند؛ بلکه باید افراد پاک دستی که مشکل مالی ندارند در انتخابات شرکت کنند. در ۵ برنامه اساسی خودم که برای انتخابات نام بردم یکی موضوع جمهوریت سوم و دیگری موضوع مقابله با فساد است. من معتقدم که در خیلی از جا‌ها فساد بصورت سیستماتیک شده یعنی در خیلی جا‌ها به این صورت بوده است که کشو‌ها باز بود و یک مبلغی را در کشو می‌گذاشتند؛ الان دیگر شماره حساب می دهند به افراد.
معتقدم که باید در این زمینه مو را از ماست بیرون بکشیم و شورای نگهبان در این زمینه هرچه بیشتر دقت کند بهتر است؛ حال اینکه در مسائل سیاسی یک نفر نظر خاصی دارد چندان نباید در این باره سخت گیری کرد، اما در بحث‌های مالی باید هر چه بیشتر سخت‌گیری شود و فرقی هم ندارد که اصلاح طلب اصولگرا و یا مستقل است. معتقدم که حتما باید روشن شود که هر کسی چه هزینه‌هایی دارد و چگونه در انتخابات خرج می کند و در سوابق زندگی اش هم نشان داده باشد که فرد پاک‌دستی است و اگر نیست اصلا نباید نامش برده شود و اگر هم هست نباید تایید صلاحیت شود. من با قاطعیت می‌گویم برنامه مقابله با فساد یکی از ۵ برنامه اصل مقابله با فساد است.
سوال: نظر شما درباره عملکرد قوه قضائیه درباره مقابله با فساد چیست؟
کواکبیان: من در چندجا و در توئیت هایم هم حرکت‌های ضد فساد آقای رئیسی را تایید کردم؛ در برخی از بحث‌های اساسی نظیر سند تحول قضائی و یا جلوگیری از سو استفاده‌های مالی و منشور حقوق شهروندی و بسیاری از مسائلی که تاکید آقای رئیسی بوده من طرفداری کردم و او واقعا خوب وارد میدان شده است، اما من معتقدم که یک مقداری باید همه جانبه باشد. به عنوان مثال در مجلس دهم ما سه بار از املاک نجومی تحقیق و تفحص کرده ایم که هر ۳ بار هم علی لاریجانی نگذاشت به مرحله صحن و تصویب برسد، به نظرم خود قوه قضائیه یک بار برای همیشه به این مساله خاتمه دهد. من یک بار از یکی از مسئولان قضاءی شنیدم که آقای قالیباف هیچ محکومیتی ندارد؛ من گفتم آیا تا به حال او را احضار کرده اید؟ گفت خیر اصلا احضار نشده است. من هم به او گفتم همین موضوع بحث است. بالاخره ده‌ها مورد درباره او مطرح شده است چرا یک بار او را نخواسته اند که به این موضوعات پاسخ دهد؟ انشالله هم که تبرئه شود؛ ما که دلمان نمی خواهد برای افراد جرم درست کنیم.
موضوع این است که تا به حال این اتفاق نیفتاده است. من رئیس فراکسیون دیپلماسی و منافع ملی مجلس دهم بودم و روزهای آخرم بود که ۸۰ نفر را به دفتر آقای رئیسی بردیم و همین را گفتیم که برای ما برادر رئیس جمهور و معاون اول و ... تفاوتی ندارد. هر کسی که هست شما همه جانبه به او رسیدگی کنید. یک مورد هم همین املاک نجومی است که بررسی نشده است. ما این گونه گلایه‌ها را از رئیس قوه قضائیه داریم که یک مقدار همه جانبه عمل کنند. من شاهدم که کارخانه‌هایی را مجددا احیا کرده اند و دست‌هایی که سابقه فساد داشتند را قطع می‌کنند؛ این‌ها خوب است، اما همه جانبه نیست. امیدواریم روزی برسد که این گلایه من هم با عملکرد رئیس قوه قضائیه جای بحث نداشته باشد.
