اهداف عملیات ترکیبی ترکیه در شمال عراق چیست؟

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، درگیری بین نظامیان ترکیه و گروه پ.ک.ک در شمال عراق همچنان ادامه دارد.

ترکیه، پ.ک.ک را به عنوان یک گروه تروریستی می شناسد که از سال 1984 میلادی، تاکنون همواره علیه این کشور دست به اقدامات تروریستی و ضدامنیتی زده و حتی در مقاطعی که آتش بس اعلام شده، باز هم در سودای جدایی خواهی و استقلال طلبی بوده است.

ارتش ترکیه در شمال عراق آن قدر عملیات و حملات متعددی را با اسامی مختلف انجام داده که یادآوری اسم این عملیات ها، روز به روز دشوارتر می شود.

اخیراً در مناطقی در نزدیک آمیدی، متینا و حوزه های جغرافیایی نزدیک به دهوک در اقلیم کردستان عراق، حملاتی صورت گرفته که وزارت دفاع ترکیه این حملات را با اسامی ترکیبی پنجه – رعد (Pençe-Şimşek) و  پنجه – صاعقه (Pençe-Yıldırım) نامگذاری کرده است. ترکیه به دنبال کنترل ارتفاعات سوق الجیشی کیسته است.

تاکنون 3 تن از نظامیان ترکیه در عملیات نظامی اخیر علیه نیروهای پ.ک.ک در 2 روز اخیر جان خود را از دست داده اند. 

بر اساس گزارش های رسمی منتشر شده توسط وزارت دفاع ترکیه، کوهستان های متینا، آواشین و باسیان، واقع شده در مرتفع ترین مناطق زاگرس، به شکل هوایی مورد حمله قرار گرفته و در 3 نقطه نیز، کماندوهای ترکیه از راه هلی بُرن در منطقه مستقر شده اند.

در این گزارش ها ذکر شده که این حملات با نام های چنگال – رعد و همچنین چنگال – صاعقه، صورت گرفته و چندین سنگر، مخفیگاه زیرزمینی و قرارگاه های موقت پ.ک.ک به دست ترکیه افتاده است.

خبرگزاری رسمی آناتولی ترکیه، تصاویری منتشر کرده که نشان می دهد چندین غار و مخفیگاه نیروهای پ.ک.ک به دست کماندوهای ترکیه افتاده و اغلب این مخفیگاه ها، پر از انواع و اقسام بمب های دست ساز و تله های انفجاری بوده که به روش های قدیمی و با استفاده انواع گلوله های خمپاره، تی.ان.تی، سی فور و کورتکس ساخته شده اند.

رسانه های وابسته به پ.ک.ک و اکانت های تحت امر این گروه، در فضای مجازی ادعا کرده اند که ده ها تن از نیروهای ترکیه کشته شده و یک بالگرد ارتش ترکیه نیز سقوط کرده است. اما واقعیت این است که پنهان کردن تلفات سنگین ارتش ترکیه، برای دولت و رسانه های این کشور، نه تنها معمول، بلکه ممکن هم نیست.

در همین حال، رسانه های اقلیم کردستان عراق نیز اعلام کرده اند که یک نقطه کوهستانی بسیار مرتفع به نام کیسته و با ارتفاع 2300 متر از سطح دریا، مهم ترین نقطه هدف ترکیه بوده و توانسته از راه بمباران پیرامونی و هلی بُرن، بخشی از نیروهای خود را در آنجا مستقر کند.

در این ماجرا، به دنبال مقاومت نیروهای پ.ک.ک و بمباران های صورت گرفته توسط نیروی هوایی ترکیه، برق 72 روستای منطقه کانی ماسی قطع شده و یک تیم اتفاقات برق کانی ماسی که برای ترمیم تاسیسات خراب شده به منطقه رفته بوده، بر اثر انفجار تی.ان.تی کار گذاشته شده توسط پ.ک.ک، دچار مشکل شده است.

روداو از رسانه های متعلق به نیچیروان بارزانی رئیس اقلیم کردستان عراق اعلام کرده که کنترل منطقه مرتفع کیسته بسیار برای ترکیه مهم بوده و پس از این حملات، نیروهای ترکیه توانسته اند نیروهای خود را در 3 نقطه دیگر نیز مستقر کنند.

