به گزارش ایرنا، پس از آغاز موج چهارم کووید ۱۹ در کرمانشاه، ستاد کرونا دستور بسته شدن درب‌های آرامستان‌ها و محدود کردن جمعیت در مراسم‌های ختم را صادر کرد، با این حال این دستور به درستی اجرا نمی‌شود.
براساس اعلام دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه اکنون ۸۱۶ نفر بر اثر ابتلا به کرونا در بیمارستان های استان بستری هستند که بر اساس پیش بینی ها این آمار در موج چهارم می تواند به بیشتر از ۲ هزار نفر نیز برسد؛ آماری که بخش درمان کرمانشاه را با مشکل رو به رو و بیمارستان های صحرایی را برپا خواهد کرد.
از مجموع ۱۴شهرستان استان کرمانشاه اکنون ۹ شهرستان از نظر شیوع کرونا در وضعیت قرمز و مابقی نارنجی و زرد هستند و روز به روز بر آمار فوتی های ناشی از این ویروس اضافه می شود به طوریکه مجموع جان باختگان بر اثر ابتلای قطعی به این ویروس از ابتدای اپیدمی تاکنون در استان به یک هزار و ۶۲۹ نفر رسیده است.
بر اساس مشاهدات خبرنگار ایرنا، اکنون درب آرامستان‌های کرمانشاه برای تردد خودورها بسته است اما افراد بازهم به صورت پیاده در این مکان دیده می‌شوند و کماکان مراسم های ختم پر جمعیت برگزار می‌شود.
آن طور که معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه در نشست ستاد مدیریت کرونا استان اعلام کرد، مصوبات ستاد کرونا در آرامستان‌های استان به ویژه «باغ فردوس» شهر کرمانشاه رعایت نمی‌شود و این مکان به یکی از هسته‌های شیوع بیماری کووید ۱۹ تبدیل شده‌است.
«محمد ابراهیم شکیبا» در این رابطه توضیح داد: دانشگاه علوم پزشکی به منظور جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری خواهان نظارت بیشتر بر آرامستان ها و اجرای مصوبات ستاد کرونا در این مکان‌ها است.
شهرداری توان کنترل ندارد
با این حال مدیران شهرداری کرمانشاه که مسوولیت اداره آرامستان را بر عهده دارند، معتقدند که به تنهایی توان کنترل آرامستان و جلوگیری از حضور اطرافیان متوفی را ندارند.
قائم مقام شهردار کرمانشاه در نشست ستاد کرونا، ضمن در خواست کمک از نیروی انتظامی و دیگر ارگان های برای کنترل ورودی باغ فردوس گفت: جلوگیری از داغداران برای ورود به آرامستان‌ها کار بسیار دشواری است و نیروهای ما به تنهایی توانایی کنترل این بخش را ندارند.
به گفته «یحیی عیدی» هر روز صاحبان عزا در محل آرامستان کرمانشاه با عوامل شهرداری درگیر می‌شوند که در چندین مورد منجر به آسیب دیدن عوامل شهرداری شده است.
تخریب دیوار برای حضور در مراسم عزا
اصرار برخی افراد برای حضور در آرامستان تا حدی است که در روزهای گذشته عده‌ای بخشی از دیوار آرامستان را تخریب کردند و این محل اکنون به مکانی برای تردد افراد پیاده و تجمع در آرامستان تبدیل شده است.
قائم مقام شهردار کرمانشاه در رابطه با این موضوع گفت: نیروهای ما تنها می‌توانند درب‌های ورودی آرامستان را کنترل کنند و قادر به کنترل دیگر منافذ نیستند.
عیدی از مدیران ستاد کرونا خواست تا ماموران نیروی انتظامی حضور پر رنگ تری در آرامستان داشته باشند و دیگر ارگان ها نیز برای کنترل بهتر نیرو در اختیار شهرداری قرار دهند.
نیروی انتظامی توان استقرار دائم ندارد
دادستان کرمانشاه در روزهای گذشته دستور استقرار نیروی انتظامی در محل آرامستان ها برای کنترل جمعیت را صادر کرد، با این حال به گفته جانشین فرمانده انتظامی استان، پلیس نمی تواند به صورت دائم در این محل مستقر شود.
