همشهری- سمانه معظمی: چنی ۵۵ ساله که از ۴ ماه پیش به‌دنبال حمله طرفداران رئیس‌جمهور سابق این کشور به ساختمان کنگره به صف منتقدان او پیوست، حالا دوباره با بی‌اساس خواندن ادعای جدید ترامپ مبنی بر تقلب در انتخابات، موقعیت سیاسی خود را به خطر انداخته است.
موضع اخیر او نه‌تنها واکنش تند ترامپ، بلکه خشم هم‌حزبی‌هایش در مجلس نمایندگان را هم برانگیخته و قرار است چهارشنبه این هفته موضوع برکناری او را به رأی بگذارند. کارشناسان معتقدند که حذف یکی از منتقدان برجسته ترامپ در کنگره فقط به جرم پوچ خواندن ادعای تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا، نشانه ادامه نفوذ ترامپ در حزب جمهوریخواه و وفاداری هم‌حزبی‌هایش به رئیس‌جمهور سابق است.
لیز چنی، دختر دیک چنی، معاون جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهور سابق آمریکاست. او تنها نماینده ایالت وایومینگ است که از سال ۲۰۱۷ عضو کمیته خدمات نظامی کنگره بوده است. لیز چنی از سال ۲۰۱۹ به‌عنوان نفر سوم هیأت‌رئیسه و رئیس کنفرانس جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آمریکا فعالیت می‌کند.
خانم نماینده قبل از اینکه وارد کنگره شود در سال‌های۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ تلاش کرد که به سنا راه پیدا کند، اما موفق نشد. او همچنین در دولت بوش پست‌های مختلفی در وزارت خارجه داشت که بالاترین آن دستیار معاون وزیر در امور خاور نزدیک بود. لیز چنی فارغ‌التحصیل دکتری حقوق دانشگاه شیکاگوست و به‌عنوان یکی از رهبران شاخه نومحافظه‌کار حزب جمهوریخواه، همواره منتقد سیاست خارجی دولت ترامپ بوده است.
واکنش ترامپ
ترامپ که حالا وب‌سایت شخصی خود را هم راه‌اندازی کرده، هفته گذشته طی ۳ روز چند بیانیه صادر و ادعاهای بی‌اساس خود مبنی بر اینکه ۷ میلیون رأیی که جو بایدن بیشتر از او به‌دست آورده نتیجه تقلب در انتخابات بوده را تکرار کرد. رئیس‌جمهور سابق آمریکا پیروزی رقیبش را یک «دروغ بزرگ» خواند و همچنین به جمهوریخواهانی که حاضر به حمایت از او نیستند- ازجمله چنی- حمله کرد.
مراجع قضایی مختلف و مسئولان برگزاری انتخابات در آمریکا تا به حال بارها ادعاهای ترامپ درباره تقلب گسترده را رد کرده‌اند. اما قانونگذاران جمهوریخواه در برخی ایالت‌ها با استناد به همین ادعاها همچنان به‌دنبال وضع محدودیت‌های جدید برای رأی‌گیری و قوانین انتخاباتی تازه هستند. رئیس‌جمهور سابق آمریکا همچنین از الیز استفانیک، گزینه جمهوریخواهان کنگره برای جایگزینی چنی به‌عنوان رئیس کنفرانس حزب جمهوریخواه حمایت کرد. ترامپ در وب‌سایت خود نوشت: «لیز چنی یک احمق پردردسر است و شایستگی رهبری حزب جمهوریخواه را ندارد... الیز استفانیک به‌مراتب گزینه خیلی بهتری است و من کاملا او را برای این پست تأیید می‌کنم.»
استفانیک ۳۶ ساله، سال ۲۰۱۹ بعد از دفاع از ترامپ در نشست‌های پیش از استیضاح اول رئیس‌جمهور سابق آمریکا در کنگره، به چهره‌ای شناخته‌شده تبدیل شد. استفانیک، نماینده نیویورک است و از سال ۲۰۱۵ کار خود را در مجلس نمایندگان آغاز کرده است. او به‌عنوان یک چهره میانه‌رو، سال ۲۰۱۷ با طرح ترامپ برای ممنوعیت ورود مهاجران ۷ کشور به آمریکا مخالفت کرده بود.
