عصر ایران- همانطور که می دانیم از دست دادن دندان ها در دوران کودکی مشکل بزرگی محسوب نمی شود، زیرا والدین از رشد دندان جدید فرزندشان طی چند ماه آینده مطمئن هستند. اما در مورد افرادی که به دوران بزرگسالی خود وارد شده اند نگرانی های جدی در رابطه با آسیب های دندان وجود دارد زیرا رشد مجدد آنها امکان پذیر نیست و باید از روش های دیگری مانند ایمپلنت های دندانی برای پر کردن جای خالی دندان افتاده استفاده کرد.
اما مطالعه ای جدید توسط تیم مشترک دانشمندان دانشگاه کیوتو و فوکوئی ژاپن نشان دهنده یافته های امیدوار کننده ای بوده است! بر اساس گزارش این تیم، استفاده از آنتی بادی علیه یک ژن به نام USAG-1 (ژن مرتبط با حساس سازی رحمی) می تواند رشد دندان در موش هایی که از بیماری مادر زادی ریزش دندان هایشان رنج می برند را تحریک کند. اطلاعات کامل این مقاله از طریق مجله Science Advances قابل دسترسی خواهد بود.
هرچند یک انسان بالغ به طور طبیعی 32 دندان دارد، اما حدود 1 درصد از جمعیت کره زمین به واسه علل مادر زادی تعداد دندان های کمتر و یا بیشتری خواهند داشت. محققان از همین موضوع یعنی دارا بودن دندان های بیشتر به صورت مادر زادی به عنوان سرنخی برای تحریک رشد دندان ها در بزرگسالان استفاده کرده اند.
به گفته Katsu Takahashi، یکی از نویسندگان اصلی مطالعه مذکور و همچنین مدرس ارشد تحصیلات تکمیلی دانشکده پزشکی دانشگاه کیوتو، مولکول های بنیادین مسئول رشد و تکامل دندان ها پیش از این شناسایی شده اند. وی می افزاید: شکل گیری تک تک دندان ها به فعل و انفعالات چندین مولکول از جمله پروتئینهای ریختزایی استخوان (به اختصار BMP) و مسیر سیگنالینگ Wnt بستگی دارد.
البته BMP و Wnt در فرآیندهای دیگری علاوه بر توسعه دندان ها نیز دخیل هستند. برای نمونه آنها می توانند بر رشد بسیاری از اندام ها و بافت ها در دوره جنینی هم (زمانی که بدن انسان حتی به اندازه یک کشمش نیز نشده است) تاثیرگذار باشند. بدین ترتیب طبیعی است که از مصرف داروهایی با تاثیر مستقیم بر فعالیت این سیستم ها اجتناب شود زیرا می تواند بر کل بدن اثر منفی داشته باشد. در ادامه تیم تحقیقاتی نام برده تصمیم گرفتند روی عواملی که در جهت مخالف BMP و Wnt کار می کنند و ایمن تر هستند، از جمله ژن USAG-1 تمرکز کنند. Takahashi توضیح می دهد: ما می دانستیم که سرکوب ژن USAG-1 به تحریک رشد دندان ها کمک خواهد کرد. فقط اطمینان نداشتیم که این رویکرد نتیجه مطلوب مورد انتظار را به همراه داشته باشد یا خیر.
دانشمندان در ادامه اثرات چندین آنتی بادی مونوکلونال را روی ژن USAG-1 مورد بررسی قرار دادند. از آنتی بادی های مونوکلونال معمولا برای درمان سرطان ها، آرتروز و توسعه و ساخت واکسن ها استفاده می شود. ژن USAG-1 می تواند به طور موثر با BMP و Wnt ارتباط برقرار کند. همچنین آنتی بادی های مختلفی وجود دارند که منجر به تولدهای پر ریسک و کاهش شانس بقای جنین موش می شوند. اینها همگی تایید کننده اهمیت وجود BMP و Wnt و در عین حال تاثیر قابل ملاحظه آنها بر رشد کل بدن هستند. پس از تحقیقات گسترده دانشمندان به آنتی بادی امیدوار کننده ای دست یافته اند که می تواند تعامل USAG-1 را صرفا با BMP مختل کند و از این رو منتج به جلوگیری از عوارض وسیع بر اندام های دیگر بدن شود.
آزمایشات انجام گرفته با این آنتی بادی نشان داده است که سیگنالینگ BMP برای تعیین تعداد دندان های موش ضروری است. از طرفی مصرف تنها یک تک دوز از آنتی بادی برای تولید یک دندان کامل کافی بود. آزمایش های تکمیلی نیز همین مزایا را در راسوی اهلی به تایید رساندند. الگوهای دندانی راسوهای اهلی شباهت زیادی به انسان دارد و به همین دلیل این حیوانات برای تکمیل یافته های تست ها انتخاب شدند. سری بعدی آزمایش آنتی بادی هم روی حیواناتی مانند خوک و سگ صورت گرفت.
در مجموع این پژوهش نخستین مطالعه ای است که به بررسی تاثیر و مزایای آنتی بادی های مونوکلونال بر کمک به بازسازی و رشد مجدد دندان ها می پردازد. پیگیری های مذکور می تواند در آینده سبب شکل گیری یک چهارچوب درمانی جدید در راستای رفع مشکلات بالینی بیماران شوند. این در حالی است که در دوران کنونی چنین مشکلاتی تنها با کاشت پروتزهای دندانی و یا سایر اقدامات مصنوعی قابل حل خواهند بود.
Manabu Sugai نویسنده و محقق دیگر مطالعه مورد نظر از دانشگاه فوکوئی نتیجه گیری می کند: روش های معمول مورد استفاده در علم مهندسی بافت برای بازسازی، تحریک و رشد مجدد دندان های آسیب دیده و یا به کل از میان رفته مناسب نیستند. این در حالی است که مطالعه ما فرآیند نوین و متفاوتی را به جوامع علمی دنیا معرفی می کند. بر اساس نتایج به دست آمده توسط اعضای گروه و تحلیل دقیق آنها، پروژه ما می تواند به عنوان یک درمان مولکولی بدون نیاز به دستکاری های سلولی برای طیف متنوعی از مشکلات دندانی مانند عدم پیدایش دندان ها به صورت مادر زادی موثر واقع شود. به بیان دیگر با تکیه بر متد آنتی بادی مونوکلونال علیه ژن USAG-1، هزینه های گزاف مربوط به ساخت ایمپلنت های دندانی و همچنین درد ناشی از جراحی تا اندازه زیادی کاهش می یابد و می توان به طور طبیعی امیدوار به رشد دندانی از دست رفته برای باری دیگر بود.
در تصویر زیر می توان رویش و زنده ماندن دندان های پیشین را در موش های مورد آزمایش مشاهده کرد:
----------------------------------------------------------------------
بیشتر بخوانید:
*دندان و 11 دلیل برای توجه بیشتر!
*دانستنیهایی درباره پوسیدگی دندان
*مراقبتهای پس از کشیدن دندان
*نسخههای دارویی و طبیعی برای درد دندان