به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگ و هنر گروه علمی فرهنگی هنری خبرگزاری صدا و سیما؛ جلسه شورای راهبری «شهر‌های خلاق» با حضور نمایندگانی از مسؤولان شهری شهر‌های خلاق ایران، به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو در قالب نشستی مجازی برگزار شد.
آقای حجت‌الله ایوبی در این نشست مجازی، اظهار کرد: باید سعی کنیم با همین موقعیت‌ها کار کنیم. ما در جریان کار‌های شهرها هستیم به هر حال «شهر خلاق» تجربه نوپایی است و طبیعی است ابعاد آن برای بخش‌های مختلف روشن نباشد، اما ماهیت این امر تا اندازه‌ای قابل‌فهم است. این برند در جهان پرآوازه شده است و امیدوارم امسال هم بتوانیم از دو سهمیه جهانی این امر استفاده کنیم.
مزیت نسبی شهر‌های خودمان را بشناسیم
وی افزود: این برند‌ها بهانه‌ای هستند تا بتوانیم مزیت نسبی شهر‌های خودمان را بشناسیم برای مثال در رشت در زمینه خوراک اتفاقات خوبی افتاده است. شهر خلاق هرچند قضیه‌ای نو است، اما راه خود را پیش می‌برد.
آقای ایوبی توضیح داد: ما در کمیسیون ملی یونسکو ۲۰ باشگاه داریم، چند سالی هم هست که پرچم نوروز را بلند کرده‌ایم، به برکت نمایشگاه «رقص قلم» حالا پرچم خوشنویسی در دستان ماست از همین‌رو خواهش من این است که کارشناسان امکانات ملی موجود را بررسی کنند تا در این موارد کمک حال شما باشند. از سوی دیگر استفاده از ظرفیت‌های بیرونی هم مهم است. از آن‌جایی که ما عضو شبکه شهر‌های جهانی هستیم می‌دانم که شهرداری‌های مختلف این آمادگی را دارند که به‌رغم فرازوفرود‌های سیاسی با ما همکاری کنند، چون نام شهر‌های ما بلندآوازه است.
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران با بیان اینکه ما پرچم‌دار کشور‌های فارسی‌زبان منطقه هستیم، مطرح کرد: شهردار‌های کشور‌های فارسی‌زبان می‌توانند کنار شما باشند بنابراین اگر می‌خواهیم جایگاه درستی را برای مثال در موضوع «نوروز» پیدا کنیم باید تلاش کنیم. این نکته را هم باید بگویم ما امسال همه کار‌ها را کرده بودیم تا در محور غرب در امر نوروز فعال باشیم، ولی پیگیری‌ای از بانیان آن‌ها ندیدیم.
وی با اشاره به اینکه ما می‌توانیم با شهرداران شهر‌های خلاق جهان در موضوع نوروز ارتباط بگیریم، گفت: با توجه به اینکه راه ابریشم فعال است، ما پروژه‌های بزرگی انجام داده‌ایم و در این حوزه خوب پیش رفته‌ایم پس باید توان خودمان را سوار بر برند‌های موجود کنیم، چون باعث هم افزایی می‌شود. باید از این به بعد یک روز را روز شهر‌های خلاق نام‌گذاری کنیم تا همایش و برنامه‌هایی برگزار کنیم؛ در این صورت با دعوت مدیران برای حضور در این مراسم شما می‌توانید گزارش کار‌های خودتان را به مدیران بدهید. با این حال ما فعلاً در سایت خودمان، صفحه‌ای داریم که می‌شود گزارش کار در زمینه شهر خلاق را در آنجا بارگذاری کرد باید بدانیم که گزارش کار شما برای کشور‌های دیگر ارزشمند و برای اعتبار نام ایران مهم است.
آقای ایوبی ادامه داد: ما برای انتقال تجربه به کشور‌های دیگر، قبل از عید فراخوان دادیم که چندین کشور جهان برای همکاری اعلام آمادگی کردند. ما این همایش را با شهرداران علاقه‌مند به همکاری برگزار می‌کنیم، چون این ارتباط می‌تواند منشأ کار‌های خوب باشد. باید حرکت ما به‌گونه‌ای باشد که بقیه شهرها متوجه شوند که این شهر‌های خلاق متفاوت هستند.
وی با اشاره به کار‌هایی که شهر‌های خلاق می‌توانند انجام بدهند، توضیح داد: طبیعی است که ما انتظار داشته باشیم برای مفاخر خودمان در این شهرها برنامه‌های متفاوتی انجام شود. شاید بتوانیم یک سالنامه خوب مربوط به شهر‌های خلاق تدوین و این سالنامه را توزیع کنیم ضمن اینکه باید از سایه اینکه «چه کنیم؟» دربیاییم و بقیه متوجه اهمیت کار شما شوند. مثلاً شهرداری‌های ایتالیا و فرانسه دوست دارند با ما کار کنند در پی این موضوع، ما زمینه را فراهم می‌کنیم، دوستان هم به ما کمک می‌کنند تا شما‌ها به یکدیگر وصل شده و با هم در ارتباط باشید.