سوال: تفاوت اصلی دولت خود را با دولت آقای روحانی در چه می دانید و چه کسانی نفرات اصلی دولت شما را تشکیل می‌دهند؟ اعضای کابینه خود را قبل از انتخابات معرفی کنید؟ با توجه به اینکه شما نامزد حزب مردم سالاری هستید قطعا از طرف حزب برنامه ریزی های مورد نظر انجام شده که اعلام نامزدی کردید. برای اداره کشور آدم دارید؟
کواکبیان: من معتقدم که دولت آقای روحانی جدای از اینکه بحث این سه سال تحریم‌ها را داشته و جدای از اینکه با موضوع کرونا درگیر بوده می توانست چابک و چالاک‌تر از این در بسیاری از بحث‌ها به خصوص موضوع معیشت عمل کنند. ۵ وزیر را به عنوان وزرای محوری کابینه قبل از انتخابات حتما معرفی خواهیم کرد و معاونین هم معرفی خواهند شد؛ این پنج وزیر وزیر اقتصاد، وزیر کشور ، وزیر خارجه، وزیر اطلاعات و وزیر دفاع هستند. در نظر داریم حتما این ۵ وزارت خانه و معاونان مختلف آن را قبل از روز رای گیری به مردم معرفی کنیم. من حتما افرادی را به خصوص در بحث اقتصاد معرفی خواهم کرد که گرایششان اقتصاد آزاد لیبرالیستی نباشد و بحث را به این سمت ببرند که معیشت مردم و اقشار ضعیف جامعه بهبود بخشیده شود بدون اینکه بخواهیم یارانه را بیشتر کنیم.
می‌شود یک کارت اعتباری برای طبقات ضعیف جامعه در نظر گرفت که این کارت منابع مشخص خودش را هم داشته باشد. برای مثال بحث خصولتی جایگزین بحث خصوصی می شود و یکی از برنامه‌های ما این است که اگر خصوصی است واقعا خصوصی شود، نه اینکه همان دولتی‌ها بیایند نام خود را عوض کنند و بشوند هیات مدیره؛ من نمی خواهم وارد نام این وزرا شوم، زیرا این اصلا کار خوبی نیست. من الان در مورد وزارت اقتصاد دست کم ۵ گزینه در ذهن دارم، اما دلیلی ندارد نامشان را ببرم، اما انشاالله اگر در صحنه باقی ماندم انشاالله قبل از ۲۸ خرداد حتما اسامی شان را خواهم برد.
سوال: آیا از وزرای دولت روحانی هم استفاده خواهید کرد؟
بنای ما این نیست که بگوییم چون در دولت او بوده اند دیگر نباید باشند و یا خط قرمز ما هستند، اما معمولا باید یک نفس تازه‌ای داشته باشند و حدالامکان آن وزرا نباشند بهتر است.
سوال: قبول دارید که یک رکن اساسی رای آقای روحانی اصلاح طلبان بودند؟ اگر باز هم به سال ۹۲ بازگردید به حسن روحانی رای خواهید داد؟
من بار‌ها به این سوال جواب داده‌ام و گفته‌ام که در آن زمان ما می گفتیم خیرالموجودین؛ خب خود بنده در آن موقع نامزد بودم، اما صلاحیتم را رد کردند. در سال ۹۶ هم من نامزد بودم؛ خب وقتی حزب ما نامزد دارد، اما تایید نمی شود به دنبال این می رود که از بین بقیه چه کسی بهتر است و در آن زمان تشخیص ما روحانی بود، اما بنده آذر ۹۶ یعنی قبل از حوادث دی ماه ۹۶ و قبل از اینکه بورس این گونه باشد و سکه این گونه و خودرو و دلار و مسکن این وضعیت را نداشت یک نطق مفصلی در مجلس انجام دادم و گفتم که همشهری عزیزم بجنب. در ۴۳ شهر برای مردم سخنرانی کردم و خطاب به دولت گفتم که یک کاری نکنید که خجالت بکشم از حمایت شما و خیلی از هم عزیزان دولت بهشان برخورد و گفتند آقای کواکبیان تو دیگر چرا؟ من هم گفتم من که وکیل الدوله نیستم؛ من نماینده مردم هستم و باید حرف آنها را بزنم؛ لذا بله بنده رای دادم و پشیمان هم نیستم، اما انتقادات بسیاری هم دارم.
