اسحاق جهانگیری جمعهشب طی گفتوگویی در کلابهاوس پاسخگوی سؤالاتی پیرامون هشت سال حضورش در مقام معاون اول رئیسجمهور در دو دولت حسن روحانی بود. افرادی منتخب سؤال میپرسیدند و جهانگیری پاسخ میگفت؛ به سیاق یک نشست خبری و بدون امکان نقد و نظر و بررسی و راستیآزمایی سخنان او. جهانگیری بر محور یک دوقطبی متناقض حرفهایش را پیش برد؛ از سویی بر عدم اختیار خود در دولت و آن عبارت معروفش که «اختیار تغییر منشیام را هم ندارم» صحه میگذارد و از سویی دیگر از «مسئولیتهای مختلف» خود در دولت و اقدامات و دستاوردهایش میگوید. این اظهارات در روزنامههای صبح امروز نیز بازتاب داشته است که بخشهای مهم مطالب روزنامهها در ادامه این گزارش از نظرتان میگذرد.
زنگ کلاب هاوس دولت!
روزنامه وطن امروز نوشت: در خوشبینانهترین حالت ممکن نیز نمیتوان چشم بر این واقعیت بست که نفس حضور و سخنان مطرح شده از سوی جهانگیری در کلاب هاوس را باید در نسبت با انتخابات ۲۸ خردادماه دید. اصلاحطلبان در هفتههای گذشته نشان دادهاند کلاب هاوس را به رغم ناشناخته بودنش برای بسیاری از مردم به عنوان شبکه اجتماعی اصلی خود در روزگار کرونایی فعلی انتخاب کردهاند و سعی دارند با وارد کردن نوبتی چهرههای دولت و اصلاحطلبانی که در ظاهر امر با دولت زاویه پیدا کردهاند تاثیرشان را در فضای انتخاباتی پیش رو افزایش دهند.
پیش از این ظریف، فائزه هاشمی و مصطفی تاجزاده ۳ چهره دیگری بودند که با حضور در این فضا و طرح ادعاهای جنجالی سعی کرده بودند از فشار اجتماعی به دولت و اصلاحطلبان در آستانه سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری بکاهند. بر همین اساس میتوان این احتمال را مطرح کرد که اصلاحطلبان در روزها و هفتههای آتی سرمایهگذاری بیشتری بر بستر کلاب هاوس داشته باشند تا با گفتوگوهای کنترل شده بعدی در پوشش پاسخگویی به سوالات افکار عمومی، گزارههای خود را در فضای سیاسی کشور تثبیت کنند.
مهمترین نکتهای که درباره اظهارات جهانگیری باید به آن توجه داشت ترسیم نقشه انتخاباتی برای سال۱۴۰۰ است. پیش از این «وطنامروز» در گزارشهای تفصیلی به ۲ رویکرد «رادیکالیسم پیشاانتخاباتی» به عنوان استراتژی غربگرایان برای مقابله با تشتت بدنه اجتماعیشان و در نهایت پیگیری «دوقطبیسازی فضای سیاسی» برای خارج شدن عملکرد دولت از میدان بحثهای انتخاباتی پرداخته بود. بر همین مبنا میتوان عمده اظهارات جهانگیری را گامی در راستای همین ۲ استراتژی دانست.
جهانگیری از سویی با طرح ادعاهای رادیکال سعی کرد بدنه سرخورده اصلاحطلبان را بار دیگر با خود همراه و همدل کند و از سوی دیگر تلاش کرد مجددا با طرح دوگانههای موهوم و رقیبهراسی آشکار فضای سیاسی کشور را به سمتی هدایت کند که مطلوب غربگرایان است. هر چند آنچه در گفتار جهانگیری مشهود بود سلب مسؤولیت از دولت و منتسب کردن مشکلات به مجلس، دیگر قوا، رقبای سیاسی و دولت آمریکا است اما بار دیگر فضایی دوقطبی را ترسیم کرد که در آن دیگرانی(!) اجازه موفقیت دولت را ندادهاند.
همهکارهی هیچکارهی وارونهنما!