آیا هدف نهایی سنجار است؟

منطقه مهم سنجار (شنگال) واقع شده در مناطق متنازع علیها در عراق و در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه، یک نقطه استراتژیک بسیار حیاتی و مهم است که در چند سال گذشته، به کانون مهمی برای حضور نیروهای پ.ک.ک تبدیل شده است.

پ.ک.ک توانست به بهانه حملات گروه تروریستی – تکفیری داعش، از شرایط سنجار سوء استفاده کرده و نیروهای خود را در آن متمرکز کند.

اگر چه در توافق امنیتی بین اربیل – بغداد و آنکارا، قرار بر این شد که سنجار به دست یک نیروی ترکیبی اداره شود که اعضای آن توسط عراق و اقلیم کردستان تعیین شده اند، اما ترکیه معتقد است که پ.ک.ک با چندین نوع حیله و فریب، افراد خود را به بدنه نیروهای سنجار تزریق کرده است.

به همین خاطر، ترکیه تهدید کرده که  به  سنجار حمله می کند و پرچم خود را در آنجا به اهتزاز در می آورد. اما واقعیت این است که حمله به سنجار، به راحتی حمله به مناطق کوهستانی تحت کنترل اقلیم کردستان عراق نیست و شرایط حاکم بر عراق، با فضای سوریه نیز تفاوت جدی دارد و ترکیه نمی تواند به جایی حمله کند که بخش مهمی از امنیت آن، توسط حشد شعبی و نیروهای دفاعی عراق تامین می شود.

با این حال، ترکیه همچنان بر طبل تهدید می کوبد و گفته می شود که  اردوغان، فشار فراوانی بر خلوصی آمار وزیر دفاع و مجموعه نظامیان تحت امر خود اعمال کرده تا راهی برای حمله گسترده به سنجار پیدا کنند. چرا که به باور متخصصین سرویس اطلاعاتی میت ترکیه، پایان دادن به حضور پ.ک.ک در سنجار، در آن مثلث حساس عراق – ترکیه – سوریه، می تواند برای حیات این گروه، یک ضربه مهلک و حیاتی باشد.

دکترین نابودی کامل

یکی از مشهورترین شعارهای نظامی – امنیتی در تاریخ جنگ 40 ساله بین پ.ک.ک و ترکیه، شعاری است که توسط ژنرال دوغان گورَش رئیس وقت ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه و تانسو چیللر نخست وزیر وقت، ابداع شد.

شعار «یا باید تمام شود – یا باید تمام شود» (Ya bitecek – Ya bitecek)، انتخاب یک استراتژی نظامی – امنیتی برای ارتش ترکیه بود که بتواند با کمک نیروهای پیشمرگ هر دو حزب تحت امر طالبانی – بارزانی، به حضور پ.ک.ک در کوهستان های شمال عراق، پایان دهد. اما موقعیت کوهستانی منطقه (با توجه به شرایط و فن آوری جنگ در 27 سال پیش) باعث شد که این استراتژی به فرجام و مقصود مورد نظر، دست پیدا نکند.

در پایان می توان گفت، تمام شواهد نشان دهنده این است که حزب عدالت و توسعه و دولت ترکیه، ایده ای به نام «نابودی کامل پ.ک.ک » را به عنوان اصلی ترین دکترین امنیتی در برابر این گروه در دستور کار قرار داده و با توجه به ضعف شدید پ.ک.ک و زمین گیر شدن این گروه و همچنین بی اثر شدن تاثیرگذاری سیاسی و اجتماعی نهادهای اقماری آن، توقف فعالیت های پ.ک.ک در شمال عراق تا حدودی ممکن به نظر می رسد، اما در هر حال، این گروه می تواند اغلب نیروهای خود را به شمال سوریه منتقل کرده و از آنجا، با حمایت های آمریکا و بعضاً اروپا، گهگاه ترکیه را با مشکلات جدیدی روبرو کند.

در نتیجه می توان چنین گفت، تبعات و پیامدهای اصلی حملات ترکیه، دولت عراق، اقلیم کردستان عراق و مردم آن منطقه در شرایط سخت قرار خواهند گرفت و به موازات آن، مداخله آمریکا و حمایت از نیروهای موسوم به «نیروهای سوریه دموکراتیک» (SDF) در شمال سوریه، ادامه خواهد داشت.

انتهای پیام/