خبرگزاری فارس، همدان - پرونده ثبت خانه «سماوات» همدان وقتی در ردیف پیگیری‌های میراث فرهنگی برای ورود به فهرست ملی وارد شد که آگهی فروش آن در سایت خرید و فروش آنلاین مورد انتقاد رسانه‌های همدان قرار گرفت.
موضوع از این قرار بود که اردیبهشت ماه سال جاری در یکی از سایت‌های فروش آنلاین آگهی عجیبی تحت عنوان «فروش خانه ویلایی با نمای سنتی» منتشر شد که عکس‌های انتشاریافته در این آگهی نشان از بنایی باارزش اما فاقد نشان ملی در سطح شهر همدان داشت که در غفلت مسئولان امر به حراج گذاشته شده بود.
رسانه ها و دوستداران میراث فرهنگی بر این باور بودند که این بنا واجد ارزش است و باید حفظ و نگهداری شود؛ از سوی میراث فرهنگی، به مالکین پیشنهاد شد از این خانه به عنوان خانه بومگردی استفاده شود و در صورت تخریب، باید به همان شکل نوسازی شود زیرا خود نمای ساختمان می‌تواند به‌عنوان یک برند استفاده شود.
آنچه شرایط موجود مشخص می‌کرد این بود که خانه سماوات باتوجه به موقعیت مکانی، محدودیت ارتفاع دارد که ارتفاعی بین ۲.۵ الی ۳.۵ طبقه است؛ پس فروش این خانه ارزشمند به نفع مالک نیست و زمین آن ارزشی ندارد.
اما بالاخره پس از حواشی متعدد و پیگیری رسانه‌ها برای جدیت ورود میراث فرهنگی، این خانه توانست با اختصاص شماره ۳۳۰۷۷ در ردیف آثار ملی کشور قرار گیرد.
«خانه سماوات» در خیابان بوعلی کوچه شهید نیلی همدان واقع شده و از بناهای با ارزش تاریخی استان همدان است که پرونده ثبت آن در دست اقدام بوده و به محض آماده شدن برای ثبت به تهران ارسال خواهد شد.
در آن زمان که موضوع خرید و فروش خانه سماوات تیتر رسانه‌ها شد، مالکان بنا با مراجعه به اداره کل میراث فرهنگی استان همدان اطلاع یافتند که حق فروش ملک خود را دارند ولی اجازه تخریب ندارند و به هیچ عنوان اجازه تخریب به آن داده نمی‌شود.
نکته حائز اهمیت دیگر این بود که علاوه بر اینکه خود بنا دارای ارزش تاریخی است با توجه به قرارگیری در بافت تاریخی و حریم خانه «ضرابی» و آرامگاه بوعلی، محدودیت ارتفاع داشته و اجازه ساخت و ساز به آن داده نمی‌شود و در صورت معامله ملک، صاحب جدید ملک نیز به هیچ عنوان اجازه تخریب و ساخت و ساز این بنا را نخواهد داشت و تنها موظف به حفظ و نگهداری بنا است.
و حالا بالاخره خانه سماوات که در فهرست آثار ملی به صورت اضطراری در حال ثبت قرار گرفته بود توانست جایی برای خود در ردیف آثار ملی ایران باز کند.
گفتنی است، تغییر کاربری مناسب یک بنای تاریخی از مهم‌ترین راهکارهای حفاظت آن است. در کشور ما بسیاری از بناها کاربری پیشین خود را از دست داده و به بناهایی با کاربری جدید و گاه نامرتبط تبدیل شده‌اند؛ این درحالی است که کشورهای توسعه یافته بهترین راهکار حفظ بناهای تاریخی را احیای کاربری اصلی بنا می‌دانند.
در تغییر کاربری یک بنای تاریخی باید تلاش کرد تا فرم قدیمی آن و ویژگی های فیزیکی در داخل و خارج بنا حفظ شود و عملکرد جدید با نقش گذشتۀ آن و میزان انتظارات ما از واقعیت تناسب داشته باشد. کارآیی گذشتۀ بناهای تاریخی معانی و مفاهیم فرهنگی داشته است که لازم است در کاربری جدید نیز به آن ها توجه شود. کارآیی پیشین یک بنای تاریخی و سیمای ظاهریِ آن ترکیبی را ایجاد می کرد که به‌خوبی ماهیت آن بنا را نشان می‌داد بر این اساس اهمیت دارد در اختصاص کاربری جدید به یک بنای تاریخی توجه لازم بشود که متناسب با ماهیت تاریخی آن باشد.
انتهای پیام/ 3140/ح
