خطبه ۱۱۱ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه را در این مطلب وب گردی دنبال کنید.
به گزارش وب گردی
خبرگزاری صداوسیما؛ در این مطلب وب گردی قصد داریم، خطبه شماره ۱۱۱ از کتاب ارزشمند نهج البلاغه با ترجمه محمد دشتی را مرور نماییم، ضمنا صوت خوانش خطبه و ترجمه آن ضمیمه شده است.
۱. هشدار از دنیا پرستى
پس از ستایش پروردگار، همانا من شما را از دنیاى حرام مى ترسانم، زیرا در کام شیرین و در دیده انسان سبز و رنگارنگ است، در شهوات و خواهش هاى نفسانى پوشیده شده و با نعمت هاى زود گذر دوستى مى ورزد، با متاع اندک زیبا جلوه مى کند و در لباس آرزوها خود را نشان مى دهد و با زینت غرور خود را مى آراید، شادى آن دوام ندارد، و کسى از اندوه آن ایمن نیست.
۲. شناخت ماهیّت دنیا
دنیاى حرام بسیار فریبنده و بسیار زیان رساننده است، دگرگون شونده و ناپایدار، فنا پذیر و مرگبار و کشنده اى تبهکار است و آنگاه که به دست آرزومندان افتاد و با خواهش هاى آنان دمساز شد مى نگرند که جز سرابى بیش نیست که خداى سبحان فرمود: «زندگى، چون آبى ماند که از آسمان فرو فرستادیم و به وسیله آن گیاهان فراوان رویید سپس خشک شده، باد آنها را پراکنده کرد و خدا بر همه چیز قادر و تواناست».
کسى از دنیا شادمانى ندید جز آن که پس از آن با اشک و آه روبرو شد، هنوز با خوشى هاى دنیا روبرو نشده است که با ناراحتیها و پشت کردن آن مبتلا مى گردد، شبنمى از رفاه و خوشى دنیا بر کسى فرود نیامده جز آن که سیل بلاها همه چیز را از بیخ و بن مى کنند. هر گاه صبحگاهان به یارى کسى برخیزد، شامگاهان خود را به ناشناسى مى زند، اگر از یک طرف شیرین و گوارا باشد از طرف دیگر تلخ و ناگوار است. کسى از فراوانى نعمت هاى دنیا کام نگرفت جز آن که مشکلات و سختىها دامنگیر او شد، شبى را در آغوش امن دنیا به سر نبرده جز آن که صبحگاهان بال هاى ترس و وحشت بر سر او کوبید، بسیار فریبنده است و آنچه در دنیاست نیز فریبندگى دارد، فانى و زودگذر است، و هر کس در آن زندگى مى کند فنا مى پذیرد.
۳. روش برخورد با دنیا
در زاد و توشه آن جز تقوا خیرى نیست. کسى که به قدر کفایت از آن بردارد در آرامش به سر مى برد و آن کس که در پى به دست آوردن متاع بیشترى از دنیا باشد وسائل نابودى خود را فراهم کرده و به زودى از دست مى رود. بسا افرادى که به دنیا اعتماد کردند، ناگهان مزه تلخ مصیبت را بدانها چشاند و بسا صاحب اطمینانى که به خاک و خونش کشید. چه انسان هاى با عظمتى را که خوار و کوچک ساخت و بسا فخر فروشانى را که به خاک ذلّت افکند. حکومت دنیا نا پایدار، عیش و زندگانى آن تیره و تار، گواراى آن شور و شیرینى آن تلخ، غذاى آن زهر و اسباب و وسائل آن پوسیده است، زنده آن در معرض مردن و تندرست آن گرفتار بیمارى است، حکومت آن بر باد رفته و عزیزان آن شکست خورده، متاع آن نکبت آلود و پناه آورنده آن و غارت زده خواهد بود.
