اصرار عجیب دولت برای رسیدن به یک توافق تا قبل از انتخابات 1400 نشان می‌دهد این روند نه تنها هیچ کمکی به رفع تحریم ها نمی‌کند، بلکه به مثابه یک مانع بزرگ، موجب تداوم تحریم ها ، از دست رفتن زمان و فرصت، توقف فعالیت‌های پیش برنده ایران در حوزه صنعت هسته‌ای و چه بسا اعطای امتیازات بیشتر به طرف غربی خواهد شد.
به گزارش رکنا و به نقل از کیهان، پس از حدود هشت سال معطلی همه ظرفیت‌ها و امکانات کشور به پای مذاکرات نافرجام برجامی، و پس از بارها هشدار و توصیه رهبر انقلاب مبنی بر اینکه «کلید حل مشکلات اقتصادی در نیویورک و لوزان و ژنو نیست، رمز عبور از تحریم‌ها و تهدیدها در نگاه به داخل و تکیه به جوانان و برداشتن موانع تولید و... است»، متأسفانه این روزها باز هم شاهد هستیم که دولت تدبیر و امید در روزهای پایانی عمر خود هم چشم امید از غربی‌های عهد شکن و فریبکار بر نداشته و این‌بار در سراب مذاکرات وین به‌دنبال کلید حل مشکلات اقتصادی است.
نکته قابل تأمل در این میان استشمام رویکرد انتخاباتی دولت در دور جدید مذاکرات کمیسیون مشترک برجام آن‌هم در این برهه حساس و خطیر کنونی کشور است، چه آنکه جریان مذکور در بهره‌گیری از مناسبات سیاست خارجی برای منافع حزبی و جناحی ید طولایی دارد و با توجه به تجربه برجام و اصرار دولت برای طی کردن مسیری مشابه برنامه جامع اقدام مشترک در روزهای آینده، به‌نظر می‌رسد دولت در فاصله کمتر از سه ماه تا موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، تصمیم دارد حداکثر بهره‌برداری انتخاباتی را از مناسبات سیاست خارجی انجام دهد.
ظاهرا دولت و جریان سیاسی- رسانه‌ای حامی آن در سودای آن هستند که ولو با تعلیق نمایشی و گزینشی و جزئی تحریم‌ها، اقدام به دستاورد‌سازی از بیراهه مذاکره کرده و بار دیگر با فریب افکار عمومی و وعده‌فروشی به مردم، به خیال خود فضا را برای پیروزی کاندیدای جریان غربگرا در انتخابات پیش‌رو مهیا سازند.
هرچند دولتمردان طی روزهای گذشته از تریبون‌های مختلف سعی داشته‌اند ضمن انکار رویکرد انتخاباتی مذاکرات وین، منتقدان را به داشتن قصد و نیت انتخاباتی از نقد این رویکرد خطرناک و پر خسارت دولت متهم کنند، اما بیان همین مواضع، خود اعتراف ناخواسته دولت به انتخاباتی بودن مذاکرات وین است.
به‌عنوان مثال روحانی در پایان آخرین جلسه هیات دولت در سال ۱۳۹۹ «سنگ‌اندازی در رفع تحریم را مرتبط با انتخابات ریاست جمهوری و خیانت» خواند.
وی گفته بود: «امروز اگر هر جناح فرد و گروهی حتی اگر یک ساعت به هر دلیلی که امروز فقط دلیل آن انتخابات 1400 است در برداشته شدن تحریم‌ها سنگ‌اندازی کند این کار یک خیانت بزرگ به تاریخ و ملت ایران است.»
روحانی در اظهاراتی کم سابقه گفت که ایجاد مانع در راه رفع تحریم ها «یک خیانت بزرگ به تاریخ و ملت ایران است و این ننگ ابدی برای آن جناح و فرد باقی خواهد ماند» اما اشاره‌ای به افراد و جناحی که مانع رفع تحریم‌ها می‌شود و آنها را «اقلیت» خوانده نکرد.
دو روز پیش از آن نیز محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه گفته بود دولت جو بایدن باید به سرعت برای احیای برجام اقدام کند وگرنه با رسیدن دوران انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، تحول خاصی تا اواخر سال آینده رخ نخواهد داد.
همچنین روحانی 18 فروردین در جلسه هیئت دولت طی اظهاراتی برای تطهیر دولت بایدن بدون اشاره به اینکه از کدام رفتار آمریکایی‌ها چنین استنباطی کرده، گفت: «آمریکا امروز آماده است برای اینکه بنشیند و راجع به اجرای برجام و بازگشت به تعهدات خود گفتوگو کند. بازگشت به تعهدات به معنای دینی و مصطلح آن توبه است. برای اجرای توبه، آمریکا آمده توبه کند، آمده می‌گوید می‌خواهم توبه کنم، می‌گوید «هل لی من توبه»؟ می‌خواهم به برجام برگردم.»
از سوی دیگر نشانه‌ای واضح و بین برای رویکرد انتخاباتی دولت در قضیه مذاکرات هسته‌ای، تعجیل تیم ظریف برای مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در وین است.