سردار «جمال سلمانی» در نشست ستاد کرونا در پاسخ به اعلام نیاز شهرداری به منظور استقرار نیروهای پلیس در آرامستان ها، گفت: ما برای مستقر کردن نیرو در آرامستان مشکلی نداریم اما استقرار نیروهای ما موقت است.
وی گفت: نیروهای پلیس در کنار نیروهای آرامستان ها تنها اقدام به مسدود کردن درب‌های ورودی آرامستان ها می کنند اما افراد از راه هایی به غیر از درب ورودی وارد می شوند.
این فرمانده ارشد انتظامی گفت: نمی توانیم به صورت دائم در محل هایی که خلا حفاظ فیزیکی دارد، نیرو مستقر کنیم؛ شهرداری برای جلوگیری از ورود افراد هرچه زودتر حصارهای فیزیکی را تکمیل کند.
لزوم نظارت بیشتر شهرداری
فرماندار کرمانشاه نیز در این نشست با تاکید بر اینکه مسوولیت مشکلات ایجاد شده در آرامستان بر عهده شهرداری است، گفت: شهرداری علاوه بر نیروهای آرامستان می تواند از نیروهای اجراییات و دیگر بخش ها نیز برای کنترل عبور و مرور کمک بگیرد.
«فضل الله رنجبر» توضیح داد: علاوه بر این مدیران آرامستان باید ساز و کارهایی را برای برخورد با صاحبان اعزا که تخلف می کنند در نظر داشته باشند تا از تجمع جلوگیری شود؛ به عنوان مثال میت را به صاحبان عزایی که تجمع کرده‌اند، تحویل ندهند.
معرفی شهردار و مدیر آرامستان به دستگاه قضا
با این حال تجمع ها در باغ فردوس کرمانشاه برای شهردار و مدیر آرامستان‌ها دردسر ساز شد و استاندار در نشست ستاد کرونا از شبکه بهداشت خواست که آنان را به دلیل اجرا نکردن درست مصوبات ستاد کرونا و تخلفات کرونایی به دستگاه قضایی معرفی کند.
«هوشنگ بازوند» همچنین از معاون مدیریت و توسعه منابع خود نیز خواست که پرونده مدیران مذکور را علاوه بر معرفی به دستگاه قضا در اختیار هیات تخلفات اداری قرار دهد.
وی با بیان اینکه آرامستان‌ها یکی از مکان های تجمع مردم و انتقال ویروس کرونا محسوب می‌شود، تصریح کرد: آرامستان شهر کرمانشاه یکی از مکان هایی است که پروتکل‌های بهداشتی در آن رعایت نمی شود از این رو مدیران این بخش باید هرکاری که برای بهبود شرایط لازم است، انجام دهند.
استاندار کرمانشاه گفت: دانشگاه علوم پزشکی و دیگر دستگاه های ناظر با مدیرانی که مصوبات ستاد کرونا را با دقت رعایت نکنند بدون چشم پوشی برخورد و آنان را به دادستانی معرفی کنند.
بازوند همچنین از فرمانداران خواست که با هر قانون شکنی در رابطه با کرونا به شدت برخورد کنند و اجازه هیچ کوتاهی در این زمینه را ندهند.
وی تاکید کرد: در صورتی که نتوانیم شرایط را کنترل و از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری کنیم، بدون شک شرایط بسیاری سخت تری در انتظار ما خواهد بود.
انباشت سوگ در جامعه
با این حال باید قبول داشت که کنترل افراد داغ دیده و جلوگیری از آنها برای برگزاری مراسم سوگواری کار بسیار دشواری است که به واسطه قوای قهری امکان پذیر نیست، از این رو بیش تر از آنکه حضور نیروهای نظامی و بستن درب آرامستان ها ضرورت داشته باشد، فرهنگ سازی اهمیت پیدا می‌کند.
یک روانشناس در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: از زمانی که محدودیت‌های دوران کرونا و لزوم رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، امکان برگزاری مراسم سوگواری بعد از مرگ عزیزان را از بازماندگان گرفت، سوگ‌های معمول زندگی تبدیل به سوگ‌های پیچیده شد و داغدیدگان در دالان‌های این غم گرفتار شدند. این اتفاق به نوعی جامعه را با انباشتگی سوگ مواجه کرده است.
«فرشته عزیزی» افزود: در همه فرهنگ‌ها، آداب و رسوم و ظرفیت‌هایی برای مراحل سوگ تا بازسازی زندگی وجود دارد. از زمان شیوع ویروس کرونا، انگ اجتماعی، شرایط و محدودیت‌های کرونایی با اختلال در فرآیند سوگ به نوعی بحران سوگ را در جامعه رقم زده است.
