معاون اول رئیس جمهوری ایران در یک گفت‌وگو با مردم در شبکه مجازی از چالش‌های کشور در دوران تحریم گفت.
به گزارش ایرنا، اسحاق جهانگیری شامگاه جمعه با حضور در کلاب هاوس به تشریح اقدامات دولت دوازدهم در مواجهه با تحریم و تاثیرات آن پرداخت.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی و محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و اطلاعات هم در این نشست، حضور داشتند.
از فضای مجازی نترسیم
معاون اول رئیس جمهوری در ابتدا گفت: به صورت طبیعی رسانه‌های رسمی کشور فرصتی در اختیار ما قرار می دهند که البته فرصت گفت وگوی یک طرفه است. یکی از کارهای خوب دولت یازدهم و دوازدهم، اقداماتی بود که برای توسعه اینترنت انجام شد که امروز به نقطه ای رسیدیم که در دوره کرونا خیلی از کارها با استفاده از فضای مجازی انجام می‌شود.
جهانگیری افزود: اگر این فضا ایجاد نشده بود، در دوره کرونا می توانست یک بحران بزرگ در کشور ایجاد شود. من به همه دوستانی که نگران هستند و طوری اظهار نظر می کنند که از فضای مجازی می ترسند، می گویم که چرا باید بترسیم؟
وی ادامه داد: بگذاریم مردم آزادانه صحبت کنند و باید قدر این آزادی را بدانیم. دولت تمام تلاش خود را برای دسترسی مردم به شبکه مجازی به کار خواهد بست. البته دولت یک بخش است و بخش های دیگری هم در کشور حضور دارند که اختیار دارند اما تلاش دولت بر این است که تسلیم نشود.
معاون اول رئیس جمهوری اظهار کرد: زمانی برخی از اپراتورها، اختلالی ایجاد کرده بودند که وزیر محترم ارتباطات به همراه برخی دیگر از اعضای دولت، پیشنهاد دادند و در دولت جرایم سنگینی برای کسانی که بخواهند اختلال در شبکه مجازی ایجاد کنند، وضع شد.
وفای به عهد
معاون اول رئیس جمهوری در پاسخ به این پرسش که آیا قصد کناره‌گیری از دولت داشتید، گفت: من فکر می کنم که دولت در دوره یازدهم کارهای بزرگی انجام داد، در انتخابات ۹۶ به پیشنهاد مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی، آقای خاتمی و بعد خود آقای روحانی وارد رقابت انتخاباتی شدم.
جهانگیری افزود: وفای به عهد این بود که وقتی مردم تلاش کردند ما هم بمانیم و برای خواست مردم بکوشیم. در ابتدای دولت در یک صحبت جدی با آقای روحانی گفتم که یک معاون اول دیگری منصوب کنید، اما ایشان نپذیرفتند.
او ادامه داد: از اوایل سال ۹۷، کشور وارد یک جنگ اقتصادی تمام عیار شد. با این حال خواستم نسبت به همه معاون اول‌های دیگر نقش بیشتری داشته باشم. از عقبه دولت حمایت کنم و از ۲۴ میلیون رای حفاظت کنم.
معاون اول رئیس جمهوری اضافه کرد: اگر تنها این مسئولیت که باید تحریم‌ها را خنثی کنیم، می داشتم باید می ماندم و کارهای بزرگی انجام دادیم. لوایح بسیار مهمی در این دوره به مجلس ارائه کردیم که مبارزه با فساد یکی از آنها بود.
جهانگیری اظهار کرد: تمام تلاش به کار گرفته شد تا مواد مورد نیاز مردم به موقع تامین شود و ارز آنها اختصاص یابد. مسئول مبارزه با مفاسد اقتصادی و همچنین ستاد اقتصاد مقاومتی بودم و فکر می کنم کارهای خوبی انجام گرفت.
چرایی ارز ۴۲۰۰ تومانی
وی در پاسخ به چرایی اعلام نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی و افزایش نرخ بنزین هم گفت: ما با شروع دولت سه نرخ ارز داشتیم، ارز ۱۲۲۶، ۲۴۷۷ و ارز آزاد که از اسفند ۹۱ حدود ۴۰۰۰ تومان بود اما با شروع این دولت روند کاهشی داشت.
