به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، مشکلات متعددی از جمله رشد چندبرابری هزینه‌های کارگری، قیمت پایین و … باعث شده این این ادویه ارزشمند که علاوه بر خواصش، طعم غذاها را هم ماندگار می‌کند، این روزها به سمتی حرکت کند که شاید ماندگاری‌اش در سال‌های آینده با تردیدها و چالش‌های جدی مواجه شود و بهره‌برداران این محصول ارزشمند به سمت کشت‌های جایگزین ترغیب شوند. در کنار همه این مسائل و مشکلات، خام‌فروشی هم از تهدیدهای جدی پیش روی زعفران است.
شرایط خاص برداشت محصول زعفران باعث شده تا مشکلات بیشتری برای بهره‌برداران آن ایجاد شود؛ زعفران در یک بازه زمانی حداکثر دو هفته‌ای گل می‌دهد که با توجه به برداشت دستی آن، نیاز به نیروی کارگر فراوانی است و از طرفی به دلیل اینکه سریع فاسد می‌شود، باید به سرعت کلاله یا همان قسمت قرمز رنگ آن، جدا و خشک شود. اینها بخش از مشکلاتی است که موجب می‌شود تا کشاورزان با قیمت پایین اقدام به خام فروشی گل زعفران کنند و حتی عده‌ای که خودشان زعفران را برداشت و خشک می‌کنند، برای تأمین هزینه‌های انجام شده، محصولشان را به سرعت به فروش برسانند.
افزایش هزینه‌های کارگری
محمدرضا کریمی، پیرمرد روستایی که سال‌هاست به کشاورزی مشغول است بیان کرد: زعفران را نمی‌شود در زمین گذاشت و باید حتماً جمع شود، برای همین مجبور هستیم برای برداشت و پرکردن (جداسازی کلاله) از کارگر استفاده کنیم که دستمزدهای آنها امسال خیلی زیاد شده بود. ما به روز و نقد هزینه‌های کارگری مختلف را طی سال می‌دهیم، اما مجبور هستیم محصول را یا با قیمت پایین بفروشیم یا ماه‌ها بعد پول آن را دریافت کنیم.
سود اصلی زعفران در دست دلالان
کشاورز دیگر با اینکه مراحل برداشت زعفران سخت است ولی سود اصلی آن را دلالان به دست می‌آورند، اظهار کرد: کشاورزان به دلیل محدود بودن زمان برداشت، نبود نیرو و هزینه‌های بالای کارگری، گل‌های زعفران را با قیمت پایین در سر مزرعه به فروش می‌رسانند. معمولاً قیمت زعفران در فصل برداشت پایین می‌آید و وقتی محصول از کشاورزان خریداری می‌شود، قیمت آن افزایش می‌یابد و فقط رنج و زحمت‌کشی آن برای کشاورز باقی می‌ماند. الان دیگر کشت محصول زعفران صرفه اقتصادی ندارد چراکه از طرفی هزینه‌های کارگری بالا رفته و از طرف دیگر قیمت آن افزایش نیافته است. هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت زعفران به نسبت قیمت آن بالاست و اگر الان زمین‌ها رو شخم بزنیم و با محصولات دیگری جایگزین کنیم، صرف دارد.
کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در گناباد
علیرضا حسین‌زاده مدیر جهادکشاورزی شهرستان گناباد به کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در این شهرستان نسبت به سال زراعی گذشته اشاره و اظهار کرد: میزان برداشت زعفران در شهرستان گناباد از ۱۲ تن در سال زراعی گذشته به ۱۰ تن طی امسال کاهش یافته است. نوسانات دمای هوا در فصل کاشت و برداشت زعفران، خسارت‌های سرما و یخبندان در زمان برداشت گل زعفران و آفات و بیماری‌های این محصول از جمله مسائلی بود که موجب کاهش تولید زعفران در سال زراعی جاری شد. با توجه به کم‌آب طلبی محصول زعفران، کشت این محصول همواره مورد استقبال کشاورزان این منطقه قرار داشته و هم‌اکنون ۳۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی شهرستان گناباد زیر کشت این محصول قرار دارد. با وجود افزایش هزینه‌های این محصول از قبیل دستمزد کارگران و قیمت کودهای عالی و قیمت و دستمزد ماشین آلات، قیمت زعفران امسال نسبت به سال قبل تفاوتی نداشته است.