۴. عبرت از گذشتگان
آیا شما در جاى گذشتگان خود به سر نمى برید که عمرشان از شما طولانىتر و آثارشان با دوامتر و آرزویشان درازتر و افرادشان بیشتر و لشکریانشان انبوهتر بودند دنیا را چگونه پرستیدند و آن را چگونه بر خود گزیدند و سپس از آن رخت بر بستند و رفتند: بى توشه اى که آنان را براى رسیدن به منزلگاه کفایت کند و بى مرکبى که آنان را به منزلشان رساند. آیا شنیده اید که دنیا خود را فداى آنان کرده باشد یا به گونه اى یارى شان داده یا با آنان به نیکى به سر برده باشد نه هرگز بلکه سختى و مشکلات دنیا چنان به آنها رسید که پوست و گوشتشان را درید، با سختىها آنان را سست و با مصیبتها ذلیل و خوارشان کرد و بینى آنان را به خاک مالید و لگد مال کرد و گردش روزگار را بر ضد آنها برانگیخت. شما دیدید که دنیا آن کس را که برابر آن فروتنى کرد و آن را برگزید و بر همه چیز مقدّم داشت، که گویا جاودانه مى ماند، نشناخت و روى خوش نشان نداد تا آن که از دنیا رفت آیا جز گرسنگى توشه اى به آنها سپرد آیا جز در سختى فرودشان نیاورد و آیا روشنى دنیا جز تاریکى و سرانجامش جز پشیمانى بود
۵. پرهیز از دنیاى حرام
آیا شما چنین دنیایى را بر همه چیز مقدم مى دارید و بدان اطمینان مى کنید یا در آرزوى آن به سر مى برید پس دنیا بد خانه اى است براى کسى که خوشبین باشد و یا از خطرات آن نترسد. پس بدانید- و مى دانید- که آن را ترک مى کنید و از آن رخت بر مى بندید و پند گیرید از آنها که گفتند: «چه کسى از ما نیرومندتر است» سپس آنان را به گورهایشان سپردند بى آن که سواره کارانشان خوانند و در قبرها فرود آوردند بى آن که همسایگانشان نامند، از سطح زمین، قبرها و از خاک کفن ها و از استخوان هاى پوسیده همسایگانى پدید آمدند که هیچ خواننده اى را پاسخ نمى دهند و هیچ ستمى را باز نمى دارند و نه به نوحه گرى توجّهى دارند. نه از باران خوشحال و نه از قحط سالى نومید مى گردند. گرد هم قرار دارند و تنهایند، همسایه یکدیگرند، امّا از هم دورند، فاصله اى با هم ندارند ولى هیچ گاه به دیدار یکدیگر نمى روند. نزدیکان از هم دورند بردبارانى هستند که کینهها از دل آنان رفته، بى خبرانى که حسد در دلشان فرو مرده است. نه از زیان آنها ترسى و نه به دفاع آنها امیدى وجود دارد. درون زمین را به جاى سطح آن براى ماندن انتخاب کردند و خانه هاى تنگ و تاریک را به جاى خانه هاى وسیع برگزیدند. به جاى زندگى با خویشاوندان، غربت را و به جاى نور، ظلمت را برگزیدند، به زمین باز گشتند چونان که در آغاز آن را پا برهنه و عریان ترک گفتند و با اعمال خود به سوى زندگى جاویدان و خانه همیشگى کوچ کردند، آنسان که خداى سبحان فرمود: «چنانکه آفرینش را آغاز کردیم، آن را باز مى گردانیم، وعده اى بر ماست و همانا این کار را انجام خواهیم داد».
