همشهری آنلاین-فاطمه کاظمی: دستکند ارزانفود سال ۸۹ کشف و بعد از چند فصل کاوش، ۸۰ اتاق در آن نمایان شد. هرچند برعکس دستکند سامن که اشیای تاریخی مربوط به دوره اشکانی و معاصر در آن کشف شده، در این دستکند هیچ ابزار و اشیایی که متعلق به دوره تاریخی خاصی باشد، پیدا نشده است.
دستکند بی‌نظیر
از اهمیت این دستکند بسیار گفته شده و کارشناسان معتقدند حتی دستکندهایی مانند نوش‌آباد کاشان در برابر آن و دستکند سامن اندازه و وسعت کمتری دارند.
وجود قنات در دستکند ارزانفود نشان‌دهنده استقرار انسان در آن یا به عنوان قرارگاه یا به عنوان سکونتگاه در آن است و حلقه‌های سنگی و پایه‌های پی‌سوز حدس کارشناسان درباره اینکه این دستکند مربوط به دوره اشکانی است را قوی‌تر می‌کند. طاقچه‌هایی در این دستکند دیده می‌شود که باستان‌شناسان حدس می‌زنند آخور چهارپایان یا محل جمع‌آوری آذوقه بوده باشد.
کارشناسان معتقدند اگر دستکندهای سامن، ارزانفود و قنات قاسم‌آباد برای بازدید گردشگران آماده شوند، بیشتر از غار علیصدر بازدیدکننده خواهند داشت چون در ایران غار زیاد است اما این‌گونه دستکندها بسیار نادر و بی‌نظیر هستند.
تهدیدها
دست‌درازی اهالی به دستکند ارزانفود، مهم‌ترین چیزی است که آن را تهدید می‌کند. این دستکند روی تپه‌ای قرار گرفته که تحت مدیریت منابع طبیعی است، اما اخیرا تعدادی از کشاورزان روستا اعلام کرده‌اند زمین‌های این تپه متعلق به آن‌هاست.
علاوه بر این، از آن‌جایی که از زمان کشف دستکند ارزانفود تا انجام کاوش‌ها و بازگشایی آن برای بازدید گردشگران روند طولانی طی شده، تخریب‌ها نیز در آن افزایش پیدا کرده است. بازگشایی این دستکند ارزشمند نیازمند یک میلیارد تومان اعتبار است که در برابر این گنجینه مبلغ ناچیزی است و به نظر می‌رسد استاندار همدان و نمایندگان مجلس می‌توانند با دریافت اعتبار ملی برای آن، چشم جهانیان را به دیدن دنیای زیرزمینی همدان روشن کنند.
نیازمند یک میلیارد تومان اعتبار
معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان می‌گوید: همدان دارای دستکندهای بی‌نظیری چون ارزانفود، سامن، انوچ، صالح‌آباد، قلعه جوق و چند دستکند دیگر است که در ۲ دستکند ارزانفود و سامن به صورت متمرکز بیش از ۱۰ فصل کاوش انجام شده و اطلاعات علمی ما درباره این ۲ دستکند تقریبا کامل است. اولویتی برای آخرین فصل کاوش در سال ۹۴ تعیین کردیم، بازگشایی این دستکند برای بازدید گردشگران بود. زیرساخت‌های گردشگری مانند سولارپنل برای تأمین برق مصرفی و روشنایی مجموعه، احیای ورودی‌ها، نورپردازی محوطه داخلی و ساخت پایگاه برای استقرار نیروهای انسانی مانند راهنما، نگهبان و بلیت‌فروش انجام شد، اما اقدامات نهایی آن که منجر به ورود گردشگر به آن خواهد شد، نیازمند اعتباری یک میلیارد تومانی است که متاسفانه تامین نشده.
علی خاکسار توضیح می‌دهد: امیدواریم طبق قول رئیس جمهوری در اسفند ماه سال گذشته مبنی بر افتتاح پروژه‌های میراث فرهنگی با تزریق اعتبار تا آخر دولت عملی شود و ما هم شاهد بازگشایی دستکند ارزانفود باشیم.
