خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها - کوثر کریمی: پایگاه اورژانس هوایی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در شرکت هلی‌کوپتری ایران (فرودگاه اهواز) استقرار یافته است و بالگردهای این شرکت برای افزایش سرعت عمل اورژانس در زمینه رسیدگی به مصدومان به پرواز در می آیند.
خلبانانی که هر روز قبل از طلوع آفتاب در محل کارشان حاضر می‌شوند و بعد از سوخت‌گیری هلی‌کوپتر به صورت آماده باش برای انجام عملیات اورژانس هوایی در آنجا هستند.
رئیس ایستگاه اورژانس هوایی با تماس مرکز اورژانس دانشگاه مأموریت‌ها را دریافت و به صورت آنی به خلبانان ابلاغ می‌کند تا آنها همراه با یک تکنسین فوریت‌های پزشکی به محل اعزام شوند.
بالگردهایی که سرعت خدمات‌رسانی به مصدومان را تا حد زیادی کاهش داده است؛ در مناطق کوهستانی مادران باردار و مصدومان بدحال دیگر نگران صعب العبور بودن مسیر نیستند و در کمترین زمان ممکن روند انتقال آنها به مراکز درمانی انجام می‌شود.
تا قبل از اینکه بالگردها به فرآیند خدمات‌رسانی اورژانس افزوده شوند، آمبولانس‌ها باید در مسیرهای صعب العبور زمان بسیاری را طی می‌کردند و برای برگشت نیز در شلوغی جاده به خصوص آخر هفته‌ها دچار اتلاف وقت می‌شدند که این مشکلات با فعالیت اورژانس هوایی حل شده است.
«رسول قربان علوی» خلبان ۵۹ ساله‌ای است که ۴۰ سال سابقه فعالیت دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار می‌کند: شرکت هلی‌کوپتری ایران با بیش از ۶۰ فروند هلی‌کوپتر بیشترین مأموریت‌های اورژانس هوایی را انجام می‌دهد و نه تنها در سطح خشکی و کوهستان بلکه در سطح آب‌های بین المللی خلیج‌فارس و عمان نیز آمادگی خدمات‌رسانی و پروازهای ابلاغی هر سازمانی را دارد.
او ادامه می‌دهد: از طلوع آفتاب تا یک ساعت قبل غروب آفتاب در اختیار اورژانس هستیم و مأموریت‌های محوله را انجام می‌دهیم؛ در طول هفته به طور معمول بیشتر روزها پرواز داریم مگر اینکه هوا خراب باشد و بیشتر پروازها برای شمال و شمال غرب ایستگاه یعنی مناطق صعب العبور از جمله ایذه، لالی و دزفول هستند.
علوی با اشاره به اینکه فقط برای جابه‌جایی بیماران در کوهستان‌ها پرواز داریم اما جایی برای نشستن هلی‌کوپتر نیست، یادآور می‌شود: بیشترین مأموریت‌های استان را خودم انجام داده‌ام چون سرپرست ایستگاه هستم و هر ماه حداقل ۲۰ روز حضور دارم؛ نزدیک به ۳۰ مأموریت در ماه انجام و در ۱۱ ماه گذشته میان ۳۰۰ تا ۴۰۰ مأموریت انجام داده‌ام.
او می‌گوید: فوریت‌های پزشکی خوزستان در این ایستگاه مرکز دیسپاچینگ دارد که به محض دریافت مأموریت برای پرواز بالگرد اورژانس به ما ابلاغ می‌کنند تا بلافاصله پرواز انجام شود؛ هر صبح هلی‌کوپتر به صورت آماده باش برای پرواز در محوطه قرار دارد.
این خلبان عنوان می‌کند: سوخت هلی‌کوپتر هر روز صبح به شکلی است که تا ۶۰ مایل نیازمند سوخت‌گیری هنگام انجام عملیات نباشد ولی در مسافت‌های طولانی ۸۵ تا ۹۰ مایلی عملیات سوخت‌گیری را انجام می‌دهیم.