معاون اول رئیس جمهوری افزود: در ابتدای دولت به سمت تک نرخی کردن ارز رفتم و دو نرخ ارز را ادغام کردم. در پایان دولت یازدهم نرخ آزاد و دولتی به هم نزدیک شده بود. در سال ۹۵ شوکی در بازار ایجاد شد، عمدتا دولت به سمت سازوکار اقتصادی رفت.
جهانگیری ادامه داد: این پیشنهاد اقتصاددانان دولت بود اما به مرور مشخص شد که کارگشا نیست. اتفاقاتی در کشورهای همسایه به خصوص آنهایی که ارز وارد می کردیم، رخ داده بود و گزارش های امنیتی بود که آنها مانع ورود اسکناس ارز به داخل کشور شده بودند.
وی اضافه کرد: موجودی ارز در ابتدای ۹۷ کمتر از یک روز عرضه در سال ۹۶ بود. از آن سو، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده بود تصمیم جدیدی خواهد گرفت. سه راه کار روی میز بود.
معاون اول رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه مسئولان سیاسی کشور تذکرات پی در پی می دادند که باید این وضع تغییر کند، اظهار کرد: سه گزینه روی میز بود، ادامه وضع موجود، تعیین عدد ثابت، تعیین عدد شناور تا بتوانیم هم تامین ارز داشته باشیم و هم از شوک ناشی از خروج آمریکا از برجام جلوگیری کنیم.
جهانگیری گفت: قرار بود این نرخ برای چند ماه انجام شود، با خروج آمریکا از برجام هیچ اتفاق خاصی نیفتاد همچنانکه آنها چنین پیش بینی کرده بودند. در مرداد ماه در نشست سران قوا سیاست ارزی مورد بررسی قرار گرفت، در آنجا بر اساس اصرار برخی سران قوای سه گانه، قرار شد نرخ ۴۲۰۰ تومن ثابت بماند.
وی افزود: در فروردین که تصمیم‌گیری شد، در پایان تصمیم‌گیری به رئیس جمهوری پیشنهاد کردند که برای اینکه در جامعه این خبر مطرح شود، خواستند که آقای جهانگیری اعلام کند و این کار انجام شد.
معاون اول رئیس جمهوری تاکید کرد: نرخ ثابت ۴۲۰۰ تومان، مصوبه سران قوا است.
جهانگیری با اشاره به تغییراتی که در مجلس شورای اسلامی در نرخ ارز اعمال شد، گفت: ارز کنترلی ثابت در ۹۰ درصد ۴۰ سال بعد از انقلاب اسلامی انجام شده است.
وی افزود: ارز سه نرخی شد، در این دولت فقط در دوره جنگ اقتصادی چنین اتفاقی افتاد و عمدتا بر این اساس بود که به زندگی مردم کمترین آسیب وارد شود. ما محدودیت منابع ارزی داشتیم. همه اقتصاددان‌ها در این شرایط به تخصیص ارز معتقدند.
معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به کاهش شدید منابع ارزی از ۱۰۰ میلیارد دلار به ۵ میلیارد دلار ادامه داد: در هر سال تلاش شد، میزان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومن کاهش یابد و حتی تصمیم داشتیم که در آخر سال ۹۹ این ارز حذف شود. اما مجلس ناگهان این مساله را رسانه‌ای کرد و باعث شد که کالاها انبار شوند.
جهانگیری اضافه کرد: ممکن است از این ارز در جاهایی سوء استفاده شود، دولت نخستین مدعی نسبت به این افراد بوده است. به هر نقطه سوء استفاده رسیدیم مدعی شدیم و قوه قضائیه هم همکاری کرد. مطمئن هستم در نخستین روزهای عبور از جنگ اقتصادی، اکثر تصمیم‌ها از جمله ارز ۴۲۰۰ تومن به شرایط علمی اقتصاد باز خواهد گشت.
معاون اول رئیس جمهوری تصریح کرد: من تلاش کردم که ۴۲۰۰ تومن ثابت نباشد و همراه با تورم تغییر کند. اما الان مهم‌تر این است که از زندگی مردم حفاظت کنیم. دولت ایران یارانه‌های پیدا و پنهان زیادی دارد. بیش از یک میلیون و چهارصد هزار میلیارد تومان یارانه پنهان و بیش از ۳۰۰ هزار میلیارد تومن یارانه آشکار پرداخت می کنیم.
جهانگیری یادآور شد: بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان یارانه نان پرداخت می‌کنیم. ما حساسیت‌های سیاسی روی زندگی مردم را هم باید توجه داشته باشیم.