سوال: اشاره کردید به مجلس، شما خودتان یکی از منتقدان آقای آخوندی بودید، اما در مجلس رای استیضاح او را امضا نکردید؛ چرا؟
کواکبیان: من استیضاح هیچ وزیری را امضا نکردم و صرفا هم بحث آقای آخوندی نبود، اما اتفاقا سوال کردم از او و آخوندی را به مجلس کشاندم و اگر یادتان باشد موضوع ساماندهی امور پایتخت بود که گفتیم شما این موضوع را انجام نمی دهید. اما خاطرم نیست که استیضاحش را امضا کرده باشم و مفهومش هم این نیست که من صد در صد با عملکرد همه وزرا موافق هستم و به محض اینکه مخالف هم هستیم سریع باید استیضاح کنیم. بالاخره ما روش‌های معمول را طی می کنیم از تذکر به آنها گرفته تا نطق میان دستور و اخطار کتبی به آنان و موضوع تحقیق تفحص.
سوال: دولت سید محمد خاتمی را دولت سالار دانسته بودید نه مردم سالار؛ علت این انتقاد چه بود؟
کواکبیان: ما در آن زمان میخواستیم شورا‌ها مطرح باشند، اما متاسفانه نشد و این موضوع مربوطه به شورای اول است، اما ما می خواهیم الان شورای ششم را تشکیل دهیم. اصلا یکی از برنامه‌های ما این است که شورا‌ها به درجه‌ای برسند که مردم نقش مستقیم داشته باشند و حتی انتخاب مستقیم شهردار را توسط مردم داشته باشیم؛ مانند بسیاری دیگر از کشورهای دیگر که این اتفاق در آنها می افتد؛ یعنی مردم فقط شورا را انتخاب نکنند بلکه شهردار را هم انتخاب کنند و شورا‌ها انقدر قوی باشند. ما در آن زمان وقتی شورا‌ها اختیاری نداشتند می خواستیم بگوییم که این مردم سالاری نیست و مردم سالاری زمانی است که شورا‌ها باید قدرت بگیرند.
سوال: نظرتان درباره برجام چیست؟ آینده برجام را چطور پیش بینی می‌کنید؟ اگر رئیس جمهور شوید به برجام ادامه می دهید؟
کواکبیان: من معتقدم که ممکن است برخی انتقادات به برجام وارد باشد، اما خداوکیلی دستاورهای خوبی هم برای کشورمان داشته که برخی هم این دستاورد‌ها را به طور کلی نادیده می‌گیرند و برخی مسائل دیگر را مطرح می‌کنند که البته اگر از سر دلسوزی باشد ایرادی ندارد، اما ما گاهی به خاطر یک دستمال حاضریم قیصریه را به آتش بکشیم که نباید این گونه باشد. ما با آن قطعنامه‌هایی که در دولت احمدی نژاد برای کشور درست شدرفته بودیم ذیل فصل هفتم منشور سازمان ملل؛ ما آن قطعنامه‌ها را یک جا لغو کردیم که این اقدام خوبی بود و بعد آمدیم گفتیم که انرژی هسته‌ای حق مسلم ماست، اما قبلش به ما می گفتند که شما قاچاقچی هستید، یعنی انرژی هسته‌ای مارا به رسمیت نمی شناختند که در برجام ما آمدیم و انرژی هسته‌ای خود را به رسمیت شناساندیم.
خیلی از همین افرادی که امروز منتقد برجام هستند در روزهای نخست توافق به به و چه چه می‌کردند. من یادم هست که در مجلس زمانی با فراکسیون روحانیون درگیری داشتم و داستان آن هم جالب است که شرکت توتال می‌خواست وارد سرمایه گذاری کشور شود و ۵ میلیارد دلار هم می خواست سرمایه گذاری کند؛ دوستان ما در مجلس دنبال این بودند که با طرح سه فوریتی و دو فوریتی مانع از ورود توتال شوند و همه آنها هم روحانیون مجلس بودند که طرح را امضا کردند؛ من در آنجا گفتم که آقایان روحانی مگر شما تخصص نفتی دارید؟ در آنجا سر و صدایی به پا شد و دعوا بود که این شرکت با این حجم از سرمایه بیاید یا نیاد، ولی بعد دیدیم که ترامپ از برجام خارج شد و ده‌ها شرکتی هم که قرار بود وارد شوند خداحافظی کردند و رفتند, لذا این واقعیتی است که باید پذیرفته شود؛ در بحث FATF هم همین عقیده را دارم. به خدا دروغ می گویند که با تصویب FATF ما می خواستیم حاج قاسم را تحویل خارجی‌ها دهیم.
