اگر تصمیم گرفته‌اید که جزء پرورش‌دهندگان حیوانات باشید باید بدانید که گزینه‌ها و ایده‌های کسب‌وکار زیادی جهت پرورش وجود دارد ازجمله گاو، گوسفند، شتر، اسب، الاغ، خرگوش، قورباغه، بز، خوک، مرغ، بوقلمون، شترمرغ، بلدرچین، انواع حیوانات آزمایشگاهی، انواع پرندگان زینتی، پرورش حیوانات خاص (خرس و کانگورو)، پرورش ماهیان و... که در دو بخش دام و طیور دسته‌بندی می‌شوند.
1- تا جایی که امکان دارد سعی در کاهش هزینه‌های اولیه و راه‌اندازی مزارع پرورشی گردد.
2- انتخاب بهترین حیوان با ظرفیت ژنتیکی بالا.
3- انتخاب حیوان سالم.
4- تهیه خوراک باکیفیت مناسب و ارزان‌قیمت.
5- پیدا نمودن بازار مصرف.
6- داشتن اطلاعات و تجربه کافی درزمینهٔ موردنظر و درنهایت اضافه نمودن چاشنی صبر و حوصله. بدین ترتیب با دست‌به‌دست هم دادن همه این عوامل می‌توان با پرورش هر نوعی از حیوان به کسب درآمدزایی پرداخت.
به‌عنوان‌مثال پرورش تمساح شاید برای بسیاری از افراد ترسناک و تعجب‌آور باشد اما می‌تواند درآمدی پرسود را برای صاحبانشان رقم بزنند. چرم و پوست تمساح باقیمت‌های هنگفتی خریدوفروش می‌شود. به‌گونه‌ای که فروش یک طاق از پوست تمساح با 2000 بشکه نفت برابری می‌کند. همچنین گوشت این حیوآن‌که آن‌طرف مرزها خواهان آن هستند دو یا سه برابر گوشت گوسفند به فروش می‌رسد.
برای آن‌که پرورش‌دهندگان درآمدی بالا داشته باشند می‌توانند به احداث یک مزرعه پرورش الاغ شیری روی بیاورند. هر کیلو پنیری که از شیر الاغ به دست می‌آید در بازارهای بین‌المللی به قیمتی حدود 1000 دلار به فروش می‌رسد همچنین قیمت شیر آن چندین برابر بیشتر از شیر گاو است. گرچه در بحث صادرات این‌گونه از محصولات ضعف‌هایی وجود دارد و درآمد حاصل از پرورش الاغ پایین‌تر از توان واقعی آن است اما بااین‌حال پتانسیل پرورش الاغ در داخل کشور به‌اندازه‌ای است که بتواند نظر تاجران خارجی را به خود جلب کند.
درهرحال پرورش هر نوعی از حیوان در صورتی می‌تواند سودآور و درآمدزا باشد که از اعمال مدیریتی صحیح و کارآمد برخوردار باشد.
در این روزها بازار فروش پرندگان زینتی داغ داغ است؛ و مردم عاشق این‌گونه از پرندگان هستند. پرنده‌هایی همانند مرغ عشق، مرغ شاخ‌دار، قرقاول، طاووس، قناری، عروس هلندی، مرغ مینا، کاسکو و... در حال حاضر جزء محبوب‌ترین پرندگان زینتی هستند و اگر پرورش آن‌ها با برنامه‌ریزی و مدیریت همراه باشد قطعاً سود خوبی را به همراه خواهند داشت. ویژگی‌هایی همانند عدم نیاز به سرمایه‌گذاری بالا برای احداث تجهیزات و همچنین بازدهی بالای مصرف خوراک سبب گردیده که هزینه‌های نگهداری آن‌ها ناچیز باشد؛ و این خود نقش تعیین‌کننده‌ای در سود نهایی خواهد داشت.
به‌عنوان‌مثال پرورش‌دهنده می‌تواند با خرید تخم و جوجه‌کشی از پرندگان زینتی همانند کاسکو آن‌ها را به قیمت 2 الی 3 میلیون با صرف پایین‌ترین هزینه به فروش برساند.
قرقاول یکی از پرسودترین پرنده برای پرورش به‌حساب می‌آید. این پرنده محبوب به دلیل پایین بودن هزینه‌های نگهداری (ناچیز بودن هزینه‌های پرورش) و میزان بهینه خوراک سبب گردیده که پرورش آن از صرفه اقتصادی مطلوبی برخوردار باشد. گوشت این پرنده علاوه بر طعم دارای خواص دارویی زیادی است که توانسته بازار خوبی را در داخل و خارج از کشور پیدا کند؛ و اگر پرورش آن به شیوه صنعتی صورت گیرد درصد سوددهی را دوچندان خواهد نمود.