پرسش دیگر این بود که برای چه باید در انتخابات شرکت کنیم، موانع زیادی وجود دارد که حتی حریف همراه اول و ایرانسل برای رفع اختلال کلاب هاوس را ندارید.
معاون اول رئیس جمهوری گفت: شهروندان همدیگر را در کنار صندوق رای می شناسند و اگر جمع نشوند، ممکن است شهر سقوط کند. هیچ راهی برای اصلاح عبور غیر از انتخابات نداریم. نباید اجازه دهیم کسانی که به انتخابات اعتقاد ندارند با اسم انتخابات پیروز شوند.
دود تحریم‌ها به چشم مردم
جهانگیری افزود: دود تحریم اقتصادی که برای مردم ما رقم خورده است، از دل تحریم انتخابات برآمده است. اگر در سال ۸۴ درست عمل می‌کردیم، شورای امنیت ما را تحریم نمی کرد و دشمنان ما طمع نمی‌کردند. البته درک می کنم شاید مردم نسبت به اثربخشی رای و قدرت واقعی دولت دچار تردید شده باشند اما به عنوان یک خادم ملت عرض می کنم، رئیس دولت می تواند موثر باشد، یک وقت می گوید که تحریم کاغذ پاره است، یک وقت هم رئیس دولت می گوید باید تحریم را حل کنیم، پذیرفته می شود و از آن برجام می آید.
او ادامه داد: برجام چیزی جز رای ۹۶ نیست.
معاون اول رئیس جمهوری یادآور شد: شما وزیری دارید که جلوی اختلال کلاب هاوس را بگیرد، جریمه سنگین وضع شده است. دولت و رئیس جمهوری در این مسیر جدی است. کسانی که بخواهند در اینترنت اختلال ایجاد کنند، بازنده خواهند بود و دولت در کنار مردم است.
پرسش: در دوره دولت دوم روحانی بارها از جنگ اقتصادی یاد کردید، چه موانعی در دولت دوم شما بود که در عرصه عمومی نتوانستید توضیح دهید. آیا حضور شما واقعا در دولت موثر بود؟
معاون اول رئیس جمهوری توضیح داد: بین تحریم و جنگ اقتصادی باید تفاوت قائل باشیم. ما در شروع دولت با تحریم های شورای امنیت، اروپا و دیگر روبه‌رو بودیم. در آنجا می شود ارزیابی از نحوه مدیریت در تحریم داشت.
جهانگیری افزود: معتقدم در جنگ اقتصادی آمریکا، در ۲۰۰ سال گذشته این حجم تحریم و پیگیری و اصرار بر اجرای آن بی سابقه است. تمام سفارت‌خانه‌های آمریکا موظف به رصد معاملات شده بودند، اصرار بر صفر شدن فروش نفت، فلج کردن سیستم حمل و نقل دریایی و شناسایی تمام گلوگاه‌ها داشتند.
او ادامه داد: به حدی جسور شده بودند که در هر جایی نفتکش ما را شناسایی می کردند، انفجار ایجاد می‌کردند. حدود ۲۰۰ نفتکش ما را دچار سانحه کردند. چه از طریق خودشان و چه از طریق نیابتی‌هایی همچون اسرائیل و سعودی انجام می شد.
معاون اول رئیس جمهوری با اشاره به اعتراف مقامات آمریکا برای شکست فشار حداکثری، اضافه کرد: خیلی از سران کشورها در دیدار با رئیس جمهوری در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته بودند، ترامپ گفته است سه ماه صبر کنید هیچ چیزی از این نظام و ایران باقی نمی‌ماند.
جهانگیری تصریح کرد: با این شکل، ایران ماند و سرافراز ایستادگی کرد.
پرسش: دولت روحانی با حمایت اصلاح طلبان روی کار آمد، آیا جهانگیری دولت روحانی را اصلاح طلب می دانند و آیا این کارنامه به نام اصلاح طلبان نوشته می شود؟ دستاورد دولت روحانی برای اصلاح طلبان چه بوده است؟
معاون اول رئیس جمهوری پاسخ داد: آقای روحانی هیچ وقت نگفتند که اصلاح طلب هستند و هیچ وقت هم نگفتند که دولت اصلاح طلب تشکیل دادند و اتفاقا پست کلیدی در اختیار صبغه اصلاح طلبی دارند. مهم‌ترین دستاورد این دولت این است که یکی می خواستند ایران از قطعنامه های شورای امنیت و تحریم ها نجات یابد، دوم می خواستند مسیر توسعه اقتصادی هموار شود.