۱۱۱- و من خطبة له (علیه السلام) فی ذم الدنیا:
أَمَّا بَعْدُ فَإِنِّی أُحَذِّرُکُمُ الدُّنْیَا فَإِنَّهَا حُلْوَةٌ خَضِرَةٌ حُفَّتْ بِالشَّهَوَاتِ وَ تَحَبَّبَتْ بِالْعَاجِلَةِ وَ رَاقَتْ بِالْقَلِیلِ وَ تَحَلَّتْ بِالْآمَالِ وَ تَزَیَّنَتْ بِالْغُرُورِ لَا تَدُومُ حَبْرَتُهَا وَ لَا تُؤْمَنُ فَجْعَتُهَا غَرَّارَةٌ ضَرَّارَةٌ حَائِلَةٌ زَائِلَةٌ نَافِدَةٌ بَائِدَةٌ أَکَّالَةٌ غَوَّالَةٌ لَا تَعْدُو إِذَا تَنَاهَتْ إِلَى أُمْنِیَّةِ أَهْلِ الرَّغْبَةِ فِیهَا وَ الرِّضَاءِ بِهَا أَنْ تَکُونَ کَمَا قَالَ اللَّهُ تَعَالَى سُبْحَانَهُ کَماءٍ أَنْزَلْناهُ مِنَ السَّماءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَباتُ الْأَرْضِ فَأَصْبَحَ هَشِیماً تَذْرُوهُ الرِّیاحُ وَ کانَ اللَّهُ عَلى کُلِّ شَیْءٍ مُقْتَدِراً لَمْ یَکُنِ امْرُؤٌ مِنْهَا فِی حَبْرَةٍ إِلَّا أَعْقَبَتْهُ بَعْدَهَا عَبْرَةً وَ لَمْ یَلْقَ فِی سَرَّائِهَا بَطْناً إِلَّا مَنَحَتْهُ مِنْ ضَرَّائِهَا ظَهْراً وَ لَمْ تَطُلَّهُ فِیهَا دِیمَةُ رَخَاءٍ إِلَّا هَتَنَتْ عَلَیْهِ مُزْنَةُ بَلَاءٍ وَ حَرِیٌّ إِذَا أَصْبَحَتْ لَهُ مُنْتَصِرَةً أَنْ تُمْسِیَ لَهُ مُتَنَکِّرَةً وَ إِنْ جَانِبٌ مِنْهَا اعْذَوْذَبَ وَ احْلَوْلَى أَمَرَّ مِنْهَا جَانِبٌ فَأَوْبَى لَا یَنَالُ امْرُؤٌ مِنْ غَضَارَتِهَا رَغَباً إِلَّا أَرْهَقَتْهُ مِنْ نَوَائِبِهَا تَعَباً وَ لَا یُمْسِی مِنْهَا فِی جَنَاحِ أَمْنٍ إِلَّا أَصْبَحَ عَلَى قَوَادِمِ خَوْفٍ غَرَّارَةٌ غُرُورٌ مَا فِیهَا فَانِیَةٌ فَانٍ مَنْ عَلَیْهَا لَا خَیْرَ فِی شَیْءٍ مِنْ أَزْوَادِهَا إِلَّا التَّقْوَى مَنْ أَقَلَّ مِنْهَا اسْتَکْثَرَ مِمَّا یُؤْمِنُهُ وَ مَنِ اسْتَکْثَرَ مِنْهَا اسْتَکْثَرَ مِمَّا یُوبِقُهُ وَ زَالَ عَمَّا قَلِیلٍ عَنْهُ کَمْ مِنْ وَاثِقٍ بِهَا قَدْ فَجَعَتْهُ وَ ذِی طُمَأْنِینَةٍ إِلَیْهَا قَدْ صَرَعَتْهُ وَ ذِی أُبَّهَةٍ قَدْ جَعَلَتْهُ حَقِیراً وَ ذِی نَخْوَةٍ قَدْ رَدَّتْهُ ذَلِیلًا سُلْطَانُهَا دُوَّلٌ وَ عَیْشُهَا رَنِقٌ وَ عَذْبُهَا أُجَاجٌ وَ حُلْوُهَا صَبِرٌ وَ غِذَاؤُهَا سِمَامٌ وَ أَسْبَابُهَا رِمَامٌ حَیُّهَا بِعَرَضِ مَوْتٍ وَ صَحِیحُهَا بِعَرَضِ سُقْمٍ مُلْکُهَا مَسْلُوبٌ وَ عَزِیزُهَا مَغْلُوبٌ وَ مَوْفُورُهَا مَنْکُوبٌ وَ جَارُهَا مَحْرُوبٌ أَ لَسْتُمْ فِی مَسَاکِنِ مَنْ کَانَ قَبْلَکُمْ أَطْوَلَ أَعْمَاراً وَ أَبْقَى آثَاراً وَ أَبْعَدَ آمَالًا وَ أَعَدَّ عَدِیداً وَ أَکْثَفَ جُنُوداً تَعَبَّدُوا لِلدُّنْیَا أَیَّ تَعَبُّدٍ وَ آثَرُوهَا أَیَّ إِیْثَارٍ ثُمَّ ظَعَنُوا عَنْهَا بِغَیْرِ زَادٍ مُبَلِّغٍ وَ لَا ظَهْرٍ قَاطِعٍ فَهَلْ بَلَغَکُمْ أَنَّ الدُّنْیَا سَخَتْ لَهُمْ نَفْساً بِفِدْیَةٍ أَوْ أَعَانَتْهُمْ بِمَعُونَةٍ أَوْ أَحْسَنَتْ لَهُمْ صُحْبَةً بَلْ أَرْهَقَتْهُمْ بِالْقَوَادِحِ وَ أَوْهَقَتْهُمْ بِالْقَوَارِعِ وَ ضَعْضَعَتْهُمْ بِالنَّوَائِبِ وَ عَفَّرَتْهُمْ لِلْمَنَاخِرِ وَ وَطِئَتْهُمْ بِالْمَنَاسِمِ وَ أَعَانَتْ عَلَیْهِمْ رَیْبَ الْمَنُونِ فَقَدْ رَأَیْتُمْ تَنَکُّرَهَا لِمَنْ دَانَ لَهَا وَ آثَرَهَا وَ أَخْلَدَ إِلَیْهَا حِینَ ظَعَنُوا عَنْهَا لِفِرَاقِ الْأَبَدِ وَ هَلْ زَوَّدَتْهُمْ إِلَّا السَّغَبَ أَوْ أَحَلَّتْهُمْ إِلَّا الضَّنْکَ أَوْ نَوَّرَتْ لَهُمْ إِلَّا الظُّلْمَةَ أَوْ أَعْقَبَتْهُمْ إِلَّا النَّدَامَةَ أَ فَهَذِهِ تُؤْثِرُونَ أَمْ إِلَیْهَا تَطْمَئِنُّونَ أَمْ عَلَیْهَا تَحْرِصُونَ فَبِئْسَتِ الدَّارُ لِمَنْ لَمْ یَتَّهِمْهَا وَ لَمْ یَکُنْ فِیهَا عَلَى وَجَلٍ مِنْهَا فَاعْلَمُوا وَ أَنْتُمْ تَعْلَمُونَ بِأَنَّکُمْ تَارِکُوهَا وَ ظَاعِنُونَ عَنْهَا وَ اتَّعِظُوا فِیهَا بِالَّذِینَ قَالُوا مَنْ أَشَدُّ مِنَّا قُوَّةً حُمِلُوا إِلَى قُبُورِهِمْ فَلَا یُدْعَوْنَ رُکْبَاناً وَ أُنْزِلُوا الْأَجْدَاثَ فَلَا یُدْعَوْنَ ضِیفَاناً وَ جُعِلَ لَهُمْ مِنَ الصَّفِیحِ أَجْنَانٌ وَ مِنَ التُّرَابِ أَکْفَانٌ وَ مِنَ الرُّفَاتِ جِیرَانٌ فَهُمْ جِیرَةٌ لَا یُجِیبُونَ دَاعِیاً وَ لَا یَمْنَعُونَ ضَیْماً وَ لَا یُبَالُونَ مَنْدَبَةً إِنْ جِیدُوا لَمْ یَفْرَحُوا وَ إِنْ قُحِطُوا لَمْ یَقْنَطُوا جَمِیعٌ وَ هُمْ آحَادٌ وَ جِیرَةٌ وَ هُمْ أَبْعَادٌ مُتَدَانُونَ لَا یَتَزَاوَرُونَ وَ قَرِیبُونَ لَا یَتَقَارَبُونَ حُلَمَاءُ قَدْ ذَهَبَتْ أَضْغَانُهُمْ وَ جُهَلَاءُ قَدْ مَاتَتْ أَحْقَادُهُمْ لَا یُخْشَى فَجْعُهُمْ وَ لَا یُرْجَى دَفْعُهُمْ اسْتَبْدَلُوا بِظَهْرِ الْأَرْضِ بَطْناً وَ بِالسَّعَةِ ضِیقاً وَ بِالْأَهْلِ غُرْبَةً وَ بِالنُّورِ ظُلْمَةً فَجَاءُوهَا کَمَا فَارَقُوهَا حُفَاةً عُرَاةً قَدْ ظَعَنُوا عَنْهَا بِأَعْمَالِهِمْ إِلَى الْحَیَاةِ الدَّائِمَةِ وَ الدَّارِ الْبَاقِیَةِ کَمَا قَالَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى کَما بَدَأْنا أَوَّلَ خَلْقٍ نُعِیدُهُ وَعْداً عَلَیْنا إِنَّا کُنَّا فاعِلِینَ.
منبع خبر "
صدا و سیما" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد.
(ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.