این پست"سفارشی"است

دفاتر پیشخوان دولت چند سالی است که با هدف برون‌سپاری بخشی از خدمات الکترونیکی دستگاه‌های اجرایی و ارائه و توزیع سریع و مطلوب خدمات عمومی دولتی ایجاد شده‌اند، دفاتری که بخش خصوصی، عهده‌دار مسئولیت آن است و هر کدام از این دفاتر به در حد نیاز دستگاه‌های اجرایی، بخشی از ۲۵۰ خدمات ابلاغی به این دفاتر را به مردم ارائه می‌دهند.

در چهارمحال و بختیاری نیز بنا به اعلام انجمن صنفی دفاتر پیشخوان ۱۶۰ دفتر ارتباطی فعال است که بیش از دو سوم این دفاتر به ارائه خدمات پستی در مناطق شهری می‌پردازند.

ارائه نشدن برخی سرویس‌های پستی همچون سرویس سفارشی، مبهم بودن قیمت پاکت و کارتن مورد استفاده در بسته‌بندی مرسولات، اختلال در سامانه پیامکی و امتناع دفاتر از ارائه رسید کاغذی از جمله مواردی است که مراجعه‌کنندگان به دفاتر پیشخوان خدمات دولت و مراکز پست دولتی،از دغدغه‌هایی است که برخی از مشتریان این نوع خدمات دارند.

شیوع ویروس کرونا و افزایش انتظار مردم در دریافت خدمات پستی

شیوع ویروس کرونا و کاهش ترددها در بخش‌های مختلف، باعث شد گرایش مردم به استفاده از  خدمات پستی در کشور افزایش چشمگیری داشته باشد اما  این خدمات تا چه اندازه رضایت مردم را  برآورده می‌کند، نیاز به یک پژوهش چند بُعدی است. 

یکی از شهروندان شهرکردی که برای ارسال بسته پستی خود به دفاتر پیشخوان مرکز این شهر مراجعه کرده است در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا درباره پذیرفته نشدن مرسوله خود در این دفتر، می‌گوید: من هر هفته چند بسته را از طریق دفاتر پیشخوان خدمات دولت به مناطق مختلف کشور ارسال می‌کنم، اما مدتی است برخی دفاتر، بسته‌ها را در سرویس سفارشی قبول نمی‌کنند و من به‌اجبار بسته‌های خود را به ‌صورت پیشتاز ارسال می‌کنم که با توجه به تعداد بسته‌ها، هزینه‌های ارسال در مقایسه با پست سفارشی بیشتر شده و به صرفه نیست.

وی می‌افزاید: البته این موضوع در همه دفاتر پیشخوان شهرکرد به این شکل نیست اما به نظر می رسد بیشتر دفاتر ترجیح می‌دهند بسته‌ها و نامه‌هایی که به ‌صورت پست پیشتاز یا ویژه هستند را در اولویت قرار دهند.

یکی دیگر از مراجعه‌کنندگان به این دفاتر پیشخوان نیز گفت: مدتی قبل نامه‌ای را از طریق پست سفارشی ارسال کردم اما این نامه بعد از ۱۰ روز تحویل داده شد در حالی‌که سال گذشته مشابه این نامه در کمتر از این زمان به دست تحویل‌گیرنده می‌رسید.

این خانم که علت این مشکل را از متصدی باجه پست در دفتر پیشخوان هم جویا شده است، می‌افزاید: تنها پاسخی که شنیدم این بود که بهتر است از پست پیشتاز استفاده کنید تا نامه‌تان زودتر ارسال شود.

رضایی دیگر مراجعه‌کننده به دفتر پیشخوان دولت در یکی از خیابان‌های پرتردد شهرکرد هم درباره انتخاب سرویس پستی برای ارسال بسته‌های خود می‌گوید: از زمان شیوع کرونا و تعطیلی بازار، فروش اجناس مغازه‌ام را از طریق فضای مجازی انجام می‌دهم و برای آنکه وسایل خریداری‌شده را به دست مشتریان برسانم به‌طور مرتب به دفتر پیشخوان مراجعه می‌کنم اما دفاتر بسته‌های بالای پنج کیلوگرم را از طریق سرویس سفارشی قبول نمی‌کنند و باید به اجبار از پست پیشتاز استفاده کنم.