FATF یک اقدام مشترک مالی بین سیستم‌های مالی است که می خواهد از پولشویی و تروریسم مالی جلوگیری کند و تروریسم مالی را هم ما باید تعریف کنیم که طبق تعریف شورای عالی امنیت ملی شکل می گیرد نه اینکه هرچه آنها تعیین کنند.
من همین جا از همه نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری مستقل و اصولگرا می خواهم که درباره همه زمینه‌ها مناظره کنیم؛ اتفاقا یکی از راه‌های پرشور کردن فضای انتخابات و مشارکت حداکثری هم همین موضوع مناظره است. باور کنید که ما به خیلی از ستاد‌های آنها پیام دادیم، اما حتی یک نفر از آنها هم حاضر به مناظره نشده، برای مثال در وصیتنامه امام خمینی درج شده که نباید افراد نظامی وارد سیاست و جناح بازی و انتخابات شوند، اما الان افرادی چون سردار دهقان، سردار محمد، محسن رضایی و ... می خواهند بیایند، باشد اشکالی ندارد اما در ابتدا بیایند ما را قانع کنند که ما اشتباه می‌کنیم و اصلا نظر امام خمین (ره) اینگونه نبوده است، ماهم قانع خواهیم شد. بله من هم معتقدم که اگر این‌ها این لباس نظامی را دربیاورند و از منصب نظامی خارج شوند مثل ما حزب تشکیل دهند و بعد هم نخواهند به نظامی گری بازگردند ایرادی ندارد که نظامی‌ها هم مانند بسیاری از آحاد ملت وارد انتخابات شوند، اما مادامی که در عرصه نظامی هستند خلاف است.
ما می توانیم که در این زمینه مناظره کنیم و افکار عمومی با شنیدن صحبت‌های دو طرف در این زمینه تصمیم خواهند گرفت. حالا یا ما را قابل نمی دانند برای مناظره و یا جوابی برای گفتن ندارند؛ لذا من اعلام می کنم که آمادگی مناظره با همه نامزدهای جریان مستقل و اصولگرا را دارم.
سوال: از نظر شما نحوه بازگشت آمریکا به برجام چگونه باید باشد؟ آیا با قبول پیش شرط‌های آمریکا برای مذاکره موافق هستید؟
کواکبیان: من موضوع مذکرات وین را پیگیری می کنم. ببینید ۳ مساله وجود دارد؛ اول بحث اینکه این‌ها دارند به ما می گویند شما اول باید تعهدات برجامی که کاهش دادید را مجددا برگردانید تا ما بیاییم و تحریم‌ها را لغو کنیم. برای مثال همین بحث فردو و بحث غنی سازی بالای بیست درصد؛ ما معتقدیم که اصلا نباید ذره‌ای عقب نشینی داشته باشیم، چرا ما باید عقب نشینی کنیم؟ ترامپ از برجام خارج شده ما عقب نشینی کنیم؟ ما بعد از اینکه ترامپ از برجام خارج شد تعهدات خود را کاهش دادیم حالا، چون ترامپ قلدری کرد و خارج شد ما باید تاوان دهیم؟
لذا ما معتقدیم که درباره این موضوع باید به صورت جدی بحث شود که رفع تحریم‌ها باید همزمان باشد و این گونه نباشد که ما اول عقب برویم و بعد این‌ها تحریم‌ها را بردارند؛ علاوه بر این نکته مهم این است که ما ابتدا باید در بحث رفع تحریم‌ها دنبال خسارت باشیم، دست کم دولت جدید بایدن باید قبول کند که به ما ضربه زده است و اتفاقا ما باید راستی آزمایی آنها را در عمل ببنیم و این گونه نباشد که ما بر روی کاغذ این را ببینیم، اما در عمل شاهد چیزی نباشیم.