روزنامه جوان نوشت: فراتر از تحلیل ظاهر عبارات جهانگیری، آنچه از کلیت حضور کنترلشده و سخنان او در این گفتگو برمیآید این است که بیراه نخواهد بود که بگوییم دو هدف کلی از این گفتگو مدنظر بود که بعید است هیچ کدام محقق شده باشد:
هدف اول؛ قانع کردن مردم برای آنکه در خرداد ۱۴۰۰ به اصلاحطلبان رأی بدهند با این توجیه که دولت روحانی دستاوردهای بزرگی داشته و اگر جایی هم کسری و مشکلاتی بوده، تقصیر دولت قبلی و امریکا و ترامپ است.
هدف دوم؛ اصلاح سخنان ظریف علیه مواضع قاسم سلیمانی و نزدیک کردن خود به نظر مردم در مورد سردار سلیمانی و اینکه اصلاً سلیمانی مثل برادر بود برای من!
با این همه، او نتوانست نشست خبری موفقی در کلابهاوس داشته باشد. کاربران اصلاحطلب هم گرچه در سال ۹۶ و در هیاهوی دوقطبی انتخاباتی، تصوری قهرمانانه از جهانگیری داشتند که با هزینه از اعتبار و آبروی خود، کاندیدای پوششی روحانی شده تا اصلاحطلبان باری دیگر انتخابات ریاست جمهوری را ببرند، حالا و پس از آبروریزیهای چهار ساله این دولت و شخص اسحاق جهانگیری، گفتوگوی جمعهشب او را هم یک «شکست تمامعیار» توصیف میکنند. جهانگیری حالا پهلوان پنبهای شده که از موفقیتهای خیالی پردهبرداری میکند، بیآنکه ببیند هم در سکوی تیم رقیب و هم در سکوی خودی، طرد میشود.
معاون اول ۸ ساله دولت تدبیر: همچنان دولت قبل مقصر است!
روزنامه کیهان نوشت: جهانگیری در بخشی از سخنان خود بدون اشاره به فاجعه مدیریتی دولت تدبیر و امید طی ۸ سال گذشته، مشکلات امروز کشور را به دولت قبل نسبت داد و گفت: دود تحریم اقتصادی که برای مردم ما رقم خورده است، از دل تحریم انتخابات برآمده است. اگر در سال ۸۴ درست عمل میکردیم، شورای امنیت ما را تحریم نمیکرد و دشمنان ما طمع نمیکردند. البته درک میکنم شاید مردم نسبت به اثربخشی رای و قدرت واقعی دولت دچار تردید شده باشند اما بهعنوان یک خادم ملت عرض میکنم، رئیس دولت میتواند موثر باشد، یک وقت میگوید که تحریم کاغذ پاره است، یک وقت هم رئیس دولت میگوید باید تحریم را حل کنیم، پذیرفته میشود و از آن برجام میآید.
جهانگیری در حالی مقصر مشکلات کشور را دولت قبل معرفی میکند که هشت سال در سمت معاون اول دولت تدبیر و امید مسئولیت داشته و عملاً بسیاری از کارها بهعهدهاش بوده است اما امروز به شکلی صحبت میکنند که گویی اصلا تا به اکنون هیچ مسئولیتی نداشته و صرفا بر آسیبهایی که به کشور وارد شده، نظارت کردهاند. بدتر اینکه جنابشان بعد از دو دوره چهار ساله در راس قوه مجریه قرار داشتن، برای مالهکشی ویرانیهای خود از دولت پیش از مسئولیت گرفتنشان صحبت میکنند و همچنان مدعی ریاستجمهوری هم هست.
از سوی دیگر فرضا در دوره دولت قبل اوضاع کشور رو به زوال رفته است دولت تدبیر و امید مجبور بوده زمانی را برای ترمیم آن اشکالات صرف کند. سؤال این است که بعد از گذشت هشت سال چرا شرایط نه تنها بهبود نیافته بلکه بدتر هم شده است؟! اگر اسحاق جهانگیری مدعی است میخواهد شرایط کشور را سامان ببخشد، باید از او پرسید که تا امروز کجا بودید آقای معاون اول؟! هشت سال چه میکردید که نه مشکلات حاصله از دولت پیش از خود را رفع و رجوع کردید و نه خودتان چیزی ارائه دادید؟
من نبودم!