خلبان بازنشسته نیروی انتظامی که در همه دوره‌های شرکت هلی‌کوپتری ایران از جمله معلمی و خلبانی شرکت کرده است، می‌گوید: در چند مأموریت نوزادان در هلی‌کوپتر به دنیا آمده و مادران باردار خیلی خوشحال شدند که تاکنون تأثیر مثبت لبخند رضایت آنها در ذهنم نقش بسته است.
علوی با اشاره به اینکه برخی مواقع نیز از فوت بیماران تصادفی خیلی ناراحت می‌شود، می‌گوید: در برخی مأموریت‌ها مثل امداد رسانی به مصدومان آتش‌سوزی چون درصد سوختگی افراد بالاست و در بیمارستان جان می‌دهند، از این موضوع نیز خیلی ناراحت می‌شدیم.
مردم فاصله خود را با بالگرد حفظ کنند
«سید رضا کلاتی» ۳۹ ساله با هشت سال سابقه پروازی که ۶ سال آن را با هلی‌کوپتر پرواز داشته است، می‌گوید: چهار سالی می‌شود که با فوریت‌های پزشکی و اورژانس هوایی همکاری می‌کنم و شاید بیش از ۱۰۰ پرواز را انجام داده‌ام.
او ادامه می‌دهد: از مردم تقاضا داریم که فاصله حداقل ۲۰ تا ۳۰ متر را با وسیله پرنده حفظ کنند تا به آنها آسیبی نرسد؛ گاهی مواقع هنگام انجام مأموریت‌ها باید برای دور شدن مردم از هلی‌کوپتر تلاش زیاد و ناخواسته‌ای را انجام دهم تا به آنها لطمه‌ای وارد نشود.
این خلبان اورژانس هوایی دانشگاه علوم پزشکی اهواز بیان می‌کند: در یکی از پروازها که برای انتقال بچه سه ساله با مشکل تنفسی اعزام شدم، او را در کمترین تایم به بیمارستان انتقال دادیم ولی بعد پنج ساعت که برای اطلاع از حال عمومی او به بیمارستان رفتم، متوجه شدم که فوت شده و تا مدت‌ها ناراحت بودم.
کلاتی یادآور می‌شود: از طلوع آفتاب تا غروب خورشید در آشیانه حضور داریم و آمادگی انجام عملیات محوله را داریم؛ به طور معمول در ماه حدود ۱۰ تا ۱۵ مأموریت پروازی برای اورژانس انجام می‌دهیم ولی این رقم ثابت نیست و شاید در برخی ماه‌ها کمتر یا بیشتر باشد.
او می‌گوید: در یکی از مأموریت‌ها بچه هشت ساله‌ای را که با حمله خرس از ناحیه سر آسیب دیده بود، با یک پرواز نسبتاً سخت در منطقه کوهستانی و در کمترین زمان به بیمارستان منتقل کردیم تا عمل جراحی او انجام شود و بعد از آن پیگیر حال عمومی او شدم که اعلام کردند که شرایطش رو به بهبود است و از این گزارش خیلی خوشحال شدم.
با اعلام مرکز دیسپاچینگ برای انتقال یک زن باردار از نقاط کوهستانی شهرستان ایذه به اهواز هر دو خلبان همراه با تکنسین اورژانس راهی این شهرستان شدند و بالگرد برای نجات جان مادر و نوزادش به پرواز درآمد.
تاریخچه اورژانس هوایی در کشور
«ساسان کیان پور» مسئول اورژانس هوایی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر می‌گوید: اورژانس هوایی اولین بار در سال ۱۸۶۶ یعنی حدود ۱۵۵ سال پیش در آمریکا راه‌اندازی شد که آن موقع به وسیله بالن هوایی به کمک مصدومان یک کشتی در حال غرق شتافتند؛ بعد از آن با طی مراحل مختلف، اورژانس هوایی مدرن ۱۴ آگوست ۱۹۵۰ شکل گرفت و در جنگ کره و آمریکا نیز از بالگردهای بکری استفاده شد که اکنون نیز در ایران در حال استفاده است.
