خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- زهرا بهرامی: پس از اصلاح ماده ۶۶ آئین نامه دادرسی، قوه قضائیه از سازمان حفاظت محیط زیست خواست تا نماینده تشکل‌های مردم نهاد را معرفی کنند و بر اساس این ماده سمن‌های محیط زیستی (تشکل‌های مردم نهاد) می‌توانند علیه مخربان غیرقابل جبران طبیعت اعلام نظر کنند.
در واقع با اصلاح این آئین نامه، سمن‌های محیط زیستی در کشور دارای جایگاه حقوقی شده و می‌توانستند در تصمیم‌گیری‌های مهم زیست محیطی کشور مشارکت کنند.
در اردیبهشت‌ماه سال ۹۴ و در زمان ریاست معصومه ابتکار در محیط زیست کشور، نخستین نشست مشورتی تشکیل شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی و منابع طبیعی به میزبانی گلستان برگزار شد.
۶ سال از برگزاری نخستین نشست شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی کشور می‌گذرد و به بهانه بازخوانی فعالیت‌های انجام شده برای توسعه این شبکه با دبیرشبکه سمن‌های محیط زیستی و منابع طبیعی استان گلستان و عضو هیئت مدیره شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی کشور به گفتگو نشستیم و رضا پاداش از حمایت‌های کم فروغ مدیران برای حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی گلایه کرد و متذکر شد که سمن‌های محیط زیستی مخالف توسعه صنعتی و اقتصادی استان و کشور نیستند و نیامده‌ایم با توسعه مخالفت کنیم.
*در دولت یازدهم نخستین نشست مشورتی تشکیل شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی و منابع طبیعی کشور به میزبانی گلستان برگزار شد و از آن تاریخ تا به امروز برای توسعه شبکه و فرهنگ حفاظت از محیط زیست چه کرده‌اید؟
شیوه‌نامه تشکیل شبکه ملی سمن‌های محیط زیستی در دهه‌های گذشته تدوین شده بود اما در در دولت نهم و دهم مسکوت مانده بود و در سال ۹۳ پس از اصلاح آئین دادرسی و تأکید قوه قضائیه، بازبینی شیوه‌نامه انجام و در سال ۹۴ با تشکیل نخستین نشست مشورتی به میزبانی گلستان، این شیوه نامه ابلاغ شد و بنده به عنوان دبیر نشست‌های کشوری انتخاب شده بودم.
پس از تشکیل شبکه استانی سمن‌های محیط زیستی و منابع طبیعی گلستان، بنده به عنوان دبیر شبکه استانی و نماینده گلستان در نشست‌های کشوری هم انتخاب شدم.
در واقع از همان اردیبهشت‌ماه طبق شیوه‌نامه ابلاغی فعالیت‌ها آغاز و تلاش شد شبکه سازی در تمام استان‌ها اتفاق بیفتد و تا مردادماه همان سال نمایندگان ۳۱ استان انتخاب شدند و تا آبانماه و نشست چهارم بخش عمده آئین نامه و اساسنامه تشکیل شبکه سمن‌های محیط زیستی و منابع طبیعی استانی و ملی مصوب شد.
پس از آن انتخابات برگزار و اعضای هفت نفره هیئت مدیره شبکه ملی انتخاب شدند و هم‌اکنون در تلاش هستیم طی دو سه ماه آینده انتخابات دور سوم شبکه ملی را برگزار کنیم.
*در توسعه شبکه استانی هم گامی برداشته شد؟
در سال‌های گذشته بیشتر بر روی تشکیل شبکه ملی و ثبت آن و به دست آوردن جایگاه حقوقی متمرکز شدیم.
*در حال حاضر گلستان چند تشکل فعال دارد؟
در حال حاضر ۳۷ تشکل و سازمان مردم نهاد در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی در گلستان فعال است اما تنها ۶ تشکل ثبت شده در وزارت کشور داریم و هنوز بسیاری از این تشکل‌ها پروانه فعالیت رسمی را از فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها و… دریافت نکرده‌اند.
البته تعداد قابل توجهی از اساتید و فعالان محیط زیستی استان عضو افتخاری شبکه سمن‌های محیط زیستی گلستان هستند که به ما در حوزه‌های مختلف مشاوره می‌دهند اما حق رأی ندارند.