وی اظهار داشت: این وضعیت در جامعه ما و به ویژه در بین بسیاری از اقوام ساکن در کرمانشاه که مراسم سوگ، تخلیه هیجانی و تسلی آنها با مراسم جمعی همراه است، وضعیت بغرنج‌تری را رقم می‌زند.
طبق مطالعات «الیزابت کوبلر راس» روان‌پزشک آمریکایی- سوئیسی و از پیشگامان و صاحب‌نظران برجسته مراقبت‌های تسکینی، پنج مرحله سوگواری عبارت‌اند از؛ شوک و ناباوری، عصبانیت و پرسش، چانه‌نی، آشفتگی و غم، پذیرش واقعیت و بازسازی زندگی.
امکان بروز رفتارهای هیجانی در سوگواران وجود دارد
به گفته این روانشناس در افرادی که سوگوار می شوند احتمال بروز رفتارهای هیجانی همچون خودکشی، آسیب رساندن به خود و یا دیگران حتی تا چند روز پس از واقعا وجود دارد.
عزیزی گفت: بروز پرخاشگری و اتفاقات هیجانی که جان شخص را به خطر می اندازد برای افراد داغدیده دور از انتظار نیست از این رو نمی توان با خشونت از حضور افراد در مراسم های ختم جلوگیری کرد.
وی معتقد است که برای کنترل تجمع ها در آرامستان ها و دادن آرامش به افراد داغدار باید تیم های روانشناسی در محل حضور داشته باشند و افراد را نسبت به جلوگیری از برگزاری تجمع قانع کنند؛ مواجه فرد داغدار با مقاومت فیزیکی می تواند آسیب‌زا باشد.
کرونا سوگ را پیچیده کرده است
کارشناس ارشد روانشناسی بالینی و مشاور خانواده نیز معتقد است که پس از شیوع کرونا شاهد شیوع سوگ پیچیده در جامعه هستیم.
«رحیمه سعیدی» در این باره به ایرنا گفت: ما در این برهه از زمان، شاهد به سوگ نشستن بسیاری از اطرافیانمان هستیم و همین طور از دست دادن دوستان، همکاران، اعضای خانواده و ای بسا عزیزترین افراد زندگی خودمان و این موضوع منجر به ایجاد نوعی سوگ پیچیده در جامعه شده است.
وی افزود: این شکل از مرگ عزیزان و لطمه‌های روحی آن برای بازماندگان، یک نوع سوگ خیلی خاص را ایجاد کرده که هنوز نمی‌توان اسمی روی آن گذاشت. فقط می‌توانیم بگوییم کرونا، سوگ‌ها را پیچیده کرده است.
این روانشناس توضیح داد: سوگ پیچیده، می‌تواند آثار جدی و مخربی بر زندگی شخصی، اجتماعی و فعالیت‌های شغلی فرد بگذارد. انگار دیگر نمی‌تواند آن فرد سابق شود. خطاهایش در فعالیت‌های شغلی‌اش زیاد می‌شود، حواسش سر جایش نیست، حتی گاهی تمایل به خودکشی پیدا می‌کند. این سوگ پیچیده حتی می‌تواند بعد معنوی زندگی فرد را هم تحت‌الشعاع قرار دهد.
چه باید کرد؟
عزیزی در این ارتباط نیز گفت: باتوجه به آثار روحی و روانی افراد پس از سوگوار شدن در شرایط کرونا بدون شک مقاومت قهری در مقابل افراد داغدیده برای اجتناب از برگزاری مراسم عزا و تجمع بر سر مزار امری غیر ممکن است.
وی اظهار داشت: از این رو باید نقش تیم های روانشناس بهزیستی و حتی معاون اجتماعی ناجا برای ارائه خدمات روانشناسی به افراد داغدار و قانع کردن آنان منظور اجتناب از برگزاری تجمع را جدی تر دید.
او گفت: این روانشناسان در سال ۹۶ پس از بحران زلزله کرمانشاه نیز نقش پر رنگی برای ارائه خدمات مشاوره ای به زلزله زدگان داشتند و توانستند علاوه بر کاهش آمار خودکشی، بسیاری از آسیب های روانشناختی در منطقه را کنترل کنند.