توسعه و پشتیبانی شهر‌های خلاق اساس کار کمیسیون ملی یونسکو
معاون ارتباطات و امور مشارکت‌های کمیسیون ملی یونسکو ایران، درباره لزوم برگزاری این نشست مجازی گفت: یونسکو با این نگاه که شهرداری‌ها، سازمان‌هایی برآمده از مردم هستند، «خلاقیت» را به‌عنوان یک ویژگی شهری می‌داند که گسترش و توسعه‌اش از مسیر مردم می‌گذرد. شهرداری‌ها وظیفه توسعه خلاقیت در حوزه‌های مختلف را دارند که بخش عمده آن در حوزه کسب‌وکار‌های خلاق نمود پیدا می‌کند. از مسیر این اتفاق، مهارت‌هایی در زمینه اقتصاد شهری شکل می‌گیرد. با همین نگاه شهر‌های خلاق از سال ۲۰۰۴ شکل گرفته‌اند و شبکه جهانی آن تشکیل شده است.
آقای امیر روشن‌بخش در ادامه با اشاره به برخی خبرسازی‌های نادرست در حوزه اعطای برند «شهر خلاق» توضیح داد: در دو مقطع زمانی رسانه‌ها اخباری را در ارتباط با شهر‌های اخلاق منتشر کردند و مدعی بودند یونسکو می‌خواهد عنوان «شهر خلاق» را از برخی شهرها که این عنوان را داشته‌اند، بگیرد. کمیسیون ملی یونسکو و شخص آقای دکتر ایوبی تا امروز بار‌ها این خبر را تکذیب کرده‌اند. هفته گذشته هم در بندرعباس، برخی رسانه‌ها خبری را منتشر کردند مبنی‌بر اینکه قرار است عنوان «شهر خلاق صنایع‌دستی» از این شهر گرفته شود، در حالی که چنین اتفاقی قرار نیست رخ دهد و مبنای ما بر توسعه و پشتیبانی شهرها، مؤسسات و نهاد‌های مختلف در این حوزه است.
«شنبه‌های خلاق» در شهر اصفهان
آقای مرتضی نوسویی مدیر پژوهش، خلاقیت و فناوری‌های نوین شهرداری اصفهان درباره فعالیت‌های صورت گرفته در این شهر به‌عنوان «شهر خلاق صنایع‌دستی» توضیح داد: از زمانی که شهر اصفهان عضو شبکه شهر‌های خلاق شد، یک‌سری فعالیت‌ها را در دستور کار خود قرار داد. تألیف و ترجمه برخی کتاب‌های مرتبط با شاخص‌های شهر خلاق و یا برگزاری ۱۵ دوره نشست و کارگاه‌های تخصصی در این زمینه بخشی از این برنامه‌ها بوده است. تلاش کرده‌ایم فرهنگسازی در این زمینه را در میان مدیران و کارمندان شهرداری پیگیری کنیم تا مشخص شود هدف از عضویت در این شبکه چه بوده است. یک سری برنامه‌های «ایده کاو» را هم با هدف جذب ایده‌های خلاقانه در حوزه‌های مختلف داشته‌ایم که تا به امروز ۹ دوره از این رویداد‌ها برگزار شده است.
وی افزود: برنامه‌ای هم تحت عنوان «شنبه‌های خلاق» در شهر اصفهان داریم که از سال گذشته کلید خورده و تا به امروز ۱۳ دوره از آن برگزار شده است. این برنامه برای پیوند شرکت‌های دانش‌بنیان با مسائل و مشکلات شهرداری است و قالبی مشابه برنامه «میدون» در تلویزیون دارد. دوستان با محوریت چالش‌های موجود ایده‌های خود را مطرح می‌کنند و مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
آقای نوسویی ادامه داد: تلاش کردیم به‌عنوان شهر خلاق، ارتباط‌هایی را هم با اتحادیه‌های صنایع‌دستی برقرار کنیم و در همین رابطه به دنبال آن هستیم تا مجموعه‌ای تحت عنوان «۴۰ گنجینه» از صنایع‌دستی به‌صورت مستند و سه‌زبانه آماده شود. برای ۲۴ رسته شغلی صنایع‌دستی، مستندات و فیلم‌ها آماده شده و ادامه آن هم در دست تولید است. مدارس فصلی را به‌خصوص در فصل تابستان در شهر اصفهان داشتیم تا نوجوانان و جوانان را با این موضوعات آشنا کنیم. سعی کرده‌ایم با کمک اتحادیه صنایع‌دستی، در برگزاری نمایشگاه‌های مختلف هنری و صنایع‌دستی، مشارکت داشته باشیم.