برجام نتیجه بزرگترین دیپلماسی قرن
جهانگیری افزود: اگر اصلاحات دنبال اصلاحی بود که منجر به توسعه ایران و حل مشکل مردم بود، برجام نتیجه بزرگترین دیپلماسی قرن است. وزارت خارجه در مقابل ۶ قدرت برجامی را تصویب کردند که آمریکایی‌ها اعتراف کردند سرما کلاه رفته است.
وی ادامه داد: اگر پس از خروج آمریکا ما هم بر اساس فشار برخی خارج می‌شدیم، امروز باید به چه چیزی باز می گشتیم و باید دوباره مذاکره می کردیم؟ دستاورد دولت دوازدهم که از چهار سال، ۲ سال در تحریم بود دستاورد خوبی بود و در دولت دوازدهم، بزرگترین دستاورد حفاظت از زندگی مردم و جمهوری اسلامی ایران بود.
سوال: بستر کلاب هاوس با وجود موانعی که وجود دارد، فرصتی را برای مطالبه گری فراهم کرده است که امروز معاون اول در معرض پرسش‌ها قرار گرفته است و باید پاسخ دهد. این قابل تقدیر است و امیدوارم دیگر اعضای دولت هم این همت را داشته باشند که در مظان پرسش‌های مردم قرار بگیرند و دستاوردهای خود را تشریح کنند.
لکنت زبان دولت در دفاع از عملکرد؛
بیشترین دستاورد نسبت به دولت‌های پیشین
واقعیت این است که بخش قابل توجه اعضای دولت از کابینه تا بخشداران در دفاع از عملکرد دولت، لکنت زبان دارند و مشارکت نمی‌کنند. این باعث می شود که همه از روحانی و شما انتظار پاسخگویی دارند.
آیا این لکنت زبان و عدم مشارکت به معنای ضعف دولت است، اگر دولت دستاورد داشته چرا اعضای دولت پاسخگو نیستند.
معاون اول رئیس جمهوری پاسخ داد: قبول دارم یکی از ضعف‌های ما همین لکنت زبان است که اشاره کردید. ما در دور اول درآمدهای افسانه‌ای نداشتیم، تورم کاهش یافت، اشتغال زیادی ایجاد کردیم با همه اینها در سال ۹۶ مردم روحانی و دستاوردهای آن را می‌شناختند.
جهانگیری افزود: پدیده ترامپ بسیاری از پیش بینی‌های ما را به هم ریخت، همین که چارچوب اقتصاد کشور مانده، قابل توجه است. ضعف سیستم اطلاع رسانی دولت جدی است اما اگر فشار زندگی مردم نبود، اقتصاد ما در طول بیش از ۱۲ سال گروگان آمریکا و دیگران است، زندگی مردم و توسعه کشور در دست گروگانگیران افتاده است.
وی ادامه داد: همین الان بیشترین دستاورد را نسبت به دولت‌های سابق داشتیم. برداشت از ذخایر مشترک با قطر در دوره احمدی نژاد به نفع قطر شد، غارت اموال کشور فقط گرفتن وام و پرداخت نکردن آن نیست. امروز ما بیش از ۶۰۰ میلیون متر مکعب گاز برداشت می کنیم و قطر ۵۸۰ میلیون متر مکعب گاز مانده است.
معاون اول رئیس جمهوری اضافه کرد: بزرگترین انتقال آب در استان‌های غرب کشور اجرا شد. کارهای بزرگی شد، حجم ذخایر پتروشیمی و فولاد افزوده شد. بزرگترین کمک به حقوق بگیران ثابت، بازنشستگان انجام شد و امیدواریم در این دور مذاکرات تحریم برداشته بود و مشکلات مردم برطرف شود.
جهانگیری گفت: به همین دلیل، برخی از دوستان ما در دولت شرم داشتند که در این شرایط سخت معیشتی به اقداماتی که انجام داده‌اند بپردازند.