روزنامه صبح نو نوشت: اظهارات جهانگیری در مسوول دانستن دولتهای قبل از اعتدال، خود نشان از مسوولیتگریزی مفرط او و یاران اصلاحطلبش دارد. در همین راستا، جهانگیری در بخشی از اظهارات خود در کلابهاوس تلاش کرد خود را از معادلات حاکم بر دولت اعتدال و متعاقب آن از مشکلات حاکم بر کشور، بری جلوه بدهد. این تلاشها البته پیشتر هم از سوی جهانگیری بروز کرده بود.
او چند سال پیش درباره بیاختیاریاش در مناسبات دولت مدعی شده بود که اجازه تعویض حتی منشی خودش را هم ندارد. جهانگیری دراینباره در کلابهاوس مدعی شد: «من در دور دوم، در تغییر هیچ معاون وزیری نقش نداشتم، تماما در دفتر رییسجمهوری تصمیمگیری میشود، من فقط بعد از اینکه حکم داده شود، خبردار میشوم». جهانگیری همچنین اضافه کرد: «خدا را خوش نمیآید که شرایط کشور را به جایی برسانید که یک فردی با چند هزار رأی، نماینده مجلس شود». حال باید از آقای معاون اول پرسید که دولت اعتدال که هشتسال بر مناسبات و مقدرات اجرایی و حکومتی کشور تفوق تام داشت، سهمش در ایجاد وضع موجود چه اندازه بوده و آیا حاضر است بهاندازه سهمش از مردم عذرخواهی کند؟
مردم ایران یادشان هست!
روزنامه جام جم نوشت: جهانگیری در حالی در کلابهاوس از عملکرد دولت دفاع میکرد که هنوز سخنانش در انتخابات سال ۹۶ و وعدههایی که به مردم میداد و اکنون همه آنها بر زمین مانده، از ذهن مردم پاک نشده است.
هنوز تکیهکلام جهانگیری در تبلیغات آن دوره که میگفت مردم عزیز! یادتان میآید... از یادها نرفته است. جهانگیری در انتخابات سال ۹۶ درباره شرایط قبل از دولت یازدهم اینگونه میگفت: «مردم عزیز، یادتان میآید وضع اقتصادی ما چه بود؟ دارو پیدا نمیشد؟ بیماران خاص و سرطانی چه عذابی میکشیدند از بیدارویی؟ یادتان میآید مردم شبها در صف بانکها میخوابیدند که صبح بتوانند چند سکه خرید کنند؟»
وی در یکی از سخنرانیهای خود گفته بود: «فرار به جلو کفایت نمیکند. به عقب بازگردیم سوابق را ببینیم، عملکردها را ببینیم... من مطمئنم ما میتوانیم بزرگترین چالشهای سیاسی و اقتصادی پیش روی کشور را حل کنیم. من به عنوان یک مدیر جهادی این حرفها را میزنم. من جهادگرم!... روش من برای حل بحرانها اعتمادسازی بین بزرگان نظام و استفاده از همه ظرفیتهاست ...»
اما اکنون که تقریبا کشور با همان شرایطی روبهروست که جهانگیری در انتخابات ۹۶ از آن انتقاد میکرد، معاون اول رئیسجمهوری در این زمینه هم توجیهات خاص خود را دارد.
جهانگیری جمعهشب در کلابهاوس در این باره گفت: «فعلهایی که در آن زمان به کار میبردم، مربوط به گذشته است، فرض بر این بود که دولت دوازدهم استمرار کار دولت یازدهم باشد، برجام ماندنی باشد و با همین تورم یک رقمی به کار خود در دولت دوازدهم ادامه میدهیم. تصور نمیکردیم که در انتخابات آمریکا ترامپ پیروز شود و به اندازهای دیوانه باشد که با رفتار نژادپرستانه به دنبال گرفتن انتقام باشد.»
وی البته اعلام کرد با نهایت شرمندگی از محضر ملت ایران به دلیل وضع کنونی اقتصادی عذرخواهی میکنم و شاید بتوان این عذرخواهی را یکی از معدود بخشهای مثبت سخنان جهانگیری در کلابهاوس دانست.