وی افزود: برنامه تجلیل از هنرمندان شهر را در دستور کار داریم. به‌خصوص که در اصفهان هنرمندان صنایع‌دستی، نقش بسیار پررنگی دارند. اقدام خلاقانه دیگر، ترویج ایده‌های خلاقانه به‌کمک شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه بازی‌سازی بوده است. اتاق فکر شهر خلاق را هم با همراهی دانشگاه هنر اصفهان و جمعی از اندیشمندان تشکیل خواهیم داد. آسیب‌شناسی خوبی در دوران کرونا درباره مسائل صنایع‌دستی داشتیم که خروجی قابل‌تأملی دارد. اولین نمایشگاه بین‌المللی صنایع‌دستی را هم در شهر اصفهان برگزار خواهیم کرد که هماهنگی‌های آن با وزارتخانه هم صورت گرفته و امیدواریم به بهترین شکل برگزار شود.
آقای نوسویی ادامه داد: شرایط کرونایی تا حدودی پیگیری برنامه‌های ما را کند کرده است. یکی از خلأ‌هایی که در حوزه صنایع‌دستی محسوس بود، مکانیسم برگزاری حراج بود. به‌خصوص که ارزش کالا‌ها در قالب یک حراجی به‌خوبی مشخص می‌شود و این اتفاق سبب ایجاد انگیزه برای هنرمندان جوان‌تر خواهد بود. انتشار کتاب صنایع‌دستی و برگزاری مسابقه‌های عکاسی و فیلم کوتاه را هم در دستور کار داریم. امیدوارم با شبکه‌سازی میان شهر‌های خلاق بتوانیم پتانسیل‌ها و انرژی‌های خود را با هم به اشتراک بگذاریم و کار‌های بهتری را انجام دهیم.
طراحی سه مرکز خلاقیت در «بندرعباس»
شهردار بندرعباس در ادامه این نشست مجازی گفت: باتوجه به اینکه بندرعباس جزو شهر‌های نوپا در حوزه شهر‌های خلاق است، با توجه به دستورالعمل قبلی، جلسات مربوطه را با دانشگاه‌های مختلف برگزار کرده‌ایم و تفاهم‌نامه‌های خوبی با آن‌ها منعقد شده است. در کنار آن راه‌اندازی بازار مجازی صنایع‌دستی را داشته‌ایم که با استفاده از شرکت‌های دانش‌بنیان در این حوزه فعالیت‌هایی را آغاز کرده‌ایم.
آقای عباس امینی‌زاده ادامه داد: ساخت سه مرکز خلاقیت صنایع‌دستی در بندرعباس هم آغاز شده است که یکی از آن‌ها ظرف سه ماه دیگر به بهره‌برداری می‌رسد و دو مورد دیگر را هم تا پایان سال تکمیل خواهیم کرد. برگزاری نمایشگاه عکس صنایع‌دستی را هم در دستور کار داشته‌ایم. گروه‌های مختلف را شناسایی کرده‌ایم و با سمن‌های مختلف فعال در این حوزه هم مذاکراتی داشته‌ایم. هماهنگی‌های خوبی صورت گرفته که کار‌ها را جلو می‌بریم. با توجه به وضعیت کرونا، بخشی از کار‌های ما کند شده، اما از آنجا که بیشترین اثرگذاری را در حوزه اشتغال‌آفرینی خانگی و البته بافت فرسوده شهری داریم، نیاز به برگزاری جلسات بیشتر در این حوزه‌ها داریم.
یادآوری غذا‌های فراموش‌شده در «رشت»
آقای مرتضی عاطفی سرپرست حوزه شهردار و مدیر ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری رشت هم بیان کرد: از سال ۲۰۱۵ که رشت به‌عنوان یکی از شهر‌های خلاق انتخاب شد اقدامات متنوعی انجام دادیم، اما کرونا یکی از بزرگ‌ترین مشکلات را در صنعت غذا به وجود آورده و محدودیت‌های زیادی ایجاد کرده است. این در حالی است که غذا یکی از ویژگی‌های مهم این شهر است، اما حالا این صنعت در رکود کامل قرار دارد. با این حال اقداماتی همچون تشکیل ستاد گردشگری رشت، تدوین برنامه‌هایی در حوزه شهر خلاق با همکاری سمن‌ها برای معرفی صنعت غذا، تأسیس مرکز خلاقیت شهر، ایجاد صفحه دو زبانه شهر خلاق، برگزاری جلساتی منظم، تدوین برنامه سه‌ساله شهر خلاق، راه‌اندازی گروه‌های گردشگری، چاپ دایرةالمعارف خوراک‌شناسی، ساخت نماد‌های مرتبط با خوراک و تولید فیلم‌های کوتاه و مستند با هدف معرفی خوراک و... انجام شده است. ما به دنبال این هستیم که غذا‌های فراموش شده ایران را یک‌بار دیگر معرفی کنیم که مقدمات این امر انجام شده است. همچنین ۱۴ غذای ثبت شده داریم که می‌خواهیم این غذا‌ها را معرفی کنیم.