کیان پور که سابقه ۱۳ ساله فعالیت در اورژانس دارد، ادامه می‌دهد: در کشور ایران اورژانس هوایی اول در بحث نظامی بوده است و در جنگ هشت ساله اولین بار استفاده از بالگرد و هواپیما رایج شد و مجروحان را از خط مقدم جابه‌جا می‌کردند.
او با اشاره به اینکه در بحث غیرنظامی نیز اولین بار اورژانس هوایی در سال ۱۳۷۹ با چند پایگاه شروع به کار کرد که بنا به مشکلات پیش آمده (مهم‌ترین آن مالی است) ادامه پیدا نکرد، یادآور می‌شود: ولی در مرحله دوم به دنبال اجرای طرح تحول نظام سلامت وزارت بهداشت در دولت دهم، اورژانس هوایی تعریف و ۲۵ خرداد ۹۳ نیز ۱۴ پایگاه اورژانس هوایی به صورت ویدئوکنفرانس با حضور وزیر بهداشت وقت افتتاح شد.
مسئول اورژانس هوایی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز بیان می‌کند: یکی از آنها پایگاه اهواز بود و بعد به تدریج تعداد پایگاه‌ها افزایش و شهرستان دزفول در استان خوزستان نیز شامل این توسعه و اختصاص یک پایگاه اورژانس هوایی شد؛ با توجه به وسعت زیاد خوزستان، تنوع اقلیمی این استان، عشایری بودن منطقه و پراکندگی جمعیت آنها لازم بود که اورژانس هوایی برای مناطق صعب العبور بدون راه دسترسی زمینی داشته باشیم.
کیان پور اضافه می‌کند: دزفول نیز بنا به مشکلاتی که داشت، نتوانست ادامه بدهد؛ بنابراین پایگاه‌های اورژانس هوایی در حال حاضر به بیش از ۴۶ پایگاه رسیده است؛ همچنین یک فروند هواپیمای بال ثابت نیز خود اورژانس هوایی کشور دارد.
او با اشاره به اینکه با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم و تأمین یک فرورد بالگرد چهل و هفتمین پایگاه اورژانس هوایی نیز در بهبهان افتتاح شد، می‌گوید: برای انجام مأموریت‌ها بیشتر مناطق صعب العبور یعنی شمال، شمال شرق و شمال غرب استان که شامل شهرهای لالی، مسجدسلیمان، اندیکا، ایذه، دهدز و دزفول هستند، می‌رویم.
مسئول اورژانس هوایی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز عنوان می‌کند: اورژانس هوایی قبلاً (حدود پنج سال پیش) با هوانیروز قرارداد داشت ولی چون یک نهاد نظامی است و تایم هماهنگی مأموریت‌ها از زمان ابلاغ تا تیکاف بالگرد (شروع پرواز) خیلی زیاد بود و اورژانس باید در کمترین زمان ممکن بالای سر بیمار حاضر می‌شد، قرارداد را از حوزه نظامی به غیرنظامی با شرکت هلی‌کوپتری ایران تغییر دادیم که ارتباط بسیار خوب و صمیمانه‌ای نیز با هم داریم.
کیان پور با اشاره به اینکه مسیر اهواز تا ایذه ۶۵ مایل هوایی است و بالگرد در کمتر از یک ساعت مسیر رفت و برگشت را طی و بیماران را به مراکز درمانی منتقل می‌کند، ادامه می‌دهد: خیلی از مناطق صعب العبور رفتیم که امکان فرود بالگرد نبوده است چون ناامن بوده و مکان مدنظر مسطح نشده و یا منع ارتفاع داشتیم.