دوما درباره برجام بحثی نداریم که بخواهند بگویند موضوعات دیگری هم نظیر برجام موشکی و برجام منطقه‌ای و هسته‌ای باید اضافه شود؛ این اصلا موضوع مذاکرات بعدی است که اگر خواستیم درباره آن مذاکره خواهیم کرد اگر نه نخواهیم کرد. اگر آنها بخواهند درباره مسائل منطقه‌ای مذاکره کنند ما هم خیلی ادعا داریم، مثلا باید فلان مرکز هسته‌ای خود را در منطقه تعطیل کنند؛ در این باره می شود بعدا مذاکره کرد؛ لذا من معتقدم که برجام مذاکره پذیر نیست و همه چیز مشخص است، اینکه یک قلدری از آن خارج شده و هر وقت خواست بازگردد باید تحریم‌هایی که وضع شده را لغو کند و بعد از آن راستی آزمایی شود، اما بر سر اینکه بعدا قرار باشد در مسائل دیگر مذاکره کرد جای بحث نیست؛ بلکه موضوع اصلی همین احیای برجام است که بدون لغو تحریم‌های گسترده‌ای که آمریکایی‌ها درست کردند این اقدام را نخواهیم کرد، البته اروپایی‌ها هم کارشکنی‌های بسیاری انجام دادند که اگر ما بخواهیم آنها را هم نایدیده بگیریم دست کم این است که رفع تحریم‌ها به طور کامل انجام شود و برای ما هم ملموس باشد.
برخی‌ها انقدر کم عقل هستند که می گویند نباید بگذاریم این تحریم‌ها برداشته شود، نکند به نفع اصلاح طلبان در انتخابات شود. آخر این چه منطقی است؟ شما باید بگویید که به نفع مردم شود گور پدر جناح ها. من واضح دیدیم که برخی می گویند تحریم ها باشد تا دولت بعد؛ اولا تا دولت بعد چهارماه مانده است، زیرا دولت بعد آخر مرداد می آید.
سوال: کدام گفتمان را پیروز انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ می دانید؟
کواکبیان: برخی از بی فکران گفتند که این شعار اصلاح طلب اصولگرا دیگه تمومه ماجرا را من درست کردم! من معتقدم افرادی که این شعار را درست کردند بیش از همه با اصل نظام مشکل دارند و اصلا نه اصلاح طلب هستند و نه اصولگرا، بلکه نظام را دوست ندارند و از همین رو نیز می گویند نه اصلاح طلب و نه اصولگرا زیرا در هر مقطعی یا اصلاح طلبان و یا اصولگرایان بر سر کار می‌آیند و هر دوی این‌ها هم در حال فریب ما هستند؛ بنابراین هیچ کدام از این دو مقبولیت نداشته و هر دوی این‌ها باید بروند.
واقعیت این است که من این شعار را قبول ندارم و معتقدم که هم اصولگرا و هم اصلاح طلب البته با آن شرایطی که باید داشته باشند و رانت خواری نکنند و سو استفاده نکنند و پاک دست باشند و واقعا قصدشان خدمت به مردم باشد باید برای مردم کار کنند؛ لذا افرادی که این شعار را سر می دهند و یا از آن طرفداری می‌کنند بی فکر هستند، حتی من دیدم که خیلی از افراد خدوم هم از هول حلیم در دیگ افتاده و این شعار را بیان می کنند. خب بگویید من مستقل هستم، خود مستقل هم یعنی یک بدنه‌ای از احزاب.
باید همه را در نظر بگیریم؛ اتفاقا زمانی که من رئیس خانه احزاب بودم این سیستم هفت هفت هفت را درست کردم که بر اساس آن باید در شورای مرکزی خانه احزاب ۷ اصولگرا؛ ۷ اصلاح طلب و ۷ نفر از مستقلین حضور داشته باشند، متاسفانه عده‌ای به جای اینکه بگویند من مستقلم می گویند که هر سه جریان باید کنار بروند.