دولت نمی‌خواهد در بازار سرمایه دخالت کند
سوال: تعامل بین دولت و مجلس می توانست به رفع برخی ایرادها و چالش‌های اقتصادی کشور در طول سال‌های گذشته کمک کند. اینها بخش عمده آن در حوزه داخل و اصلاحات اقتصادی که باید از درون دولت می جوشید اما به تاخیر افتاد. همچون لوایح مالیاتی که مجلس در حال پیگیری آن است.
دولت مردم را به بازار سهام تشویق کردند و طلایی‌ترین دوران اعتماد مردم به بازار سرمایه سوخت. مردم تصور می کنند که دولت آنها را رها کرده است.
معاون اول رئیس جمهوری اظهار کرد: قطعا تعامل بین همه دستگاه‌های حاکمیتی مهم‌ترین موضوعی است که می تواند کشور را از مشکلات عبور دهند. اما همه دستگاه ها در قالب قانون اساسی باید اقدام کنند، هر دستگاهی بخواهد فراتر از آن اقدام کند، قطعا مشکلات جدی ایجاد خواهد کرد.
جهانگیری افزود: بیش از ۱۰۰ لایحه دولت در مجلس مانده و مجلس به مجلس طرح‌ها تبدیل شده است. لایحه در نظام قانون‌گذاری اصل است، هشت لایحه دولت با وجود گذشت زمان زیادی که ارسال شده است، حتی اعلام وصول نشده است. این خلاف قانون اساسی است.
وی ادامه داد: مجلس حق ندارد لایحه را اعلام وصول نکند. این دولت حساسیت زیادی بر بازار سرمایه دارد. ممکن است اتفاقات اقتصادی موجب شاخص بورس شد اما دخالت زیادی از دیگران شد. من به دلیل جلسات متعددی که مجلس درباره بازار سرمایه داشت، جلساتم را تعطیل کردم. اگر بازار رشد داشت می گفتند کار ما بوده است، اگر سقوط می کرد، می گفتند کار دولت است.
معاون اول رئیس جمهوری اضافه کرد: دولت نمی خواهد در بازار سرمایه دخالت کند، هر حمایتی که لازم باشد و قانونی دولت بتواند انجام دهد، برای حمایت از سهامداران جزء انجام خواهد داد.
جهانگیری اظهار کرد: درباره ارز ۴۲۰۰ هم در مرداد ماه گفتیم که هر کسی که با این قیمت کالا وارد کرده است، باید مابه التفاوت آن را پرداخت کند.
به خاطر شکایت احمدی نژاد به دادگاه رفتم
سوال شما گزارشی از آنچه که تحویل گرفته‌اید به مردم بدهکارید. آیا وقت آن نرسیده است که به مردم بگویید که چه تحویل گرفته است؟ چرا در حمله به سفارت به عربستان، چرا دولت و وزارت کشور از آن جلوگیری نکرد؟
معاون اول رئیس جمهوری گفت: قبول دارم باید همان موقع گزارشی از آن شرایط ارائه می کردیم، واقعا متاسفم وقتی پاسخی داده نمی شود برخی گستاخ می شوند. خساراتی که در آن هشت سال به کشور وارد شد، اگر دو هشت سال هم بگذرد باز هم جبران نخواهد شد.
جهانگیری افزود: احمدی نژاد در چندین مورد از من شکایت کرد و من همچون شهروند عادی به دادگاه رفتم و از خود دفاع کردم و تبرئه گرفتم. بزرگترین پرونده فساد همچون بابک زنجانی، نفت به ستاد کل نیروی مسلح، نیروی انتظامی فروخته شد و پول آن برنگشته است.
وی ادامه داد: ایشان کاری کرده است که تا ده‌ها سال دیگر سرمایهها به کشور باز نگردد. او ۱۵۰ میلیارد دلار را از ترامپ یاد گرفته است. امروز شرکت نفت ما یکی از بزرگترین بدهکاران به بانک مرکزی است که گفته است در صنایع نفتی سرمایه‌گذاری کرده است.
معاون اول رئیس جمهوری اضافه کرد: درباره آن دولت هر وقت انسان حرف می زند، اعصاب انسان خرد می شود، الان هم آمده است حرف‌های آنچنانی می زند و مردم هم فکر می کنند یک ناجی پیدا شده است.
جهانگیری اظهار کرد: حمله به سفارت عربستان، یکی از خیانت‌ها به مردم بود. ما علاقه‌مند هستیم که با عربستان زودتر به یک تفاهم برسیم، سعودی ها هم باید از اقدامات مخرب خود دست بردارد.