او توصیه می‌کند: به کسانی که درخواست کمک دارند، توصیه می‌کنیم تلفن‌های همراه خود را در دسترس نگه دارند تا بتوانیم از بالا با آنها ارتباط برقرار کنیم؛ همچنین مکانی ایمن، تسطیح شده و به دور از درختان را برای فرود بالگرد در نظر بگیرند.
مسئول اورژانس هوایی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز با اشاره به اینکه در خیلی از مناطق این مکان از سوی اهالی بومی آماده شده است، می‌گوید: مردم برای بیماران نیز با توجه به نوع بیماری باید برخورد کنند؛ مثلاً برای سقوط از ارتفاع اصلاً به بیمار دست نزنند و او را ثابت نگه دارند تا اورژانس برسد و اگر بیمار مادر بارداری باشد، هیچ کاری برای او انجام ندهند و در مکانی به دور از شلوغی او را نگهداری کنند.
کیان پور با اشاره به اینکه نیم ساعت بعد از طلوع آفتاب و یک ساعت قبل از غروب آفتاب تایم پروازی بالگردها است، بیان می‌کند: قبلاً یکی از همکاران ما ساعت ۶ صبح و در یک تماس با پایگاه اعلام مأموریت کرد و از او خواستم که تا ساعت هفت و نیم منتظر باشد؛ ابلاغ عملیات هم یک مادر باردار (دارای زایمان سخت) ساکن یکی از مناطق واقعاً صعب العبور شهرستان ایذه بود که راه دسترسی زمینی هم نداشت.
او می‌افزاید: با کادر پروازی هماهنگ شد و آنها قبل از تایم اداری به محل کار آمدند و طبق قانون نیم ساعت بعد از طلوع آفتاب رفتیم ولی آن مادر باردار سه چهار دقیقه قبل از رسیدن ما به دست ماماهای محلی فارغ شد؛ کارهای بعدی مادر را انجام دادیم و او را به بیمارستان منتقل کردیم که نوزادش هم پسر و قرار بود اسم من را برای پسرش انتخاب کند.
مسئول اورژانس هوایی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز با اشاره به اینکه بالگرد با هزینه‌های بسیار زیاد (حداقل هر پروازی ۷۰ میلیون تومان برای وزارت بهداشت هزینه دارد) اما برای خدمت گیرندگان به صورت رایگان پرواز می‌کند، یادآور می‌شود: یکسری دیگر هم درخواست یکی از شهرستان‌ها به ایستگاه ابلاغ شد ولی به محض رسیدن بالگرد یکی از اهالی با پرتاب سنگ باعث شکستن شیشه بالگرد شد و خلبان بسیار باتجربه و ماهر توانست بالگرد را دور کند ولی اگر آن سنگ به موتور یا هلی‌کوپتر اصابت می‌کرد قطعاً سانحه می‌دادیم.
کیان پور با اشاره به اینکه آن مرد می‌گفت نباید بالگرد در زمین کشاورزی او فرود بیاید با اینکه محصولات زمین را درو کرده بود، عنوان می‌کند: اورژانس هوایی با هزینه‌های هنگفتی فقط برای نجات جان مصدومان و بیماران و کاهش امداد رسانی به حداقل زمان ممکن نسبت به اعزام تکنسین به وسیله بالگرد اقدام می‌کند و شایسته است که مردم بومی نیز همکاری لازم را در این زمینه با ما داشته باشند.
به گزارش خبرنگار مهر، فعالیت اورژانس هوایی در خوزستان با شرایط جغرافیایی خاص و مناطق صعب العبور و کوهستانی از اهمیت بالایی برخوردار است و به همین دلیل سه پایگاه اهواز، دزفول و بهبهان در سهمیه ایستگاه‌های این استان قرار گرفته است که امید می‌رود مسئولان بهداشت و درمان دزفول نیز با توجه به وجود مناطق صعب العبوری همچون احمد فداله نسبت به راه‌اندازی مجدد پایگاه اورژانس هوایی این شهرستان اقدام کنند.