*حمایت هم می‌شوید؟
اگر منظور شما از حمایت، حمایت مسئولان و مدیران استانی است که باید بگویم در سال‌های گذشته حمایت‌ها بسیار کم و نگاه حمایتی سلیقه‌ای بوده است. اکثر مدیران فعالان حوزه محیط زیست را عده‌ای آدم شکم سیر می‌دانند که هیچ دغدغه‌ای جز پاکیزگی محیط زیست و حفاظت از حیات وحش ندارند؛ هنوز فعالیت دراین حوزه را لوکوس می‌دانند و محیط زیست را مقابل توسعه می‌بینند اما تمام گپ ما این است هیچ توسعه‌ای بدون توجه به محیط زیست میسر نیست؛ ما به دنبال توسعه پایدار هستیم.
*شاید این نگاه از آنجا شکل گرفته که هر طرح به ظاهر توسعه‌ای مانند تله‌کابین یا توسعه گردشگری و … در گلستان مطرح می‌شود شما مخالفت کرده‌اید؟
ما با اصل تله کابین مخالف نیستیم. بحث ما این است اگر قراره تله کابین اجرا شود در شهری مثل گرگان چرا در ناهارخوران که هم‌اکنون در بن بست ترافیکی قرار دارد می‌خواهیم این پروژه را اجرا کنیم چرا این طرح را در هزارپیچ و یا از آب بندان توشن و … اجرا نمی‌کنیم که درختان کمتری قطع شود.
بحث اصلی ما این است که باید توسعه پایدار و همه جانبه در حوزه گردشگری، صنعت و.. رقم بخورد و نباید تنها به توسعه گردشگری و یا صنعتی توجه کنیم.
در مورد آشوراده هم همینطور، ما با توسعه گردشگری در آشوراده مخالف نیستیم ما می‌گوئیم اول بندرترکمن را راه بیندازید و محل استقرار و پذیرایی مسافر آماده کنید بعد بروید سراغ آشوراده که ذخیرگاه زیست کره است.
تأکید می‌کنم ما مخالف توسعه اقتصادی و صنعتی استان و کشور نیستیم؛ کمک‌ها و حمایت‌ها از تشکل‌های محیط زیستی بسیار محدود و سلیقه‌ای است؛ ما نیامده‌ایم مقابله کنیم؛ احساس می‌کنم خلأ اصلی در گفتمان سازی است ما هنوز نتوانسته‌ایم در مورد مسائل مختلف گفتمان کنیم من معتقدم با گفتگو می‌توانیم بسیاری از مسائل را حل کنیم.
*اگر از صحبت‌های شما درست متوجه شده باشم در چندین سال گذشته تمرکز شبکه ملی و استانی بر تثبیت جایگاه خود بوده تا فرهنگ‌سازی و توسعه شبکه؟
بله بیشتر تلاش کردیم زیرساخت‌های شبکه را آماده کنیم و جایگاه حقوقی شبکه تثبیت شود تا با تغییر دولت‌ها خانه نشین نشویم و با تغییر مدیران و سلیقه‌ها و دیدگاه‌های مختلف در مقابل هم قرار نگیریم.
تشکل‌های محیط زیستی در کشور از سال ۱۳۱۴ فعالیت خود را آغاز کرده‌اند و در برابر تخریب‌ها و آسیب‌ها در مقابل دولت‌ها ایستاده‌اند و اما هیچگاه جایگاه حقوقی نداشتند. طی سال‌های گذشته تلاش کردیم به سمت قانون‌مدار بودن و تثبیت جایگاه حقوقی شبکه سمن‌ها گام برداریم تا در تصمیم‌گیری‌ها یک نماینده تام الاختیار داشته باشیم.
*به عنوان آخرین سوال؛ وضعیت محیط زیست استان و کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
گلستان یک قسمت از ۳۱ قسمت کشور است؛ وضع محیط زیست کشور خوب نیست و برای اثبات این مدعا همین کافی است که یک وزیر می‌گوید امسال باید ۵۰۰ نقطه کشور را برای هتل سازی آماده کنیم و وزیر دیگر از آماده سازی ۶۰۰ نقطه برای معدن‌کاوی خبر می‌دهد؛ این یعنی اینکه تا پایان سال هزار و ۱۰۰ نقطه تخریب در محیط زیست و طبیعت اتفاق می‌افتد.
بازهم تأکید می‌کنم ما مخالف توسعه گردشگری و صنعتی نیستیم ما می‌گوئیم حل معضل بیکاری و رونق ارزآوری صنعتی نباید همراه با نابودی محیط زیست و طبیعت باشد و تأکید ما بر توسعه پایدار و همه جانبه است.