سوال: نامزدهای نهایی نهاد اجماع ساز اصلاحات را چه کسانی می‌دانید؟ آیا افرادی مثل محمدجواد ظریف و علی لاریجانی حضور خواهند داشت؟
کواکبیان: تا کنون اصلا مصداقی صحبت نشده است. ما درباره بحث علی لاریجانی هم بار‌ها گفته ایم که تجربه نشان داده که نباید از دیگران نامزد قرضی و نیابتی بگیریم. اصلا بحثی درباره حضور لاریجانی در میان اصلاح طلبانی که در نهاد اجماع ساز حضور دارند شنیده نشده است.
سوال: اگر علی لاریجانی نامزد اصلاحات برای ریاست جمهوری سیزدهم باشد آیا حاضرید به نفع او کنار بکشید؟
کواکبیان: شرط نهاد اجماع ساز این است که یک فرد اصلاح طلب گزینه نهایی ما باشد، قطعا خمیرمایه لاریجانی اصولگراست و خودش هم قبول دارد و جایی نگفته که اصلاح‌طلب است.
سوال: در کشورهای دیگر معمولا از مدت‌ها قبل از برگزاری انتخابات نامزد نهایی جریان‌ها معلوم می‌شود؛ چرا در کشور ما این گونه نیست؟
کواکبیان: زیرا در آنجا حزب همه کاره است و من هم اتفاقا این را قبول دارم که انتخابات باید حزبی باشد؛ برای مثال در آمریکا حزب دموکرات ایالت به ایالت می چرخد و نامزد برجسته خود را به میدان می‌آورد و انتخاب می کند؛ در ضمن آنجا هم موضوع تایید صلاحیت‌ها مطرح نیست، اما متاسفانه اولا انتخابات ما حزبی نیست و ثانیا چه کسی خبر دارد که شورای نگهبان بر اساس چه معیاری قرار است عمل کند؟
سوال: وضعیت درونی اصولگرایان برای انتخابات ۱۴۰۰ را چه‌طور ارزیابی می کنید؟ آیا امسال هم مثل دوره های قبل اصلاح طلبان باز هم به اجماع می رسند؟
کواکبیان: هنوز هیچ کدام کار جدی انجام نداده اند و صرفا همه ما حرف زدیم.
سوال: عملکرد این هشت سال دولت به پای اصلاح طلبان نوشته می‌شود؛ با این وضعیت آیا باز هم مردم اقبالی به اصلاحات خواهند داشت؟
کواکبیان: این موضوع اشتباه است؛ شما از کجا از قول مردم حرف می زنید؟ مگر مردم کواکبیان را نمی شناسند؟ حالا حسن روحانی را هم شناختند. واقعا شما می توانید بگویید که کواکبیان در مسیر منویات دولت روحانی در مجلس عمل کرده است؟ خیر نطق‌ها و بحث‌های ما در مجلس وجود دارد. بله ما در رای آوردن این دولت و مجلس دهم نقش داشتیم و در این شکی وجود ندارد، اما خداوکیلی در مجلس دهم هر طرحی که ما میخواستیم تصویب نمی‌شد. چرا؟ چرون جریان وسطی که علی لاریجانی گفته بود غش می کرد به سمت اصولگرایان و ما دیگر نهایتا خودمان را می‌کشتیم ۱۱۰ رای داشتیم، ولی ۱۸۰ رای آن سمت وسط و اصولگرایان بود.
در موضوعاتی مثل CFT و FATF و پالرمو، چون خود لاریجانی دلش می‌خواست جریان وسطی می‌آمد کمک ما و معمولا این طرح‌ها مصوب می‌شد و این واقعیت مجلس دهم بود. من می‌توانم بگویم که حدود ۲۰ رای ما آمطرح کردیم که تصویب نشد و دلیلش هم این بود که جریان وسط همراهی نمی‌کرد و آن سو هم اصلاقرار نبود همکاری کند. راس دولت هم هرگز نگفته است که اصلاح طلب است و الان هم نمی‌گوید حالا بله اگر اصلاح طلبان نبودند این‌ها رای نمی‌اوردند بله من این را قبول دارم.
لطفا در چند کلمه احساستان را نسبتا به این اسامی بگویید.