وی ادامه می‌دهد: این محدودیت وزنی برای پست سفارشی چند ماه است که اعمال می‌شود و دفاتر پست دولتی هم آن را اجرا می‌کنند.

رضا دانشجوی جوانی که مشغول بسته‌بندی چندین کتاب و جزوه است درباره وضعیت پذیرش بسته‌اش در دفاتر پیشخوانی که به آن مراجعه کرده است، می‌گوید: برای من هزینه ارسال بسته چندان اهمیتی ندارد و به دلیل آنکه می‌خواهم بسته پستی‌ام در زمان کمتری به هم‌کلاسی‌ام تحویل داده شود، متصدی دفتر پیشخوان، پست پیشتاز و ویژه را به من پیشنهاد داد که پست پیشتاز را انتخاب کرده‌ام.

وی می‌افزاید: تنها مشکلی که در ارسال این بسته به آن برخوردم آن است که دفتر پیشخوان خواسته است به طور حتم از فوم یا پاکت حباب‌دار برای بسته‌بندی کتاب‌ها و جزوه‌ها استفاده کنم که از نظر من این کار یک هزینه اضافه بوده و جعبه‌ای که خودم برای بسته‌بندی آماده کرده بودم، برای ارسال مناسب است.

انتخاب مرسوله پستی اختیاری است

مدیر یکی از دفاتر پیشخوان در پاسخ به سؤالات خبرنگار ایرنا درباره موضوعاتی که شهروندان متقاضی خدمات پستی مطرح کرده‌اند، می‌گوید: ما خدمات سرویس پست سفارشی، پیشتاز و ویژه را انجام می‌دهیم اما ترجیح می‌دهیم برای افزایش حق‌السهم خودمان از انجام این خدمت، مشتریان را به سمت استفاده از پست پیشتاز ترغیب کنیم چرا که هزینه این نوع سرویس در مقایسه با سرویس سفارشی اندکی بیشتر است.

وی که می‌خواهد نامی از او برده نشود، می‌گوید: در چند ماه اخیر تحویل پست سفارشی با تأخیر روبه‌رو شده است و مشتریان ناراضی هستند و از آنجایی‌که تعداد دفاتر افزایش‌یافته و رقابت سختی برای نگه‌داشتن مشتریان وجود دارد، محموله پستی را بیشتر از طریق پست پیشتاز و ویژه که سرعت‌بخش‌تر است، پذیرش می‌کنیم تا رضایت مشتری فراهم شود.

این مدیر دفتر پیشخوان به رتبه‌بندی دفاتر نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: اداره کل پست استان به‌طور مرتب میزان و نوع خدمات پستی دفاتر را بررسی می‌کند و اگر تعداد پذیرش سرویس سفارشی در دفتر افزایش یابد تذکر خواهد داد و این موضوع در رتبه‌بندی دفتر و امکان اخذ امتیازات پستی اثر دارد.

وی در ادامه توضیح می‌دهد: تعداد بسیاری از دفاتر به دنبال کسب رتبه بالاترند تا بتوانند به همین خاطر برای کسب امتیاز بیشتر، تعداد پذیرش سرویس سفارشی کاهش یافته است که تعداد آن به ‌طور معمول یک‌پنجم تعداد پذیرش پست پیشتاز در یک ماه است.

به گفته‌ یکی دیگر از مدیران دفاتر پیشخوان، اعمال سقف پنج کیلوگرم در پذیرش پست سفارشی از اوایل امسال معمول شده است و با آنکه دکتر  آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری نیز شهریورماه امسال در جلسه معارفه مدیرعامل جدید شرکت پست با اعمال این محدوده وزنی مخالفت کرده است، اما همچنان بسته بالای پنج کیلوگرم باید با پست پیشتاز ارسال شود و سامانه شرکت پست آن را در سرویس سفارشی قبول نمی‌کند.

یکی از متصدیان امور پستی در دفتر پیشخوانی واقع در شهرکرد هم درباره الزام برخی نکات در بسته‌بندی‌ها و ارائه نشدن رسید کاغذی به مشتریان خدمات پستی توضیح می‌دهد: دفاتر پیشخوان باید مرسولات را در ابعاد و بسته‌بندی‌های استاندارد به شرکت پست تحویل دهند که در غیر این صورت، مرسوله برگشت‌خورده و کار ۲ برابر می‌شود.

