رضا زاهدی، کارشناس حوزه نفت در گفتگو با خبرنگار مهر درباره امکان اجرایی شدن فروش ٢.٣ میلیون بشکه نفت در نظر گرفته شده در لایحه بودجه سال ١٤٠٠ به صورت صادرات یا فروش اوراق گفت: صادرات نفت در شرایط تحریمی چالشهای مربوط به خود را دارد و طبق روال گذشته میتواند انجام شود، اما نکته قابل اهمیت فروش نفت به مردم است؛ باید توجه کرد کلمه مردم در این حوزه، گنگ و نامفهوم است، اما اگر منظور فروش نفت به بخش خصوصی باشد، بله میتوان گفت فروش نفت به بخش خصوصی شدنی است، اما اینکه عزمی برای فروش نفت به بخش داخلی وجود داشته باشد، خیر، بعید به نظر میرسد. چرا که از سال ٩٧ که دولت با فشار بیشتری در حوزه بینالمللی رو به رو بود، چنین راهکاری از مسیر بورس مد نظر بود.
وی افزود: به نظر میرسد شرکت ملی نفت ایران، نفت را با دامنه قیمتی مشخصی به مشتریان خود میفروشد و مایل نیست رقمی کمتر از این دامنه روی تابلوی فروش بورس انرژی به عنوان پایه قرار گیرد. اما میتوان با خرد کردن محمولهها، تسویه ریالی و سایر امکانات دیگر برای خرید بخش خصوصی ایجاد انگیزه کرد. بنابراین میتوان گفت فروش نفت به بخش خصوصی روی کاغذ شدنی، اما در عمل به دلیل نبود عزم لازم و کافی، نشدنی است.
به گفته این کارشناس صنعت نفت فروش فیزیکی نفت به داخل یعنی همان عرضه در بورس انرژی و راهکاری بهتر از این راهکار برای فروش فیزیکی نفت به بخش خصوصی وجود ندارد.
چاپ پول بی پشتوانه، تورم، افزایش بدهی
زاهدی حالت دیگر فروش نفت به بخش داخلی را در قالب انتشار اوراق دانست و اظهار داشت: فروش نفت به صورت اوراق نیز به معنای بیشتر شدن میزان بدهی دولت است؛ از سویی دیگر در زمان سررسید اوراق امکان تسویه فیزیکی برای مردم وجود ندارد پس به اجبار نقدی تسویه میشود. از آنجایی که نفتی صادر نشده که ارزی وارد شود؛ پول بدون پشتوانه چاپ میشود که نه تنها موجب بدهکارتر شدن دولت به بانک مرکزی میشود، بلکه تورم قابل توجهی هم ایجاد میکند.
وی بهترین راهکار برای فروش داخلی نفت را عرضه آن در بورس انرژی عنوان کرد و ادامه داد: اگر دولت عزم فروش نفت به بخش داخلی را داشت از دو سال پیش آستین بالا میزد و گفته خود را در عمل ثابت میکرد.