سردار سلیمانی: من واقعا شیفته مرام وی بودم. من همواره گفتم قدرت اقتدار کشور ما دوبال دارد یک بال نظامی و دیگری بال دیپلماسی. من همواره می گفتم که محمدجواد ظریف بدون قاسم سلیمانی معنا ندارد و قاسم سلیمانی هم بدون دیپلماسی نمی تواند اقدامی انجام دهد؛ روحش شاد
شهید رجایی: او نمونه یک دولتمرد ساده زیست و پاک دستی است که کم تر مثل او را تجربه کردیم، نمی گویم مثل او اصلا نبوده، بوده اما خیلی کم بوده است.
بهزاد نبوی: او هم به عنوان یک فرد اصلاح طلب فعالیت‌های بسیاری برای خدمت به کشور انجام داده است، اما وی هم ممکن است مانند خیلی از ما ها در جا‌هایی دچار افراط و تفریط‌هایی شده باشد.
رئیس دولت اصلاحات: بنده او را به عنوان یک روحانی روشنفکر قبول دارم که دغدغه اصلاح امور و مردم را دارد و امیدواریم که فرصت بیشتری برای اینکه در عرصه اداره کشور حضور داشته باشد برای او فراهم شود.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی: طبق قانون اساسی یکی از ارکان نظامی و دفاعی کشور است و من خودم زمانی در سمنان ذخیره سپاه بودم، اما معتقدم که انشالله وصیت امام خمینی (ره) را درباره دخالت نکردن در عرصه سیاسی کشور را انجام دهند. اخیرا هم صحبت‌هایی مطرح شده بود که نشان می داد سپاه نمی‌خواهد در عرصه سیاست دخالت کند که بسیار جای خوشحالی دارد.
سردار سعید محمد: به نظرم در کار خودش فرد موفقی است، اما در عرصه ریاست جمهوری به نظرم حداقل ما او را جز رجال سیاسی و مذهبی نمی شناسیم، ولی حتما او را به عنوان یک عنصر فعال و پاک‌دست می دانیم که من از نظر پاک‌دستی از دیگران بیشتر قبولش دارم.
محمود احمدی نژاد: من بار‌ها گفتم که او بیکار است؛ با اینکه خودش می‌داند که تایید صلاحیت نمی شود، اما باز حرف‌هایی را مطرح می کند. احتمالا این بار هم تا وزارت کشور تشریف خواهد آورد، جمله‌ای اخیرا گفته مبنی بر اینکه می گیرند و می کشند و ختم هم می گیرند؛ خب این را به چه کسی می‌گوید؟ آیا به مصطفی کواکبیان می گوید؟ یعنی ما‌ها بودیم؟ (باخنده) چه کسانی گرفتند و کشتند؟ به چه کسی می گوید؟ اصلا این ابهام گویی و دو پهلو حرف زدن یعنی چه؟
شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان: آن که تمام شده است و نباید از یک جنازه صحبت کرد
محمدرضا عارف: او هم یک انسان واقعا مبادی به آداب است، اما مانند خیلی‌ها انتقاداتی به وی وارد است از جمله اینکه به عنوان رئیس فراکسیون امید مجلس دهم خیلی‌ها معتقدند که می توانست اقدامات بهتری داشته باشد.
اسحاق جهانگیری: معتقدم که جزو یکی از عناصر دولت فعلی روحانی است و حالا این که او هم صد در صد بنای آمدن به عرصه انتخابات را دارد یا خیر من اطلاعی ندارم.
محمود واعظی: او بیش از اندازه جایگاهش برای دیگران خط و نشان کشیده و هم نهایتا عضو مرکز تحقیقات استراتژیک بوده یا یک وزیر، اما الان قدرت زیادی دارد.
برجام: علیرغم انتقاداتی که داشتند، گفتیم منافع زیادی برای کشور داشت
سید ابراهیم رئیسی: طرح‌های قضائی بسیار خوبی برای کشور داشته است، اما امیدواریم همه جانبه باشد
نهاد اجماع‌ساز اصلاح طلبان: ما خودمان عضو این نهاد هستیم، اما اینکه بگوییم در نهایت به چه دستاورد‌هایی خواهد رسید باید صبر کرد.