حسین‌زاده تصریح کرد: با وجود تولید زعفران مرغوب در گناباد و با هدف کاهش مشکلات و پیشگیری از خسارت کشاورزان به دلیل کاهش قیمت این محصول، وزارت جهاد کشاورزی با همکاری سازمان تعاون روستایی اقدام به خرید تضمینی زعفران در دو گزینه پوشال مرغوب به قیمت هر کیلو ۱۱۰ میلیون ریال و نگین مرغوب به قیمت هر کیلو ۱۳۰ میلیون ریال کرده و خرید زعفران تولیدی در شهرستان‌های گناباد و بجستان در مرکز خرید گناباد در دست انجام است.
دستمزد ۳۱۰ میلیارد ریالی برای هزینه‌های کارگری
حسین‌زاده، با بیان اینکه ۱۰ تن محصول زعفران امسال از برداشت حدود ۹۰۰ تن گل زعفران تولید شده است، گفت: برای فرایند برداشت و جداسازی کلاله زعفران در فصل زراعی امسال ۲۶ هزار و ۵۰۰ روز کاری انجام شده که بر اساس برآوردهای انجام شده بیش از ۳۱۰ میلیارد ریال برای دستمزدهای کارگری این مراحل پرداخت شده است. ۳۴ هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی گناباد سالانه ۸۷ هزار تن محصولات زراعی، باغی و دامی تولید و روانه بازار مصرف می‌کنند.
پیش بینی خرید یک تن زعفران توسط مرکز خرید حمایتی در گناباد
رئیس اداره تعاون روستایی گناباد نیز با بیان اینکه سال گذشته یک تن زعفران توسط مرکز خرید حمایتی در گناباد از کشاورزان خریداری شد، افزود: پیش‌بینی می‌شود با وجود کاهش ۳۰ درصدی برداشت زعفران در این شهرستان، به مقدار سال گذشته این محصول از کشاورزان خریداری شود.
مهدی رضازاده با بیان اینکه ۳۰ درصد مبالغ خرید زعفران بعد از تأیید آزمایشگاه و ۷۰ درصد بقیه بعد از سه ماه به کشاورزان پرداخت می‌شود، تصریح کرد: مبالغ خرید زعفران کشاورزان گنابادی طی پارسال تا میزان پنج کیلوگرم در اردیبهشت ماه امسال پرداخت شد و مقادیر بالاتر به دلیل حجم زیاد خرید ۷۰ تنی زعفران خریداری شده در استان خراسان رضوی، بعد از انجام فرایند آزمایش‌ها، کمی به تأخیر افتاد. با توجه به رعایت بهتر روش‌های پاک کردن و شیوه‌های خشک کردن و جمع‌آوری زعفران توسط کشاورزان، بیشتر زعفران عرضه شده در حد استاندارد است و زعفران کمتری برگشت خورده است.
شرایط خاص کاشت، داشت و به‌ویژه برداشت زعفران که نیازمند تحمل سختی‌های زیادی توسط کشاورزان است در کنار بروز خسارت‌های ناشی از حوادث غیرمترقبه همچون سرمازدگی و …، نبود نیروی کارگری در زمان برداشت، افزایش هزینه‌های کود، کارگری و… و قیمت پایین این محصول موجب دلسردی و بی‌رغبتی کشاورزان شده که این امر سرمایه‌گذاری در این حوزه را با چالش‌ها و تهدیدهای جدی روبرو کرده است. توجه بیشتر به مشکلات زعفران کاران و جلوگیری از خام فروشی این محصول استراتژیک، می‌تواند ضمن حفظ بازارهای جهانی، جایگاه آن در صادرات غیرنفتی کشور را ارتقا دهد. کشاورزان امیدوارند که پایان فصل برداشت زعفران در سال زراعی جاری، آغازی بر توجه و برنامه‌ریزی بیشتر برای این محصول ارزشمند باشد که در غیر این صورت، زعفران دیگر برای کشاورزان رنگ و بویی نخواهد داشت!