پرورش ماهیان زینتی یکی از جذاب‌ترین مشاغلی هستند که در چند دهه اخیر توانسته‌اند طرفداران زیادی را در اطراف خود جمع کنند. این حرفه علاوه بر جنبه سرگرمی و زیبایی دارای ارزش اقتصادی بالایی نیز می‌باشد؛ زیرا بازار مصرف این‌گونه از ماهیان در خارج و یا حتی داخل کشور از کشش قابل‌توجهی برخوردار‌است؛ و با پرورش و تکثیر این ماهیان و عرضه آن‌ها در بازار می‌توان کسب درآمد نمود. به‌عنوان‌مثال یکی از ماهیان پرطرفداری که از بازار بسیار خوبی در داخل کشور برخوردار است ماهی قرمز یا گلد فیش می‌باشد این ماهی در روزهایی از سال همانند ایام نوروز با فروش قابل‌توجهی روبه‌رو می‌شود؛ که با پرورش آن در سطح وسیع و گسترده می‌توان به درآمدزایی خوبی دست‌یافت.
این روزها پرورش و نگهداری از حیوانات خانگی همانند سگ، گربه و همستر در داخل کشور باب شده است؛ و بسیاری از افراد به جهت گذراندن اوقات فراغت، پر کردن تنهایی و سرگرم کردن فرزندانشان روی به نگهداری این دسته از حیوانات آورده‌اند. همچنین بازار مصرف این قبیل از حیوانات در خارج از کشور به‌خصوص کشورهای شرق آسیا بسیار داغ و پرطرفدار است. پرورش‌دهنده می‌تواند با پرورش این قبیل از حیوانات و بازاریابی مناسب آن‌ها کسب درآمد نماید.
حیوانات مذکور از مهم‌ترین جاندارانی هستند که می‌توان با فراهم نمودن امکانات نه‌چندان پرهزینه در منزل پرورش داد تا از این طریق بتوان کسب درآمد نمود؛ اما پرورش‌دهنده در هنگام نگهداری و پرورش ملزم به رعایت نکاتی از قبیل انتخاب مکان مناسب پرورش (مکان مناسبی که همسایگان به نگهداری و پرورش حیوانات اعتراضی نداشته باشند.
همچنین مکان موردنظر بایستی به‌گونه‌ای باشد که حیوان بتواند در آن حداکثر رشد را داشته باشد)، اعمال اصول بهداشتی برای جلوگیری و شیوع انواع بیماری‌ها، فراهم نمودن تجهیزات و امکانات متناسب با نوع حیوان پرورشی (قفس، آکواریوم) و... می‌باشد که همه این عوامل و فاکتورها در سود نهایی قطعاً تأثیرگذار می‌باشند. گرچه پرورش و نگهداری از هرگونه حیوان در منزل کار آسانی نیست و سختی‌های خاص خود را دارد اما درآمدی که از پرورش آن به دست می‌آید ارزش تحمل سختی و دشواری‌های پرورش را دارد.
پرورش حیوانات زودبازده
دسته‌ای از حیوانات پرورشی وجود دارد که به دلیل زودبازده بودن و بازگشت سریع سرمایه توانسته‌اند توجه علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب کنند. از مهم‌ترین این حیوانات می‌توان انواع طیور و پرواربندی گوساله و بره را نام برد.
در پرورش طیوری همانند مرغ گوشتی طول دوره پرورشی و بازگشت سرمایه حدود دو ماه هست و سالانه می‌توان 4 الی 5 بار جوجه ریزی داشت؛ و یا دوره پرواربندی بره 90 الی 120 روزبه طول می‌انجامد و به‌طور میانگین سالانه می‌توان 2 الی 3 بار پرواربندی را انجام داد.
زودبازده بودن این‌گونه از کسب‌وکارها این امکان را فراهم می‌کند که پرورش‌دهنده بتواند با سرمایه در گردش موجود در مدت‌زمان کمی به نتیجه مطلوب خود نزدیک شود و از پرورش حیوان به تعداد دوره‌های بیشتر، حداکثر بهره را ببرد. این بخش از دام‌پروری در ایران از ظرفیت سرمایه‌گذاری بالا و پتانسیل رشد قابل قبولی برخوردار است.
در دنیای امروز تقریباً کمتر حیوانی پیدا می‌شود که پرورش آن صورت نگرفته باشد حتی پرورش حیوانات عجیب و حیوانات کمیاب . حیواناتی همانند موش، خرگوش، خوکچه‌هندی و هامستر به جهت استفاده در آزمایشگاه، مار و عقرب در مصارف پزشکی، کانگورو و زرافه تولید گوشت، خرس و راکون برای پوست پرورش داده می‌شوند. این قبیل از مشاغل که جزء پرورش‌های پرسود به‌حساب می‌آیند در بین جوامع غربی و کشورهای خاور دور به‌خوبی جای خود را بازکرده‌اند؛ و پرورش‌دهندگان زیادی توانسته‌اند با تجارت و سرمایه‌گذاری بر روی این‌گونه از حیوانات به درآمد گزافی دست یابند./سمیه ملکی