وی بدون ذکر نامش در گفت و گو با ایرنا افزود: اگر چه شرکت پست در پذیرش مرسولات، استانداردسازی ابعاد را اعمال کرده است اما قیمت مشخصی برای آن‌ها تعین نکرده است و از آنجایی ‌که هزینه کارتن‌های پستی استاندارد بالاست، مشتریان ترجیح می‌دهند از کارتن‌هایی که در دسترس دارند، استفاده کنند.

به گفته‌ی وی، تهیه کارتن و پاکت پستی استاندارد نیز بر عهده دفاتر پیشخوان است که بخش عمده آن را از شرکت پست خریداری می‌کنند اما قیمت این‌گونه کارتن‌ها و پاکت‌ها در سامانه شرکت پست درج نشده و دفاتر مجبورند هزینه‌های این اقلام را به‌ طور دستی در رسیدهای پستی درج کنند.

این متصدی دفتر پیشخوان تصریح می‌کند: از زمان فعال شدن سامانه پیامکی برای پیگیری مرسولات، چاپ رسید پستی را محدودتر کرده‌ایم و تنها برای مشتریانی دولتی، سازمانی و شرکت‌ها که نیاز به ارائه سند مالی هستند، این کار انجام می‌شود و دیگر مشتریان می‌توانند با هزینه‌ای اندک، رسید خود را از طریق پیامک دریافت کنند که البته این سامانه گاهی اختلال دارد و پیامکی برای مشتری ارسال نمی‌شود.

راهکار شرکت پست برای افزایش درآمد

رییس انجمن صنفی دفاتر پیشخوان چهارمحال و بختیاری در ادامه پیگیری‌های در مورد خودداری برخی دفاتر از انجام خدمات سرویس پست سفارشی با تأکید بر اینکه دفاتر به  طور الزام برابر دستورالعمل دستگاه‌های اجرایی خدمات را به متقاضیان ارائه می‌دهند، می‌گوید: خدمات پست سفارشی در تمامی دفاتر طرف قرارداد اداره پست استان در حال انجام است و اگر دفتری در ارائه خدمات قصوری داشته باشد از دید ما تخلف است و از طریق کمیته انضباطی برخوردهای لازم صورت می‌گیرد.

حبیب‌الله نکویی می‌افزاید: تنها به دلیل بخش‌نامه اداره پست در چند ماهه اخیر، انجام خدمات سرویس سفارشی برای بسته‌های بالای پنج کیلوگرم انجام نمی‌شود که دفاتر پیشخوان دولت نیز درباره اعمال این سقف در سرویس سفارشی معترض هستند.

وی با بیان اینکه شرکت پست با اعمال سقف وزنی در سرویس سفارشی شرایط مورد نظر خود را اجرا می کند، افزود: دفاتر باید شرایط پذیرش مرسوله در هر یک از سرویس‌ها را برای مردم تشریح کنند تا آنان خود درباره نحوه استفاده از این سرویس‌ها تصمیم‌گیری کنند اما اعمال این سقف وزنی در پست سفارشی، مردم را به سمت استفاده از دیگر سرویس‌های پستی که هزینه بالاتری دارند، می‌کشاند.

سهم ۳۰ درصدی دفاتر پیشخوان و ۷۰ درصدی شرکت پست از نرخ خدمات پستی، مورد دیگری است که رییس انجمن صنفی دفاتر پیشخوان به آن اشاره دارد و ادامه می‌دهد: بالا رفتن نرخ‌های پستی به‌ طور طبیعی موجب افزایش درآمد دفاتر نیز می‌شود اما به هر حال مشتریان باید خودشان نوع سرویس مورد نظر خود را برای ارسال مرسولات تعیین کنند.

رییس انجمن صنفی دفاتر پیشخوان چهارمحال و بختیاری می‌گوید: در جلساتی که اداره پست چهارمحال و بختیاری با مسئولان دفاتر برگزار می‌کند، شرایط و رتبه‌بندی استان در این زمینه تشریح شده و آمار مرسولات سفارشی و پیشتاز با دیگر استان‌ها مقایسه می‌شود که باید گفت این موضوع با توجه به وضعیت هر استانی متفاوت است و لازم است به‌جای توجه به آمار، دستگاه‌ها کیفیت کار را به مردم اعلام کنند و اجازه دهند متقاضیان خود نوع سرویس را انتخاب کنند.

