ناصر ریاحی در مورد آخرین وضعیت واردات واکسن کرونا توسط بخش خصوصی اظهار کرد: واکسن کرونا شرایط خاصی دارد و همه انتظار دارند که واکسیناسیون با اولویت‌هایی که در اسناد ملی و بین‌المللی وجود دارد انجام شود. طبق مقررات بین المللى بخاطر شرایط خاص شیوع کرونا ما نامه‌ای از طرف وزارت بهداشت نیاز داشتیم که در آن ضمن موافقت با واردات، به شرکت تولید کننده نوشته شود که شرکت واردکننده معرفی شده مجاز است از طرف ما مذاکره و خرید کند. همچنین متعهد شود که تزریقات این واکسن‌ها تحت نظارت یا مباشرت وزارت بهداشت انجام می‌شود.
وی افزود: ما این نامه را گرفتیم، در مرحله بعد طبق عرف موجود بازرگانى ما ابتدا قرارداد محرمانگى با فروشنده منعقد کردیم و پس از دریافت مدارک فنى ما آن را به وزارت بهداشت تحویل دادیم تا در واحد فنی بررسی شوند که مشخص شود همه موارد آن صحیح است.
ریاحی در ادامه توضیح داد: چند روز پیش ثبت سفارش و پروفرماى خود را تحویل وزارت بهداشت داده‌ایم و امروز نیز جلسه‌ای با ریاست سازمان غذا و دارو داریم تا مراحل آن به سرعت طی شود. مرحله بعدی نیز این است که مجوز تایید و مهر و امضاء می‌شود و نامه‌ای برای بانک مرکزی می‌رود تا ما بتوانیم سفارش خود را در سامانه نیما ثبت کنیم. بعد از تخصیص ارز نیز گشایش اعتبار انجام می‌شود. برای این کار ما فقط از LC استفاده میکنیم. چرا که نیاز داریم کالای مورد حمل بازرسی شود و در صورت تایید بازرسی می‌توانند پول خود را دریافت کنند.
وی با اشاره به مشکلات مربوط به انتقال پول گفت: گرچه دارو تحریم نیست اما بانک‌ها تحت تحریم هستند و انتقال پول با مشکل مواجه است. بانک‌ها هم متخصص این نیستند که تشخیص دهند انتقال پول برای دارو یا کالای دیگری انجام می‌شود. برای حل این مشکل روش‌هایی وجود دارد که واردکنندگان این شیوه‌ها را می‌شناسند.
رییس اتحادیه واردکنندگان دارو در مورد ارز مورد استفاده برای واردات واکسن کرونا گفت: قیمت ارز نیمایی و آزاد تقریباً یکسان است اما ما مجبور هستیم که از سامانه نیما خرید کنیم چراکه بعدا باید رفع تعهد ارزی کنیم.
در پاسخ به انتقاداتی که در مورد عدم افشای نام شرکت‌های واردکننده واکسن کرونا مطرح می‌سود گفت: تعداد شرکت‌هایی که درخواست واردات واکسن کرونا را دارند به ۴۹ شرکت رسیده است و پس از تایید ثبت سفارش، میتوان اسامى ایشان را در سایت سازمان غذا و دارو مشاهده کرد. نظر نهاد ریاست جمهوری این بود که به هر شرکتی که درخواست واردات واکسن کرونا دارد مجوز داده شود. البته از نظر ما این کار درستی نیست چراکه تعداد فروشندگان واکسن کرونا در جهان بسیار محدود است، اگر همه این شرکت‌ها به سراغ آن فروشندگان محدود بروند باعث افزایش قیمت می‌شود. اسم شرکت های وارد کننده نیز مخفی نیست.
ریاحی در پاسخ به سوالی پیرامون میزان واکسن وارداتی خاطرنشان کرد: در مرحله اول بیشتر از ۱۰۰ هزار دوز واکسن کرونا وارد نمی‌کنیم تا مسائلی مانند نحوه انتقال پول، شیوه حمل و نقل، محل نگهدارى، متصدیان تزریق و چگونگى ثبت مشخصات گیرندگان در سامانه تیتک سازمان غذا و دارو و غیره آزموده شود. از طرف دیگر کنترل دما در جریان حمل و نقل در این مورد مسئله مهمی است بنابراین به علت ریسک بالا در مرحله اول کمتر از ۱۰۰ هزار دوز وارد میکنیم.
وی افزود: وزارت بهداشت در گمرک این واکسن‌ها را از ما تحویل می‌گیرد و در انبارهای مورد اعتماد خود می‌گذارد، بعد هم با حواله خودشان تزریق کرده و وارد سامانه ستاد مقابله با کرونا می‌کنند. برای آزمایش جزئیات این روند در گام اول ١٠٠ هزار دوز واکسن وارد میکنیم.
عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی تهران اضافه کرد: مایل هستیم که در مراحل بعد هفته‌ای یک بار محموله‌های ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار دوزی وارد کنیم. برای بیش از این میزان در حوزه‌های انبار، حمل و نقل و واکسیناسیون ظرفیت نداریم. محدودیت حمل و نقل به این علت است که ظرفیت خودروهاى داراى فریزر دار و انبارهاى معتبر شده محدود است و طبق مقررات وزارت بهداشت نیروی انتظامی محموله‌های واکسن کرونا را اسکورت می‌کند. در مجموع هم ۶ میلیون دوز واکسن است و امیدوار هستیم به موقع وارد کشور شود.
وی افزود: تفاهم ما با طرف مقابل برای واردات ۶ میلیون دوز واکسن کرونا بود اما اگر تا آن وقت واکسن داخلی آماده نشد طبعاً واردات را ادامه می‌دهیم. اما اگر واکسن تولید داخل آماده شود دیگر نیازی به واردات ما وجود ندارد و خود دولت می‌تواند واکسیناسیون را با واکسن تولید داخل تایید شده انجام می‌دهد.
ریاحی در ادامه اضافه کرد: به ما پیشنهاد شده است که ۲۰ میلیون واکسن مورد تایید وزارت بهداشت برای خرید و واردات وجود دارد. اما واقعیت این است که برای این میزان از واکسن نه انبار کافی وجود دارد و اینکه امکان واکسیناسیون توسط این میزان واکسن را در مدت کوتاه داریم.
وی در ادامه افزود: امکان تزریق مبتنی بر واقعیات است برای مثال آلمان که بیش از ۵۰ شرکت واکسن سازی و منابع مالى زیادی دارد و از قبل نیز واکسن‌های تولید شده را رزرو کرده بود تاکنون تنها ۲۰ درصد از جمعیت خود را واکسینه کرده، کانادا که ۳ برابر میزان مورد نیاز خود واکسن خریداری کرده بود و بعد از مطرح شدن انتقادات اعلام کرد که اضافه واکسن را به کشورهای فقیر می‌دهد تا چند روز پیش بیشتر از ۱۵ درصد از مردم خود را واکسینه نکرده بود. امکان واکسیناسیون و جابجایی این واکسن‌ها اهمیت دارد، دمای برخی ار واکسن‌ها تنها کمتر از -۷۰ درجه است و واکسن‌هاى وارداتى به ایران دماى -٢٠ درجه را نیاز دارند که این واکسن‌ها بعد از خروج از سردخانه باید سریعاً تزریق شود ولی نمی‌توان آن را بیش از ٢٤ ساعت در یخچال نگه داشت. پیچیدگی‌های خاصی در این مورد وجود دارد.
رییس اتحادیه واردکنندگان دارو همچنین شرح داد: کل واکسنی که قبل از شیوع کرونا به صورت سراسری در کشور تزریق می‌شده ۲۵ تا ۳۰ میلیون دوز بوده است، طبیعتا تعداد انبار، سردخانه، ماشین حمل و غیره برای واکسن در کشور نیز متناسب با همین میزان است. ما نمی‌توانستیم در یک سال زیرساختی در این مورد بسازیم. علاوه بر این باید توجه داشت که تزریق آن ۲۵ تا ۳۰ میلیون دوز واکسن های دیگر هم در حال انجام است.
وی افزود: ایجاد این ظرفیت اضافه، کار مشکلی است و هر میزان که واکسن وارد کنیم نمی‌توانیم به سرعت آنها را تزریق کنیم شاهد هستیم که با وجود واردات دو میلیون دوز واکسن هنوز نتوانستیم همه آنها را تزریق کنیم بنابراین تنها مسئله در مورد واکسن نیست بلکه نگهداری، حمل و نقل و تزریق آن نیز اهمیت دارد.
ریاحی با اشاره به انتقادات مطرح شده گفت: بعضی از اشخاص تنها ما را با کشورهایی که در صدر جدول واکسیناسیون هستند، مقایسه می‌کنند اما با وضعیت فرانسه، آلمان یا مثلا عربستان مقایسه نمی‌کنند. وزارت بهداشت و دولت نیز منتظر بودند تا واکسن داخلی به نقطه قابل قبولی برسد.
این عضو اتاق بازرگانی در ادامه اضافه کرد: آمریکا متعهد بود که واکسن تولیدی خود را به دیگر کشورها نیز بفروشد اما برای اینکه مردم خود را در اولویت قرار دهد این کار را ممنوع کرد، هند با اینکه دو میلیون دوز به ایران واکسن فروخته بود اما دادستان آنها جلوی حمل آن را گرفت. بنابراین اینکه ما بتوانیم زیرساخت برای تولید واکسن تولید کنیم خوب است و اگر واکسن تولیدی بتواند آزمایش‌هاى لازم را پشت سر بگذارد و بتوانیم آن را مصرف کنیم بسیار خوب است.
