به گزارش همشهری آنلاین، فصل کشت برنج و فعالیت در شالیزارهای شمال هر سال از فروردین آغاز می‌شود و از دهه سوم همین ماه نیز نشا در زمین‌های کشاورزی را آغاز می‌کنند. بخش مهمی از زمین‌های کشاورزی مازندران همچنان به شیوه سنتی کشت می‌شود و همین موضوع سبب شده قیمت تمام‌شده برنج در این زمین‌ها، به دلیل افزایش هرساله دستمزد کارگران نشاکار، برای کشاورزانی که کشت مکانیزه را جدی نگرفته‌اند بیشتر از کشاورزانی باشد که نشا را با دستگاه‌ها انجام می‌دهند.
احمد صمدی، کشاورز اهل قائمشهر، در گفت‌وگو با همشهری آنلاین از افزایش ناگهانی دستمزد روزانه نشا در مازندران گلایه دارد و بیان می‌کند: کشاورزان در شرایط عادی نیز برای تأمین نهاده‌های اولیه کشاورزی هر سال با افزایش قیمت مواجه می‌شوند. اما امسال شرایط سخت‌تری را تجربه می‌کنیم. کارگر نشاکار بومی کمترین اجرت روزانه خود را ۵۰۰ هزار تومان اعلام می‌کند. این در حالی است که غذای روزانه کارگر را نیز کشاورز باید تأمین کند.
وی درباره دلایل این افزایش قیمت اظهار می‌کند: طبیعتاً تورم در کشور نقش اصلی را دارد. راضی به این هم نیستیم که کارگر با قیمت سال قبل کار کند. اما اینکه برای حدود هشت ساعت کار ۵۰۰ هزار تومان درخواست شود، عجیب است.
افزایش چشمگیر و عجیب دستمزد کارگران فصلی نشاکار در مازندران ریشه‌ها و دلایلی به‌جز تورم هم دارد. مثلاً شرایط کرونایی و کم شدن تعداد کارگران غیربومی در این استان یکی از دلایل اصلی درخواست این مبلغ از سوی نشاکاران است.
مهدی فاضلی، یکی از شالیکاران شهرستان ساری، نیز با تأیید موضوع افزایش بیش از دوبرابری دستمزد نشاکاران بومی می‌گوید: از پارسال که ورود کارگران نشاکار از استان‌های دیگر به دلیل شیوع کرونا کاهش یافت، رشد نرخ دستمزد نشاکاران بیشتر شد. کاهش تعداد نشاکاران باعث شد که نرخ دستمزد نشاکاران بومی افزایش یابد.
وی اضافه می‌کند: در حال حاضر نرخ اجرت روزانه نشاکاران غیربومی حدود ۳۰۰ هزار تومان است. البته برخی نشاکاران غیربومی نیز با توجه به افزایش تعرفه نشاکاران بومی طی روزهای اخیر اجرت خود را افزایش داده‌اند. کمبود نشاکار غیربومی باعث شده نشاکاران بومی تعرفه دستمزد خود را افزایش دهند.
به گفته این کشاورز، یکی دیگر از دلایل این افزایش نرخ دستمزد تقارن فصل نشا با روزهای ماه رمضان است که انجام این فعالیت را برای کشاورزانی که قصد روزه گرفتن دارند، سخت می‌کند. البته نمی‌توان این نکته را نیز فراموش کرد که نشاکاری و در مجموع کار در شالیزار بسیار دشوار است. اما از نگاه کشاورزان این میزان افزایش نرخ دستمزد منطقی نیست، آن هم به دلیل کمبود نیروی کار غیربومی و در شرایطی که نیروهای کار غیربومی با تعرفه کمتری حاضر به فعالیت در شالیزارند.
با حسابی ساده می‌توان دشواری تأمین اجرت نشاکاران برای کشاورزان را محاسبه کرد. بنا به اظهارات کشاورزان مازندرانی، برای نشای سنتی یک هکتار شالیزار، بسته به توان و سرعت نشاکاران، بین ۱۲ تا ۱۵ نفر نیروی کار باید در شالیزار کار کنند که بدون هزینه پذیرایی از آنها دست‌کم حدود ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان فقط اجرت نشاکاران خواهد شد.
مسئولان حوزه کشاورزی مازندران با هدف کاهش هزینه تولید برنج طی سال‌های اخیر بر ضرورت مکانیزاسیون کشت همواره تأکید کرده‌اند. عزیزالله شهیدی‌فر، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران، می‌گوید سطح زیر کشت مکانیزه برنج در مازندران نسبت به دو سال پیش حدود دوبرابر بیشتر شده و اکنون حدود ۱۴۰ هزار هکتار از ۲۲۰ هزار هکتار شالیزار مازندران به صورت مکانیزه کشت می‌شوند که این رشد پس از شیوع کرونا اتفاق افتاده است.
در واقع کرونا به دلیل همین محدودیت‌هایی که در تأمین نیروی نشاکار و افزایش نرخ دستمزد آنها ایجاد کرد، سبب شد کشاورزان بیشتری به سمت استفاده از ماشین‌های نشاکار گرایش پیدا کنند. اما در هر حال هنوز نزدیک به نیمی از شالیزارهای مازندران به صورت سنتی کشت می‌شوند و با تعرفه نیم‌میلیون تومانی که حالا نشاکاران بومی درخواست می‌کنند، کار برای کشاورزانی که باید کشت سنتی انجام دهند بسیار دشوار شده است.
مازندران با بیش از ۲۲۰ هزار هکتار شالیزار و تولید سالانه بیش از یک میلیون تن برنج نزدیک به ۴۵ درصد برنج مورد نیاز کشور را تأمین می‌کند.