نکویی در ادامه با ذکر این نکته که ابعاد کارتن و بسته‌بندی مرسولات هنوز در سامانه‌های پستی مشخص نشده است و آنچه دربسته بندی فعلی مرسولات در استان وجود دارد، قابل‌قبول است، می‌افزاید: تهیه پاکت و کارتن با مسئولیت دفاتر انجام می‌شود و به همین دلیل علاوه بر اختلاف قیمت، هزینه‌های پستی هم برای متقاضیان افزایش می‌یابد.

اولویت شرکت پست در تأمین منافع و انجام خدمات با ارزش افزوده بالاتر

مدیرکل پست چهارمحال و بختیاری نیز می‌گوید: این اداره برای ارائه خدمات خود به مردم با ۱۰۸ دفتر پیشخوان خدمات دولتی در استان قرارداد همکاری منعقد کرده است و تنها دستگاه اجرایی به شمار می‌رود که به ‌منظور حمایت از بخش خصوصی، خدمات خود را به‌تمامی دفاتر پیشخوان دولت واگذار کرده است.

سید عبدل درگاهی در گفت و گو با ایرنا، پست عادی، سفارشی، پیشتاز و ویژه را از جمله خدمات مرتبط با ارسال مرسولات پستی بیان کرد و درباره درخواست متقاضیان پست سفارشی در برخی دفاتر پیشخوان دولت در استان و ارجاع آنان به دفاتر پست دولتی می‌گوید: این دفاتر باید بر اساس دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌های اداره پست عمل و منافع این اداره را تأمین کنند و تنها در صورتی ‌که مرسوله پستی بنابر قوانین شرکت تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با محدودیت وزنی روبه‌رو نباشند، دفاتر می‌توانند دیگر سرویس‌های پستی را به متقاضیان پیشنهاد دهند.

وی با بیان اینکه اداره پست مجموعه‌ای درآمد - هزینه‌ای است و این اداره باید پویایی لازم را در تمامی بخش‌ها داشته باشد، بر تضمین منافع این اداره در دفاتر پیشخوان خدمات دولت تأکید و تصریح می‌کند: از ابتدای امسال تا پایان آبان، ۳۰ درصد از حجم مرسولات استان از طریق سرویس سفارشی و ۶۰ درصد با استفاده از پست پیشتاز و بقیه از طریق سرویس پیشتاز پذیرش و ارسال‌شده‌اند و باید به سمت خدمات با ارزش‌افزوده پیش برویم.

درگاهی تأخیر پیش‌آمده در تحویل مرسولات را ناشی از افزایش ترافیک پستی می‌داند و ادامه می‌دهد: در شرایط کرونا و گسترش تجارت الکترونیک، شرکت پست با ترافیک کاری بالایی روبه‌رو شده است و زمان بیشتری برای تحویل برخی مرسولات صرف می‌شود.

وی به ارزیابی خدمات پستی انجام‌شده در دفاتر پیشخوان و رتبه‌بندی آن‌ها اشاره و تصریح می‌کند: عمده دفاتر برای کسب امتیاز ارسال مرسولات ادارات دولتی و مجموعه‌های خصوصی با یکدیگر رقابت می‌کنند و در برخی موارد شاهد نامتعادل شدن میزان استفاده از سرویس‌های پستی در مجموعه سفارش‌های استانی هستیم که شرکت پست با این موضوع مخالف است و بحث ارزیابی خدمات در دفاتر را به‌طور مرتب پیگیری کرده و بر اساس شاخصه‌هایی، رتبه‌بندی دفاتر را اجرا می‌کند.

درگاهی به این نکته هم اشاره می‌کند که باید مشتریان درباره نوع خدمات متناسب با درخواستشان توجیه شوند و اگر فرصت زمانی در ارسال و تحویل مرسوله برای آنان مهم است، به سمت استفاده از سرویس‌های پیشتاز و ویژه هدایت شوند و در صورتی ‌که دفاتر پیشخوان طرف قرارداد اداره پست از ارائه خدمات سرویس‌های چندگانه به هر نوعی خودداری کنند مرتکب خلاف شده و با آنان برخورد می‌شود.

به گزارش ایرنا، هم‌اکنون نزدیک به ۴۰۰ نقطه تماس پستی شامل دفاتر پیشخوان خدمات دولت، دفاتر ICT روستایی، صندوق پستی و دفاتر پست دولتی در استان چهارمحال و بختیاری فعال است.