روحانی 11 فروردین در راستای زمینه‌سازی برای تحولات پیش رو مدعی شده بود: «باید بیش از این فعال شویم. روزانه باید دنبال مذاکره و رفع تحریم باشیم. الان کسی ما را متهم به عجله نمی‌کند. روز اول اسفند اگر می‌رفتیم ممکن بود بگویند چرا عجله؟ روز دهم اسفند می‌رفتیم ممکن بود بگویند عجله؟ دیگر در فروردین عجله تمام شد. هیچ‌کس نمی‌تواند بگوید بعد از یک ماه عجله، دیگر می‌شود فرصت‌سوزی. از اول فروردین به بعد دیگر فرصت‌سوزی است!»
چنانچه رویکرد دولتی‌ها در قضیه مذاکرات هسته‌ای، انتخاباتی و با عجله نبود، می‌توانستند تا عقب‌نشینی دولت بایدن و برداشتن تحریم‌ها صبر نموده و پس از آن برای مذاکره اقدام کنند. تعجیل در مذاکرات از سوی روحانی و ظریف البته مسبوق به سابقه بوده است.
21 فروردین‌ماه نیز عباس عراقچی مسئول هیئت مذاکره‌کننده ایرانی در مذاکرات وین در گفتوگو با پرس‌تی‌وی گفته بود: «فکر می‌کنم این درک همه اعضای برجام است که باید قبل از قرار گرفتن در وضعیت سخت به نتیجه برسیم. البته انتخابات در ایران به این سختی اضافه خواهد کرد!»
همچنین 25 فروردین‌ماه گذشته رئیس‌جمهور در سخنانی با انتقاد به کسانی که می‌گویند باید بازگشت به توافق با صحت سنجی کامل و بدور از عجله مشابه در برجام که باعث ناکام ماندن آن شد انجام شود گفت: «چرا از وین می‌ترسید؟ چرا نگرانید تحریم‌ها قبل از انتخابات لغو شود!»
روحانی با متهم کردن منتقدان به اغراض انتخاباتی از نقد مذاکرات وین گفته بود: «باید همه تلاش کنیم جنگ اقتصادی را قطع کنیم. برخی می‌گویند دست ظالم باید قطع شود ولی در اردیبهشت و خرداد کراهت دارد، بگذارید به تیرماه و اینها برسیم بعد!»
از سوی دیگر همزمان با مذاکرات وین، برخی رسانه‌های زنجیره‌ای مدعی اصلاحات در اقدامی مسبوق به سابقه با تیترهایی از جمله «ریزش قیمت‌های ارز و سکه همزمان با پیشرفت مذاکرات وین»، «ارز در مسیر ریزش بزرگ»، «عقب‌نشینی بهای دلار با نگاه به مذاکرات در وین» و... مجدداً بازی رسانه‌ای نخ‌نما شده‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند تا این‌گونه به افکار عمومی جامعه القا کنند که این‌بار مسیر گشایش اقتصادی کشور از مذاکرات وین می‌گذرد.
پیش از این نیز در مرداد ۹۷ و در شرایطی که تحریم‌ها برقرار بود و ترامپ صرفا از مذاکره با ایران سخن گفت، قیمت دلار و سکه در بازار کاهش یافت و رسانه‌های زنجیره‌ای در آن مقطع نیز با آب‌وتاب به بازتاب این موضوع پرداختند.
نکته قابل تأمل اینکه فضاسازی رسانه‌های زنجیره‌ای در حالی است که طرف آمریکایی صراحتا اعلام کرده که تحریم‌های ضدایرانی را لغو نمی‌کند. بر همین اساس این اقدام خسارت‌بار مدعیان اصلاحات، چیزی جز شرطی‌سازی اقتصاد و بازی با معیشت مردم نیست.
عجیب آنکه تجربه تلخ اعتماد به آمریکایی‌ها طی 8 سال گذشته برای روحانی عبرت نشده است. وزیر خارجه آمریکا چندی قبل در گفتوگو با خبرنگاران علنا اعلام کرد تنها بخشی از تحریم‌های ایران در دستور کار مذاکرات است و رفع تحریم‌هایی که در دوره ترامپ وضع شده، فرایند پیچیده‌ای دارد. او همچنین گفت تحریم‌های مرتبط با فعالیت‌های موشکی و حقوق بشری ایران هم به هیچ وجه امکان لغو ندارند!
در همین حال اخباری که از وین به گوش می‌رسد حاکی از آن است که مسئله «لغو» تحریم باز هم در دستور کار مذاکرات نیست و تنها صحبت از «تعلیق» بخشی از تحریم‌ها طی یک بازه زمانی 90 تا 120 روزه است.
به هر ترتیب اصرار عجیب روحانی و تیم مذاکراتی برای رسیدن به یک توافق تا قبل از خرداد 1400 آن هم با مفادی که اخبارش منتشر شده است، نشان می‌دهد این روند نه تنها هیچ کمکی به رفع تحریم‌ها نمی‌کند بلکه به مثابه یک مانع بزرگ، موجب تداوم تحریم‌ها، از دست رفتن زمان و فرصت، توقف فعالیت‌های پیش‌برنده ایران در حوزه صنعت هسته‌ای و چه بسا اعطای امتیازات بیشتر به طرف غربی خواهد شد.
منبع: روزنامه کیهان