نظر نمایندگان برجسته حزب
چهره‌های جمهوریخواه برجسته در کنگره آمریکا نیز پشت چنی را خالی کرده‌اند. کوین مک کورتی، رهبر اقلیت جمهوریخواه مجلس نمایندگان به این نتیجه رسیده که استقبال از پیشنهاد ترامپ بهترین شانس حزب برای پیروزی مجدد در انتخابات میان‌دوره‌ای سال آینده کنگره است. او در اظهارنظری گفته که دیگر از لیز چنی خسته شده است.
دفتر استیو اسکالیس، عضو هیأت‌مدیره جمهوریخواهان کنگره نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد: «جمهوریخواهان مجلس نمایندگان باید فقط روی کسب اکثریت در انتخابات ۲۰۲۲ و مبارزه با طرح‌های رادیکال و سوسیالیستی نانسی پلوسی و بایدن تمرکز کنند. الیز استفانیک، شایستگی هدایت این امور را دارد و به همین دلیل، اسکالیس برای ریاست کنفرانس از او حمایت می‌کند.» جیم جردن، یکی از نمایندگان کنگره که نزدیک به ترامپ است به فاکس‌نیوز گفت: «رئیس کنفرانس جمهوریخواهان کنگره نمی‌تواند فردی باشد که حرف دمکرات‌ها را می‌زند، ۹۰درصد اعضای حزب با او مخالف هستند و دائما به شخصی که ۷۴ میلیون آمریکایی به او رأی دادند، انتقاد می‌کند.»
جمهوریخواهان که کنترل کنگره و سنای آمریکا را از دست داده‌اند، قصد دارند تا با پیروزی در انتخابات میان‌دوره‌ای سال بعد، دوباره اکثریت را از دمکرات‌ها پس بگیرند.
واکنش چنی
اما چنی، نفر شماره ۳ جمهوریخواهان در کنگره، به این راحتی‌ها قصد کناره‌گیری ندارد. او هفته گذشته در یادداشتی در روزنامه واشنگتن‌پست، از همکارانش خواست تا برای نجات حزب، از شخصیت «خطرناک و ضددمکرات» ترامپ فاصله بگیرند. او هشدار داد: «تاریخ ما را قضاوت خواهد کرد.»
چنی نوشت: «ترامپ به‌دنبال ضربه زدن به اصول ساختار قانون اساسی و دمکراسی آمریکا -اعتماد به نتیجه انتخابات و حاکمیت قانون- است. تا به حال هیچ رئیس‌جمهوری چنین کاری نکرده است. حزب جمهوریخواه در نقطه حساسی قرار دارد و جمهوریخواهان باید تصمیم بگیرند که آیا پایبندی به حقیقت و وفاداری به قانون اساسی را انتخاب می‌کنند یا نه.»
چنی نخستین چالش را برای موقعیت سیاسی خود اوایل سال‌جاری میلادی ایجاد کرد؛ وقتی همراه با ۹ نماینده جمهوریخواه دیگر در کنگره از استیضاح ترامپ به‌دلیل تحریک هوادارانش برای حمله به ساختمان کپیتال حمایت کرد. جمهوریخواهان مجلس نمایندگان آن زمان هم حذف چنی را به رأی گذاشتند که البته به نتیجه نرسید. اما به‌نظر می‌رسد این بار چنی شانس زیادی ندارد. خیلی‌ها می‌گویند که او با این کار به آینده سیاسی خود لطمه بزرگی زد؛ زیرا پیش‌بینی می‌شد که یکی از گزینه‌های رهبری جمهوریخواهان کنگره باشد. به اعتقاد تارا ستمایر، مسئول سابق ارتباطات جمهوریخواهان در کنگره آمریکا، بعید است چنی این بار هم نجات پیدا کند؛ زیرا ظاهرا ترامپ هنوز نفوذ زیادی در حزب جمهوریخواه دارد و حزب نیز نمی‌خواهد حمایت مالی او را از دست بدهد. ستمایر درباره استفانیک نیز گفته: «او، جوان، باهوش و یک چهره آینده‌دار بود. میانه‌رویی که خیلی‌ها فکر می‌کردند می‌تواند رهبر حزب شود. استفانیک یک تصمیم حساب شده گرفت و برای این که آینده سیاسی خود را تضمین کند به جرگه طرفداران ترامپ پیوست. اگر این خودفروشی برای مصلحت سیاسی نیست، چه نام دیگری می‌تواند داشته باشد؟»
بایدن نیز در واکنش به این موضوع گفته که به‌نظرمی‌رسد یک «انقلاب کوچک» در حزب جمهوریخواه در جریان است. او به خبرنگاران گفت: «جمهوریخواهان هنوز نمی‌دانند کجا هستند و چه می‌خواهند.»