ریاحی در پاسخ به انتقاداتی در مورد اولویت‌بندی واکسیناسیون گفت: چه در سند ملی و چه در سند بین‌المللی افرادی مانند کادر درمان، مبتلایان به بیماری‌های خاص و افراد بالای ۶۰ سال در اولویت واکسیناسیون هستند. این بخش ٢٠ درصد از جمعیت کشورهای اروپایی که از جمعیت پیرتری هم دارد را تشکیل می‌دهند. پس از آن بین افراد دیگر و مثلا اشخاص ۳۵ سال و ۵۵ ساله اولویتی به نسبت به یکدیگر ندارند. بلکه کسانی که مشاغل پر خطر دارند را زودتر واکسن میزند که البته در همه کشورها هم اینگونه نیست اما اگر ملاک را بر همین بگذاریم مشاغل پر خطر ما مشاغلی هستند که تعطیلی ندارند مانند قوه قضاییه یا نیروی انتظامی. بخش‌های تولیدی نیز نمی‌توانند تعطیل باشند و به همین دلیل اولویت دارند.
وی در ادامه افزود: کارفرماها از اتاق خواستند که چنین کاری انجام دهیم. هزینه تمام شده به کارگیری یک کارگر در یک روز کمتر از ۲۵۰ هزار تومان نیست. از طرف دیگر اگر یک کارگر بیمار شود باید از کل پرسنل تست گرفته شود که برای هر یک از تست‌ها کارفرما حدود ۳۵۰ هزار تومان هزینه می‌کند معلوم است که کارفرما از خریدار استقبال می‌کند. ما هیچ کسی را برای خرید آن مجبور نکرده‌ایم چراکه قوه قاهره برای آن نداریم.
رییس اتحادیه واردکنندگان دارو تصریح کرد: ۳ روز پیش جلسه‌ای با آقای رئیس جمهور داشتیم که در آن جلسه آقای خوانساری با منابع نشان دادند که کشورهایی مانند آلمان اسپانیا و چند کشور دیگر اطلاعیه داده‌اند و از شرکت‌های بزرگ خود خواسته‌اند که کارگران و خانواده‌های آنها را پوشش دهد تا باری از روی دولت برداشته شود.
ریاحی همچنین بیان کرد: اولویت‌بندی واکسیناسیون و واکسن‌ها را هم ستاد کرونا برای ما انجام می‌دهد. ممکن است نیروگاه‌ها یا تولیدکنندگان دارو یا هر گروه دیگری در اولویت قرار بگیرند.
وی یادآور شد: اگر واکسن داخلی وارد بازار شود که به همه در حد ظرفیت واکسناسیون تزریق می‌شود اما تا وقتی که وارد بازار نشده ما واردکنندگان به واردات واکسن ادامه می‌دهیم. اگر سازمان غذا و دارو بخواهد که ما در گمرک واکسن ها را به ایشان بفروشیم نیز ما با طیب خاطر این کار را میکنیم، چرا که کار بسیار سختی است. البته در هر صورت فقط به شرطی واکسن وارد میکنیم که وزارت بهداشت در گمرک داروها را از ما تحویل بگیرد.
نایب رییس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران در پاسخ به سوالی در مورد قاچاق واکسن گفت: از نظر فنی قاچاق واکسن کار بسیار سختی است و کسی نمی‌تواند این کار را انجام دهد چرا که به دمای بسیار پایینی نیاز دارد یعنی حتی اگر ۱۰ دقیقه هم دمای واکسن از میزان تعیین شده بالاتر بیاید دیگر قابل مصرف نیست.
وی همچنین در مورد شرکت‌های مبدا واردات واکسن کرونا توضیح داد: ۱۰۰ هزار دوز واکسنی که ما ابتدا وارد میکنیم روسی هستند اما بعد از آن تمرکز ما روی آسترازنکا که در هند تولید می‌شود است. چرا که شرایط نگهداری سهل‌تر و قیمت مناسب تری دارد تاییدیه بین المللی هم دارد و در همه جای دنیا و حتی در آمریکا هم در حال مصرف است. بجز آسترازنکا واکسن‌های اسپوتنیک وی روسی و سینوفارم به چینی وارد می‌شوند. البته این واکسن‌ها را ما قرار است وارد کنیم دولت و بخش‌های دیگر مانند بهارات هند یا کواکس قرارداد دارد. اما آنچه میتوان در بازار از عمده فروش تهیه کرد همان سه نوع واکسن هستند.
ریاحى همچنان خاطر نشان کرد که اساسا وزارتخانه‌هاى بهداشت در هیچ جاى دنیا بخش بازرگانى ندارند و در گذشته نیز کلیه واکسن‌هاى مورد نیاز براى واکسناسیون‌هاى سراسرى توسط بخش خصوصى وارد می‌شده و می‌شود و وزارت بهداشت با انجام مناقصه از ایشان می‌خرد. شرایط خاص کرونا ایجاب می‌کرد که در ابتداى کار صرفا دولت‌ها خود وارد کننده این واکسن باشند والا اصل بر انجام واردات توسط بخش خصوصى است.