در ادامه آقای محمدحسن عاقل‌منش عضو شورای شهر رشت هم بیان کرد: بعد از ثبت‌نام رشت به‌عنوان یک شهر خلاق، موج امیدی در بین مردم ایجاد شد انتظاری که از شهر خلاق می‌رود، این است که در اقتصاد شهر مؤثر و در کاهش بیکاری و رونق کسب‌وکار تأثیر ملموس داشته باشد. شهر خلاق متعلق به مردم است و باید یکایک شهروندان در موفقیت این برند نقش داشته باشند و باید این کار را با مشارکت تشکل‌های مردم‌نهاد جلو ببریم، برنامه‌های شهر خلاق در اشتغال خانگی به‌ویژه زنان سرپرست خانوار باید نقش خود را ایفا کند.
سپس آقای روشن‌بخش توضیح داد: همیشه شهر‌های خلاق خودشان یک وب‌سایت مستقل دارند، اما متأسفانه هیچ‌کدام از شهر‌های خلاق ما چنین امکانی را ندارند. در حالی‌که یکی از راه‌های ارتباطی همان وب‌سایت است که به نظرم حداقل باید دو زبانه باشد.
تولد پاتوق هنرمندان در «سنندج»
سپس آقای سید غریب سجادی رئیس شورای اسلامی شهر سنندج اظهار کرد: در دو سال اخیر که سنندج عنوان «شهر خلاق موسیقی» را به خود اختصاص داد، فعالیت‌هایی انجام شده است، اما به‌خاطر کرونا دچار مشکل شدیم و آن‌چنان که شایسته بود، نتوانستیم برنامه‌هایمان را پیش ببریم، اما با این حال برنامه‌های سخت‌افزاری داشتیم. مثلاً سنندج فاقد فرهنگسرا بود، اما در این دو سال فرهنگسرای سنندج ۸۵ درصد رشد فیزیکی داشته تا پاتوقی برای هنرمندان باشد. در اکثر فعالیت‌های عمرانی سعی کردیم در زمینه موسیقی فعالیت‌هایی داشته باشیم ضمن اینکه سعی کردیم با آمفی‌تئاتر‌های روباز در خدمت هنرمندان باشیم. از سوی دیگر سعی کردیم بستر‌های دیجیتال فراهم کنیم تا آثار موسیقی و فرهنگی را ثبت و ضبط کنیم. همچنین در اکثر مراسم‌ها با رویکرد شهر خلاق موسیقی سعی کردیم برنامه‌ای را پیگیری کنیم.
تدوین «نظام‌نامه شهر خلاق» در سنندج
در ادامه آقای حاجی‌میرزایی رئیس دبیرخانه شهر خلاق سنندج توضیح داد: ما اقدامات خوبی در سطح شهر کرده‌ایم تا اهداف شبکه‌های خلاق پیش برود، برای برگزاری برنامه نوروز هم، همه مدیران شهر و استاندارد‌ها به‌جد پیگیر بودند، اما پاندمی کرونا همه فعالیت‌ها را تحت‌تاثیر قرار داد وگرنه اتفاقات خوبی در محور غرب صورت می‌گرفت. ضمن اینکه قرار است توافق‌نامه‌ای بین شهر‌های خلاق انجام شود یعنی در کنار شورای راهبری، این اتفاق هم می‌تواند تعیین‌کننده باشد. پیشنهاد من این است هر کدام از شهر‌های خلاق کلاسه خود را پیدا و فعالیت‌های خود را به عنوان شهر خلاق منعکس کنند. چون این ویترینی است که از طریق آن می‌توانیم توسعه کشور را ارتقا دهیم. ما اکنون در قالب دبیرخانه شهر خلاق فعالیت می‌کنیم، اما نظامنامه‌ای برای شهر خلاق نوشتیم و می‌خواهیم مرکز خلاقیت تشکیل دهیم، تمام اسناد مربوط به یونسکو را ترجمه کردیم و تحقیقاتی درباره شهر‌های خلاق به‌ویژه در حوزه موسیقی انجام داده‌ایم تا تجارب آن‌ها را ببینیم. به نظرم ارتباط بین شهر‌های خلاق و کمیسیون یونسکو باید بیش از این باشد تا بتوانیم از این شبکه در راستای اهداف توسعه پایدار و ارتقای شاخص‌های آن تلاش کنیم. مسأله مانیتورینگ بسیار اهمیت دارد و باید از همین الان به فکر گزارش مانیتورینگ شهرها باشیم.
